1. Prawo autorskie - zajmuje się zagadnieniami związanymi z utworami oraz prawami przysługującymi ich autorom i warunkach

licencji

2. Licencja - jest to umowa zawarta między autorem utworu a jego użytkownikiem określająca warunki korzystania z niego

3. Rodzaje licencji :

- Powszechna Domena Publiczna - GNL, GNU

- Public Domain - Domena publiczna bez licencji

- Freeware - bez ograniczeo

- Shareware - z ograniczeniami

- Trial (ilośd dni)

- Demo (brak niektórych funkcji)

- Na określoną ilośd uruchomieo

- Z komunikatem o konieczności rejestracji

- Adware - z reklamami

- Postcardware - autor oczekuje kartki z opiniami na temat programu

- Licencja grupowa

- Licencja jednostanowiskowa

- OEM, BOX

4. Budowa komputera :

CPU - podstawowa jednostka przetwarzająca

MEM -pamięd

ROM - pamięd tylko do odczytu

BIOS - podstawowy system obsługi we/wy

RAM - pamięd do zapisu i odczytu

PAO - pamięd operacyjna

I/O - układy we/wy

DB - magistrala danych

AB - magistrala adresowa

CB - magistrala sterująca

5. Jednostki informacji:
Jednostki informacji - najmniejszą jednostką informacji jest bit. Skróconym symbolem bitu jest b.
oktet - 8 bitów
bajt (byte, symbol: B) - pierwotnie ilośd bitów przetwarzana jednocześnie przez komputer. Współcześnie używa się wyłącznie do
oznaczenia 8 bitów.

Do oznaczenia większych ilości bajtów stosuje się przedrostki dziesiętne układu SI, będące wielokrotnościami liczby 10 (10

3n

):

kilobajt (kilobyte, symbol kB) - 10

3

= 1000 bajtów

megabajt (megabyte, symbol MB) - 10

6

= 1000

2

= 1 milion bajtów

gigabajt (gigabyte, symbol GB) - 10

9

= 1000

3

= 1 miliard bajtów

terabajt (terabyte, symbol TB) - 10

12

= 1000

4

= 1 bilion bajtów

Istnieją także przedrostki dwójkowe, będące wielokrotnościami liczby 2 (2

10n

):

kibibajt (kibibyte, symbol KiB) - 2

10

= 1024 bajty

mibibajt (mebibyte, symbol MiB) - 2

20

= 1024

2

= 1 milion 48 tysięcy 576 bajtów

gibibajt (gibibyte, symbol GiB) - 2

30

= 1024

3

= 1 miliard 73 miliony 741 tysięcy 824 bajtów

tebibajt (tebibyte, symbol TiB) - 2

40

= 1024

4

= 1 bilion 99 miliardów 511 milionów 627 tysięcy 776 bajtów

6. Rodzaje sygnałów:

- ANALOGOWY - sygnał który może przyjmowad dowolną wartośd ciągłego przedziału.

- CYFROWY (digital signal, binary signal) - sygnał fizyczny w którym rozróżnia się tylko dwa stany odpowiadające cyfrom

dwójkowym: 0 i 1, które stanowią podstawę działao arytmetycznych komputerów.

7. Obudowy komputerowe
Podział pod względem wymiarów i kształtów.
desktop
tower
-MINI Tower
-MIDI Tower
-BIG Tower

Podział pod względem architektury (związanej z rodzajem płyty głównem)
AT - od 1984r. (IBM)
ATX - od 1995r. (INTEL)

-zmiany : - układ płyty

- dłuższe karty w slotach PCI i ISA

- gniazdo zasilające płytę główną

- porty umieszczone na tylnej ścianie obudowy

- funkcja SOFT POWER (kontrola zasilania z poziomu OS umożliwiająca oszczędzanie energii)

- chłodzenie (jednoczesny nawiew i wywiew powietrza)

micro ATX - zmniejszenie płyty głównej oraz zasilacza

- zgodnośd ze standartem ITX i micro ITX

BTX - od 2004r. (INTEL)
NLX - 1998r. (INTEL) - ułatwienie montażu/demontażu urządzeo

- dyski twarde montowane na zatrzaskach zamiast na śrubach

WTX - lata 90 XX wieku - rozwinięcie formatu ATX

- dla serwerów oraz stacji roboczych wyposażonych w kilka procków i dysków

8. Zasilacze komputerowe -

Zasilacz to urządzenie służące do przetwarzania napięcia przemiennego z sieci energetycznej (220-240V lub 100-127V) na

niskie niezbędne do pracy komponentów komputera.

a) Do zasilacza podłączona jest:

-płyta główna

-dyski twarde

-napędy optyczne i taśmowe

-niektóre karty graficzne (oddzielnie zasilane)

-inne urządzenia (np. wentylatory)

b) Budowa zasilacza:

-standardowy rozmiar 150x186x140mm

-wymuszone chłodzenie wentylator o średnicy 80mm

-zastosowanie techniki impulsowej z wykorzystaniem przetwornicy push-pull

-gniazdo IEC- C14

-opcjonalny wyłącznik i przełącznik napięcia wejściowego

-układ PFC zgodnie z normą UE, EN61000-3-2

c)moc znamionowa :

300-500W - komputery domowe i biurowe

500-800W - komputery do gier

800-1400W - serwery standardowe

1400-kilku kW - duże serwery i ekstremalnie rozbudowane komputery

c)zakresy napięd

Napięcie Kabel

Min

Max

12V

żółty

11,4V 12,6V

5V

czerw. 1,75V 5,25V

3,3V

poma. 3,14V 3,47V

d) Sprawnośd zasilacza jest to stosunek mocy zasilacza oddawanej na wejściu do mocy pobieranej z sieci energetycznej,

zależy od obciążenia zasilacza (40%-85%)

e) Poziom hałasu wentylatora ok 30dB

f) Zabezpieczenia chroniące zasilacz i komputer

OVP - przed wysokim napięciem wyjściowym

UVP - przed niskim napięciem wyjściowym

OCP - przed przeciążeniem stabilizatora

OLP/OPP - przed przeciążeniem całego zasilacza

OTP - przed przegrzaniem

SCP - przeciwzwarciowe

iOVP - przed zbyt wysokim/niskim napięciem wejściowym

9. Płyta główna (motherboard - mainboard)

1)jest drukowanym obwodem łączącym elementy elektroniczne i umożliwiające komunikowanie się pozostałych

komponentów i urządzeo. Głównym elementem płyty gł. jest chipset, który jest zespołem układów scalonych składających

się z:

- mostka północnego, który odpowiada za wymianę danych między pamięcią a procesorem oraz steruję magistralą

AGP lub PCi-R

- mostka południowego, który odpowiada za współpracę z urządzeniami we/wy (kart rozszerzeo, dyskiem

twardym)

2)podstawowe układy występujące w chipsetach:

-sterownik pamięci dynamicznych

- sterownik CPU

- sterownik pamięci cache

- sterownik klawiatury

- sterownik magistral, przerwao i DMA

10. Procesor, CPU (Central Processing Unit) - jest to urządzenie cyfrowe sekwencyjne, pobierające dane z pamięci które
interpretuje i wykonuje jako rozkazy (operacje).

Procesory są wykonane jako układy scalone, zamknięte w hermetycznej obudowie a głównym elementem jest monokryształ-
krzemu, na który nanosi się szereg warstw półprzewodnikowych tworząc od kilkuset tysięcy do kilku milionów tranzystorów i
często stosuje się złocone wyprowadzenia a połączenia wykonuje z aluminium i miedzi.

Parametry procesora:
a) długośd (liczba bitów, słowa)
b) szybkośd wykonywania rozkazów

c) wielordzeniowośd
d) rozmiary elementów

Typowe rozkazy procesora:
a) kopiowanie danych

-z pamięci do rejestru

-z rejestru do pamięci

-z pamięci do pamięci

b) działania arytmetyczne

-dodawanie

-odejmowanie

-porównywanie dwóch liczb

-odejmowanie lub dodawanie jedności

-zmiana znaków liczb

c) działania na bitach

-koniunkcja AND

-suma logiczna OR

-suma modulo 2 XOR

-negacja NOT

-przesunięcie bitów w lewo lub w prawo

d) skoki bezwarunkowe i warunkowe

Elementy struktury procesora
a)zespół rejestrów do przechowania danych i wyników
b)arytmometr - jednostka arytmetyczno-logiczna (ALU) do wykonywania obliczeo, operacji na danych
c)układ sterujący przebiegiem wykonywania programów

Działanie ALU:

A,B - operandy (dane)
F- wejście z jednostki kontrolnej
D- statut wyjścia
R- wyjście

11. Urządzenia peryferyjne to wszelkie elementy sprzętowe połączone z płytą gł. z wyjątkiem procesora i pamięci operacyjnej.
Dzielimy je na:
a)peryferia wewnętrzne:
-dysk twardy
-karty rozszerzeo
-napędy optyczne
b)peryferia zewnętrzne :
-mysz
-klawiatura
-tablet
-skaner
-drukarka
-mikrofon
-głośniki
-słuchawki
-joystick
-kierownica
-modem
-zasilacz UPS
-kamera internetowa
-cyfrowy aparat foto.

12. Elementy środowiska Windows

1) Menu kontekstowe

-Pulpit

-Ikona

-Przycisk start

-Pasek zadao

-Obszar powiadomieo

2) Każdy OS tworzy własne środowisko za pomocą którego użytkownik porozumiewa się z systemem. Ważnym elementem jest
GUI - określenie sposobu prezentacji informacji przez komputer oraz interakcji z użytkownikiem.

3) Cechy środowiska Windows:
a)okna dialogowe
b)menu kontekstowe
c)ikony pulpitu

4) Opcje pracy komputera
a)stan wstrzymania (wyłączenie dysku twardego i karty graficznej)
b)stan hibernacji (dane z pamięci RAM są zapisywane na dysku twardym)
c)szybkie wyłączanie i uruchamianie ponowne

13. Charakterystyka podstawowych rodzajów oprogramowania:

1. Ogólny podział oprogramowania
a)Systemy operacyjne
b)programy użytkowe (aplikacje)
-edytory tekstu, grafiki, dźwięku
-programy liczące, arkusze kalkulacyjne
-programy baz danych
-przeglądarki internetowe, komunikatory
-gry komputerowe
c)programy narzędziowe
-narzędzia systemowe
-sterowniki
-programy zabezpieczające
-antywirusowe
-firewall
-programy archiwizacyjne i kompresujące
-menedżery plików, urządzeo, zadao
d)języki programowania
-asembler,pascal,c++,Visual Basic,HTML,php,css,java
2. Warstwowa struktura systemu operacyjnego

2.Warstwowy model systemu operacyjnego

1. Jądro systemu - częśc systemu operacyjnego, która przyjmuje kierowane do niego zlecenia od programów użytkowych,
przydzialając im zasoby komputera i urządzenia zewnętrzne.
2. Powłoka systemu - jest programem, który interpretuje polecenia przesyłane do jądra systemu.
3. Programy uzytkowe systemu -
-obsługa plików
-komunikacja w sieci
-diagnozujące pracę procesora, pamięci, sieci, dysków twardych itd.
-proste edytory tekstu i grafiki
-kompilator języka programowania
4.Podział systemów operacyjnych ze względu na
a) planowanie i przydział czasu procesora:
-OS czasu rzeczywistego (RTOS)
-OS czasowo niedeterministyczne
b) sposób realizacji przełączenia zadao
-z wywłaszczaniem zadao
-bez wywłaszczania
c)możliwośd uruchamiania
-otwarte
-wbudowane

Użytkownik

Aplikacja

System Operacyjny

BIOS

Sterownik

Maszyna fizyczna

d)środowisko użyte do implementacji
e)sposoby konfiguracji z użytkownikiem
-tekstowe(DOS)
-graficzne(WINDOWS)

14.Cechy współczesnych OS
a)wielozadaniowośd
b)wielowątkowośd
c)wielodostępowośd

15.OS DOS jest zbiorem programów użytkowych umożliwiających zarządzanie urządzeniami we/wy zarządzanie plikami na dysku,
ładowanie i wykonywanie programów w pamięci komputera
a)struktura DOS'u
-IO.SYS- ma za zadanie ustanowienie interfejsu m-dzy częścią rezydentną a właściwym systemem, zajmuje się on zarządzaniem
operacjami we/wy na poziomie sprzętowym
-MSDOS.SYS- zajmuje się interpretacją poleceo przychodzących od programów aplikacyjnych i przekazuje je do BIOS'u w formie
zrozumiałej dla niego
-COMMAND.COM- służy do ustawienia interfejsu z użytkownikiem, rejestruje i wykonuje polecenia użytkownika.
b)znaki globalne
*-zastępuje ciąg znaków
?-zast. jeden znak
c)oznaczenia przy katalogach
\-kat. główny
.-kat bieżący
..-kat. o jeden poziom wyżej w strukturze katalogów
d)elementy składni
-małe litery-elementy które musi podad użytkownik
-wielkie- użytkownik musi wpisad je tak samo
-w "*x+" znajdują się elementy opcjonalne
-opcje oddzielone | to zestaw opcji z których użytkownik musi wybrad jedną

16.Pliki i foldery
a) Plik (file) - porcja informacji stanowiąca pewną całośd, zapisana w pamięci masowej w postaci zbiorów bajtów.
b) Nazwa pliku - nazwa właściwa (do 250 znaków bez /,\,*,?,>,<)
c) rozszerzenie - określa typ pliku

-*.bat-pliki wsadowe

-*.com-(command) polecenia OS i małe programy

-*.exe-(execute) wykonywalne, aplikacje

d)ścieżka dostępu określa lokalizację dowolnego obiektu w strukturze folderów w pamięci masowej

17.Aplikacje wbudowane do Windows
-Notatnik,Paint,WordPad,Kalkulator,Rejestrator dźwięku,regulacja głośności,tablica znaków,info o systemie.

Kontroler RAID - kontroler sterujący pracą dysków twardych, umożliwiajacy budowę macierzy RAID różnego typu, czyli macierzy
połączonych ze sobą dysków twardych widzianych przez uzytkownika systemu jako jeden.

RAID - Nadmiarowa Macierz Niezależnych Dysków - polega na współpracy dwóch lub więcej dysków w taki sposób ale uzyskad
korzyści nie możliwe do osiągnięcia przy pracy jednego.

RAID 0 - stripping, polega na połączeniu ze sobą dwóch lub więcej dysków twardych w taki sposób aby były widziane jako jeden
logiczny, powstała w ten sposób przestrzeo ma rozmar taki jak suma rozmiarów wyszkich dysków. Dane są przeplatane między
dyskami. Korzyści: przestrzen dysku widziana jako cała, przyspieszenie zapisu i odczytu. Wady: brak odpornosci na awarie.

RAID 1 - mirroring, polega na replikacji pracy dwóch lub wiecej dysków fizycznych. Korzyści: odpornośd na awarię n-1 dysków przy
n dyskowej macierzy. Wady: utrata pojemności, zmniejszona szybkośd zapisu.

RAID 2 - dane na dyskach są paskowane po 1bicie na pasek. Potrzebujemy min. ośmiu powierzchni do obsługi danych, oraz
dodatkowe dyski do przechowywania informacji za pomocą kodu Haminga potrzebnych do korekcji błędów. Korzyści: każdy dysk
może w razie uszkodzenia zostad odbudowany przez pozostałe. Wady: koniecznośd dokładniej synchronizacji wszystkich dysków z
kodem Haminga, długotrwałe generowanie kodu Haminga, wolna praca OS.

RAID 3 - dane składowane są na n-1 dyskach. Ostatni służy do przechowywania sum kontrolnych. Korzyści: odpornośd na awarię
jednego dysku. Wady: zmniejszona szybkośd zapisu z powodu konieczności kalkulowania sum kontrolnych, w przypadku awarii
dostęp do danych spowolniony, odbudowa macierzy po wymianie dysku jest operacją kosztowną obliczeniowo.

RAID 4 - bardzo zbliżony do RAID 3 z tą różnicą że dane są dzielone na większe bloki

RAID 5 - macierz składa się z trzech lub więcej dysków. Przy macierzy liczącen N dysków jej obj. wynosi N-1 dysków. W
przyłączeniu dysków równej pojemnosdi otrzymamy obj. pojedyoczego dysku N-1. Sumy kontrolne danych dzielone są na N części,
przy czym każda częśd składowana jest na innym dysku a wyliczana jest z odpowiedniego fragmentu danych składowanych na
pozostałych N-1 dyskach. Korzyści i Wady takie jak w RAID 3

RAID 6 - rozbudowana macierz typu 5 zawiera dwie niezależne sumy kontrolne. bardzo kosztowna w implementacji, ale dająca
bardzo wysokie bezpieczeostwo. Korzyści: odporn. na awarie wielu dysków, większa sybk. pracy, ekstremalnie wysokie
bezpieczeostwo.

RAID 0+1 - macierz zrealizowana jako RAID 1 którego elementami są macierze RAID 0. pojedyocza awaria dysku powoduje że
całośd staję się w praktyce RAID 0. Korzyści: szybkośd macierzy RAID 0, bezpieczeostwo RAID 1, prosta w implementacji.
Wady:odbudowa całej macierzy RAID 1 w przypadku awarii, utrata bezp. w przypadku awarii

RAID 1+0 - macierz realizowana jako RAID 0 którego elementami są macierze RAID 1. (duży strippe małych mirroró5) Korzyści i
Wady jak w RAID 0+1

MATRIX RAID - polega na połączeniu ze sobą dysków tak aby częśc dysków działała jak RAID 0 a częśd jak RAID 1. Korzyści:
połączenie zalet poszczeg. trybów RAID, tylko częściowy spadek pojemności i tylko częśd danych podatna na awarię.