Wstęp - obsługa środowiska programistycznego Turbo Pascal

oprac. Robert Tomaszewski

Po uruchomieniu środowiska programistycznego Turbo Pascala (tzw.
IDE) ekran dzielony jest na 3 części:

●

na samej górze znajduje się menu główne, z którego można
uruchamiać polecenia dla kompilatora

●

środek zajmuje obszar roboczy, czyli edytor w którym
wpisujemy kod źródłowy programu (może tam być otwartych naraz
więcej niż jedno okienko edycyjne)

●

na dole umieszczony jest pasek statusu, gdzie m.in.
podpowiadane są przydatne skróty klawiaturowe

Polecenia w menu głównym można uruchamiać na 2 sposoby:

1. Klikając myszką w odpowiednią opcję (File, Edit, itp.).
2. Wybierając z klawiatury kombinację lewy ALT+wyróżniona

litera, np. aby rozwinąć sekcję File z menu naciskamy lewy
ALT+F (po rozwinięciu menu można używać klawiszy strzałek
lewo-prawo, góra-dół).

W pasku statusu wyświetlane są podpowiedzi dotyczące szybkiej
realizacji jakiejś operacji, np. naciśnięcie klawisza F2 spowoduje
zapisanie bieżącego stanu projektu (kodu źródłowego programu).
WARTO ZAPAMIĘTAĆ TEN KLAWISZ!

Skrócony opis najważniejszych pozycji z menu głównego

WAŻNE - okienka dialogowe można anulować klawiszem Esc.

File:

●

New - stworzenie nowego okna roboczego dla nowego pliku
źródłowego

●

Open... - otworzenie istniejącego na dysku pliku źródłowego
(po kliknięciu tej opcji ukazuje się tzw. okno dialogowe,
gdzie określamy rozszerzenie szukanego pliku (domyślnie
*.pas, czyli wszystkie pliki z postacią źródłową programów
dla Pascala; do edytora można wczytać, zmodyfikować a
następnie zapisać dowolny plik tekstowy, więc również *.TXT).
Pomiędzy poszczególnymi sekcjami okna dialogowego poruszamy
się klawiszem TAB - dotyczy to wszelkich okien dialogowych w
Pascalu). Po odnalezieniu w sekcji File żądanego pliku należy
kliknąć przycisk Open w celu załadowania pliku do edytora.
Przycisk Cancel - zaniechanie operacji. W sekcji Name można
wpisywać ścieżkę dostępu do żądanego pliku źródłowego, np.
d:\programy\najnowsze\*.pas

●

Save oraz Save as... - domyślnie każdy nowy plik źródłowy
otrzymuje nazwę Noname.pas, którą powinniśmy zmienić za
pomocą zapisu w określonym miejscu na dysku i pod określoną
nazwą - do tego służy opcja Save as... (w oknie dialogowym
możemy wpisać w sekcji Save file as samą nazwę lub nazwę ze
ścieżką, np. d:\programy\najnowsze\tester.pas). Jeżeli plik
ma już nadaną nazwę (inną niż noname.pas) to wszelkie zmiany
w pliku można zapisywać opcją Save.

●

Change dir... - BARDZO WAŻNA OPCJA! Zawsze przed rozpoczęciem
pracy powinno się określić katalog roboczy (tam będą
domyślnie zapisywane pliki źródłowe oraz stamtąd ładowane,
jeżeli w opcjach Open oraz Save, Save as... nie podamy
ścieżek dostępu). Zasada jest prosta: tworzymy własny katalog
(laboratoria - na dysku D) i za pomocą okienka dialogowego
Change dir... przed rozpoczęciem pracy ustawiamy się na niego
(można wpisać ścieżkę do sekcji Directory name lub wybierać
klawiszami strzałek i Enterem katalogi w sekcji Directory
tree). Wybór zatwierdzamy klawiszami Chdir oraz OK.

●

Exit - wyjście z Turbo Pascala (skrót klawiaturowy ALT+X)

Edit: typowe opcje edytorskie (cofnij, ponów, wytnij, kopiuj,
wklej, wyczyść). Zaznaczenia tekstu dokonuje się klawiszami
strzałek przy wciśniętym dowolnym klawiszu SHIFT.

Search: dalszy ciąg opcji edytorskich tym razem związanym z
wyszukiwaniem i zamianą tekstu.

Run: uruchamianie programu (zapisanego w Pascalu)

●

Run - patrz wyżej

●

pozostałe opcje - będą omówione w dalszym ciągu laboratoriów

Compile: kompilacja - zamiana na postać binarną, kod maszynowy
wykonywany przez procesor, opcja pokrewna dla Run

●

Compile - kompilacja właściwa

●

Destination - kompilacja może się odbywać do pamięci (Memory
- opcja domyślna) lub do pliku wykonywalnego EXE na dysk
(Disk - zapis do katalogu gdzie znajduje się plik źródłowy
danego programu). Po kliknięciu opcji Destination zmieniamy
opcję na Disk lub Memory.

Help: pomoc (w języku angielskim), bardzo przydatna opcja

●

Index (skrót SHIFT+F1) - wyświetla wszelkie hasła pomocy

●

Topic search (skrót CTRL+F1) - po najechaniu kursorem w
tekście źródłowym danego słowa kluczowego, np. begin, i
naciśnięciu kombinacji CTRL+F1 wyświetli się pomoc na wybrany
temat (podświetlone słowo kluczowe) lub w ostateczności
indeks pomocy.

Obszar roboczy

Tutaj wpisuje się tekst źródłowy programu. Działają tu również
klawisze nawigacyjne (strzałki, Home, End, Page Down, itp.). Dane
okno ma numer (patrz lewy górny róg), tytuł zawartości (nazwa
załadowanego/edytowanego pliku - góra-środek) oraz punkt, po
kliknięciu którego okno się zamyka (kwadracik w lewym górnym rogu,
przed zamknięciem system zwykle monituje o zapisanie zmian w
pliku, jeżeli takowe poczyniono).
Między kilkoma otwartymi oknami przełączamy się klawiszem lewy
ALT+<numer okna>, dane okno zamykamy skrótem lewy ALT+F3.

>>>> Zadanie 1
Sprawdzić działanie myszki oraz klawiatury w dostępie do
poszczególnych pozycji menu. Sprawdzić działanie opcji edycji:
utworzyć nowy plik, zapisać jako plik TXT w danej lokalizacji na
dysku (stworzyć sobie uprzednio na dysku D własny katalog oraz
ustawić go jako domyślny/roboczy opcją Change dir...). Wypróbować
opcje edycyjne, np. Cut, Paste, Clear, itp.

>>>> Zadanie 2
Przepisz poniższy fragment programu (zapisz go jako test.pas)

begin
writeln('Program testowy');
readln;
end.

Skompiluj do pamięci, uruchom.
Usuń linię "readln;"
Skompiluj do pamięci, uruchom. Aby obejrzeć wynik naciśnij lewy
ALT+F5 (powrót do edytora klawiszem Enter).