ZAGADNIENIA EGZAMIN TPL 2009 III ROK
1. Wymagania stawiane lekom recepturowym
2. Definicje i charakterystyka postaci leku, substancji pomocniczej.
3. Podział postaci leku wg różnych kryteriów (stan fizykochemiczny, drogi podania, sposób dawkowania).
4. Stałe postacie leku: podział i drogi podania.
5. Płynne postacie leku: podział i drogi podania.
6. Półstałe postacie leku recepturowego.
7. Procesy jednostkowe w technologii farmaceutycznej (ekstrakcja, filtracja, rozdrobnienie, rozpuszczanie).
8. Wykazy substancji leczniczych, rodzaje dawek podawanych w FP.
9. Obliczanie dawek dla dzieci.
10. Zadanie receptury aptecznej (zalety receptury aptecznej).
11. Wygląd i układ recepty, poszczególne części recepty.
12. Składniki leku recepturowego ( Basis; Vehiculum itd.).
13. Zapis dawkowanej recepturowej postaci leku, ważność recepty.
14. Wykazy dawek (przykłady i oznakowanie).
15. Kontrola merytoryczna i formalna recepty.
16. Rodzaje recept i realizacje recepty.
17. Kategorie dostępności leków (OTC; Lz; xLz; itd.).
18. Surowce roślinne – ekstrakcja, czynniki wpływające na wydajność ekstrakcji.
19. Metody wytrawiania surowców roślinnych i ich modyfikacje.
20. Preparaty otrzymywane przez wytrawianie wodą surowców roślinnych (odwary, napary, maceracje)
21. Preparaty niezagęszczone z wysuszonych surowców roślinnych (nalewki – przykłady).
22. Preparaty zagęszczone z wysuszonych surowców roślinnych (wyciągi – przykłady).
23. Preparaty ze świeżych surowców roślinnych (soki, alkoholatory, intrakty – przykłady).
24. Płynne postacie leku – rodzaje, skład, drogi podania.
25. Klasyfikacje dyspersji.
26. Płynne postacie leku recepturowego – przykłady.
27. Wady i zalety roztworów leczniczych.
28. Substancje pomocnicze w roztworach leczniczych.
29. Rodzaje wody stosowanej w recepturze aptecznej.
30. Wyrażanie stężeń na receptach.
31. Syropy - definicja, metody sporządzania, substancje pomocnicze i przykłady.
32. Roztwory lecznicze do użytku zewnętrznego i wewnętrznego – przykłady.
33. Zawiesiny – charakterystyka, drogi podania, wady i zalety stosowania.
34. Substancje pomocnicze w zawiesinach, typy i wymagania.
35. Etapy sporządzania zawiesin recepturowych.
36. Parametry decydujące o szybkości sedymentacji cząstek w zawiesinach.
37. Zjawiska zachodzące podczas przechowywania zawiesin.
38. Wyjaśnić pojęcia: potencjał zeta, zawiesiny flokulowane i deflokulowane.
39. Charakterystyka cząstek w zawiesinach flokulowanych i deflokulowanych.
40. Trwałość i oznakowanie zawiesin recepturowych.
41. Zawiesiny do użytku wewnętrznego i zewnętrznego – przykłady.
42. Fazy rozpraszające do doustnych zawiesin recepturowych.
43. Metody oceny jakości zawiesin.
44. Emulsje – charakterystyka, typy emulsji, struktura, drogi podania, czynniki powodujące rozpad.
45. Wady i zalety stosowania emulsji.
46. Substancje pomocnicze w emulsjach – wymagania, rodzaje, przykłady.
47. Cechy dobrego emulgatora.
48. Metody sporządzania emulsji.
49. Metody określenia typu emulsji.
50. Zjawiska zachodzące w czasie przechowywania emulsji – przyczyny i zapobieganie.
51. Zasady dodawania substancji leczniczych do emulsji.
52. Trwałość i oznakowanie emulsji.
53. Przykłady emulsji recepturowych.
54. Mieszanki recepturowe – charakterystyka, skład, trwałość i oznakowanie, rodzaje.
55. Zalety i wady stosowania mieszanek.
56. Zasady sporządzanie mieszanek
57. Interakcje w mieszankach
58. Przykłady mieszanek oraz leków gotowych stanowiących składniki mieszanek.
59. Krople do użytku wewnętrznego i zewnętrznego – charakterystyka, postać, miejsce działania, skład.
60. Ogólne zasady przygotowania kropli.
61. Proszki – charakterystyka, podział (liczba substancji leczniczych, forma, droga podania, wielkość cząstek wg FP VII)
62. Proces jednostkowy – rozdrabnianie, mikronizacja.
63. Proszki recepturowe – mikronizacja składników.
64. Metody pomiaru wielkości cząstek w proszkach.
65. Proszki do użytku wewnętrznego – typy, sposoby zapisywania.
66. Proszki do użytku zewnętrznego – rodzaje, substancje lecznicze i pomocnicze.
67. Zasady sporządzania i ocena jakości proszków.
68. Rozcierki. Metoda sporządzania
69. Interakcje farmaceutyczne w proszkach.
70. Postacie leków doodbytniczych i dopochwowych.
71. Czopki – charakterystyka, podział.
72. Czynniki wpływające na dostępność farmaceutyczną i biologiczną substancji aktywnych z czopków.
73. Podłoża czopkowe – podział, wymagania.
74. Wady i zalety masła kakaowego.
75. Substancje pomocnicze w czopkach.
76. Metody otrzymywania czopków.
77. Liczba wodna – definicja, liczby wodne wybranych podłoży maściowych.
78. Maści i półstałe preparaty na skórę – charakterystyka, podział (głębokość wnikania, droga podania, struktura).
79. Półstałe postaci leku do stosowania na skórę (maści, kremy, żele, pasty, plastry medyczne, kataplazmy – definicje, rodzaje).
80. Podłoża maściowe: podział, przykłady
81. Etapy przyrządzania maści
82. Układy fizykochemiczne w maściach (zawiesiny, roztwory, emulsje, maści wielofazowe)
83. Opakowanie maści-rodzaje, wymagania.
84. Wady i zalety półstałych postaci leku.
85. Trwałość maści i substancje pomocnicze.
86. Postacie i drogi podania leków recepturowych zawierających antybiotyki.
87. Zasady sporządzania postaci leków recepturowych z antybiotykami (krople i roztwory, maści, czopki, globulki)
88. Substancje pomocnicze w postaciach recepturowych leków z antybiotykami (rozpuszczalniki, środki konserwujące)
89. Przykłady leków i niezgodności recepturowych w postaciach leków z antybiotykami 90. Procesy jednostkowe-wyjaławianie.
91. Metody wyjaławiania za pomocą czynników fizycznych, środków chemicznych, sączenia.
92. Kontrola procesu wyjaławiania.
93. Leki do oczu – postacie, drogi podania, wymagania.
94. Jałowość (czystość mikrobiologiczna).
95. Charakterystyka kropli do oczu (wielkość cząstek, lepkość, napięcie powierzchniowe) 96. Substancje pomocnicze w lekach do oczu.
97. Konserwowanie leków do oczu .
98. Sposoby sporządzania leków do oczu.
99. Nowoczesne postacie leków do oczu (inserty, systemy osmotyczne i dyfuzyjne, układy wielokompartmentowe, ABAK COMOD).
100.
Maści i żele do oczu.