Poradnictwo rodzinne

i psychologiczno-pedagogiczne

WYKŁAD 1

POLSKI SYSTEM POMOCY

OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE

POLSKI SYSTEM POMOCY

OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE

INSTYTUCJE:

•

RZĄDOWE, SAMORZĄDOWE

•

POZARZĄDOWE

INSTYTUCJE RZĄDOWE i SAMORZĄDOWE



Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

z dnia 29 lipca 2005r.,



Ustawa o pomocy społecznej

z dnia 12 marca 2004 r.,



Rozporządzenie Ministra polityki społecznej

w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego
z dnia 19 kwietnia 2005 r.,



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi
z dnia 26 października 1982 r.,



Ustawa o policji

z dnia 6 kwietnia 1990 r..

POLICJA



interwencje domowe,



sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka

urzędowa

- niebieska karta),



zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,



wszczęcie postępowania przygotowawczego

przeciwko

sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub

stwierdzenia

popełnienia przestępstwa,



zatrzymanie sprawców przemocy domowej

stwarzających

w sposób oczywisty zagrożenie dla życia bądź zdrowia

ofiar,



podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy

przemocy,



udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania

pomocy.

PROKURATURA



przyjmuje doniesienia o popełnieniu przestępstwa,



wszczyna postępowanie przygotowawcze mające na

celu

sprawdzenie czy faktycznie popełniono przestępstwo,



wyjaśnia okoliczności czynu,



zbiera i zabezpiecza dowody,



w uzasadnionym przypadku stosuje środek

zapobiegawczy

wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru

policyjnego lub

tymczasowego aresztowania.

SĄDY

Sąd karny

Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad
osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym
lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo
nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej
stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Sąd cywilny



rozwód



separacja



alimenty



sposób sprawowania opieki nad dziećmi

KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

ALKOHOLOWYCH



przyjmuje zgłoszenia osób, które w związku z nadużywaniem

alkoholu

- powodują rozkład życia rodzinnego,
- powodują demoralizację małoletnich,
- uchylają się od pracy
- systematycznie zakłócają spokój lub porządek

publiczny,



przeprowadza rozeznanie sytuacji (np. wywiad

środowiskowy),



kieruje osoby nadużywające alkoholu na badanie

przez biegłego lekarza,



wzywa osobę nadużywająca alkoholu i stosującą

przemoc na rozmowę ostrzegawczą,



wnioskuje do sądu rejonowego o zastosowanie,

wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania

się

leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,

MIEJSKI LUB GMINNY

OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ



przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy umożliwiający

zdiagnozowanie sytuacji rodzinnej i przyznanie świadczeń

NIEBIESKA KARTA W POMOCY SPOŁECZNEJ
załącznik do kwestionariusza
rodzinnego wywiadu środowiskowego
formularz "Pomoc Społeczna - Niebieska Karta",



prowadzi poradnictwo prawne, psychologiczne

pedagogiczne

lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc,



organizuje miejsce schronienia



w uzasadnionych przypadkach udziela pomocy finansowej

rzeczowej

OŚRODEK INTERWENCJI KRYZYSOWEJ

prowadzi:



telefoniczną interwencję kryzysową,



hostel (udziela czasowego schronienia np. dla

matek

z dziećmi doznających przemocy),



poradnictwo socjalne, prawne, pedagogiczne,

psychologiczne,



grup wsparcia,



zajęcia warsztatowe i treningowe,



psychoterapię indywidualną i grupową,



interwencje środowiskowe.

SŁUŻBA ZDROWIA

PRZYCHODNIA ZDROWIA,
- lekarz rodzinny,
- lekarz medycyny sądowej

PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ
- terapeuci uzależnień

PRZYCHODNIA ZDROWIA



rozpoznaje sygnały świadczące o występowaniu przemocy

w rodzinie, leczy ze skutków przemocy,



wystawia zaświadczenia lekarskiego o stwierdzonych

obrażeniach.



wystawia obdukcje (ocena stopnia dysfunkcji organizmu),



w przypadku stwierdzenia śladów ciężkiego uszkodzenia

ciała, powiadamia policję lub prokuraturę o podejrzeniu
popełnienia przestępstwa.

PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ

prowadzi:



konsultacje dla osób współuzależnionych będących

ofiarami

przemocy



grupy wsparcia dla ofiar przemocy

PLACÓWKI EDUKACYJNE, WYCHOWAWCZE



PRZEDSZKOLA



SZKOŁY



ŚWIETLICE



DOMY KLTURY



ORGANIZACJE MŁODZIEŻOWE NP. DRUŻYNY HARCERSKIE

- diagnozowanie przemocy
- profilaktyka przemocy
- powiadamianie instytucji specjalistycznych
o przemocy w rodzinie

OBDUKCJA



specjalistyczne badanie lekarskie



przeprowadzane przez biegłego lekarza medycyny sądowej,



przeprowadzane:

- na żądanie poszkodowanego (tzw. badania prywatne),
odpłatnie (70 - 100 zł),
- na podstawie postanowienia wydanego przez policję,

prokuraturę

bezpłatne

CEL:



potwierdzenie doznanych obrażeń



prawna ocena czasu naruszania czynności narządów ciała

naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia
- trwający krócej niż siedem dni
- trwający dłużej niż siedem dni

USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Art. 3. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się
pomocy, w szczególności w formie:
1)   poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i
socjalnego;

2) interwencji kryzysowej i wsparcia;

3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez
uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze
wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania
oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną;

4) zapewnienia, na żądanie osoby dotkniętej przemocą,
bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku
wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

z dnia 6 lipca 2006 r.

w sprawie standardu podstawowych usług

świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia

dla ofiar przemocy w rodzinie,

a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań

korekcyjno-edukacyjnych

W ZAKRESIE INTERWENCYJNYM

a) zapewnienie schronienia ofiarom przemocy
bez skierowania i bez względu na dochód,
na okres do trzech miesięcy z możliwością przedłużenia
w przypadkach uzasadnionych sytuacją ofiary,

b) ochrona ofiar przemocy w rodzinie
przed osobą stosującą przemoc w rodzinie,

c) udzielanie natychmiastowej pomocy psychologicznej,
medycznej i wsparcia,

d) rozpoznanie sytuacji ofiary przemocy w rodzinie
i opracowanie planu pomocy,

e) wspieranie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej
związanej z występowaniem przemocy w rodzinie;

W ZAKRESIE POTRZEB BYTOWYCH

a) całodobowy pobyt dla nie więcej niż trzydziestu osób,
b) pomieszczenie do spania (max – 5 osób)
z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej ofiary przemocy,
c) wspólne pomieszczenie do pobytu dziennego,
d) miejsce zabaw dla dzieci,
e) pomieszczenie do nauki,
f) ogólnodostępne łazienki, dla dorosłych i dzieci
(1 łazienka na 5 osób),
g) ogólnodostępna kuchnia,
h) pomieszczenia do prania i suszenia,
i) wyżywienie, odzież i obuwie,
j) środki higieny osobistej i środki czystości,

W ZAKRESIE TERAPEUTYCZNO-WSPOMAGAJĄCYM

a) diagnozowanie sytuacji rodziny
b) poradnictwo:

- medyczne,
- psychologiczne,
- prawne,
- socjalne,

- wychowawcze,

c) grupy wsparcia i grupy terapeutyczne,
d) terapia indywidualna,
e) dostęp do pomocy medycznej,

DLA DOROSŁYCH I DZIECI

ODDZIAŁYWANIA KOREKCYJNO-EDUKACYJNE
WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE

dla osób stosujących przemoc w rodzinie:

1) osób skazanych za czyny związane ze stosowaniem
przemocy w rodzinie, odbywających karę pozbawienia
wolności w zakładach karnych
albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary,
zobowiązując je do uczestnictwa w programie korekcyjno-
edukacyjnym,

2) osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczą w
terapii uzależnienia od alkoholu lub narkotyków
(zawsze najpierw terapia uzależnienia),

3) osób, które w wyniku innych okoliczności zgłoszą się
do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym,

Oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych

wobec osób stosujących przemoc w rodzinie

NIE PROWADZI SIĘ W MIEJSCACH,

W KTÓRYCH UDZIELA SIĘ POMOCY I WSPARCIA

OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE.

INSTYTUCJE

POZARZĄDOWE

INSTYTUCJE POZARZĄDOWE

•

fundacje,

•

stowarzyszenia,

•

organizacje kobiece,

•

punkty konsultacyjne

•

poradnie rodzinne

•

schroniska,

•

specjalistyczne telefony zaufania,

Krajowy Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie,
(Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)

W Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej do 30 czerwca
Rada Ministrów
składa sprawozdania z realizacji
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Osoby odpowiedzialne:



Minister Pracy i Polityki Społecznej



na szczeblu krajowym - Koordynator Realizacji

Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,



na szczeblach wojewódzkich - Wojewódzcy Koordynatorzy

Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie,

Celem Programu jest:



zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie,



zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy

w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy,



zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych

i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc
w rodzinie,

Skąd się wzięły NIEBIESKIE KARTY



Skargi na sposób przeprowadzania interwencji



Brak odpowiedniej dokumentacji (notatnik

służbowy a notatka urzędowa)



Brak informacji o rozmiarach zjawiska



Brak informacji o możliwościach uzyskania

pomocy



Brak kontynuacji działań po interwencji



Brak współpracy służb

KRÓTKA HISTORIA NIEBIESKICH KART



Pomysł i pierwsze prace 1995r (

Państwowa

Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych)



Przygotowanie i negocjacje 1995 – 1997

Roboczy zespół:
-

PARPA,

- Wydział Prewencji Komendy Stołecznej Policji,
- Batalion Patrolowo-Interwencyjnego Komendy
Stołecznej Policji
- Warszawskie Stowarzyszenie Abstynenckie

.



W latach 1995-96 projekt procedury prezentowany

- Komendzie Głównej Policji,
- Ministerstwu Sprawiedliwości,
- Międzyresortowemu Zespołowi "Bezpieczni w
Rodzinie" (przy Kancelarii Prezydenta RP),
- przedstawicielom niektórych organizacji
pozarządowych pomagających ofiarom przemocy
w rodzinie.



Pilotaż procedury w Policji 1997

- Komenda Rejonowa Policji Warszawa-Ochota,
- policjanci + obserwator z zespołu przygotowanego

przez

PARPA



Wdrażanie NK w Policji

Zarządzenie KGP nr 25 z listopada 1998.



Zarządzenie Komendanta Głównego Policji nr

21 z 31 grudnia 2002 w sprawie sposobu
przeprowadzania interwencji domowej wobec

przemocy w rodzinie Niebieskie Karty.

PRZEBIEG INTERWENCJI



Przyjęcie zgłoszenia.



Wysłanie patrolu.



Interwencja domowa.



Zapis zdarzenia w formularzu.



Przekazanie informacja do dzielnicowego.



Założenie lub uzupełnienie teczki zagadnieniowej.



Kontakt ze służbami społecznymi (OPS).



Wspólna wizyta dzielnicowego i pracownika

socjalnego w domu ofiary przemocy.



Uruchomienie lokalnego systemu wsparcia

opracowanie planu pomocy.

CZYNNOŚCI POLICJI PODCZAS

INTERWENCJI DOMOWEJ



Ustalenie tożsamości uczestników konfliktu.



Przeprowadzenie wywiadu z osoba powiadamiającą.



Rozpoznanie zaistniałej sytuacji i jej przyczyn.



Przeprowadzenie rozmowy pouczającej o naruszeniu

obowiązujących przepisów i zwyczajowych zasad relacji
między ludźmi.



Pouczenie o możliwości dalszego postępowania

(np. złożeniu zameldowania o popełnionym przestępstwie
do właściwej jednostki policji lub prokuratury).



Zatrzymanie sprawcy w stanie nietrzeźwym

i umieszczenie w izbie wytrzeźwień - jeśli podjęte
czynności nie przynoszą skutku.

-

osoba nietrzeźwa - od 0,5 promila alkoholu we krwi

- osoba po spożyciu alkoholu - od 0,2 do 0,5 promila

- zagrożenie dla bezpieczeństwa innych osób.



W przypadku bezsprzecznego zagrożenia życia i

zdrowia

domowników - zatrzymanie i przewiezienie sprawcy
do Policyjnej Izby Zatrzymań.



Sporządzenie notatki w formie niebieskiej karty.



Poinformowanie o odwiedzinach dzielnicowego.

Policjant MUSI ściśle przestrzegać

przepisów związanych z procedurą

NIEBIESKICH KART

.

Za:

- przekroczenie uprawnień

- niedopełnienie obowiązku

może zostać ukarany,

zgodnie z Ustawą o Policji art. 142 ust. 1,

karą pozbawienia wolności do 5 lat.

FORMULARZ NIEBIESKIEJ KARTY



Karta A

Rejestracja zgłoszenia



Karta B

Informacje dla ofiary przemocy
o przysługujących prawach i możliwościach
poszukiwania pomocy

KARTA A

Notatka urzędowa dotycząca przemocy w rodzinie



Kto ją przeprowadza (stopień, imię i nazwisko policjanta)



Data i adres miejsca przeprowadzenia interwencji



Informacje o uczestnikach zdarzenia (ofiara, sprawca,

świadkowie)



Opis zaistniałej sytuacji (w rubrykach)

- Jakich obrażeń doznała pokrzywdzony i sprawca?
- Czy już zdarzały się podobne incydenty?
- Zachowania stron konfliktu (pokrzywdzony, sprawca)
- Zachowania i stan dzieci
- Opis miejsca zdarzenia
- Podjęte działania wobec pokrzywdzonego i sprawcy
- Warunki do wypełnienia Niebieskiej Karty

KARTA B



Informacje o prawach ofiary przemocy – wyciąg

z kodeksu karnego.



Informacje o przepisach wykonawczych.



Miejsce na zanotowanie informacji o zaistniałym

zdarzeniu.



Adresy instytucji wspierających – ogólnopolskich

i lokalnych

ZADANIA NIEBIESKICH KART



Zapewnienie bezpieczeństwa ofiarom i uczestnikom

zdarzenia



Zapis zdarzenie – ujednolicona dokumentacja



Wsparcie dla ofiar – pisemna informacja o przysługujących

prawach i możliwościach uzyskania pomocy



Ostrzeżenie dla sprawcy, bardziej stanowcze działania



Wykorzystanie dokumentacji przez wydział

dochodzeniowy

i prokuraturę w czasie prowadzenia śledztwa i przy
kierowaniu sprawy na drogę sądową.



Tworzenie warunków do współpracy służb i prowadzenia

szkoleń interdyscyplinarnych



Określenie skali i charakterystyka przemocy

1.
- Pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie
Niebieska Linia
- Powiatowe Centrum pomocy Rodzinie

2.
- Ośrodek Interwencji kryzysowej
- Poradnia Leczenia uzależnienia od alkoholu

3.
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna