Choroba Perthesa

Osteochondrosis coxae

iuvenilis

 Inne określenia :

 Coxa plana

 Jałowa martwica bliższej nasady kości

udowej

(grupa chorób, których wspólną cechą jest

nekroza kości lub jej fragmentów, nie związana z udziałem zakażenia

drobnoustrojami. Jako przyczynę powstawania martwic

aseptycznych uznaje się zaburzenie ukrwienia jądra kostnienia

kości, powstałe na różnorodnym tle (zator, uraz, zakrzep, itp.).

Początkowo martwy fragment kostny ulega resorpcji, a następnie

zostaje odbudowany. Na skutek działania sił i obciążeń,

odbudowywany fragment ulega często deformacji)

 Choroba Legg-Calve-Perthesa

Choroba Perthesa

 Choroba Perthesa jest najcięższą z jałowych martwic kości i tylko

wczesne jej rozpoznanie i specjalistyczne leczenie mogą
doprowadzić do wyleczenia i zmniejszenia ryzyka powikłań.
Nieleczona choroba prowadzi do ograniczenia ruchów biodra i
zmian zwyrodnieniowych.

 jest idiopatyczną

(wystąpienie stanu chorobowego bez widocznej przyczyny)

młodzieńczą, niedokrwienną martwicą głowy kości udowej. Jest
to samoistnie przemijające schorzenie biodra dziecięcego,
charakteryzujące się czasowym obumarciem głowy i szyjki kości
udowej.

 Choroba Perthesa występuje 4-5 razy częściej u chłopców,

głównie w wieku 3-14 lat przy czym objawy najczęściej pojawiają
się między 5 a 8 rokiem życia. Najczęściej dotyczy jednego
biodra chociaż w 10-20% przypadków występuje obustronnie.

 Kończyna ustawia się w rotacji,a krawędź panewki złuszcza

częściowo głowę kości udowej i doprowadza ją do martwicy

Przyczyny:

 Przyczyny choroby nie są do końca poznane a

wyniki badań wykazują, że choroba zaczyna
się od niewielkiego, podchrząstkowo
położonego pola martwicy. Istnieje wiele
teorii rozwoju choroby. Obecnie za przyczynę
choroby uważa się zaburzenia procesu
kostnienia rozwijającej się głowy i szyjki
kości udowej. Również złożone ukrwienie
bliższego odcinka kości udowej może być
odpowiedzialne za patologię tego schorzenia.
Inne wymieniają jako przyczynę uraz lub stan
zapalny biodra a także zaburzenia
hormonalne.

 Czynniki sprzyjające zachorowaniu:

 przebyta dysplazja stawu biodrowego w

niemowlęctwie

 stosowanie leków sterydowych
 nadwaga
 szybki wzrost organizmu w okresie

dojrzewania

 płeć męska
 wiek między 5 a 8 rokiem życia



Rozpoznanie

 W badaniu klinicznym pierwszym objawem jest

ograniczenie rotacji wewnętrznej, następnie

odwiedzenia w stawie biodrowym. Jednak

chorobę rozpoznaje się na podstawie zdjęcia

rentgenowskiego biodra, które uwidacznia

charakterystyczne zmiany martwicze. Wcześniej

zmiany te można wykazać badaniem rezonansu

magnetycznego (NMR). W niektórych

przypadkach pomocna jest scyntygrafia biodra

oraz badanie ultrasonograficzne.

 Objawy

 Pierwszym objawem choroby jest zwykle utykanie. Ból

występuje zwykle wcześniej i często powoduje ograniczenie

ruchomości chorego biodra. Dość często dzieci uskarżają się

na ból kolana, po stronie chorego biodra. Charakterystyczne

jest skrócenie długości chorej kończyny, zaniki mięśni

pośladka i uda chorej kończyny

 Ból w pachwinie promieniujący do uda,kolana

 Ograniczenie ruchomości:odwiedzenia, rotacji wew, zgięcia,

przeprostu, rotacji zew

 Przykurcz zgięciowy,przywiedzeniowy

 Usztywnienie biodra

Przebieg choroby:

 Przebieg choroby jest długotrwały, zazwyczaj trwa około 3-4 lata i

dzieli się go na okresy:

 Okres "synovitis" - Ten okres jest wynikiem niedokrwienia i trwa

zwykle kilka tygodni. Dochodzi do zapalenia błony maziowej co

powoduje ograniczenie ruchomości i ból w stawie biodrowych. W

badaniu USG widoczne poszerzenie szpary stawowej i płyn w jamie

stawowej. We wczesnym okresie choroby nie ma widocznych zmian

na zdjęciach radiologicznych.

 Okres nekrozy lub zapadnięcia - W tym okresie, trwającym około 6-

12 miesięcy martwicze części głowy kości udowej ulegają

zapadnięciu co na zdjęciach rtg widoczne jest jako zmniejszenie

głowy kości udowej i zwiększone jej wysycenie.

 Okres fragmentacji - W tym okresie trwającym od 1-2 lat martwicze

części kości są resorbowane. Często w tym stadium pojawia się

deformacja głowy kości udowej.

 Okres odbudowy - W okresie tym, który trwa od 8 miesięcy-3 lat

następuje proces formowania się nowej kości.

Powikłania

Bagatelizowanie dolegliwości i opóźnianie

leczenia zawsze prowadzi do poważnych

powikłań takich jak:

ciężkie zniekształcenia stawu

biodrowego

skrócenie długości chorej kończyny
znaczne ograniczenie zakresu ruchu

biodra

utrwalone przykurcze
zaburzenia chodu
stany zapalne chorego biodra

Leczenie:

 Celem leczenie jest również doprowadzenie do porządnego

zagłębieniu głowy kości udowej w panewce, które można uzyskać

zarówno metodami zachowawczymi jak i operacyjnymi.

 Podstawą leczenia, które powinno trwać od 6-12 miesięcy, jest

leżenie w łóżku z bezwzględnym zakazem chodzenia, stawania i

klękania. W początkowym okresie leczenia często istnieje

konieczność zastosowania wyciągu na chorą kończynę. W kolejnym

okresie leczenia, przez około 2 lata stosuje się specjalne gipsy lub

aparaty ortopedyczne odciążające chore biodro.

 Leczenie w chorobie Perthesa polega na jak najszybszym

zastosowaniu odciążenia chorego biodra w celu ochrony miękkiej

głowy kości udowej przed zgniataniem. Ogranicza to powstawanie

zniekształceń głowy i stwarza najlepsze warunki do jej odbudowy.

Należy podkreślić, że ruch w chorym stawie bez obciążania nie jest

szkodliwy, wręcz przeciwnie, bardzo korzystny dla procesu gojenia i

odzyskiwania sprawności chorej kończyny.

Program leczenia :

Leczenie ułożeniowe:zgięcie

odwiedzenie,rotacja zew uda

Stosowanie wyciągu np..

Kamaszkowego

Stosowanie gipsu lub aparatu

ortopedycznego

Ćwiczenia bierne,czynne w

odciążeniu,w wodzie

Zabiegi fizykalne

Bibliografia:
Nowotny-Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządu ruchu
Żuk i Dziak –Ortopedia z traumatologią narządów ruchu