SKRĘCENIA

DEFINICJA

Skręcenie, dystorsja – uraz polegający
na przekroczeniu fizjologicznego zakresu

ruchu w stawie. Na skutek skręcenia

może dojść do uszkodzenia torebki

stawowej, więzadeł, chrząstki stawowej,

przyczepów ścięgien, a niekiedy także

uszkodzenia fragmentów kostnych.

PODZIAŁ KLINICZNY

W zależności od rodzaju

uszkodzenia aparatu stawowego

wyróżnia się skręcenie:

• I° – naciągnięcie torebki i więzadeł;

• II° – rozerwanie torebki stawowej;

• III° – rozerwanie torebki stawowej i

więzadeł;

• IV° – oderwanie więzadeł z

fragmentem kostnym

OBJAWY

• ostry ból w okolicy stawu

ograniczający jego ruchomość,

nasilający próby wykonania ruchu;

• obrzęk i wylew krwawy w miejscu

uszkodzonych włókien torebki

stawowej;

• wzmożone ucieplenie skóry w okolicy

stawu;

• przymusowe ustawienie w stawie.

Nie można takiego urazu bagatelizować. Zawsze należy

pamiętać o kilku podstawowych zasadach przy udzielaniu

pierwszej pomocy przy skręceniu. Należy:

• pozbyć się wszelkich rzeczy znajdującej się na skręconym

stawie (biżuteria, but, ubranie);

• ułożyć kończynę w wygodnej pozycji, w której poszkodowany

nie odczuwa bólu;

• w miarę możliwości unieść kończynę powyżej poziomu serca

(dzięki temu obrzęk nie będzie narastał);

• wykonać okład z lodu;
• zastosować maść przeciwbólową i przeciw obrzękową;
• usztywnić staw bandażem elastycznym lub opaską (należy

jednak pamiętać, aby unieruchamiając staw nie założyć
bandażu zbyt ścisło – trzeba sprawdzić czy w kończynie
wyczuwalne jest tętno, czy poszkodowany czuje dotyk oraz
czy może poruszać kończyną – jeżeli nie, musimy jak
najszybciej zdjąć bandaż i wykonać zabieg jeszcze raz);

• ograniczyć w największym stopniu poruszanie uszkodzonym

stawem przez kilka tygodni.

REHABILITACJA

Warto zapamiętać, że jeżeli konieczne było

usztywnienie stawu przez dłuższy czas, nie można od

razu po zdjęciu unieruchomienia wykonywać

czynności w znacznym stopniu obciążających staw,

który uległ urazowi. Jest on osłabiony i po skończeniu

leczenia należy przystąpić do rehabilitacji.

Warto na początku wykonywać ćwiczenia, które

pozwolą powrócić stawom do wcześniejszej formy.

Ćwiczenia takie powinny przede wszystkim

stopniowo rozciągnąć mięśnie, które nie były

używane podczas leczenia, oraz zwiększać – również

stopniowo – ruchomość w stawie.

WAŻNE

Uszkodzony staw powinien być

usztywniony przez kilka tygodni.

Jednak jeżeli po wykonaniu

wszystkich wyżej wymienionych

czynności ból przez długi czas nie

będzie ustępował, należy jak

najszybciej skontaktować się z

lekarzem, aby uniknąć

poważniejszych problemów

zdrowotnych (takich jak np.

niestabilność lub zwyrodnienie

stawu).

SKRĘCENIE STAWU

SKOKOWEGO

ZWICHNIĘCIA

DEFINICJA

Zwichnięcie - polega na reakcji stawu

na działające na niego

niefizjologiczne siły. Gdy przewrócisz

się lub krzywo ustawisz stopę,

plastyczne tkanki zareagują

oddzieleniem się powierzchni

stawowych kości od siebie i

uszkodzeniem struktur pomocniczych

(takich jak więzadła czy łękotki).

Do zwichnięcia stawów

predysponuje uprawianie

sportu i gry zespołowe,

szczególnie u osób

niewytrenowanych, u których

gorset mięśniowy nie stabilizuje

stawu. Zwichnięcie powoduje

silny ból, opuchliznę oraz krwiaki,

a staw może przyjmować

nienaturalną pozycję.

PIERWSZA POMOC

• unieruchomienie kończyny,
• przewiezienie ratowanego do szpitala

ZASADY UNIERUCHAMIANIA

ZŁAMAŃ I ZWICHNIĘĆ

• złamaną kończynę unieruchamia się po delikatnym

ustawieniu w pozycji fizjologicznej, zwichnięcie unieruchamia
się bez próby nastawiania kończyny, czyli w pozycji zastanej;

• unieruchamia się miejsce złamania i dwa sąsiadujące stawy

(np. przy złamaniu kości ramieniowej unieruchamia się staw
barkowy i łokciowy) lub zwichnięty staw i dwie sąsiadujące
kości długie (np.: przy zwichnięciu stawu kolanowego
unieruchomienie obejmuje kość piszczelową i kość udową);

• do unieruchamiania wykorzystuje się wszystkie dostępne

środki - szalik, chustkę trójkątną, deski itp.;

• rolę szyny unieruchamiającej może pełnić: dla kończyny

górnej - klatka piersiowa, dla kończyny dolnej - druga,
zdrowa kończyna;

• w przypadku podejrzenia złamania kręgosłupa - ratowanego

można poruszać tylko w sytuacji niezbędnie koniecznej.