Pole elektromagnetyczne To tym, że ładunek dodatni.

odrzucenia oddziałuje dalej z

można podzielić na somatyczne i

energię jonizacji. Tylko fotony

komórki powstaje impuls

Wpływ promieniowania

stan przestrzeni, w której na

Rozpad γ – promieniowanie

energią - Tworzenie par – jeśli genetyczne.

promieniowania nadfioletowego

nerwowy

niejonizującego na

obiekt obdarzony ładunkiem

elektromagnetyczne o bardzo

kwant promieniowania posiada

Skutki somatyczne: 1)

tzw. UV próżniowego posiadają

- Reakcja fotochemiczne

organizmy żywe

indukowanie zmian

dostateczną energię do jonizacji

Promieniowanie podczerwone to

działają siły

dużej przenikliwości bez

energię wi®kszą 1,02 MeV

ozonu atmosferycznego

może w pobliżu jądra atomu

nowotworowych –

niektórych cząsteczek. Np. sodu.

fale elektromagnetyczne o

elektromagnetyczne. Pole składa

emitowania dodatkowej

przekształcić się w parę elektron

kancerogeneza popromienna.

Promieniowanie UV próżniowe

Ozon O3 występuje w górnych

długości 760 – 106 nm;

się z dwóch pól: -

cząsteczki. Posiada własności

(negaton) – pozyton. Powstałe

Rozpoczyna się od przemiany

może wywołać tylko pojedyńczą

warstwach atmosfery tworząc

głównym źródłem

elektrycznego, oznaczonego za

jonizujące mniejsze niż

elektrony jonizują atomy

normalnej komórki w

jonizację i dlatego nazywane

warstwę ozonową jej zadaniem

promieniowania podczerwonego

pomocą litery E – układ

promieniowanie β. Do

kosztem swej energii

nowotworową czyli tzw.

jest promieniowaniem

jest zabezpieczenie organizmów

jest słońce, każde ciało o

ładunków elektrycznych

promieniowania γ dochodzi

kinetycznej. Pozytony po jej

transformacji nowotworowej. W

niejonizującym. Promieniowanie

bytujących na ziemie przed

temperaturze większej od zera

wytwarza we wszystkich

podczas przejścia atomu ze

utracie łączy się z negatonem –

rezultacie zmian

gamma i rtg może posiadać

szkodliwym promieniowaniem

bezwzględnego emituje

oba elektrony ulegają

spowodowanych pochłonięciem

energię przewyższającą energię

promieniowanie cieplne;

punktach przestrzeni pole

stanu wzbudzonego do stanu o

nadfioletowym o długości fal

unicestwieniu a w ich miejsce

prze komórkę dawki

jonizacji atomów i pierwiastków

oddziaływanie promieniowania

elektryczne, działające za

niższej energii. Promieniowanie

powstają dwa kwanty

promieniowania jonizującego

nawet miliony razy większą.

poniżej 300 nm. Warstwę

podczerwonego z materią

pomocą sił na dowolny

γ towarzyszy często rozpadowi α

promieniowania gama biegnące

zyskuje ona zdolność do

Źródło promieniowania

ozonową nazywa się często

polega na jej ogrzewaniu, co

umiejscowiony w nim ładunek.

lub β.

w przeciwnym kierunku.

niekontrolowanych podziałów.

niejonizującego

globalnym fotoprotektora.

znalazło zastosowania w

Jednostką natężenia pola

Promieniotwórczość –

Wpływ promieniowania

Zyskanie zdolności do

Do źródeł promieniowania

Ochronne działanie ozonu

medycynie w wywoływaniu

elektrycznego jest V/m. -

zdolność samoistnego wysyłania

jonizującego na organizm

niekontrolowanych podziałów

niejonizującego zaliczmy

polega na fotodysocjacji jego

wzrostu temperatury tkanek

(lampy typu SOLEX)

magnetycznego – M – pole

promieniowania jonizującego

człowieka Fizyczny przebieg nie przesądza jeszcze o

cząsteczki i atomy we

cząsteczek:

oddziaływania promieniowania

powstaniu nowotworu w

Promieniowanie

wytwarzane przez ładunki

przez jądra niektórych

wzbudzonych stanach

Związkami niszczącymi warstwę

jonizującego w żywych tkankach

„uzłośliwieniu” komórki musi

podczerwone znalazło

elektryczne znajdujące się w

pierwiastków, występująca w

nie różni się od przebiegu tych

zajść jeszcze wiele zmian w jej

elektronowych, podczas

ozonową są freony. Swoją

zastosowanie w leczeniu wielu

ruchu. Natężenie pola wyraża

przyrodzie promieniotwórczość,

procesów w materii

genomie, funkcjonowaniu,

przechodzenia wzbudzonych

popularność freony

chorób:

się w A/m.

która powstaje bez ingerencji

nieożywionej. Istotne z

metabolizmie 2) osłabienie

elektronów do stanu

zawdzięczały nietoksyczności ,

- przewlekłych i podostrych

Źródła pola

człowieka to promieniotwórczość

biologicznego punktu widzenia

układu immunologicznego w

podstawowego (o niższej

nie rozpuszczalności w wodzie,

procesach zapalnych i

elektromagnetycznego -

naturalna.

jest oddziaływanie produktów

ludzi co powoduje zwiększoną

energii) następuje emisja

nie wchodziły w reakcje z

reumatycznych stawów oraz

śmiertelność noworodków

części miękkich kończyn;

naturalne -pola atmosferyczne,

Promieniotwórczość

wtórnych ze składnikami

fotonów.

substancjami z którymi się

komórek. Można wyróżnić kilka

Skutki genetyczne: skutki

- przewlekłych i podostrych

emisja ziemska, emisja

naturalna – sprowadza się do Rodzaje promieniowania

stadiów występujących kolejno

genetyczne występują wtedy

stykały. Nie drażniły skóry i

stanach zapalnych jamy

pozaziemska; - sztuczne – linie

przemian zachodzących w

jedno po drugim, oddziaływania

gdy napromieniowaniu ulegną

niejonizującego

włosów. Jako substancje lotne

nosowej, zatok przynosowych,

przemysłowe, urządzenia

jądrach pierwiastków ciężkich od

promieniowania jonizującego na

komórki rozrodcze. Skutki

- termiczne – jeśli emisja jest

nie gromadziły się w dolnej

ucha zewnętrznego i stawów

nadawcze od 3 kHz do 300 GHz,

Z = 81 do Z = 92. Większość

żywy organizm. 1) Stadium

napromieniowania będą

wynikiem termicznego

warstwie atmosfery. W latach

żuchwy;

kuchenki mikrofalowe, telefony

promieniotwórczych nukleidów

pochłaniania energii przez

uwidaczniać się wówczas u

wzbudzenia cząsteczek i

70 naukowcy zaczęli się

- nerwobólach oraz zespołach

bólowych

komórkowe

występujących w przyrodzie

struktury komórkowe –

potomstwa. Mogą być

atomów

zastanawiać co dzieje się z tak

naładowane cząsteczki wchodzą

przekazywane jako zaburzenia

- stanach po zapaleniu

Oddziaływanie pól

tworzy trzy szeregi

- luminescencji – jeśli emisja

mało reaktywnymi i

w głąb tkanek, tracą swą

dziedziczne następnym

bakteryjnym, odmrożeniu i

elektromagnetycznych na

promieniowania:

energię na skutek oddziaływania

pokoleniom. Najczęściej

jest następstwem wzbudzenia

niezniszczalnymi związkami.

uszkodzeniu promieniami rtg lub

organizm ludzki - Efekt

- szereg uranowy – izotopem

z elektronami atomów. 2)

schorzenia te powodują śmierć

nietermicznego. Czynnikiem

Okazało się że przenikają do

uv

termiczny - Promieniowanie

wyjściowym jest uran, a

Stadium oddziaływania

dziecka zaraz po urodzeniu,

wzbudzającym jest tu

ozonosfery na wysokość 30-40

- naciekach i ropniach tkanek

elektromagnetyczne podczas

produktem końcowym trwały

elektrycznego – następuje

rzadziej zaburzenia

promieniowanie rentgenowskie

km gdzie narażone są na silne

miękkich, naciekach po zbyt

oddziaływania na organizm

izotop ołowiu

przekazywanie energii

pojedynczych komórek lub

jonizujące, pole

promieniowanie UV. Ulegają tam

płytko podanych zastrzykach;

206 Pb.; - szerego

układów.

jako zabieg przygotowawczy

ludzki może zostać pochłonięte i

uranowo-aktynowy – izotopem

składników poprzez polaryzację i

elektromagnetyczne, fotony.

rozkładowi z wydzieleniem

pobudzenie atomów i

Skutki deterministyczne

przed masażem

zamienione w ciepło. Pod

wyjściowym jest uran, a

Dwa typy luminescencji

aktywnego chloru, który

cząsteczek. Pozbawione

wywołują zmiany w tkankach i

Promieniowanie

wpływem pola dochodzi w

produktem końcowym trwały

elektronów atomów stają się

narządach w krótkim czasie po

Fluorescencja występuje gdy powoduje rozszczepianie

nadfioletowe

atomach do polaryzacji

izotop ołowiu

wzbudzony elektron przechodzi

cząsteczek ozonu co powoduje

207 Pb.; - szereg

jonami, a wybite elektrony

napromieniowaniu; można

Obejmuje obszar widma fal

elektronowej. PEM powoduje

torowy – izotopem wyjściowym

mogą oddziaływać z atomami.

ustalić związek pomiędzy

ze stanu wzbudzonego prosto do

spadek stężenia ozonu i wzrost

elektromagnetycznych od 20 –

stanu podstawowego. Długość

nawet polaryzację jonową.

jest tor, a produktem końcowym

Stadium pochłaniania energii

napromieniowaniem, a

do 400nm

fali promieniowania

natężenia promieniowania

Nasilenie efektu termicznego

trwały izotop ołowiu

oraz stadium oddziaływania

objawami. Wywoływane są

ultrafioletowego zwłaszcza UV-

naturalnym źródłem

208 Pb.;

przez duże wartości dawek;

(wyemitowanego światła) jest

promieniowa ultrafioletowego

zależy od rodzaju tkanki,

Źródłem promieniotwórczości

elektrycznego przebiega tak

B, spadek stężenia ozonu o 1%

samo dla materii ożywionej i

Mają charakter progowy,

dłuższa od długości fali

jest słońce emitujące cały

zawartości wody, szybkości

naturalnej mogą być pierwiastki

nieożywionej. Podstawowymi

nasilenie wzrasta ze wzrostem

zaabsorbowanej.

powoduje wzrost natężenia UV o

zakres fal. Do powierzchni ziemi

rozpraszania ciepła. Zjawisko

lżejsze, np. tryt, węgiel,

efektami odgrywającymi tu rolę

dawki; Ogólnie polegają na

Fosforescencja jest procesem 2%. Dalsza degradacja

dociera głównie promieniowanie

nagrzewania tkanek przez PEM

platyna, potas, nie tworzą one

są: zjawisko fotoelektryczne,

uszkodzeniu znacznej liczby

bardziej złożonym z przejściem

ozonosfery grozi poważnymi

o długości powyżej 290nm.

w stan meta trwały. Czas

znalazło zastosowanie w

jednak szeregów

efekt Comptona, efekt tworzenia

komórek co powoduje

konsekwencjami dla zdrowia

Oddziaływanie promieniowania

trwania zjawiska jest długość

medycynie, w dziedzinie zwanej

promieniotwórczych.

par. 3) Stadium zmian fizyczno-zaburzenia funkcjonowania

UV zależy od długości fali

nawet do kilku sekund

takimi jak zwiększenie

diatermią. Jest to zabieg ciepło

dlatego wyróżniamy 4 zakresy

Promieniotwórczość

chemicznych – powstałe jony i

całego organizmu. Objawy

występowania nowotworów

wzbudzone atomy są bardzo

kliniczne pojawiają się od kilku

Reakcje fotochemiczne

promieniowania:

leczniczy stosowany w

sztuczna – w 1934 roku Irena i skóry, chorób oczu, mimo

nietrwałe i biorą udział w

minut do kilku dni po ekspozycji

Cząsteczki w stanach

- Nadfiolet A (uvA) dobrze

przewlekłych chorobach stanów

Fryderyk Joliot- curie otrzymali

szeregu różnych

na promieniowanie; Następstaw

wzbudzonych różnią się

zakazu stosowania freonów

przenikliwy, przenika przez

zapalnych i przykurczy mięśni. -

pierwszy sztuczny pierwiastek

odbudowa ozonosfery w

naskórek, odgrywa rolę w

promieniotwórczy - izotop

skomplikowanych reakcji.

mogą być miejscowe lub ogólne:

reaktywnością, rozkładem

Efekt nietermiczny -

fosforu. Przeprowadzone

Zachodzi radioliza wody,

ubytki komórek nie mogą być

elektronów oraz właściwościami

najbardziej optymistycznym

pigmentacji skóry czyli

Występowanie zaćmy soczewek

opaleniźnie

doświadczenie polegało na

powstanie wolnych rodników,

wyrównane przez komórki

chemicznymi w porównaniu ze

czasie przewiduje kilkaset lat

ocznych, zmiana przepływu

- Nadfiolet B stosowany jest w

bombardowaniu emitowanymi

uszkodzenie DNA. 4) Stadium pozostałe przy życiu; Reakcje swoimi odpowiednikami w stanie

związane jest to z trwałością

fizykoterapii i leczeniu krzywic

jonów wapnia, potasu i sodu

przez polon cząstkami α płytki

zmian chemicznych – wolne

zapalne; Zaburzenia czynności i freonów. Dlatego należy

rodniki reagują z innymi

wewnątrzwydzielniczych tkanek;

podstawowym. Badaniem

- Nadfiolet C posiada silne

przez błony biologiczne,

wykonanej z glinu.

pamiętać o pokorze przy

cząsteczkami w komorach

Utrata kończyn; Martwicze

reakcji zachodzących w

działanie bakteriobójcze i

zaburzenia snu i bóle głowy.

Promieniowanie

powodując niekorzystne zmiany.

zmiany skóry oraz narządów

organizmach żywych zajmuje się

wprowadzaniu nowych

niszczące tkanki

Budowa atomu -Składa się z

rentgenowskie W 1895 roku

5) Stadium zmian biologicznych Narażenie ludzi na

fotobiochemia.

technologii

- Promieniowanie próżniowe

jądra mającego ładunek dodatni

niemieckiego fizyk Wilhelm

– zaburzenia działania komórki

promieniowanie jonizujące

Reakcje fotochemiczne

Fotomedycyna – dział

silnie pochłaniane przez

i skupiającego prawie całą masę

Conrad roentgen, badając

może powodować poważne

Każdy człowiek narażony jest na

Mogą być jednocząsteczkowe i

medycyny, który zajmuje się

atmosferę powoduje

oraz krążących wokół niego

wyładowania elektryczne w

skutki biologiczne z jej śmiercią

działanie promieniowania

dostosowaniem promieniowania

powstawania ozonu.

włącznie. Zmiany w materiale

jonizującego pochodzącego ze

dwucząsteczkowe. Typy reakcji:

niejonizującego oraz badaniem

- Promieniowanie ultrafioletowe

elektronów o znikomej masie i

rozrzedzonych gazach odkrył

genetycznym mogą się utrwalać

źródeł naturalnych i sztucznych.

- Wytwarzanie witaminy D3 -

patologicznych następstw jego

powoduje ponadto rozkład

ładunku ujemnym.; -Jądro

nowy rodzaj promieniowania,

i po wielu latach ujawniać się

Środowiskowe źródła

Jest witaminą naturalną

działania.

aminokwasów, kwasów

atomowe składa się z dodatnio

które nazwał promieniowania X.

chorobą nowotworową.

promieniowania jonizującego to:

powstałą w skórze z

Fototerapia żółtaczki

nukleinowych, denaturację

naładowanych protonów i

Promieniowanie to powstaje w

We wcześniejszych analizach

- Naturalne izotopy potasu

prowitaminy 7-

fizjologicznej u noworodków

białek poprzez zerwanie wiązań

obojętnych elektrycznie

wyniku hamowania szybko

radiologicznych mających na

którego zawartość w potasie

dehydrocholesterolu. Powstaje w

Żółtaczka fizjologiczna

Pigment – melanina chroni

neutronów.; -Masa neutronu

pędzących elektronów w

celu umysłowić w jaki sposób

naturalnym wynosi 0,00119%. Z

wyniku fotoprzegrupowania w

występuje u 40 – 60%

skórę przed pochłanianiem

wynosi 1839,6 masy elektronu,

ośrodku materialnym. Podobnie

promieniowanie zagraża

potasu K-40 człowiek otrzymuje

noworodków. Spowodowana jest

promieniowania, wytwarzanie i

prawidłowemu funkcjonowaniu

dawkę 0,3 mSv rocznie

cząsteczce prowitaminy

ona zmniejszaniem się ilości

dezaktywacja wolnych rodników.

a masa protonu 1836,6 masy

do promieniowania gamma – to

komórek i tkanek posługiwano

- Izotopy naturalnych szeregów

polegającego na rozerwaniu

erytrocytów we krwi noworodka

Fotokancerogeneza –

elektronu.; -Promień jądra jest

promieniowanie

się teoriami: Trafienia w cel –

promieniotwórczych

wiąania pomiędzy atomami

w porównaniu z życie

promieniowanie UV wywołuje

rzędu 10-14; -Liczbę protonów w

elektromagnetyczne; Wywołuje

opierała się ona na założeniu iż

zgromadzone w skorupie

węgla pod wpływem

płodowym, przy nie w pełni

dimeryzację Tymin tego rodzaju

jądrze oznacza się literą Z, jest

jonizację ośrodka; Nie odbywa

kwant energii lub cząsteczka

ziemskiej i wodzie

promieniowania UV-B. Rolą

funkcjonalnej wątrobie. W

mutacje nie są wywoływane

to tzw. liczba atomowa,

się w polu

promieniowania

- Promieniowanie kosmiczne

witaminy D

wyniku obumierających

przez żaden inny czynnik

3 jest pobudzenie

informuje ponadto o ilości

elektromagnetycznym; Jest

korpuskularnego trafiając w

(dawki promieniowania

erytrocytach hemoglobina ulega

rakotwórczy. Rak skory

transportu wapnia.

przemianie w bilirubinę, która

występuje w jednej z 3 form w

elektronów w atomie.; -Sumę

niewidzialne, oddziałuje z kliszą

ważną dla funkcjonowania

kosmicznego zależą od

komórki strukturę może

wysokości na poziomie morza

- Fotodimeryzacja tyminy

jest transportowana do wątroby.

zależności od typu komórek od

liczby protonów i neutronów

fotograficzną; Przenika przez

bezpośrednio spowodować

dawka ta wynosi 0,25 mSv

Reakcja fotodimeryzacji tyminy

W normalnie funkcjonującym

których się wywodzi.

oznacza się literą A i jest to tzw.

materiały, które są

zmianę lub uszkodzenie

rocznie, a na wysokości 2000 m

znalazła zastosowania w

organizmie po przetworzeniu

Najgroźniejszy jest czerniak

liczba masowa.; -Liczbę

nieprzenikliwe dla światła

biologiczne istotnej funkcji –

n.p.m 0,6 mSv rocznie) jedna

procesie dezynfekcji.

przez wątrobę wraz z żółcią

złośliwy powstający z

neutronów obliczamy z

(drewno, tkanka mięśniowa,

uszkodzenie komórki Teoria

godzina lotu samolotem to

Promieniowanie nadfioletowe

trafia ona do jelit gdzie jest

melanocytów. Jedna z przyczyn

zależności „A – Z”; -Atomy tego

aluminium); Jest silnie

radiochemiczna (pośredniego dodatkowo 0,004 mSv

absorbowane przez DNA nie

wydalana. Jeśli ten mechanizm

czerniaka jest mutacja w genie

samego pierwiastka różniące się

pochłaniane przez materiały o

oddziaływania)zakłada, że w

- przedmioty codziennego

zawiedzie nadmiar bilirubiny

kodującym białko p53

użytku, telewizory i monitory

występuje w naturalnym świetle

gromadzi się we krwi oraz

zaangażowane w procesie

liczbą neutronów nazywamy

większym ciężarze właściwym

powstawaniu uszkodzeń

popromiennych kluczową rolę

ekranowe, glazura, farby stałego

słonecznym przy powierzchni

tkanka zawierających tłuszcz co

naprawy DNA oraz apoptozę

izotopami.; -Izobary – atomy

(np. ołów); Długość fali

odgrywa woda jako główny

świecenia w zegarkach i

ziemi. W celu jego wytworzenia

powoduje żółte zabarwienie

komórki. Prawdopodobieństwo

różnych pierwiastków

promieniotwórczej wynosi od 10

składnik układów biologicznych.

kompasach

stosuje się niskociśnieniowe

skóry.

wystąpienia raka skóry

zawierających taką samą liczbę

pm do 10nm. Źródłem

Na jedną cząsteczkę DNA w

- badania radiologiczne

lampy rtęciowe. Posiadają one

Bilirubina w związku ze swoją

zwiększają niektóre związki

nukleonów (o takiej samej

promieniowania X w

komórce przypada 700

- opad promieniotwórczy

maksimum emisji około 254 nm

budową jest słabo rozpuszczalna

chemiczne np. benzopiren

liczbie A) różniące się liczbą

aparacie RTG jest lampa w

cząsteczek białka i aż 1,2 x 107

pochodzący z awarii jądrowych i

i cechują się skutecznym

w wodzie. Pod wpływem światła

pochodzący z dymu

atomową (Z)

której:-Elektrony emitowane są

cząsteczek wody wg teorii

prób z bronią jądrową

niebieskiego, fioletowego lub

papierosowego.

przewaga wody jest tak duża że

- Orientacyjna dawka roczna

zwalczaniem bakterii. Lampy

długofalowego promieniowania

Promieniowanie jonizujące

z żarzącej się katody;-Uzyskują

trawienia bezpośrednie na

promieniowania ze źródeł

tego typu stosowane są w

nadfioletowego dochodzi do

To promieniowanie posiadające

dużą energię kinetyczną dzięki

związki organiczne można

naturalnych wynosi 2,6mSV

pomieszczeniach gdzie

rozerwania w cząsteczce

wystarczająco wysoką energię

silnemu polu elektrycznemu

pominąć

natomiast ze źródeł sztucznych

wymagana jest wysoka

bilirubiny wiązań wodorowych.

do oderwania elektronów od

występującemu między katodą a

Obecnie przyjmuje się, że w

0,9mSV (nie powinna

sterylność – sale operacyjne,

Powstały izomer bilirubiny staje

atomu lub cząsteczki. W wyniku

anodą;-Energia ta pozwala im

skutek trafienia bezpośredniego

przekraczać 1mSv)

gabinety zabiegowe, boksy

się rozpuszczalny w wodzie i

jonizacji pojawia się w ośrodku

na penetrację wnętrza anody;-

powstaje 20% uszkodzeń, a

Wolne rodniki - Atomy,

może być rozpuszczalny

laminarny.

bezpośrednio do moczu.

pewna liczba kationów oraz

Podczas zderzenia z tarczą

80% w skutek zmian

cząsteczki lub jej fragmenty

radiochemicznych.

zawierające na ostatnim orbitalu

Działanie bakteriobójcze

Fotodynamiczna terapia

elektrony swobodne.

anody elektrony zostają nagle

Skutki somatyczne i

jeden lub kilka nieparzystych

promieniowania UV polega na

nowotworów (PDT

Promieniowanie jonizujące

zahamowane w wyniku czego

genetyczne promieniowania

elektronów. Cechują się wysoką

powstawaniu połączeń

photodynamic therapy)

powstaje w wyniku samoistnego

następuje wytworzenie

jonizującego Cechą

reaktywnością chemiczną, dążą

kowalencyjnych pomiędzy

Oparta jest na zjawisku

rozpadu jąder atomowych,

promieniowania rtg i ciepła

promieniowania jonizującego

do przyjęcia lub oddania

sąsiadującymi Tyminami. Takie

fizycznym, w którym substancje

rozszczepiania jąder

Oddziaływanie

jest to, że zmiany chorobowe

elektronu Mogą powodować

wzbudzające pod wpływem

promieniowania

dimery powodują zaburzenie

atomowych, gwałtowenej utraty

mogą ujawnić się nie tylko u

utlenianie lub reakcję związków

światła (tzw. fotouczulacze)

rentgenowskiego i gamma z

chemicznych

replikacji.

przekazują część swojej energii

energii przez rozpadające się

osoby napromieniowanej, ale

materią - Zjawisko

także u jej potomstwa. W

Rodniki powstające w

Bakterie w trakcie ewolucji

otoczenia. Terapia ta oparta jest

cząsteczki.

fotoelektryczne – to emisja pierwszym przypadku mówimy o

organizmie człowieka w

wykształciły mechanizmy

na dwóch etapach. W pierwszym

Rodzaje promieniowania

elektronów z ośrodka pod

skutkach somatycznych, w

warunkach fizjologicznych:

naprawcze uszkodzonego DNA.

podaje się choremu

jonizującego -Korpuskularne,-

wpływem promieniowania

drugim o genetycznych -

- *OH, *O2

Jednym z mechanizmów jest

fotouczulacz, który selektywnie

Alfa,-Beta,-Neutronowe,-

elektromagnetycznego.

dziedzicznych.

- w reakcjach utleniania

rozszczepiania dimerów przez

gromadzi się w komórkach

Elektromagnetyczne,-X,-Gamma

Zaabsorbowanie kwantu

Somatyczne:

biologicznego, w procesach

zmienionych nowotworowo. W

promieniowania X lub gama

enzym fotolizę reakcja ta

Promieniowanie alfa –

- Wczesne - Choroba

enzymatycznych podczas

drugim etapie naświetla się

przez związany w atomie

fagocytozy, w wyniku

zachodzi przy udziale światła o

chorego światłem o ściśle

podczas rozpadu

popromienna, Ostra, Przewlekła;

α wyrzucane są

elektron może spowodować że

Miejscowe uszkodzenie skóry

autooksydacji

dłuższych falach. Mechanizm ten

określonej długości aktywującej

z jądra cząsteczki α czyli jądra

uzyska on energię większą od

- Odległe - Zmętnienie soczewek

- powstające w zdrowym

nazywany jest fotoreaktywacją.

fotouczulacz. Niszczenie

helu. Poruszają się z prędkością

jego energii wiązania i nastąpi

i zaćma; Aberracje

organizmie ze względu na

Drugi mechanizm to tzw. ciemna

komórek nowotworowych

107 m/s i posiadają ładunek

wybicie. Taki elektron

chromosomowe w komórkach

wysoką reaktywność szybko

reaktywacja nie wymaga udziału

zachodzi w oparciu o reaktywne

dodatni oraz silne właściwości

opuszczający atom nazywamy

somatycznych; Nowotwory

ulegają przetworzeniu w

światła, polega na wypięciu

formy tlenu – tlen singletowy.

jonizujące ośrodka, przez który

fotoelektronem,. Atom

złośliwe; Niepłodność;

niereaktywne produkty

Fotouczulacze stosowane w

pozbawiony elektronu staje się

uszkodzonego kawałka DNA i

- reakcje katalizują enzymy

terapii powinny się

przechodzą. Są mało

Zahamowanie wzrostu i rozwoju

jonem dodatnim. Wybity

- Genetyczne - Mutacje genowe

- naturalne przeciwutleniacze

zastąpienia nowymi

odznaczać:

przenikliwe, w powietrzu ich

elektron ulega zderzeniu z

– dominujące, recesywne;

nazywane zamiataczami

nukleotydami,. Proces ten

- wysoką selektywnością w

zasięg wynosi kilka cm. Z

sąsiednimi elektronami jonizując

Aberracje chromosomowe w

rodników, pełnią funkcję

katalizowany jest przez

stosunku do komórek

trudem przenikają przez

je. Fotoelektron traci stopniowo

komórkach rozrodczych;

ochronną przed ich

kompleks enzymatyczny –

nowotworowych

pojedyńczą kartkę papieru,

swą energię i ulega przyłączeniu

Nowotwory złośliwe;

niekorzystnym wpływem

korekcyjną endonukleazą.

- dużą wydajnością

zasięg w powietrzu to 10 cm.

do jonu dodatniego – powstaje

Niepłodność; Zahamowanie

- witaminy

fluorescencji. Komórki

jon obojętny lub z atomem

- Fotoizomeryzacja retinalu

Promieniowanie ß – może

wzrostu i rozwoju

Procesy indukowane przez

nowotworowe z dużą ilością

obojętnym – powstaje ujemny

Skutki stochastyczne i

wolne rodniki Stany zapalne; Barwnikiem umieszczonym w

barwnika powinny silnie

powstać na skutek rozpadu ß+

anion. Wyniku działania

deterministyczne To skutki

Niedokrwistość serca; Choroby pręcikach odpowiedzialnym za

fluoryzować co ma znaczenie

lub ß-. Rozpad ß- to strumień pojedynczego fotonu powstaje w

późne, których związek

grzybicze i nowotworowe;

widzenie jest rodopsyna

diagnostyczne w odróżnianiu ich

szybko poruszających się

ośrodku pewna liczba jonów. -

przyczynowy z

Niewydolność oddechowa;

(purpura wzrokowa).

od komórek zdrowych

elektronów, posiadają one

Efekt Comptona– możemy

promieniowaniem daje się

Choroby neurologiczne; Choroby Zbudowana jest ona z 11-cis-

- dużą wydajnością w

ujemny ładunek elektryczny i

opisać jako sprężyste zderzenie

wykazać dopiero w badaniach

przewodu pokarmowego;

retinalu połączonego

przekazywaniu energii

właściwości jonizujące. Ich

fotonu z elektronem swobodnym

statystycznych; Mają charakter

Przyspieszenie procesów

cząsteczką tlenu czyli

(foton posiada tak dużą energię,

kowalencyjnie z białkiem

zasięg w powietrzu wynosi kilka

losowy; Wywoływane przez

starzenia

wzbudzaniu

że energię elektronu możemy

małe dawki promieniowania; Są

Promieniowanie

opsyną. W wyniku absorpcji

- małą toksycznością dla

metrów. Mogą przenkać przez

zaniedbać i uważać go za

to efekty bezprogowe – nie

niejonizujące

światła 11-cis retinalu

organizmu i łatwym wydalaniem

kilkumilimetrową osłonę

swobodny) po zderzeniu foton

istnieje dawka uznawana za

To fale elektromagnetyczne w

przechodzi w formę 11-trans-

- stabilnością – nie mogą ulegać

miedzianą. Rozpad ß+ to

zostaje odrzucony pod kątem

bezpieczną;

zakresie widzalnym,

retinal. Następuje izomeryzacja

przemianie w komórce.

strumień szybko poruszających

elektron zaś uzyskuje pęd.

Prawdopodobieństwo

nadfioletowym i podczerwonym

oraz odłączenie od białka

W wyniku stosowania PDT

się elektronów dodatnich,

Elektrony Comptonowskie

wystąpienia wzrasta ze

o długości fal od 10 do 100 nm.

opsyny. W wyniku zmiany

dochodzi do niszczenia komórek

nzywanych pozyforami. Posiada

oddziałują z otoczeniem

wzrostem promieniotwórczej

Promieniowanie to nie wywołuje

nowotworowych co powoduje

podobnie jak fotoelektrony zaś

potencjału elektrycznego

powstanie lokalnego stanu

podobne właściwości jak ß-, z

dawki. Skutki stochastyczne

jonizacji ośrodka, przez który

foton powstały w wyniku

przechodzi ze względu na niską

zapalnego.