Diagram zależności funkcji (DZF)
• Technika modelowania stosowana do
pokazania współzależności między funkcjami oraz zdarzeń, które sprawiają, że funkcje są wykonywane.
• Współzależności są wynikiem reguł
sterujących działaniem organizacji.
Wyróżnia się dwa typy DZF:
• Ogólny diagram zależności funkcji ODZF(inaczej model wysokiego poziomu)
• Szczegółowy diagram zależności funkcji SDZF
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
1
• zewnętrzne (Ze) – poza zasięgiem kontroli organizacji lub poza zakresem analizowanego systemu, ale jest znaczące dla działania danej organizacji
• zmiany (Z) – zmiana stanu dowolnego obiektu
• czasu (C) – określony termin (data, koniec roku, koniec miesiąca)
• systemowe (S) – w ramach działalności danej organizacji, jako wynik funkcji i najczęściej wywołuje inną funkcję
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
2
Z
A
W
Zdarzenie inicjujące Wynik funkcji Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
3
Prezentacja graficzna zdarzeń na DHF
...
Z1
W1
Z2
W2
Z3
W3
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
4
Przykłady zdarzeń i wyników Brak możliwości
Ze
Życzenie klienta
Sprawdź możliwość realizacji
Jest możliwość
Nowa dostawa
Z
Zarejestrowana nowa
Zarejestruj nową dostawę
dostawa
Wykonaj dzienne
C
Wykonane dzienne
Godzina końca dnia pracy
podsumowanie obrotów
podsumowanie obrotów
S
Minimalny stan zapasów
Sporządź zamówienie
Sporządzone zamówienie
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
5
Definicja zależności funkcji Zależność funkcji B od funkcji A oznacza, że B nie może się rozpocząć, dopóki nie zakończy się funkcja A.
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
6
• Informacyjna – dane tworzone przez jedną funkcję są przetwarzane przez funkcję od niej zależną.
• Prawna – wymagania stawiane przez przepisy prawne danego państwa lub umowy
międzynarodowe.
• Taktyczna – metody działania wypracowane przez daną organizację.
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
7
Informacyjna
Przydziel miejsce
Wydaj bilet
Prawna
Potwierdzenie
Przyjęcie do składu
odprawy celnej
wolnocłowego
Taktyczna
Zakończenie
Realizacja
przyjmowania
zamówienia
zamówień
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
8
Szczegółowy diagram zależności funkcji
• Przedstawia podzbiór funkcji z niższych poziomów DHF wraz z ich współzależnościami, których zakres wyznacza jedno lub kilka zdarzeń inicjujących i jeden lub kilka rezultatów kluczowych.
• Określa wszystkie możliwe „drogi” dochodzenia do rezultatu kluczowego.
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
9
Wynika z analizy dwóch typów zdarzeń:
• Inicjujących, które są powodem wykonania określonego zbioru sekwencji funkcji,
• Zainicjowanych, które są odpowiedzią na zdarzenia inicjujące i stanowią rezultaty kluczowe procesu.
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
10
A
B
X
A
A
X
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
11
Operatory logiczne w przypadku zależności złożonych
AND
OR
X
AND
X
XOR
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
12
?
B
A
D
C
B
A
D
C
X
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
13
rozłączne
?
B
A
D
C
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
14
rekurencja
A
B
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
15
Konstrukcje niedopuszczalne a)
A
B
b)
A
B
c)
X
Y
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
16
Przyniesione
Sprawdź
Przyjmij
Przydziel
urządzenie
urządzenie
urządzenie
specjalistę
Zwróć
Niewykonana
Ustal rodzaj
urządzenie
naprawa
defektu
Przydziel
Ustal czynności
specjalistę
naprawcze
Identyfikuj
Pobierz części
części zamienne
z magazynu
Termin
XOR
naprawy
AND
Przeprowadź
Przykład DZF
naprawę
Wykonana
naprawa
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
17
Analiza zdarzeń i wyników funkcji elementarnej Zdarzenie inicjujące
Funkcja elementarna
Wynik
Przyniesione urządzenie
Sprawdź urządzenie
Istnieje możliwość naprawy albo brak możliwości
Możliwość naprawy
Przyjmij urządzenie
Urządzenie przyjęte do naprawy i ustalony termin naprawy
Urządzenie przyjęte do
Przydziel specjalistę
Przydzielony specjalista do sprawdzenia
naprawy i ustalony termin
naprawy
Przydzielony specjalista do
Ustal rodzaj defektu
Brak możliwości naprawy albo
sprawdzenia i wystąpienie
możliwość naprawy
terminu naprawy
Brak możliwości naprawy
Zwróć urządzenie
Niewykonana naprawa
Możliwość naprawy
Przydziel specjalistę
Przydzielony specjalista do naprawy
Przydzielony specjalista do
Identyfikuj części zamienne
Potrzebne części zamienne albo nie naprawy
Potrzebne części zamienne
Pobierz części z magazynu
Pobrane części zamienne
Przydzielony specjalista do
Ustal czynności naprawcze
Ustalone czynności naprawcze
naprawy
Ustalone czynności naprawcze Przeprowadź naprawę Wykonana naprawa
i (pobrane części albo części niepotrzebne)
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
18
Ogólny diagram zależności funkcji Budowany na wczesnym etapie tworzenia systemu na podstawie podzbiorów funkcji z wyższych poziomów DHF wyodrębnionych ze względu na funkcjonalność oraz sekwencje ich realizacji.
Stosowany jako ramowy szkic do ustalenia:
• faz realizacji systemu informatycznego, identyfikacji systemów użytkowych oraz kolejności ich wykonania,
• zakresu szczegółowych badań organizacji,
• ustalenia wstępnych kosztów, możliwych korzyści.
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
19
Faza 1
Faza 2
Faza 3
KLIENT
ZASOBY
PLANOWANIE
NAPRAWY
ZGŁOSZENIA
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
20
• Stan – rozróżnialna w danej obserwacji przez obserwatora, ilościowa lub jakościowa
charakterystyka elementu systemu lub powiązania między tymi elementami
• Funkcjonowanie organizacji polega na zmianie jej stanów w czasie
• Operacja przejścia z jednego stanu w drugi
-zdarzenie gospodarcze
• Uporządkowane ciągi zdarzeń - procesy Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
21
• Przestrzeń stanów – iloczyn kartezjański S *...*S , 1
n
gdzie S jest zbiorem wartości i-tej danej pamiętanej w i
systemie
• Przestrzeń stanów reprezentuje zbiór wszystkich możliwych, z formalnego punktu widzenia, stanów systemu informacyjnego zarządzania
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
22
zgodnych i krytycznych
• Zbiór stanów zgodnych – podzbiór przestrzeni stanów SIZ, którego elementy spełniają wszystkie ograniczenia integralnościowe
• Zbiór stanów krytycznych – podzbiór zbioru stanów zgodnych, zawierający stany, których wystąpienie może zakłócić funkcjonowanie organizacji (powinno pociągać za sobą działania korygujące ze strony systemu)
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
23
• O. i. - twierdzenia rachunku predykatów określone na elementach przestrzeni stanów SIZ
• O. i. statyczne – określają relacje, które muszą być spełnione między elementami stanu SIZ, aby stan ten mógł być uznany za dopuszczalny z punktu widzenia praw rządzących organizacją
• O. i. dynamiczne – określają dopuszczalne zmiany stanów SIZ i są definiowane przez podanie relacji między stanem wejściowym a wyjściowym każdej aktualizacji
Wszelkie prawa zastrzeżone GHJ
24