Zadanie 1.2
Tab. 1.1. Wybrane dziedziny nauki według przedmiotu badań Środowisko przyrodnicze
Ludność i jej działalność
geografia fizyczna
geografia społeczno-ekonomiczna
geografia gleb
ekonomia
hydrologia
demografia
oceanografia
urbanistyka
geologia
socjologia
geografia regionalna
kartografia
ekologia
Zadanie 1.6
Tab. 1.2. Wady i zalety korzystania z internetu
Przykładowa odpowiedź:
Zalety
Wady
szybkość pozyskiwania informacji,
brak wiarygodności niektórych stron,
dostęp do zasobów bibliotecznych, czasopism,
dostęp do wielu zasobów bibliotecznych czy czasopism jest kodowany wygoda (korzystanie w domu).
i płatny (login),
niechęć użytkowników do poszukiwania innych źródeł, w tym różnorodnych publikacji tradycyjnych.
Zadanie 2.2
Tab. 2.1. Przykładowe skale
A. Wybrany zapis:
Skale
B. Kolejność skal
skala liczbowa
skala mianowana
1 : 1 250 000
1 : 1 250 000
1 cm – 12,5 km
5
1 cm – 1,25 km
1 : 125 000
1 cm – 1,25 km
3
100
100
0 0
100
100
200 m
200 m
1 : 12 500
1 cm – 0,125 km
2
1 cm – 12,5 km
1 : 1 250 000
1 cm – 12,5 km
5
25 25
0 0
25 25
50 m
50 m
1 : 2 500
1 cm – 0,025 km
1
1 : 2 500 000
1 : 2 500 000
1 cm – 25 km
6
1 cm – 2,5 km
1 : 25 000
1 cm – 2,5 km
4
1 cm – 25 km
1 : 2 500 000
1 cm – 25 km
6
skale topograficzne
Zadanie 2.13
Tab. 2.2. Charakterystyka wybranych odwzorowań kartograficznych Opisy siatki kartograficznej
a) Mapy b) Schematy
c) Rodzaje odwzorowań (nazwy)
Południki są liniami prostymi wychodzącymi promieniście z punktu stycznego (bieguna).
Równoleżniki są okręgami współśrodkowymi.
1
III
odwzorowanie płaszczyznowe
Południki są liniami prostymi wychodzącymi promieniście z jednego punktu.
Równoleżniki są łukami okręgów współśrodkowych.
2
I
odwzorowanie stożkowe
Południki są liniami prostymi równoległymi, położonymi w równych odstępach.
Równoleżniki są liniami prostopadłymi do południków, a odległości między nimi 3
II
odwzorowanie walcowe
wzrastają w miarę oddalania się od równika. Bieguny się nie odwzorowują.
Zadanie 2.25
Tab. 2.6
Pytania
Kartodiagram
Kartogram
Jakiego rodzaju dane liczbowe (wskaźniki) są prezentowane daną metodą?
wartości bezwzględne
wartości względne
Jakimi sposobami graficznymi zostały wyrażone różnice w wartościach wskaźników w poszczególnych województwach?
wysokość słupków
natężenie koloru (desenia)
W jakiej części została wykorzystana powierzchnia jednostek odniesienia (województw)?
częściowo
w całości
Zadanie 2.27
Tab. 2.7. Rozpoznawanie kartograficznych metod prezentacji Tytuł mapy
Nazwa metody kartograficznej
Sposób występowania zjawiska
1. Podział administracyjny Polski od 1975 r.
powierzchniowa
zjawisko występujące w sposób zwarty
2. Temperatura powietrza w lipcu
izolinii
zjawisko występujące w sposób ciągły
3. Rekordy meteorologiczne
sygnaturowa
zjawisko występujące punktowo
4. Zasięgi zlodowaceń
zasięgów
można określić granicę występowania zjawiska
5. Lesistość
kartogramu
inny charakter występowania zjawiska
6. Cena usług rynkowych
kartodiagramu
inny charakter występowania zjawiska
Zadanie 2.29
Tab. 2.8. Kartograficzne metody prezentacji informacji na mapie Zanieczyszczenie środowiska Opisy prezentowanych zagadnień
Nazwa metody
emisja zanieczyszczeń powietrza, zrzuty ścieków
kartodiagram
zwałowiska i wyrobiska
metoda sygnatur
leje depresyjne
metoda zasięgów
odcinki rzek o różnym stopniu czystości i niebadane
kartodiagram wstęgowy
lasy o różnym stopniu zdrowotności
metoda powierzchniowa
Zadanie 3.31
B. Tab. 3.1
Podobieństwa
Różnice
We wszystkich wsiach linia drogi nie nawiązuje do ukształtowania terenu, Drobny wyjątek w układzie zabudowy stanowi wieś Niwy – domostwa bloki zabudowań usytuowane są w sposób przylegający do siebie, wzdłuż są usytuowane po dwóch stronach drogi, w przeciwieństwie do innych drogi po jej jednej stronie (wyjątek Niwy). Nie widać zależności pomiędzy wsi w tej okolicy.
sytuowaniem domostw a ukształtowaniem terenu, natomiast jest wyraźny Natomiast w Bęczkowie – w jego najstarszej części zwanej Starą Wsią związek pomiędzy wytyczoną drogą a układem pól, do których nawiązują – układ drogi i domostw nawiązuje do układu form terenu (omijane jest zabudowania.
łukiem wyniesienie).
C. Tab. 3.2
Podobieństwa
Różnice
Na obu porównywanych obszarach: w Beskidzie Wyspowym
Pomiędzy zabudową wsi z rejonu Beskidu Wyspowego a zabudową wsi i w przedstawionym na arkuszu „Górno” zabudowania miejscowości z obszaru kielecczyzny istnieje wyraźna różnica. Wsie beskidzkie swoim usytuowane są wzdłuż dróg;
układem nawiązują do ukształtowania terenu i dostępności do wody.
Nie widać żadnego związku pomiędzy układem pól a rozmieszczeniem zabudowań. Drogi biegnące przez wsie są kręte, nawiązują do biegu dolin.
Przeciwnie jest w okolicach Góry Radostowej – tu ukształtowanie terenu nie ma żadnego wpływu na układ zabudowań wsi – drogi biegną prosto (układ geometryczny) i są wyraźnie wytyczone przez człowieka, występuje ścisły związek zabudowy z układem pól.
Zadanie 3.32
Tab. 3.3
Zagadnienia
Odcinek południowo-zachodni
Odcinek północno-wschodni
Droga biegnie w poprzek wyniesień,
Warunki naturalne
od przeprawy mostowej zbudowanej w miejscu
Droga została poprowadzona dnem wąskiej,
największego przewężenia doliny rzeki.
przełomowej doliny.
Droga miejscami biegnie nasypem, a w zasadzie
Droga dochodząca do przeprawy mostowej
sztucznie usypanym tarasem na zboczu doliny
Zmiany wywołane w ukształtowaniu powierzchni i odchodząca od niej poprowadzona jest przełomowej; od strony stoku w kilku miejscach
wykopem niwelującym nachylenie stromych
wyraźnie widoczne są jego podcięcia, dzięki
zboczy doliny w miejscu jej zwężenia.
którym możliwe było zbudowanie płaskiego
tarasu dla nawierzchni drogi.
Na wyniesieniach nie trzeba się obawiać
Osypywanie się i spłukiwanie materiału skalnego
większych zagrożeń, jednakże w odcinkach
ze stoków znajdujących się nad drogą może
poprowadzonych wykopem można się
powodować zagrożenia dla jej nawierzchni
spodziewać osuwisk (jeżeli stoki wykopów
(a tym samym przejeżdżających pojazdów);
Zagrożenia wywołane czynnikami naturalnymi
pozostawiono bez dodatkowego zabezpieczenia); istnieje również zagrożenie podmywania drogi filary mostu mogą być zagrożone podcinaniem
przez wody rzeki przepływającej w bardzo
przez wody (zwłaszcza powodziowe), ponieważ
niewielkiej odległości (dodatkowe zwiększenie
w miejscu przewężenia mogą się nasilać procesy przepływu, które może zachodzić w odcinku erozyjne.
przełomowym).
Na prawym brzegu rzeki zaznaczono planowaną
korektę odcinka drogi (jego wyprostowanie);
Wydaje się jednak, że utrudnienie (występująca Wąska dolina przełomowa oraz zachodzące Możliwość modernizacji zgodnie z wymogami
na przedłużeniu drogi w kierunku północno-
w tej części stoków silne procesy spłukiwania
tras szybkiego ruchu
-wschodnim bariera w postaci łańcucha
i osuwania się stanowią bardzo poważną
wyniesień i bardzo wąskiej doliny przełomowej)
barierę dla modernizacji drogi.
w dalszym przebiegu drogi wyraźnie ogranicza
wybudowanie szerokiej drogi dwupasmowej.
Zadanie 3.36
Tab. 3.4
Obiekt
Oznaczenie skorowidzowe
Ujście Wisły
F6
Ujście Wisły – przekop
F9
Przeprawa mostowa przez Wisłę
I9
Przeprawa promowa
G9
Zadanie 3.37
A. Tab. 3.5
Obiekt
Oznaczenie skorowidzowe
wysoki brzeg morza
B3/C3
wybrzeża niskie naturalnie nadbudowane
G9, G10
miejsca dogodne do budowy portów
A2, F5, F7
elementy wybrzeża powstałe w wyniku działań człowieka
B2/B3, E5/E6, G9
B. Tab. 3.6
Nazwa portu
Lokalizacja według
Opis wykorzystanych warunków środowiska
(lub określenie ogólne) oznaczenia skorowidzowego
lub zmian wprowadzonych przez człowieka
d. Port w Gdańsku
F4-5
Port był usytuowany i zbudowany w ujściu rzeki i na wyspie oblewanej przez wody rzeki (w pewnej odległości od morza)
Port w Gdańsku
– Westerplatte
E3
Port usytuowany w ujściu rzeki (w nieznacznej odległości od wód zatoki morskiej).
Wykorzystano do budowy portu podmokłe obniżenie dochodzące do brzegu morza Port w Gdyni
B2/B3
(wykopano w podmokłym obniżeniu baseny portowe wyposażone w sztuczne nabrzeża).
Nadbudowano sztuczne nabrzeża wychodzące nieznacznie w zatokę.
Port Północny
E5/E6
Nadbudowano od strony zatoki nabrzeża wychodzące dość znacznie w zatokę.
Zadanie 3.40
Tab. 3.7
Odległość między
miejscami
Przybliżony czas
postojowymi
(w minutach)
Nr
Miejsce postoju
Tematyka obserwacji
na mapie w terenie przejazdu/
(w cm)
(w km)
dojścia
postoju
pieszo
Miasto na pograniczu Pojezierza Starogardzkiego i Żuław 1.
Tczew
0,0
0,0
0
20
Wiślanych, posadowione na skarpie wysoczyzny; dawny
port rzeczny (omówienie dawnego znaczenia rzek jako drogi transportu).
Obserwacja doliny Wisły – rzeka płynie tu w lekkim wcięciu 2.
Lisewo
1,5
3,0
4
0
terenu (skarpy po obu brzegach); wały przeciwpowodziowe (bez postoju).
Obserwacja doliny Wisły, podwójne wały przeciwpowodziowe.
3.
Palczewo
4,1
8,2
11
20
W dalszej części trasy obserwacja w krajobrazie licznych kanałów odwadniających; tereny rolnicze.
Utrudnienia przeprawy w dolinie rzeki (na obszarze deltowym) –
4.
Groblica
5,8
11,6
14
20
brak mostu, choć droga dochodzi do rzeki. Obserwacja
w krajobrazie licznych kanałów odwadniających; tereny rolnicze.
Przeprawa mostowa przez rzekę, dolina Wisły pomiędzy wałami 5.
Kiezmark
4,0
8,0
10
0
przeciwpowodziowymi. Poza wałami w obszarze delty liczne kanały odwadniające (bez postoju).
6.
Przegalina
3,4
6,8
9
20
Martwa Wisła – odnogi rzeki na terenie deltowym; powstanie Wyspy Sobieszewskiej.
Wyjście z autokaru – (dojście pieszo) ujście Wisły (przekop).
7.
Świbno
1,3
2,6
4
40
Obserwacja nadbudowywania wybrzeża przez morze;
wydmy porośnięte lasem.
8.
Sobieszewo
3,5
7,0
9
0
Omówienie powstania ujścia zwanego Wisłą Śmiałą (bez postoju).
9.
Gdańsk –
Westerplatte
9,2
18,4
23
20
Lokalizacja portu u ujścia rzeki (dodatkowo: historia bohaterskiej obrony Westerplatte w 1939 r.).
10.
Gdańsk
– Port Północny
0,5
1,0
12
40
Omówienie budowy portu i jego lokalizacji (dojście pieszo).
Dawna lokalizacja portu w dolinie rzeki i jego rozbudowa w kierunku ujścia rzeki. Rozbudowa miasta portowego (w ujęciu 11.
Gdańsk – Motława
6,0
12
15
40–60
historycznym); funkcja turystyczna miasta
(przerwa obiadowa).
Dodatkowo można zaplanować rejs statkiem do Stoczni Gdańskiej (+ 1,5 godz.).
Zabudowa willowa, nowe osiedla mieszkaniowe rozbudowującego 12.
Gdańsk – Oliwa
3,2
6,4
8
40
się Gdańska (wzdłuż linii kolejowej i wzdłuż wybrzeża); funkcja turystyczna – opactwo (słynne organy).
13.
Sopot
2,0
4,0
5
20
Funkcja uzdrowiskowa (wczasowa) miasta; molo.
14
Kępa Redłowska
2,0
4,0
50
20
Klif – niszczony brzeg morza (dojście pieszo).
Lokalizacja portu w dolinie rzeki, sztuczne nabrzeża
15.
Gdynia – port
3,2
6,4
8
40
(historia budowy portu w Gdyni i jego znaczenie w okresie międzywojennym).
Satelitarne miasto-sypialnia (osiedle mieszkaniowe) Gdańska; 16.
Osowa
9,4
18,8
23
0
obwodnica (konieczność wyprowadzenia transportu poza zespół
miejski).
17.
Pruszcz Gdański
10,2
20,4
25
20
Miasto zlokalizowane u podnóża skarpy oddzielającej wysoczyznę od płaskiego terenu delty nad rzeką Radunią.
18.
Pszczółki
5,9
11,8
15
0
Historia stacji kolejowej Pszczółki (dawna stacja graniczna pomiędzy Polską a Wolnym Miastem Gdańskiem).
19.
Tczew
5,7
11,4
14
30
Podsumowanie i zakończenie wycieczki.
Łącznie
80,9 cm
161,8 km
259 min
440 min
Przeznaczenie
Czas
Przejazdy i dojścia piesze
4,3 godz. (w zaokrągleniu)
Postoje i obserwacje
6,5 godz.
Przerwa obiadowa
1 godz.
Łączny planowany czas wycieczki
11,8 godz.
Zadanie 3.47
Tab. 3.8
Nazwa obiektu
Oznaczenie skorowidzowe
Wpływ na zmiany procesów rzeźbotwórczych rzeki
W południowym odcinku Wisły (na prezentowanym na mapie obszarze), przy prawym jej brzegu zbudowana została ostroga. Jej zadaniem jest odpychanie nurtu rzeki w kierunku przeciwległego brzegu. Na kolorowej mapie wyraźnie można zauważyć, ostroga
C3
że w górę biegu rzeki od ostrogi koryto rzeczne zostało wypełnione osadami, (w południowej części pola)
które obecnie już są porośnięte roślinnością. W dół biegu rzeki za ostrogą w korycie są wyraźne wypłycenia. Spowolniony ruch wody sprzyja osadzaniu się materiału skalnego. Skutkiem tych wymuszonych procesów rzeka staję się węższa, zmniejsza się erozja boczna, a nieco może zwiększać się erozja dna.
Budowla ta odpycha nurt rzeki od zachodniego (lewego) brzegu wraz z ostrogą zbudowaną ostroga (zamknięta)
C3
(w zachodniej części pola)
przy prawym brzegu rzeki wpływa na prostowanie nurtu (ogranicza meandrowanie), jednocześnie przyczyniając się do szybszego spływu wód rzeki.
Zadanie 3.52
Tab. 3.9
Wschodnia część Kotliny Kłodzkiej
Okolice Koszalina
Tereny narciarskie, wyciągi narciarskie – Międzygórze, Stronie Śląskie, Strzeżone plaże i kąpieliska – Unieście, Łazy;
Lądek Zdrój, Nowy Gierałtów i duży ośrodek narciarski w Siennej Miejsca do uprawiania windsurfingu – na zachód od Unieścia; (Czarna Góra);
Miejscowości uzdrowiskowe – Dąbki;
Miejscowości uzdrowiskowe – Lądek Zdrój;
Zabytki kultury (osobliwości krajoznawcze) – dawne pogańskie Atrakcje przyrodnicze (osobliwości krajoznawcze) – Jaskinia miejsce kultu (na północny wschód od Koszalina), elektrownia wodna Niedźwiedzia, Jaskinia Radochowska, Wodospad Wilczki;
(w Rosnowie);
Tereny leśne – obszar Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego; Jeziora:
Miejscowości z cennymi zabytkami – Międzygórze, Lądek Zdrój,
– naturalne – przybrzeżne (Jamno, Bukowo), Lubiatowo (koło Bonina), Żelazno, Radochów, Złoty Stok, już poza obszarem Kotliny Kłodzkiej –
– zaporowe – Hajka, Rosnowskie;
Paczków.
Tereny leśne – występujące na wschód i południowy wschód od Koszalina).
Zadanie 3.53
Tab. 3.10. Walory turystyczne okolic Bystrzycy Kłodzkiej i Koszalina Wypoczynek
Okolice Bystrzycy Kłodzkiej
Okolice Koszalina
leczenie uzdrowiskowe (całoroczne),
leczenie uzdrowiskowe (całoroczne),
wędrówki piesze (zwiedzanie atrakcji przyrodniczych),
kąpiele morskie, pływanie,
wycieczki rowerowe (zwiedzanie atrakcji przyrodniczych
windsurfing,
i kulturowych),
wędkowanie,
cykling przełajowy (specyficzne wycieczki rowerowe),
spływy kajakowe,
letni
górski,
wędrówki piesze,
lotniarstwo.
grzybobranie,
wycieczki rowerowe (zwiedzanie atrakcji kulturowych),
cykling (specyficznie wycieczki rowerowe) przełajowy,
lotniarstwo.
leczenie uzdrowiskowe (całoroczne),
leczenie uzdrowiskowe (całoroczne),
uprawianie narciarstwa zjazdowego (wiele ośrodków,
uprawianie narciarstwa biegowego.
zimowy
w tym jeden duży),
uprawianie narciarstwa biegowego (w centralnej części
kotliny).