Klasyfikacja na grupy wg Lancefield (na podstawie antygenów cukrowych w ścianie komórkowej):

Grupa A: S. pyogenes

Grupa B : S.agalactiae

Grupa C: S. equi, S. zooepidemicus

Grupa D to 5 gatunków : E. faecalis, E. faecium, S. durans, S. avium, S. bovis.

Grupa G: S. canis, S. dysgalactiae

Klasyfikacja paciorkowców wg Shermanna (na podstawie cech fizjologicznych):

Paciorkowce ropotwórcze (S. pyogenes, S. equi, S. equisimilis, S. zooepidemicus, S. dysgalactiae, S. agalactiae) –

izolowane z ropy, wrażliwe na penicylinę

Enterokoki, in. paciorkowce kałowe (E. faecalis, E. faecium,) – tolerujące sole żółciowe, oporne na penicylinę

Paciorkowce mleczne (S. lactis, S. cremoris)

Viridans (S. viridans) – α-hemolityczne (zielony odcień)

Pneumokoki (S. pneumoniae)

Hemolizyny, in. streptolizyny – wytwarzane przez paciorkowce ropotwórcze (S. pyogenes). Dwa typy: streptolizyna O, ulegająca inaktywacji przy dostępie tlenu oraz streptolizyna S, rozpuszczalna w surowicy. Hemoliza: α, β, γ.

Enterokoki:

Gramdodatnie ziarniaki, występujące w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt. Poza tym są szeroko rozpowszechnione (woda, powietrze, ścieki, gleba, wegetacja). Bakterie mają kształt kulisty lub owalny, występują jako pojedyncze komórki, dwoinki lub krótkie łańcuszki. Najczęściej nieruchliwe. Względne beztlenowce, katalazoujemne.

Cechy charakterystyczne:

•

Zdolność do wzrostu w temperaturze 45⁰C, w obecności 40% żółci i azydku sodowego

•

Zdolność do wzrostu w temperaturze 10 ⁰C przy pH 9,6 i w obecności 6,5% NaCl Oportunistyczne patogeny szpitalne:

•

Zakażenia dróg moczowych,

•

zapalenie otrzewnej,

•

zapalenie wsierdzia,

•

bakteremia,

•

zakażenia przyranne

•

Czynniki wirulencji: białka Esp, Ace, substancja agregująca (AS), cytolizyna Podczas analizy mikrobiologicznej wody łatwiejsza od próby analizy wszystkich mikroorganizmów w niej obecnych jest analiza organizmów wskaźnikowych.

Escherichia coli

Bakterie grupy coli (Citrobacter, Enterobacter, Escherichia)

Paciorkowce kałowe

Laseczki z rodzaju Clostridium redukujące siarczyny

Mikroorganizmy wskaźnikowe:

•

Powinny być stale obecne w przewodzie pokarmowym ludzi i zwierząt

•

Liczebność w jelicie i kale ludzi oraz zwierząt powinna być duża

•

Identyfikacja przy pomocy łatwych metod

•

Długość życia w środowisku zewnętrznym powinna być większa niż bakterii chorobotwórczych

•

Nie powinny rozmnażać się w środowisku wodnym

Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium

jest istotnym parametrem zanieczyszczenia, jeżeli jest obecny w liczbie przewyższającej bakterie grupy coli sugeruje to zanieczyszczenie wody kałem zwierzęcym lub ściekami pochodzącymi z ferm hodowlanych

Dłuższa przeżywalność w wodzie i większa odporność na działanie chloru niż bakterie grupy coli Podwójna rola (pozytywna i negatywna):

Enterococcus jako wchodzący w skład mikroflory jelitowej chroni jelita przed zasiedleniem przez bakterie patogenne

Enterokoki, jako oportunistyczne patogeny, odrywają dużą rolę w zakażeniach szpitalnych

Jako wskaźniki zanieczyszczenia fekaliami są ważnym elementem badań mikrobiologicznych żywności