MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
TRÓJFAZOWE SILNIKI INDUKCYJNE
Z WIRNIKIEM KLATKOWYM
PRZECIWWYBUCHOWE
IM2 Exd I II2G Exd IIAT5 wg Dyrektywy 94/9/WE
TYP : dSg 315-EP
dSLg 315-EP
dSKg 315-EP
1. OPIS TECHNICZNY
INFORMACJE OGÓLNE
Silniki dS/K,L /g -EP o parametrach wg karty katalogowej D4-032.342 przeznaczone sÄ… do
napędu urządzeń górniczych ogólnego stosowania /np. pomp, kruszarek, przenośników
pomocniczych/. Przystosowane są do pracy w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu i pyłu
węglowego oraz w przestrzeniach (strefach 1 lub 2), w których mogą powstać mieszaniny
wybuchowe palnych gazów i par cieczy z powietrzem zaliczane do podgrupy IIA, klasy tempera-
tury T5 lub niższej (maksymalna temperatura powierzchni silnika nie przekracza 100°C ).
Zapewniają wysoki stopień bezpieczeństwa  są urządzeniami kategorii: M2, 2G wg Dyrektywy
94/9/WE (ATEX).
Silniki spełniają wymagania norm:
PN-EN 60034-1:2005 (U) (EN 60034-1:2004, IEC 60034-1:2004),
PN-EN 60079-0:2006 (U) (EN 60079-0:2004, IEC 60079-0:2004),
PN-EN 60079-1:2004 (U) (EN 60079-1:2004, IEC 60079-1:2003),
PN-G-38010:1997 /w wykonaniu na napięcie do 1000V/.
Silniki i skrzynki zaciskowe mają stopień ochrony IP 54 /na życzenie mogą być wykonane ze
stopniem ochrony IP56/ wg PN- EN 60034-5:2004 (EN 60034-5:2001, IEC 60034-5:2000).
WARUNKI PRACY
Zmienność napięcia ą 5%
Temperatura otoczenia -20°C do + 40°C
Zapylenie < 1000 mg/m3
Wilgotność wzglÄ™dna powietrza przy 25°C d"100%
Nachylenie osi waÅ‚u do poziomu 0°÷ 90°
Rodzaj pracy S1 /praca ciągła/
Parametry elektryczne  PN [kW], I N [A] dla UN = 500V i 1000V, f N = 50Hz
[A] dla
Typ silnika [kW]
500V 1000V
dS.g 315S2-EP 110 145 72
dS.g 315M2A-EP 132 176 88
dS.g 315M2B-EP 160 212 106
dS.g 315S4-EP 110 147 73
dS.g 315M4A-EP 132 178 89
dS.g 315M4B-EP 160 212 106
dS.g 315S6-EP 75 104 52
dS.g 315M6A-EP 90 126 63
dS.g 315M6B-EP 110 152 76
dS.g 315S8-EP 55 85 42,5
dS.g 315M8A-EP 75 113 57
dS.g 315M8B-EP 90 136 68
Stron:15 Strona:1
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Jeżeli silnik posiada inne napięcie znamionowe UN niż podano w powyższej tabeli, wtedy prąd IN
można przeliczyć wg wzoru : IN = IN(dla 500V) x 500/ UN .
Napięcie znamionowe UN silnika podane jest na tabliczce znamionowej silnika.
OZNACZENIE SILNIKA
Na tabliczce znamionowej silnika /34/ podane sÄ… dane znamionowe i oznaczenie:
I M2 ExdI II2G ExdIIAT5
Certyfikat badania typu WE: KDB 04 ATEX 277X
Do każdego silnika dołączona jest Deklaracja zgodności WE (o numerze zgodnym z numerem
fabrycznym silnika), w której podano szczegóły oznaczenia oraz parametry eksploatacyjne.
Nazwa i adres producenta: Maszyny Elektryczne CELMA S.A.
ul. 3 Maja 19, 43-400 Cieszyn, Polska
OBUDOWA, UZWOJENIE, IZOLACJA
Osłonę ognioszczelną silnika tworzy : użebrowany kadłub, tarcze łożyskowe D i ND, płyta
zaciskowa wraz z izolatorami przepustowymi, korpus skrzynki zaciskowej, wpust kablowy
/wpusty kablowe lub zaślepka/, pokrywa skrzynki zaciskowej.
Elementy osłony ognioszczelnej wykonane są z żeliwa.
Układ chłodzenia /osłona przewietrznika i przewietrznik/ wykonany jest z blachy stalowej .
Przewietrznik osadzony jest na wale silnika po stronie przeciwnapędowej, zasysa powietrze przez
osłonę przewietrznika i tłoczy je wzdłuż użebrowanego kadłuba.
Wlot powietrza stanowi kratownica o wymiarach zapewniających stopień ochrony IP20.
Klatka wirnika odlana jest z aluminium .
Uzwojenie i zastosowane materiały izolacyjne odpowiadają izolacji klasy F.
Uzwojenie może być wyposażone / na życzenie / w elementy grzejne( 80W, ~ 230V)  zabezpie-
czające wnętrze silnika na postoju przed powstawaniem wody kondensacyjnej.
ZABEZPIECZENIE TERMICZNE
a/ Uzwojenia
W czołach uzwojenia wbudowane są:
- bimetalowe rozwierne czujniki temperatury o temperaturze zadziaÅ‚ania 135°C Ä… 5°C
/napięcie znamionowe 250V, prąd znamionowy 2,5A/,
Wykonanie na życzenie
- termistorowe czujniki temperatury o temperaturze zadziaÅ‚ania 140°Ä… 5°C /typ PTC 140,
napięcie znamionowe 15 V/,
- termorezystor Pt 100 - o charakterystyce wg PN-EN 60751+A2:1997 (EN 60751:1995,
IEC 751:1983).
b/ A
ożysk
W tarczy łożyskowej /strony napędowej D i przeciwnapędowej ND/ zabudowany jest:
- bimetalowy czujnik temperatury o temp. zadziaÅ‚ania 90°C Ä… 5° C /napiÄ™cie znamionowe
250V, prÄ…d znamionowy 2,5 A/,
Wykonanie na życzenie
- termistorowy czujnik temperatury o temperaturze zadziaÅ‚ania 90°Ä… 5°C /typ PTC 90,
napięcie znamionowe 15 V/,
- termorezystor Pt 100 - o charakterystyce wg PN-EN 60751+A2:1997 (EN 60751:1995,
IEC 751:1983).
Stron:15 Strona:2
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Maksymalne wartości monitorowanych temperatur podczas pracy silnika (dla temperatury
otoczenia + 40° °C - uzwojenie
°C) : 130°
° °
° °
85 °
°C - Å‚ożyska
°
°
Informacja:
Charakterystyka rezystancyjno-temperaturowa termistora PTC / pozystora/.
R
4000
1330
550
Rezystancja Temperatura
&! °
[ ] [ C ]
20 do 250 -20 do TN-20
< 550 TN  5
>1330 TN+5
>4000 TN+15
250
T [°C]
-20°C 0 TN -20 TN -5 TN +5 TN +15
TN  temperatura znamionowa termistora.
Obwód zabezpieczenia termicznego /czujników temperatury lub termorezystorów/
wyprowadzony jest do zacisków pomocniczych /15/ (listwy zaciskowej lub izolatora).
Elementy grzejne ( wykonanie na życzenie) podłączone są do zacisków /15/ (listwy zaciskowej
lub izolatora) z oznaczeniem  C, C  .
Rodzaj oraz umiejscowienie czujnika temperatury podaje tabliczka z układem połączeń
umieszczona na pokrywie skrzynki zaciskowej.
UWAGA: Na życzenie silnik może być wykonany z ograniczonym wyposażeniem
w zabezpieczenia termiczne.
OCHRONA PRZED PORAŻENIEM PR
DEM ELEKTRYCZNYM
Jako środek zabezpieczający przed przerzutem napięcia roboczego silnika na znajdujące się
w uzwojeniu czujniki temperatury zastosowano izolację wzmocnioną tych elementów.
KONTROLA CI
GA
OÅšCI PRZEWODU OCHRONNEGO
Skrzynka zaciskowa wyposażona jest w człon końcowy CK1 /16/ do kontroli ciągłości przewodu
ochronnego / złączka śrubowa z diodą /.
Wykonanie na życzenie
- skrzynka zaciskowa wyposażona w człon końcowy CK2 do kontroli ciągłości przewodu
ochronnego / złączka śrubowa z diodą oraz z rezystorem o wartości rezystancji określonej
w zamówieniu /.
W członie końcowym zastosowano diodę prostowniczą /prąd przewodzenia IF(AV) = 1A/.
Stron:15 Strona:3
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
A
OŻYSKOWANIE
Do łożyskowania wirnika zastosowano łożyska toczne:
walcowe - od strony napędowej D,
kulkowe - od strony przeciwnapędowej ND.
A
ożysko kulkowe jest łożyskiem ustalającym położenie wirnika.
Przydział łożysk wg tabeli nr 1 pkt.6.
Silniki wyposażone są w smarowniczki umożliwiające dosmarowywanie łożysk.
Na życzenie tarcze łożyskowe przystosowane są do zabudowy czujników drgań /od strony
zewnętrznej silnika/.
SKRZYNKA ZACISKOWA
Skrzynka zaciskowa usytuowana jest u góry silnika, jej budowa pozwala na ustawienie wpustu
kablowego pod kÄ…tem 90° lub 180° od poÅ‚ożenia wyjÅ›ciowego.
Skrzynka w wykonaniu podstawowym ma jeden wpust kablowy /20/.
Na życzenie skrzynka może mieć więcej wpustów kablowych( max. 4 szt.) lub zaślepione otwory
gwintowane.
Wpust kablowy /20/ mocowany jest do korpusu skrzynki śrubami, wpust kablowy/21/ wkręcany
jest w gwintowany otwór w korpusie skrzynki.
Gwintowane wpusty kablowe lub zaślepki muszą być wkręcone w otwór min. 5 pełnych zwojów
i zabezpieczone przed samowykręceniem mocownikiem (p. rys. str.5).
Rozmiary gwintów wpustów kablowych (wykonanie na życzenie)
Gwint wpustu Uwagi
kablowego
Wpust do podłączenia obwodu pomocniczego
M25 x 1,5
M80 x 2
M95 x 2 Wpust do podłączenia obwodu głównego
M100 x 2
UWAGA: Rozmiar gwintu ( gwintów) podany jest na tabliczce znamionowej silnika.
W skrzynce w wykonaniu podstawowym usytuowane sÄ… : 3 zaciski prÄ…dowe /14/, 4 zaciski
pomocnicze /15/ (listwy zaciskowej lub izolatora pomocniczego), zacisk ochronny /17/ oraz człon
końcowy CK1 /16/.
Przy wykonaniu silnika z podgrzewaczami uzwojeń / wykonanie na życzenie/ skrzynka
wyposażona jest w dwa dodatkowe zaciski pomocnicze /15/ oznaczone  C, C .
Skrzynka w wykonaniu na życzenie wyposażona może być w:
- 6 izolatorów prądowych /14/, 8 zacisków pomocniczych /15/ ( listwy zaciskowej lub izolatorów
pomocniczych), zacisk ochronny /17/ oraz człon końcowy CK1 lub CK2 /16/.
Oznaczenie zacisków pomocniczych /w wykonaniu podstawowym/:
1, 4 - wyprowadzenie obwodu czujników temperatury (szeregowo połączone czujniki
z uzwojenia i tarcz łożyskowych)
9, 10 - człon końcowy CK1,
lub 9÷12 ( 9,10 - dioda, 11,12  rezystor) - czÅ‚on koÅ„cowy CK2.
Dostęp do zacisków uzyskuje sie po wykręceniu śrub /27/ i zdjęciu pokrywy /19/.
Zaciski dostosowane są do podłączenia miedzianych żył przewodu bez konieczności stosowania
końcówek kablowych. We wpuście kablowym przewód uszczelniony jest za pomocą uszczelki
gumowej, przed wyrwaniem zabezpieczony jest mocownikiem.
Stron:15 Strona:4
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
UWAGA: Gdy wpust kablowy /21/ nie jest wykorzystany, należy go wykręcić a otwór zaślepić
zaślepką dostarczoną przez producenta. Przed obrotem zaślepkę zabezpieczyć
mocownikiem zg. z rysunkiem ( mocownik z wpustu kablowego /21/).
Zaślepka musi być wkręcona w otwór min. 5 pełnych zwojów
mocownik
mocownik
zaślepka
ZACISKI OCHRONNE
Zacisk do podłączenia przewodu ochronnego /17/ umieszczony jest we wnętrzu skrzynki
zaciskowej. Dodatkowy zewnętrzny zacisk /26/ do podłączenia przewodu uziemiającego znajduje
siÄ™ na obudowie silnika / obok skrzynki zaciskowej /.
2.TRANSPORT I SKA
ADOWANIE
Transport silników może odbywać się dowolnym środkiem lokomocji bez gwałtownych
wstrząsów i udarów. Podczas transportu opakowanie powinno chronić silnik od uszkodzeń
mechanicznych.
Silniki należy składować w pomieszczeniach, w których:
- temperatura otoczenia ksztaÅ‚tuje siÄ™ w granicach -10 do +40°C,
- maksymalna wilgotność wzglÄ™dna powietrza nie przekracza 80% przy temp. 20°C,
- nie mają dostępu pyły, gazy i pary żrące oraz agresywne wyziewy chemiczne działające
niszczÄ…co na izolacjÄ™ lub obudowÄ™,
- nie występują drgania względnie wstrząsy.
W składowanych silnikach obrobione powierzchnie należy chronić przed niszczącymi
wpływami atmosferycznymi pokrywając je gęstym smarem lub łatwo zmywalnym lakierem
antykorozyjnym. Do podnoszenia i przenoszenia silnika służą śruby z uchem umieszczone na
korpusie silnika. Zabrania się zaczepiać linę za wystające elementy obudowy silnika, jak czop
wału , kołnierz , skrzynkę zaciskową itp., jak również podnosić silnik obciążony nabudowanymi
dodatkowymi elementami.
Silniki na czas transportu mają zabezpieczone łożyska. Przed uruchomieniem silnika należy
zdemontować zabezpieczenie.
3. ZASADY BEZPIECZEC
STWA PRACY
Celem uniknięcia nieszczęśliwych wypadków podczas eksploatacji silników należy przestrzegać
następujących zasad:
- przed podjęciem jakichkolwiek prac i przeglądów lub napraw należy odłączyć wszystkie
z
ródła zasilania,
- silnik musi być zainstalowany zgodnie z obowiązującymi zasadami i przepisami (przy instalo-
waniu silnika w strefie 1 lub 2 należy uwzględnić wymagania normy PN-EN 60079-14:2004
(U)
(EN 60079-14:2003, IEC 60079-14:2002),
- silnik należy uziemić /zerować/ zgodnie z aktualnymi przepisami oraz okresowo kontrolować
stan zacisku uziemiajÄ…cego /zerujÄ…cego/,
Stron:15 Strona:5
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
- zabrania się rozbierania osłony ognioszczelnej silnika przy otwartym płomieniu, jak również
przystępowania z otwartym płomieniem do demontowanego silnika bez uprzedniego
przewietrzenia jego wnętrza,
- po stanach awaryjnych /zwarcie, przegrzanie uzwojenia / celem zabezpieczenia
przed skutkami ewentualnego wybuchu nagromadzonych we wnętrzu silnika oparów lub
gazów należy przed dokonaniem pomiarów elektrycznych starannie przewietrzyć jego
wnętrze poprzez zdemontowanie silnika z wyjęciem wirnika ze stojana włącznie,
- śruby należy dokręcać momentem nie przekraczającym maksymalnej wartości podanej w
poniższej tabeli:
Rodzaj, wielkość śruby Maksymalny moment dokręcania [Nm]
Åšruba ze Å‚bem walc.z gniazdem 6-kÄ…t. M20- 8.8 354
Åšruba ze Å‚bem walc.z gniazdem 6-kÄ…t. M12- 8.8 84,7
Åšruba ze Å‚bem 6  kÄ…tnym M20- 5.6 166
Åšruba ze Å‚bem 6  kÄ…tnym M12- 5.6 39,7
Åšruba ze Å‚bem 6  kÄ…tnym M 8- 5.6 12,3
4. USTAWIENIE, PODA

CZENIE DO SIECI I URUCHOMIENIE SILNIKA
4.1. UWAGI OGÓLNE
Przed ustawieniem silnika w miejscu pracy należy:
- sprawdzić zgodność dostarczonego typu silnika z zamówieniem, porównać numer certyfikatu
i numer fabryczny silnika na deklaracji zgodności z numerem certyfikatu i numerem fabrycznym
na tabliczce znamionowej silnika,
- sprawdzić, czy w czasie transportu lub składowania silnik nie uległ uszkodzeniu mecha-
nicznemu,
- zmierzyć rezystancję izolacji uzwojenia oraz czujników temperatury względem obudowy.
UWAGA: Pomiaru należy dokonywać poza strefą zagrożenia wybuchem lub pod
nieobecność mieszaniny wybuchowej.
Rezystancja izolacji w stanie zimnym winna wynosić minimum 10 M&!
&!, zaÅ› w stanie
&!
&!
nagrzanym co najmniej: 1M&!
&! - dla silników wykonanych na napięcie do 500V,
&!
&!
2 M&! - dla silników wykonanych na napięcie powyżej 500V.
&!
&!
&!
Jeżeli zmierzona rezystancja izolacji jest mniejsza silnik należy poddać suszeniu.
Gdy silnik wykonany jest z podgrzewaczami uzwojenia - elementy grzejne /80W/ należy
podłączyć na postoju silnika poprzez doprowadzenie do zacisków oznaczonych  C, C 
napięcia <" 230V. Jeżeli silnik nie ma elementów grzejnych, uzwojenie można suszyć stosując
napięcie <" 24V podłączone do dwóch dowolnych zacisków prądowych.
Dopuszcza się suszenie stojana np.w suszarce - w procesie suszenia temperatura nie może
przekroczyć 80°C.
Silnik należy suszyć tak długo, aż osiągnie wymaganą wartość rezystancji izolacji.
UWAGA: Gdy silnik jest instalowany po okresie dłuższym niż 18 miesięcy od daty produkcji,
należy wymienić smar w łożyskach stosując smar litowy gatunku RENOLIT Duraplex EP2
/firmy Fuchs/ lub równorzędny.
Przed wymianą smaru na nowy łożyska należy dokładnie wymyć benzyną i wysuszyć.
4.2. USTAWIENIE SILNIKA
Silnik należy instalować i uziemiać zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ze
szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących pomieszczeń zagrożonych wybuchem.
Elementy pośredniczące w napędzie między silnikiem a urządzeniem napędzanym /np. sprzęgło
elastyczne, koło pasowe/ muszą być wyważone i wciśnięte na czop wału bez obciążenia łożysk
silnika.
Stron:15 Strona:6
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Przed montażem w/w elementów z czopa wału należy zmyć lakier ochronny i oczyszczoną
powierzchniÄ™ powlec smarem lub olejem.
Po zamontowaniu osie wału silnika i urządzenia napędzanego nie mogą wykazywać
niewspółosiowości większej niż 0.1mm.
Między połówkami sprzęgła należy zachować luz minimum 1mm. Poprawne ustawienie i
zesprzęglenie zapewnia bezawaryjną pracę silnika.
Do napędów pasowych zaleca się stosować przekładnie z pasami klinowymi, w których
występuje mniejszy poślizg, praca jest mniej głośna a łożyska i wał są mniej narażone na
uszkodzenia. Przy stosowaniu przekładni pasowych należy zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo
związane z możliwością gromadzenia się ładunków elektrostatycznych. W przypadkach
koniecznych dopuszcza się stosowanie kół: pasowych płaskich i zębatych. Wymiary kół należy
tak dobrać, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości sił promieniowych i osiowych
działających na łożyska (wartości dopuszczalnych sił podane są w załączniku D4-039.147).
4.3.PODA

CZENIE DO SIECI ENERGETYCZNEJ
a/ / OBWODY GA
ÓWNE
Każdy dostarczony silnik ma tabliczkę znamionową , na której podane jest m.in. napięcie,
połączenie uzwojeń i wielkość prądu.
Gdy silnik wykonany jest /na życzenie/ na dwa napięcia /np. 500/1000V/ - napięcie na jakie jest
połączony silnik podaje tabliczka informacyjna umieszczona na płycie zaciskowej /13/.
Przełączenia na drugie napięcie dokonuje się na listwach zaciskowych /35/ (2 listwy 3-zaciskowe
znajdujące się pod płytą zaciskową /13/) zgodnie z tabliczkami z układem połączeń umieszczo-
nymi na nośniku listew /35/ oraz schematem zasilania str. 15 instrukcji.
UWAGA: Po dokonaniu przełączenia należy odsłonić właściwą tabliczkę informacyjną na
płycie zaciskowej /13/ ( poprzednią zakryć).
Rozruch silnika przeprowadza siÄ™ przez :
- bezpośrednie włączenie na napięcie sieci  skrzynka z 3-ma zaciskami prądowymi,
- przełącznik gwiazda-trójkąt - skrzynka z 6-ma zaciskami prądowymi,
- softstart /układ łagodnego rozruchu/ skrzynka z 3-ma zaciskami prądowymi.
Należy stosować sofstarty z zamkniętą pętlą sprzężenia wstępnego prądu względnie napięcia.
Nie dopuszcza się stosowania prostych sofstartów redukujących wyłącznie moment
rozruchowy względnie sofstartów z otwartą pętlą napięcia /urządzenia te nie chronią silnika
przed przeciążeniem cieplnym/.
Sposób korygowania czasu rozruchu podano w załączniku D4-020.545.
Przewody doprowadzające energię elektryczną do silnika podłącza się do zacisków
prÄ…dowych /14/.
Przewód ochronny należy podłączyć do zacisku ochronnego /17/ w skrzynce zaciskowej lub
zacisku uziemiajÄ…cego /26/ na obudowie silnika.
Jeżeli przeprowadza się kontrolę ciągłości przewodu ochronnego - żyłę do kontroli ciągłości
przewodu ochronnego podłączyć :
- do zacisku nr 9 - gdy skrzynka zaciskowa wyposażona jest w człon końcowy CK1
- do zacisku nr 12 - gdy skrzynka zaciskowa wyposażona jest w człon końcowy CK2.
b/ OBWODY POMOCNICZE
Żyły przewodu zasilającego obwód zabezpieczenia termicznego podłączyć do zacisków
pomocniczych /15/ (listwy zaciskowej lub izolatora pomocniczego).
W zależności od zastosowanego zabezpieczenia obwody podłączyć do zacisków:
- obwodu sterowania wyłącznika - czujniki bimetalowe ,
- przekaz
nika rezystancyjnego - czujniki termistorowe PTC,
- rejestratorów temperatury - termorezystory Pt 100.
Stron:15 Strona:7
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Gdy silnik wykonany jest z podgrzewaczami uzwojenia - elementy grzejne 80W należy podłączyć
na postoju silnika poprzez doprowadzenie do zacisków pomocniczych oznaczonych  C, C
napięcia <" 230V.
Schemat połączeń podany jest na tabliczce umieszczonej na pokrywie skrzynki zaciskowej oraz na
str. 15 instrukcji.
UWAGA: Przy sprawdzaniu obwodu czujników termistorowych, napięcie pomiarowe może
wynosić max 1.5 V na jeden termistor.
4.4.URUCHOMIENIE SILNIKA
Przed oddaniem silnika do eksploatacji należy:
- sprawdzić stan izolacji uzwojenia silnika i obwodu zabezpieczeń termicznych,
Gdy zmierzona rezystancja izolacji jest zbyt niska, silnik należy poddać suszeniu - p.pkt. 4.1.
Pomiaru rezystancji izolacji dokonywać również w przypadku dłuższego postoju silnika.
UWAGA: Pomiaru należy dokonywać poza strefą zagrożenia wybuchem lub pod
nieobecność mieszaniny wybuchowej.
- sprawdzić instalację elektryczną, działanie wyłącznika, mierników oraz innych urządzeń
pomocniczych i zabezpieczajÄ…cych,
- sprawdzić, czy jest zapewnione odpowiednie chłodzenie silnika,
- sprawdzić dokręcenie wszystkich śrub,
- sprawdzić gotowość urządzenia do przeprowadzenia rozruchu,
- przeprowadzić próbne uruchomienie silnika, sprawdzić zgodność kierunku wirowania.
W czasie próbnego uruchomienia urządzenia należy sprawdzić :
- prędkość obrotową oraz wartość prądu obciążenia silnika,
- prawidłowość zesprzęglenia silnika z urządzeniem,
- prawidłowość działania elementów wchodzących w skład urządzeń rozruchowych,
aparatury sterujÄ…cej i zabezpieczajÄ…cej,
- napięcie zasilania.
Wykonanie w/w zaleceń i uzyskanie poprawnej pracy silnika uważać można za odbiór silnika po
zainstalowaniu.
5. OBSA
UGA SILNIKA W CZASIE PRACY
W czasie eksploatacji silnika należy bieżąco sprawdzać:
- prawidłowość pracy silnika m. in. czy nie występują nadmierne drgania, czy pobór prądu
nie przekracza wartości znamionowej,
- prawidłowość chłodzenia silnika,
- stan silnika tzn. czy osłona ognioszczelna silnika nie uległa uszkodzeniu mechanicznemu
i silnik nie utracił ognioszczelności.
Silnik należy bezzwłocznie wyłączyć w przypadku:
- nadmiernego nagrzewania się silnika lub jego części /np.łożysk/,
- nadmiernych drgań,
- gdy z różnych innych przyczyn dalsza praca silnika i urządzenia jest nieprawidłowa lub
stanowi zagrożenie dla otoczenia.
Ponowne uruchomienie silnika i urządzenia może nastąpić po usunięciu wszystkich zaistniałych
uszkodzeń.
6. SMAROWANIE A
OŻYSK
Silniki dostarczone przez producenta mają w komorach łożyskowych zapas smaru wystarczający
na ok. 4000 godzin pracy silnika przy prędkościach obrotowych do1500 obr/min.
Stron:15 Strona:8
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Przy 3000 obr/min okres pracy łożysk bez uzupełniania smaru należy przyjmować o ok. 50%
krótszy. Komory łożyskowe wypełnia się smarem najwyżej do 1/2 objętości. Nadmiar smaru
powoduje znaczne nagrzewanie się łożysk. Zaleca się uzupełnienie smaru co 1500 godzin pracy
silnika lub co najmniej raz na 12 - 15 miesięcy.
Do smarownia należy używać smaru litowego gatunku RENOLIT Duraplex EP2 /firmy Fuchs/.
Silniki mają możliwość dosmarowywania łożysk poprzez smarowniczki /22/ znajdujące się w
przykrywach łożyskowych / po str. D i ND/.
Nadmiar smaru gromadzi się w komorze przykrywy łożyskowej. Wypełnienie zużytym smarem
można sprawdzić po wykręceniu korka /23/.
Tabela nr 1 Wielkość i rodzaj stosowanych łożysk
Liczba A
ożysko A
ożysko Ilość smaru przy Ilość smaru przy
biegunów Strona D1/ Strona ND wymianie uzupełnianiu
w [g/1 łoż] [g/1 łoż]
2 NU 315 6315 C3 170 30
NU 318 6318 C3 260 40
4÷8
1/
Na życzenie silniki mogą być wykonane z łozyskiem kulkowym od strony napędowej D
( z obu stron te same łożyska).
UWAGA: Gdy silnik jest instalowany po okresie dłuższym niż 18 miesięcy od daty produkcji,
należy wymienić smar w łożyskach.
7. OKRESOWE PRZEGL
DY (KONTROLE) SILNIKA  dokonywane przez osoby upraw-
nione /dla silników instalowanych w strefie 1 lub 2 zg. z normą PN-EN 60079-17:2003 (U)
(EN 60079-17: 2003, IEC 60079-17:2002)/
Celem utrzymania silnika w pełnej sprawności technicznej zaleca się wykonywanie
profilaktycznych przeglądów z częstotliwością określoną w tabeli nr 2.
Tabela nr 2
Rodzaj przeglądu Częstotliwośc wykonywania
przeglądów
Mały przegląd co 6 miesięcy
Główny przegląd co 10.000 godzin pracy, lecz nie
rzadziej niż co 3 lata
Uwagi:
1.Dopuszcza się wydłużenie okresów pomiedzy kolejnymi małymi przeglądami przy
stosowaniu monitoringu opartego na kontroli drgań łożysk silnika.
2.Jeżeli silnik pracuje w ekstremalnych warunkach, w których występuje zapylenie > 800 mg/m3
wilgotność względna > 80 % lub atmosfery agresywne korozyjnie  należy co najmniej
dwukrotnie zmniejszyć podane w tabeli nr 2 okresy czasu między przeglądami.
Mały przegląd silnika obejmuje następujące czynności:
- odłączenie wszystkich przewodów zasilających,
- oględziny zewnętrzne,
- pomiar rezystancji izolacji uzwojenia stojana i obwodu zabezpieczeń termicznych -p. pkt 4.1,
UWAGA: Pomiaru należy dokonywać poza strefą zagrożenia wybuchem lub pod
nieobecność mieszaniny wybuchowej.
- sprawdzenie stanu dokręcenia wszystkich śrub,
- sprawdzenie stanu łożysk /np. czy przy obrocie wałem nie wyczuwa się braku smaru w łożysku/,
w razie potrzeby uzupełnienie smaru,
Stron:15 Strona:9
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
- sprawdzenie poziomu drgań silnika  patrz tabela nr 3,
- sprawdzenie stanu przewodu zasilajÄ…cego i przewodu uziemiajÄ…cego /zerujÄ…cego/ - czy
izolacja przewodów nie uległa uszkodzeniu, czy powierzchnie żył przewodu i zacisków są
metalicznie czyste  dla zapewnienia właściwego styku,
- zbadanie stanu osłony ognioszczelnej silnika /czy detale tworzące osłonę ognioszczelną nie
uległy uszkodzeniu mechanicznemu /.
Mały przegląd może wykazać konieczność dalszego sprawdzenia elementów konstrukcyjnych
silnika w stanie rozmontowanym.
Drgania silnika sprzęgniętego z urządzeniem napędzanym i przekraczające dwukrotnie poziom
dopuszczalny dla samego silnika należy traktować jako nadmierne i wymagające wyjaśnienia
/należy brać pod uwagę wymagania urządzenia napędowego lub normę drgań całego zespołu/.
W takim przypadku konieczne jest wyłączenie silnika z eksploatacji, odłączenie od napędu i
ponowny pomiar drgań na podłożu sprężystym bez pół sprzęgła, z pół wpustem.
Jeżeli intensywność drgań przekracza wartość graniczną wymaganego stopnia drgań podaną w
tabeli nr 3 , silnik należy poddać głównemu przeglądowi.
Uwaga: W wykonaniu katalogowym silniki spełniają wymagania dla stopnia drgań  A .
Tabela nr 3 - Graniczna intensywność drgań silników wg normy PN-EN 60034-14:2004(U)
(EN 60034-14:2004, IEC 60034-14:2003)
Stopień Prędkość Graniczna
drgań znamionowa intensywność drgań
min-1 [mm/s]
A 2.8
600 do 3600
B 1.8
Główny przegląd silnika / wykonywany poza strefą zagrożenia wybuchem / obejmuje
następujące czynności:
- odłączenie wszystkich przewodów zasilających,
- wyjęcie wirnika,
- przeglÄ…d stojana,
- przegląd łożysk i wymianę smaru w komorach łożyskowych,
UWAGA! : A
ożyska należy bezwzględnie wymienić po trzech latach pracy.
- zbadanie stanu przejść ognioszczelnych/ powierzchnie ognioszczelne nie powinny mieć
zarysowań, wgłębień i powinny mieć jednorodną strukturę/,
- odnowienie pokryć ochronnych - wszystkie obrobione (niemalowane) powierzchnie detali
silnika należy pokryć smarem antykorozyjnym ( np. AKORIN N-2),
- przeglÄ…d aparatury rozruchowej, zabezpieczajÄ…cej i sterujÄ…cej.
Należy powtórzyć cały zakres czynności jak dla małego przeglądu jako odbiór po wykonaniu
głównego przeglądu.
Wszelkie zauważone przy przeglądzie usterki należy bezwzględnie usunąć, a części zużyte
zastąpić nowymi.
Podczas przeglądu i ewentualnych napraw należy dbać o zachowanie wymagań technicznych
określonych w normie, której numer podany jest na tabliczce znamionowej silnika.
Wskazane jest przeprowadzenie próby niepełnej zgodnie z normą PN-E-06755-3.
8. DEMONTAÅ» I MONTAÅ» SILNIKA
Aby wyjąć wirnik z silnika należy wykonać następujące czynności:
a/ po stronie napędowej D
- usunąć wpust /24/ z czopa wału,
- usunąć pierścień osadczy sprężysty zabezpieczający tulejkę labiryntową /6/,
Stron:15 Strona:10
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
- odkręcić śruby /32/, zdjąć przykrywę łożyskową /5/ wraz z tulejką /6/- przy pomocy śrub
wkręcanych w otwory gwintowane w przykrywie łożyskowej,
lub
- z tulejki /6.1/ ściągnąć pierścień V-ring zewnetrzny (V110A) /6.2/),
- przy pomocy ściągacza zdjąć tulejkę /6.1/ wraz z V-ringiem wewnętrznym (V100A),
- odkręcić śruby /32/, zdjąć przykrywę łożyskową /5/ - przy pomocy śrub wkręcanych w
otwory
gwintowane w przykrywie łożyskowej
- ściągnąć tulejkę z pierścieniem /7/ i usunąć pierścień wewnętrzny /8/,
b/ po stronie przeciwnapędowej ND
- wykręcić : śruby /31/, smarowniczkę /22/, złączkę , rurkę i zdjąć osłonę przewietrznika /12/,
- wyjąć pierścień osadczy sprężysty zabezpieczający piastę przewietrznika /11/,
- z wału ściągnąć przewietrznik /11/ i usunąć wpust /25/,
- wykręcić śruby/29/ mocujące tarczę łożyskową ND /4/ w kadłubie ,
- wysunąć z zamka kadłuba tarczę /4/ razem z wirnikiem /2/ przy pomocy ściągacza opartego o
koniec wału i śrub wkręcanych w przeciwległe gwintowane otwory w tarczy łożyskowej D.
Uwaga:
Po wysunięciu tarczy łożyskowej z zamka kadłuba rozłączyć wyprowadzenia czujnika na
złączce  gniazdo- wtyk lub odłączyć od listwy zaciskowej /33/.
- wyjąć wirnik /2/. Po wyjęciu wirnika w tarczy D /3/ pozostanie zewnętrzny pierścień oraz
wałeczki łożyska walcowego /9/ lub łożysko /10/ - wykonanie na życzenie.
Demontaż tarczy łożyskowej ND /sposób zabudowy łożysk str. D i ND jest identyczny/:
- usunąć pierścień osadczy sprężysty zabezpieczający tulejkę labiryntową /6/,
- odkręcić śruby /32/, zdjąć przykrywę łożyskową /5/ wraz z tulejką /6/- przy pomocy śrub
wkręcanych w otwory gwintowane w przykrywie łożyskowej,
lub
- z tulejki /6.1/ ściągnąć pierścień V-ring zewnetrzny (V110A) /6.2/),
- przy pomocy ściągacza zdjąć tulejkę /6.1/ wraz z V-ringiem wewnętrznym (V100A),
-odkręcić śruby /32/ i zdjąć przykrywę łożyskową /5/,
- ściągnąć tulejkę z pierścieniem /7/ i usunąć pierścień wewnętrzny /8/,
- zdjąć z wirnika tarczę wraz z łożyskiem /10/ - przy pomocy ściągacza opartego o koniec wału
i śrub wkręcanych w otwory gwintowane w tarczy ND /4/.
Demontaż tarczy łożyskowej D
- wykręcić śruby/29/ lub /30/ mocujące tarczę łożyskową D /3/ w kadłubie ,
- zdjąć tarczę wraz z pierścieniem zewnętrznym i wałeczkami łożyska /9/ lub z łożyskiem /10/.
Dla sprawdzenia m.in.rezystancji izolacji uzwojenia oraz poprawności przyłączenia
wyprowadzeń należy odkręcić śruby /27/ i zdjąć pokrywę skrzynki zaciskowej /19/.
UWAGA: Przy demontażu silnika nie można dopuścić do mechanicznego uszkodzenia
obrobionych powierzchni ognioszczelnych oraz uzwojenia stojana.
MONTAŻ SILNIKA odbywa się w odwrotnej kolejności jak demontaż. A
ożyska przed
naÅ‚ożeniem na waÅ‚ należy podgrzać do temperatury ok. 80°C.
UWAGA: Za wyjątkiem części normowych wszystkie pozostałe części silnika mogą być
wymieniane tylko na oryginalne zgodne z wykazem części zamiennych- str 13 instrukcji -
zamawiane u producenta.
Stron:15 Strona:11
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
ZÅ‚Ä…cza ognioszczelne cylindryczne
Max.
Oznacz.
Elementy osłony ognioszczelnej prześwit Uwagi
złącza
[mm]
2p=4÷8
L1 Tulejka dystansowa (str. D i ND) Wał -
Pasowanie na wcisk
Tarcza łożykowa D i ND Wał 2p=2
L2 0,58
Tarcza Å‚ożykowa D i ND Tulejka dystansowa 2p=4÷8
L3 Tarcza łożyskowa D i ND Kadłub 0,10
L4 Kadłub Płyta zaciskowa 0,19
Izolatory przepustowe 0,18 PrÄ…dowe f-my CELMA
L5 PÅ‚yta zaciskowa
Izolatory przepustowe 0,15 Pomocnicze f-my CELMA
L6 Korpus skrzynki Pokrywa skrzynki 0,19
L7 Korpus skrzynki Gniazdo wpustu 0,19
UWAGA: Wszystkie prace remontowe mogą być dokonywane tylko przez osoby uprawnione
- zgodnie z normami PN-EN 60079-0 p.28 i IEC 60079-19.
Wyniki wszystkich prac powinny być dokumentowane.
W okresie gwarancyjnym naprawy silników dokonywane są wyłącznie przez producenta.
W okresie pogwarancyjnym napraw mogą również dokonywać uprawnione serwisy naprawcze
(informację o serwisach można uzyskać u producenta : telefon [phone]).
Załączniki: D4-039.147 Dopuszczalne obciążenia czopa wału
D4-020.545 Rozruch silnika przez softstart
D4-034.703 Postępowanie z materiałami po zakończeniu eksploatacji silnika
SPIS CZ
ÅšCI SKA
ADOWYCH SILNIKA
Stron:15 Strona:12
MASZYNY ELEKTRYCZNE INSTRUKCJA OBSA
UGI D4-034.333
CELMA S.A Wydanie: III
Poz Nazwa części Część zamienna1/ Uwagi
1. Stojan -
2. Wirnik -
3. Tarcza łożyskowa D x
(tarcza kołnierzowa  dla dSKg i dSLg )
4. Tarcza łożyskowa ND x
5. Przykrywa łożyskowa x
6. Tulejka labiryntowa x IP54, IP56
6.1 Tulejka x IP56
6.2 Pierścień V-ring V-100A i V110A część normowa wykonanie
(z kauczuku NBR 70) alternatywne
7. Tulejka z pierścieniem x
8. Pierścień wewnętrzny x
9. A
ożysko walcowe str.D część normowa p.pkt.6
10. A
ożysko kulkowe str. ND część normowa
11. Przewietrznik x
12. Osłona przewietrznika x
13. PÅ‚yta zaciskowa x
14. Izolator prÄ…dowy x
15. Listwa zaciskowa /+ przepust wielożyłowy/ lub
x
Izolator pomocniczy
16. Człon końcowy CK1 lub CK2 x
17. Zacisk ochronny x
18. Korpus skrzynki zaciskowej x
19. Pokrywa skrzynki zaciskowej x
20.1 Wpust kablowy x
Śruba ze łbem 6-kątnym M10x40 część normowa co najmniej kl.5.6
20.2. Gniazdo wpustu kablowego x
Śruba ze łbem 6-kątnym M10x40 część normowa co najmniej kl.5.6
20.3 Mocownik x
Śruba ze łbem 6-kątnym M10x40 część normowa co najmniej kl.5.6
20.4 Uszczelka gumowa x
21. Wpust kablowy lub zaślepka x
22. Smarowniczka M10x1 część normowa
23. Korek x
24. Wpust czopa wału: A 18x11x125 2p=2
część normowa
A 22x14x160
2p=4÷8
25. Wpust przewietrznika B 18x8x32 część normowa
26. Zacisk uziemienia x
27. Śruba ze łbem 6-kątnym M12x30 część normowa co najmniej kl.5.6
28. Śruba ze łbem walc. z gn. 6-kątnym M12x40-8.8 część normowa klasa 8.8
29. Śruba ze łbem 6-kątnym M20x50 część normowa co najmniej kl.5.6
30. Śruba ze łbem walc. z gn. 6-kątnym M20x60-8.8 część normowa klasa 8.8
31. Śruba ze łbem 6-kątnym M12x25 część normowa co najmniej kl.5.6
32. Śruba ze łbem 6-kątnym M8x25 część normowa co najmniej kl.5.6
33. Listwa zaciskowa lub  Gniazdo-wtyk część normowa .
34. Tabliczka znamionowa -
Dla silników na
35. Listwa 3- zaciskowa x
przełączalne napięcie
1/
x- Część zamienna
Stron:15 Strona:13