Dermatologia 2005
Seminarium nr 10
Lecznictwo dermatologiczne z uwzględnieniem skóry jako miejsca
działania leków.
Fazy absorpcji leków.
­ uwalnianie z postaci leku
­ penetracja do warstwy rogowej naskórka
­ penetracja przez żywe warstwy naskórka
­ penetracja do skóry wÅ‚aÅ›ciwej
­ resorpcja do krążenia ogólnego.
Stopień penetracji leku zależy od:
­ wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci i struktury fizyko­chemicznej leku
­ rodzaj podÅ‚oża
­ stężenia leku
­ wielkoÅ›ci powierzchni na którÄ… jest stosowany
­ czasu leczenia
­ zmian chorobowych
­ sposobu stosowania leku
Postaci leków
­roztwory, pasty, maÅ›ci, kremy, lakiery mydÅ‚a lecznicze, itp
MOKRE ZMIANY LECZYMY MOKRYM A SUCHE ­SUCHYM ROZTWORY­ kÄ…piele, okÅ‚ady,
nacieranie,
okÅ‚ady ­ chÅ‚odzÄ…ce (zmniejszenie bólu, wysiÄ™ku) ­ rozgrzewajÄ…ce 45­
48 C
kÄ…piele lecznicze­ dziaÅ‚anie wspomagajÄ…ce
kÄ…piel osÅ‚aniajÄ…ca­ żelatynowa­ 0,1 kg kÄ…piel odkażajÄ…ca­ KMNO4 H2O2 kÄ…piel Å›ciÄ…gajÄ…ca ­ aÅ‚un­ 50 g,
tanina 100 g kÄ…piel alkaliczna­ mydlana
MAÅšCI
­ epidermalne­ parafinowe,
­ endodermalne ­ kamforowe,
­ diadermalne­ dziaÅ‚anie ogólne
Podłoża
1.) TÅ‚uszczowe
a) lanolina, smalec wieprzowy,
lanolina­ miÄ™kka konsystencja, dobrze przenika naskórek, wiąże wodÄ™ 1:3
b) oleje roślinne  rycynowy
2.) Mineralne
a) wazelina biaÅ‚a i żółta­ produkt rafinacji ropy naftowej
48
­ nie wchÅ‚ania siÄ™
­ wiąże 10% wody,
­ epidermalnie
b) euceryna ­ uzyskana z wazeliny biaÅ‚ej +CH+alh etylowy
­ szybko siÄ™ wchÅ‚ania,
­ wiąże 250 % wody,
­ dobra konsystencja, nie jeÅ‚czeje,
­ nie drażni skóry,
c) parafina płynna
d) parafina stała
3. Podłoża beztłuszczowe
KREM ­ różni siÄ™ od maÅ›ci wiÄ™kszÄ… zawartoÅ›ciÄ… substancji ciekÅ‚ych
PASTA­ co najmniej 25% skÅ‚adników sproszkowanych, podÅ‚oże­
wazelina 2 postaci­ twarda i miÄ™kka
LAKIERY (VERNICES)
­ podÅ‚oża pÅ‚ynne, zasychajÄ… na powierzchni skóry, w postaci niewielkich przylegajÄ…cych bÅ‚on
collodium elasticum­ podÅ‚oże
­ na ograniczone powierzchnie skóry np. w Å‚uszczycy, modzeli, odciskach,
­ lakiery majÄ… dziaÅ‚anie gÅ‚Ä™bokie
KLEINY
­kleina Unny (Melanina zinci oxydati,)
p/wskazania
­ stany zapalne z wysiÄ™kami,
­ zmiany ropne
Środki farmakologiczne stosowane zewnętrznie:
1. Środki redukujące (różna budowa chemiczna)
­ dziegcie (najczęściej używana)
­alkohole wielowodorotlenowe
­ cygnolina
­ ichtiol
­ siarka, rtęć
Dziegcie­ pochodne destylacji różnych drzew np. sosna
­ pochodne destylacji wÄ™gla kamiennego ­Prodermina
­ w postaci maÅ›ci, past, roztworów spirytusowych
­ istnieje ryzyko nowotworów dlatego odchodzi siÄ™ od stosowania
Cygnolina­ 1,8
dwuoksydant ­ Antralin
­stosowana w postaci maÅ›ci, pasty, lakierów 0,125­1% (2%)
Rezorcyna
­ 5­20% dziaÅ‚anie redukujÄ…ce
­ 20­30 % IZ. zÅ‚uszczajÄ…ce 1% ­ odkażajÄ…ce w postaci maÅ›ci, past i
49
mieszanek ­zmiany
A
ojotokowe
Ichtiol­ Ammanium sulfobituminicum o stężeniu 2­10%, w postaci maÅ›ci, pasty,
roztworów wodnych,
działanie redukujące, p/zapalne, pobudza wchłanianie nacieków zapalnych
Siarka­ (Sulfur)­ dziaÅ‚anie redukujÄ…ce, keratynoplastyczne i zÅ‚uszczajÄ…ce,
p/pasożytnicze np. w leczeniu Å›wierzba­ maść Wilkinsona, p/Å‚ojotokowo
Barwniki­ dziaÅ‚anie p/bakteryjne, p/grzybicze,
p/drożdzakowe ­fiolet goryczki (pyoct. Coeuleum)
­ bÅ‚Ä™kit metylowy (Methylenum coerulem)
­ zieleÅ„ brylantowa (Viride niteus)
­ eozyna (eosinum)
­ 1 ­2% roztwory, wodne i spirytusowe  riwanolum
­ 0,1­0,5 % roztwory wodne
­ pigmentum Castellani
­ ­fuksyna, kw karboksylowe,
­ merkurochrom­ poch. rtÄ™ciowe, rezorcyna+kw borny, aceton,
Åšrodki utleniajÄ…ce:
dziaÅ‚anie bakteriobójcze­ nieodwracalne uszkodzenia bÅ‚on komórkowych,
Hydrogenium peroxydatium 3%
Perhydrol 30%
Kaliom hypermanganicum 0,1­0,2%
Solutio iodi spirituosa 3% jod +1% KJ+90% etanol
Środki p/świądowe:
1.)Środki znieczulające zakończenia nerwowe
ksylokaina ­ żel
chinizokaina­ Pruralgin, krem, maść, anestezyna 5­10%
2.) Åšrodki p/histaminowe
Phenergan 2% krem
Anasten 2% krem
Fenistil O,l% żel
3.)Pochodne krotono­toluidyny
Crotanniton
Furaxil
4. Sterydy­ Triamciridon, Polcortolon
5. Mentol­ 0,5 2% roztw, maÅ›ci
ZwiÄ…zki metali: zwiÄ…zki srebra­jony srebra, Argeniutum nitricum 0,1­0,5%
związki rtęci
50
Sterydy
­ dziaÅ‚anie p/zapalne, p/alergiczne, p/Å›wiÄ…dowi
­ kojarzone z lekami o dziaÅ‚aniu p/bakt, redukujÄ…cymi zÅ‚uszczanie
Sterydy sÄ… najbardziej wchÅ‚aniane w okolicach­ faÅ‚dów skórnych,
podsutkowych, okolicy pachowej, pachwinowej, krocza, bo jest tam duża
wilgotność, temperatura, wchłanianie
1.)Sterydy niefluorowane
­Hydrokortyzon
­Pimafukor
­ Latikort
­ Prednizolon (Mecortolon C, Mecortolon N N­Neomycyna)
2.)fluorowane
­ Dexapolcart
­ Dexapolcart N
­ Polcortalon (Polcortalon TC­ tetracyklina)
­ Dicortine
3. Podwójnie fluorowane:
­Lorinden, (Lorinden A A­kwas salicylowy,, lorinden C,N,T T­dziegcie,
­Flucinar N, C
do najsilniej działających zaliczamy Propionian klobetazolu, i dwupropionian
betametazolu
Powikłania
­ zaniki i rozstÄ™py skóry
­ wybroczyny, teleangiektazje
­ trÄ…dzik pospolity
­ infekcje
P/wskazania:
­ stany przedrakowe, nowotwory skóry, głównie raki,
­ choroby wirusowe, ropne, pasożytnicze
­ gruz
lica skóry,
­ owrzodzenia podudzi z niewydolnoÅ›ciÄ… żylnÄ…,
np. 1% ung hydrocortysonum, 0,5 % prednisolonum
Objawy niepożądane sterydoterapii ogólnej
­ zaburzenia gospodarki wodno­elektrolitowej, Ä™! Na, “! K
­ hiperglikemia,
­ katabolizm biaÅ‚ek,
­ hiperlipidemia,
­ zaburzenia w ukÅ‚adzie sercowo­naczyniowym, nadciÅ›nienie,
zakrzepy,
­ owrzodzenia Å›luzówki p pokarmowego,
­ zaburzenia endokrynologiczne,
­ osteoporoza,
51
­ zaburzenia psychiczne,
­ zaniki skóry, rozstÄ™py,
­ trÄ…dzik sterydowy.
U dzieci należy uważać ze sterydami, bowiem skóra dziecka jest b
przepuszczalna, leki te silniej działają.
MR.
52