PATOLOGIA
ZABURZENIA TERMOREGULACJI
TERMOREGULACJA
Zdolność do utrzymania temperatury ciała w zakresie optymalnym dla organizmu.
Można wyróżnić dwa rodzaje termoregulacji:
1. behawioralną – świadomą, polegającą na ubieraniu się adekwatnym do warunków i temperatury otoczenia
2. fizjologiczną – opartą na odruchach bezwarunkowych (np.: dreszcze przy obniżeniu temperatury, pocenie się)
Do wewnętrznych mechanizmów utrzymania temperatury należą:
•
Odpowiedzialne za wydzielanie ciepła w organizmie:
–
wątroba jest jednym z głównych narządów ogrzewających krew
–
drżenie mięśniowe – czyli szybkie skurcze powodują wzrost temperatury
–
cykle jałowe powodują wzrost temperatury. Cykle jałowe są charakterystyczne dla brunatnej tkanki tłuszczowej
–
działania hormonalne, takie jak zwiększenie lub spadek aktywności tarczycy, więc i wydzielania hormonu tyroksyny
•
Odpowiedzialne za wymianę ciepła z otoczeniem, ograniczające ucieczkę ciepła z organizmu
–
wymienniki przeciwprądowe w przepływie krwi w kończynach, powietrza w nozdrzach
–
termiczne bariery izolacyjne takie jak np tkanka tłuszczowa
•
Odpowiedzialne za oddawanie ciepła do otoczenia:
–
ułatwianie przepływu ciepła do powierzchni warstw organizmu, np kurczenie lub rozkurczanie naczyń krwionośnych skóry; gdy organizm dąży do zachowania ciepła, naczynia krwionośne kurczą się i krew nie może tracić ciepła poprzez kontakt z chłodniejszym powietrzem
–
zwiększenie odbioru ciepła poprzez parowanie - pocenie
Homeostaza termiczna jest uwarunkowana równowagą między kumulacją i oddawaniem ciepła.
Każde zakłócenie równowagi cieplnej wpływa na zmianę temperatury ciała.
Stan eutermii, polegający na obniżeniu temperatury nastawczej organizmu; stan odwróconej gorączki; stan ten wywołuje m.in: trauma (np duży ubytek krwi), endotoksemia (posocznica), neurotoksyny (np alkohole). Anapireksja ma działanie neuroprotekcyjne, więc jest stanem pożądanym przy uszkodzeniach mózgu, niedotlenieniu.
Ważna jest umiejętność odróżnienia hipotermii od anapireksji. Stan, w którym organizm nie jest w stanie utrzymać odpowiedniej temperatury ciała nazywa się hipotermią, natomiastw anapireksji organizm obniża w ośrodku termoregulacji swój punkt nastawczy co powoduje obniżenie temperatury. Obniżenie temperatury w napireksji nie wynika jednak z niemożności jej osiągnięcia, ale z konieczności oszczędnego gospodarowania tlenem.
GORĄCZKA
Stan eutermii towarzyszący chorobie polegający na zwiększeniu temperatury ciała w punkcie nastawczym powyżej normy.
Pierwotne znaczenie tego objawu to obronna odpowiedź organizmu na atak wirusów, bakterii, grzybów, obecność ciał obcych, alergenów, martwych fragmentów tkanek i chemicznych pirogenów.
O stanie podgorączkowym mówi si, gdy temperatura ciała wynosi 37oC, zaś o gorączce jeśli przekroczy 38oC. Po intensywnym wysiłku fizycznym temperatura ciała zdrowej osoby może wzrosnąć nawet o 0,5 stopnia.
Pomiaru temperatury zwykle dokonuje się za pomocą termometru lekarskiego (lub pirometru w uchu) w jednym z czterech miejsc:
–
pod pachą (norma 36,6oC)
–
w jamie ustnej (norma 36,9oC)
–
w odbytnicy (u niemowląt – norma 37,1oC)
–
w uchu (norma 37,1oC)
Mechanizm powstawania gorączki
Proces powstawania gorączki zapoczątkowuje pojawienie się w organizmie pirogenów pochodzenia zwierzęcego. Komórki fagocytujące, w kontakcie z nimi, rozpoczynają produkcję, tzw pirogenów endogennych, które wraz z krwią dostają się do podwzgórza, pobudzając je do produkcji neuromediatorów zapalenia, w tym głównie prostaglandyn. Po dotsarciu do ośrodka regulacji temperatury, w mózgu, powodują one zmianę punktu nastawczego na większy, co skutkuje zwiększeniem temperatury organizmu. Po zmianie punktu nastawczego organizm zaczyna intensywnie produkować ciepło oraz zapobiega jego utracie. Trwa to do momentu osiągnięcia temperatury nowego punktu nastawczego.
Niezakaźne przyczyny gorączki:
•
wysiłek fizyczny
•
ciąża
•
trawienie
•
owulacja
•
nadcieplność wegetatywna
Szkodliwość gorączki:
Gorączka powyżej 39oC męczy i osłabia organizm. Wyraźnie przyspiesza akcję serca. Najbardziej wrażliwy na podwyższenie temperatury jest jednak mózg. Utrzymująca się gorączka powyżej 41,5oC stopni grozi uszkodzeniem białek w komórkach nerwowych, co może prowadzić do śmierci.
Organizm jednak zazwyczaj potrafi kontrolować gorączkę i bardzo rzadko przekracza ona niebezpieczny dla zdrowia próg. Pomimo to powinna być bezwzględnie obniżana u dzieci, kobiet w ciąży, u osób z niewydolnym układem krążenia oraz u pacjentów po operacji.
HIPERTERMIA
Hipertermia jest to przegrzanie w wyniku zatrzymania ciepła w ustroju.
Przyczyny:
•
wzmożenie przemiany materii
•
niesprawność mechanizmów termoregulacji fizycznej
•
ograniczona wydolność ich rezerwy czynnościowej w wysokiej temperaturze otoczenia, dużej wilhotności i małym ruchu powietrza
Po podwyższeniu temperatury zewnętrznej ponad 39oC ustrój nie potrafi utrzymać równowagi między wytwarzaniem, pobieraniem i oddawaniem ciepła. Następstwem jest stałe podwyższenie temperatury.
Szczególnie narażeni na przegrzanie są ludzie z niedostateczną sprawnością tkanek i układów biorących udział w regulacji termicznej, np.: chorzy z niewydolnością krążenia, starcy, niemowlęta, osoby niedożywione, chore na niedokrwistość, po urazach OUN, chorzy na SM oraz ludzie pozbawieni możliwości pocenia się, znajdujący sie w wysokiej temperaturze otoczenia, podczas wykonywania pracy fizycznej.
Zwiększenie się temperatury ciała przez zaburzenie sprawności mechanizmów termoregulacji mogą powodować niektóre ustrojowe substancje biologicznie czynne np.: aminy katecholowe, hormony gruczołu tarczycowego, środki farmakologiczne oraz związki chemiczne.
Obniżenie temperatury wewnętrznej organizmu poniżej normalnego zakresu jej zmian. Bilans cieplny w przypadku hipotermii jest ujemny: ilość ciepła wytwarzanego w wyniku przemian metabolicznych jest mniejsza niż ilość ciepła traconego przez organizm.
Ciepło może być tracone przez:
•
niską temperaturą powietrza
•
niską temperaturą wody
•
szybkim ruchem powietrza
•
brakiem izolacji termicznej
Ł
agodne objawy hipotermii (34-35 o C
)
świadomości
•
uczucie marznięcia
•
poszkodowany przypomina pijanego,
•
zimne ręcie i stopy
bełkot
•
drżenie mięśni
•
niezborność ruchowa, może nie pozwolić
•
osłabienie ramion i nóg
sobie pomóc
•
zawroty głowy
•
dezorientacja i niepokój
K
rytyczne objawy (poniżej 28 o C
)
•
utrata świadomości
U
miarkowane objawy (30-34 o C
):
•
stan ogólny przypominający śmierć
•
wzmocnione objawy takie jak powyżej
•
nikłe lub niewyczuwalne oddychanie
•
ból z zimna
•
puls wolny i słaby lub niewyczuwalny
•
brak wrażliwości na bodźce
•
brak reakcji źrenic na światło,
•
skurcze mięśni
spowodowany niedotlenieniem mózgu
•
utrata poczucia czasu i zachowania energii
•
zimna skóra, przyjmująca sino-zielony
•
apatyczne zachowanie i zaburzenia
kolor
Ze względu na to, że hipotermia znacznie spowalnia metabolizm, znalazła zastosowanie w medycynie. Kontrolowana hipotermia umożliwia przeprowadzanie operacji takich jak przeszczep serca. Obniżenie temperatury ciała do 32–34 °C na 12–24 godzin stosuje się w przypadku zatrzymania akcji serca. Zwiększa to przeżywalność pacjentów i poprawia ich stan neurologiczny.
Taką terapię coraz częściej stosuje się w szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz na oddziałach intensywnej opieki medycznej.
09-03-2015
WSTRZĄS
Wstrząs jest nagłym klinicznym stanem zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych do komórek organizmu dochodzi do upośledzenia finkcji i niewydolności wielu narządów.
Wstrząs może mieć różne przyczynym jednak przebieg w większości przypadków jest podobny i ma podobne skutki – może prowadzić do utraty przytomności, niewydolności wielonarządowej, a nawet zgonu.
Rodzaje wstrząsów:
•
hipowolemiczny – spowodowany zmniejszeniem objętości krwi
•
kardiologiczny – spowodowany niewydolnością mięśnia sercowego, np zawałem
•
septyczny
•
anafilaktyczny
•
neurogenny
•
przywspółczulno-naczyniowy
•
toksyczny
Etapy wstrząsu:
•
niepostępujący
•
postępujący
•
nieodwracalny
Przyczyny wstrząsu krwotocznego:
•
krwotoki zewnętrzne
•
krwotoki wewnętrznegoutrata płynów (przy rozległych poparzeniach)
•
wymioty/ biegunki
•
obfite poty, np udar słoneczny
Objawy wstrząsu krwotocznego:
•
niepokój
•
zaburzenia świadomości
•
spadek ciśnienia
•
szybkie tętno
•
bladość skóry
•
niska produkcja moczu
•
pocenie i hipotermia
•
hipowentylacja
•
zmęczenie
•
pragnienie i suchość ust
•
wymioty/ biegunka
Pierwsza pomoc przy wstrząsie krwotocznym
Każdy rodzaj wstrząsu wymaga odrębnego postępowania leczniczego. Leczenie wstrząsu zawszze jednak opiera się o te same podstawowe elementy:
•
zapewnienie prawidłowej wentylacji
•
podawanie tlenu
•
ochrona przed utratą ciepła
•
podawanie płynów
ALERGIA
Alergia (uczulenie, nadwrażliwość) jest to patologiczna, jakościowo zmieniona odpowiedź tkanek na oddziaływanie różnych obcych substancji, zwanych alergenami, polegająca na reakcji immunologicznej związanej z powstaniem swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do uwolnienia różnych substancji – mediatorów stanu zapalnego.
Czynnik środowiskowy wywołujący alergię sam w sobie zazwyczaj nie jest dla organizmu szkodliwy. W reakcjach alergicznych uczestniczy układ immunologiczny, jego komórki, np.
limfocyty, granulocyty kwasochłonne oraz komórki tuczne.
Alergia może objawiaś się łagodnie, jak w przypadku kataru czy łzawienia, aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć.
Alergenami wywołującymi najczęściej gwałtowne reakcje alergiczne są:
•
antybiotyki
•
białka obce
•
jady owadów
•
orzechy
•
ryby
•
lateks
•
pyłki roślin
ALERGICZNE ZAPALENIE BŁONY ŚLUZOWEJ NOSA
Dzieli się na:
•
okresowy
•
przewlekły
Okresowy nieżyt nosa (sezonowy, ostry, okazjonalny) charakteryzuje się występowaniem objawów przez mniej niż 4 dni w tygodniu lub krócej niż 4 tygodnie.
Przewlekły nieżyt nosa (całoroczny, przetrwały, długotrwały) objawy występują przez więcej niż 4
dni w tygodniu i utrzymuja isę ponad 4 tygodnie.
Przyczyny:
Głównymi czynnikami wywołującymi okresowe alergiczne zapalenie błon śluzowych nosa są pyłki roślin. Natomiast przewlekłe wywołują roztocze kurzu domowego, naskórki i sierść zwierząt oraz pleśnie.
Astma to często występująca, przewlekła, choroba zapalna dróg oddechowych charakteryzująca się różnorodnymi i nawracającymi objawami, odwracalną obturacją dróg oddechowych i skurczem oskrzeli. Do częstych objawów należą świsty, kaszel, ucisk w klatce piersiowej i duszność.
ATYPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS)
AZS to schorzenie, na które nie ma jeszcze lekarstwa. Można jedynie minimalizować objawy, stosując kosmetyki. Głównym objawem jest swędzenie.
Najczęściej pojawia się u noworodków lub pomiędzy 6 a 7 rokiem życia. Na atypowe zapalenie skóry cierpi około 20% ludzi na świecie. Są to zwykle mieszkańcy Europy Zachodniej i USA.
Nieco częściej chorują dziewczynki. Z upływem czasu choroba coraz bardziej się wycisza, a objawy są mniej dokuczliwe. Przyczyna nie jest jeszcze do końca znana.
ALERGICZNE ZAPALENIE SPOJÓWEK
Alergiczne zapalenie spojówek jest częstą chorobą alergiczną oczu. Pojawia się wskutek uczulenia na różne substancje zwane alergenami.
•
jeśli są to pyłki roślin wiatropylnych, choroba jest sezonowa
•
jeśli alergenami są: sierść, naskórek lub wydzieliny zwierząt futerkowych (chomiki, świnki morskie, szczury, myszy, koty, rzadziej psy), wówczas objawy mogą być stałe.
•
jeśli alergenem jest kurz, roztocza lub pleśnie, objawy są zwykle całoroczne (przewlekłe), a nasilają się wraz z zawilgoceniem mieszkania i sezonem grzewczym.
ALERGIA POKARMOWA
Alergie pokarmowe znajdują się w czołówce najczęściej występujących alergii. Na zwiększenie ich występowania duży wpływ ma zanieczyszczenie środowiska, większy dostęp do egzotycznych owoców i warzyw oraz przemYsłowo przetworzonej żywności.
Objawy alergii pokarmowej:
•
obrzęk,
•
katar,
•
wysypka,
•
swędzenie,
•
bóle głowy
•
bóle brzucha.
Uczulenie na pokarmy może skończyć się szeregiem poważnych chorób z nawracającym zapaleniem płuc, zapaleniem jelita grubego i AZS (atypowym zapaleniem skóry) włącznie.
Alergia pokarmowa jest to nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna organizmu, wywołująca różne objawy kliniczne. Objawy te występują zawsze po spożyciu tego samego pokarmu i wywołują takie same dolegliwości. Alergia pokarmowa może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej ujawnia się u niemowląt i małych dzieci. Zwiazane jest to z niedojrzałością bariery jelitowej i zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej jelit dla białek.
Objawy alergii pokarmowej:
Objawy kliniczne alergii są bardzo różnorodne i dotyczyć mogą różnych narządów i układów, np.:
•
skóra: pokrzywka, obrzęki, atypowe zapalenie skóry
•
układ pokarmowy: wymioty, biegunka, obrzęk i swędzenie warg, zapalenie jelita grubego, zapalenie przełyku, kolka niemowlęca
•
układ sercowo-naczyniowy: niedokrwistość, zwiększona ilość granulocytów kwasochłonnych
•
układ nerwowy: zaburzenia snu, migrena
Najbardziej zaangażowana jest skóra:
•
skóra 45%
•
układ oddechowy 25%
•
przewód pokarmowy 20%
•
układ sercowo-naczyniowy 10%
Objawy dotyczące jednego narządu występują bardzo rzadko. Najgroźniejszym skutkiem reakcji alergicznych jest wstrząs anafilaktyczny objawiający się nagłym spadkiem ciśnienia, zaburzeniem krążenia, skurczami oskrzeli oraz pokrzywką. Wstrząs anafilaktyczny może doprowadzić do zgonu.
Działanie alergizujące może mieć praktycznie każdy produkt.
Jednak najczęściej występują alergie na:
•
mleko
•
jaja
•
orzeszki ziemne
•
pozostałe orzechy
•
ryby
•
skorupiaki
•
soję
•
zboża
LEKI PRZECIWHISTAMINOWE
Leki przeciwhistaminowe to substancje chemiczne hamujące działanie histaminy przez blokowanie jej przed związaniem z odpowiednim receptorem albo przez jamowanie aktywności dekarboksylazy histydyny przekształcającej histydynę w histaminę.
Leki przeciwhistaminowe są zazwyczaj używane przez alergików. Stanowią podstawową grupę leków stosowanych w objawowej terapii chorób alergicznych.
•
alergicznym nieżycie nosa
•
alergicznym zaoaleniu spojówek
•
leczeniu pokrzywki alergicznej i niealergicznej
•
atypowym zapaleniu skóry
•
astmie oskrzelowej
WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY
Wstrząs anafilaktyczny to rodzaj nagłej, ciężkiej reakcji alergicznej lub niealergicznej, która może być przyczyną zgonu. Anafilaksja ma charakter reakcji ogólnoustrojowej. Jej objawy zazwyczaj obejmują równocześnie wystąpienie kilku objawów, m.in.: swędzącej wysypki, obrzęku górnych dróg oddechowych oraz znaczny spadek ciśnienia tętniczego krwi. Częstymi przyczynami wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego są: ukąszenia owadów, alergeny w pożywieniu i leki.
CHOROBY SKÓRY
Choroby skóry to schorzenia obejmujące skórę. Mogą one dotyczyć powierzchni naskórka, ale też skóry właściwej oraz taknki podskórnej. Bywa, że procesy chorobowe zachodzą w obrębie naczyń krwionośnych i naczyń chłonnych oraz zakończeń nerwowych.
Podstawą rozpoznania i zasadniczym elementem obrazu klinicznego są zmiany skórne zwane wykwitami. Ich znajomość pozwala opisać i zdefiniować skutki procesów chorobowych widziane na skórze gołym okiem.
Wykwity dzieli się na:
•
pierwotne – będące bezpośrednim wynikiem procesu chorobowego w skórze, jak: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta,, bąbel
•
wtórne – zwykle będące następstwem wykwitów pierwotnych, czyli: przeczos, pęknięcie/
szczelina, rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie, blizna
Obok wykwitów rozróżnia się stany narzucone skóry, czyli takie, które pod względem budowy nie dają się włączyć do wykwitów pierwotnych lub wtórnych. Są nimi: liszajowacenie, spryszczenie, łuszczycowatość.
Schorzenia skóry dzieli się na:
•
ze względu na etiologię:
–
bakteryjne
–
grzybicze
–
pasożytnicze
–
wirusowe
–
autoimmunologiczne
–
alergiczne
–
genetyczne
–
zawodowe
–
nowotwory
ze względu na lokalizację zmnian chorobowych
–
błon sluzowych
–
naczyniowe skóry
–
gruczołów potowych
–
gruczołów łojowych
–
włosów i paznokci
–
zaburzenia barwnikowe
•
ze względu na cechy wykwitów pierwotnych/ typ zmian skórnych wyodrębniono choroby:
–
rumieniowe
–
rumieniowo-złuszczające
–
grudkowate
–
pęcherzowe
–
łuszczycę
–
choroby łuszczycopodobne
•
ze względu na charakterystyczny obraz mikroskopowy szczególnie wyróżniono:
–
ziarniaki
–
nowotwory złośliwe
–
chłoniaki
LISZAJEC
Liszajec jest zakażeniem bakteryjnym skóry. Choroba powstaje w wyniku infekcji chorobotórczymi szczepami paciorkowców i gronkowców. Przyczyną rozwinięcia się infekcji skórnej jest gronkowiec złocisty. Owa bariera odpowiedzialna jest również za szereg zmian powierzchniowych skóry. Choroby skóry powstałe przez gronkowiec dają poważne objawy na ciele jednak całkowicie poddają się leczeniu.
Liszajec zakaźny występuje najczęściej jako choroba skóry u dzieci w wieku przedszkolnym.
Choroba rzadziej dotyka osoby starsze.
Zarazić można się bezpośrednio od innej osoby lub poprzez używanie przedmiotów należących do chorego. Liszajec objawia się najczęściej występowaniem zmian skórnych w postaci bolesnych pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Liszajec obejmuje najczęściej skórę twarzy, rzadziej skórę rąk czy szyi. Czasem także charakterystyczne dla zakażenia pęcherzyki mogą pojawiać się na ramionaczy czy nogach.
Leczenie tej choroby skóry zależy od stopnia zaawansowania zmian skórnych. Z racji, iż liszajec zakaźny potrafi się szybko rozprzestrzeniać, terapię pod okiem specjalisty należy rozpocząć jak najwcześniej. Leczenie zakażenia może mieć chcarakter miejscowy, co wiąże się ze stosowaniem kremów i maści antybiotykowych oraz środków odkażających. W przypadku wystąpienia większych zmian niejednokrotnie zachodzi konieczność zastosowania terapii ogólnej.
Liszajec może pojawić się jako zakażenie pierwotne lub jako powikłanie różnych chorób. Choroby skóry jak ta rozprzestrzeniają się poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub bezpośrednio –
poprzez kontakt z rzeczami do niej należącymi. Głównym objawem wystąpienia schorzenia są zmiany skórne w postaci wyróżniających się pęcherzyków wypełnionych wodnistą cieczą. Wśród dolegliwości towarzyszących najczęściej pojawia się ból oraz powiększenie pobliskich węzłów chłonnych.
Zarażenie tą chorobą skóry jest znacznie cięższe do szybkiego wyleczenia. W takim przypadku zaleca się szczególną dbałość o higienę. Należy regularnie zmieniać ubranie, a także skrócić czas używania jednego ręcznika. Ponadto zaleca się unikanie pomieszczeń ciepłych i wilgotnych.
CZYRAK
Czyrak to ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworeniem czopa martwiczego, mające postać z początku guzka, potem krosty, spowodowane zajażeniem gronkowcowym. W przypadku mnogich czyraków stosuje się termin czyraczność. Wystąpienie licznych czyraków, które znajdują się blisko i łączą się w jedną zmianę, nosi nazwę karbunkułu lub czyraka gromadnego (mnogiego). Karbunkuł
występuje najczęściej na karku.
GRZYBICA MIĘDZYPALCOWA STÓP
Grzybica stóp zaczyna się od zaczerwienienia skóry na stopach. Dopiero później, gdy grzyby już usadowią się w skórze, widać drobne pęcherzyki, pojawia się obrzęk, swędzenie i pieczenie. Jeśli choroba nie zostanie powstrzymana, zakażona skóra może pękać, łuszczyć się, a nawet odchodzić sporymi płatami.
Najbardziej powszechna jest grzybisa międzypalcowa, określana jako stopa atlety lub sportowca, ponieważ właśnie sportowcy cierpią na nią najczęściej. Pierwsze zmiany pojawiają się między piatym a czwartym palcem stopy, bo to między nimi jest najcieplej, najwilgotniej i najciaśniej.
Skóra u nasady tych palców jest mocno zaczerwieniona lub pękata, a przy wycieraniu stóp dokucza ból. Z czasem choroba przenosi się na kolejne palce. Najrzadziej występuje między paluchem a drugim palcem, bo tu dociera najwięcej powietrza i palce nie przylegają ściśle do siebie.
ŚWIERZB
Świerzb to choroba zakaźna ludzi i innych zwierząt spowodowana przez świerzbowce. U ludzi świerzb wywołuje świerzbowiec ludzki, który objawia się dokuczliwym świądem i zmianami skórnymi w postaci przeczosów, grudek i plam.
Świąd nasilający się w nocy, po kąpieli na skutek rozgrzania i uczynnienia świerzbowców.
Widoczne są norki świerzbowcowe. W okolicach zmian widoczne są przeczosy – linijne nadżerki naskórka spowodowane intensywnym drapaniem. Nie zajmuje okolicy międzyłopatkowej oraz twarzy, z wyjątkiem świerzby norweskiego. U dzieci często lokalizuje się na dłoniach i podeszwach stóp.
Występuje zwykle:
•
na pośladkach,
•
w okolicy nadgarstków
•
na bocznych powierzchniach palców,
•
w naturalnych fałdach skóry,
•
w okolicach pępka,
•
w okolicach brodawek sutkowych u kobiet,
•
w okolicach narządów płciowych,
Rozpoznanie:
•
stwierdzenie charakterystycznych norek świerzbowcowych (dobrze widoczne po zabarwieniu nalewką jodową)
•
charakterystyczny świąd nasilający się w nocy
•
przeczosy w miejscach typowych
•
wywiad ukierunkowany na występowanie podobnych objawów wśród osób z otoczenia chorego
•
najczęściej występuje w okolicach pępka, na nadgarstkach, pośladkach i okolicach nosa OPRYSZCZKA WARGOWA
Opryszczka wargowa to choroba ujawnia się w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków uformowanych w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg, niekiedy wychodząc poza granicę rąbka czerwieni wargowej. Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną i w ciągu kilku dni pokrywają się strupami. Zwykle towarzyszy im lekkie pieczenie lub niewielka bolesność, niekiedy objawy te poprzedzają wystąpienie opryszczki o 2-3 dni. Czasem pęcherzyki mogą też wystąpić w okolicy otworów nosowych. Wykwity opryszczkowe pojawiają się zwykle w momencie osłanienia odporności komórkowej organizmu. Często występują przed ujawnieniem się objawów innej choroby lub w trakcie powrotu do zdrowia. Wysiew opryszczki wargowej może wystąpić również po ekspozycji na światło słoneczne. U kobiet nawroty opryszczki wargowej mogą korelować z miesiączką.
BRODAWKI STÓP
Zlokalizowane na podeszwowej części stóp, mające szorstką powierzchnię i kolor skóry, mogące osiągnąć 1-2 cm wielkości. Są dwojakiego rodzaju: rozsiane, głębokie lub bardziej powierzchowne, zlewające się w skupiska tworząc tzw brodawki mozaikowe. Brodawki typu myrmecia często są bolesne i mogą utrudnić chodzenie.
Wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków. Bolerioza jest najczęstszą chorobą odkleszczową. Zakażenie człowieka następuje poprzez ślinę lub wymiociny kleszcza. Wczesne objawy choroby obejmują powstanie charakterystycznego rumienia cechującego się obwodowym szerzeniem się i centralnym ustępowaniem. Rumień wędrujący jest najczęstszym objawem wczesnej postaci boleriozy.
Wczesne zmiany:
•
rumień
•
rzadko występujący naciek limfocytarny skóry
•
objawy grypopodobne obejmujące gorączkę,
•
ból głowy,
•
osłabienie
Wczesne objawy ustępują w ciągu 3 miesięcy i u części chorych rozwija się postać wczesna rozsiana, która może przebiegać pod postacią zapalenia stawów lub neuroboreliozy albo zapalenia mięśnia sercowego. Po wielu latach od zakażenia u części chorych dochodzi do zanikowego zapalenia skóry, przewlekłego zapalenia stawów, powikłań neurologicznych. Bolerioza jest rozpoznawana na podstawie dodatnich testów serologicznych oraz występowaniem typowych objawów klinicznych. Zakażenie jest skuteczne leczone za pomocą antybiotyków z grupy penicylin, cefalosporyn oraz tetracyklin.
OSUTKI POLEKOWE
Zmiany skórne będące efektem ubocznym stosowania niektórych leków. Mogą wystąpić w związku z zastosowaniem niektórych leków, niezależnie od tego na co i w jaki sposób użyty był lek.
Zmiany polekowe nie mają zazwyczaj charakterystycznych cech dla poszczególnych specyfików.
Często różne leki dają takie same objawy.
Niektóre ze zmian nasuwają od razu podejrzenie związku z lekami:
•
rumień trwały
•
rumień wielopostaciowy
•
toksyczna nekroliza naskórka
•
zmiany krwotoczne
Pozostałe zmiany mogą jedynie sugerować związek z lekami:
•
zmiany pokrzywkowe i obrzękowe
•
zmiany wypryskowe
•
zmiany przypominające liszaj płaski
•
zmiany fotoalergiczne i fototoksyczne
•
zmiany pęcherzykowe i pęcherzowe
•
zmiany krostowe
•
zmiany trądzikowe
•
łysienie
•
zmiany paznokciowe