Ewidencja materiałów wg art. 17.2.4
Rozliczenie Materiały Zużycie materiałów
zakupu materiałów na składzie i/lub zespół V
Sp. 10 000
40000 (2 10 000 (1 1) 10 000
2) 40 000
3) 9 000
9 000 (3
9 000 Sk.
Sp. Stan materiałów na początek okresu 10 000
1) Pk  obciążenie konta kosztów wartością stanu początkowego materiałów
2) Fa zakupowa z potwierdzeniem przyjęcia materiałów - obciążenie konta kosztów
wartością zakupionych materiałów
3) Pk  stwierdzony w drodze spisu z natury i wyceniony stan materiałów korygujący
koszty zużycia materiałów
Sk. Stan końcowy materiałów
Przykład Wycena rozchodu 800 szt. wg różnych zasad
Data Ilość Cena Wartość Wartość rozchodu Zapas
przychodu
100 10 1000
300 8 2400
200 12 2400
400 11 4400
razem
1000 10200
Wg cen
10200/1000 = 800 x 10,20 = 8160 200 x 10,20 =
przeciętnych
10,20 2040
Wg zasady FIFO
(100 x10) + (300 x 8) + (200 x 12) + 200 x 11 = 2200
(200 x 11) = 8000
Wg zasady LIFO
(400 x11) + (200 x 12) + (200 x 8) = (100 x 8) + (100
8400 x 10) = 1800
Identyfikacja
(100 x10) + (300 x 8) + (400 x 11) = 200 x 12 = 2400
7800
Przykład Cena stała ewidencyjna wynosi 10 zł
Cena Stała cena odchylenia
rzeczywista ewidencyjna
zakupu
10 100 szt x 10 = 1000 Cena zakupu = cena ewidencyjna
8 300 szt x 10 = 3000 Cena zakupu < cena ewidencyjna =>
(in -)  600
12 200 szt x 10 = 2000 Cena zakupu > cena ewidencyjna =>
(in +) + 400
11 400 szt x 10 = 4000 Cena zakupu > cena ewidencyjna =>
(in +) + 400
Razem 10000
MAGAZYNOWANIE
Księgowe ujecie rozliczenia zakupu
Zobowiązania z tytułu Materiały
Rozliczenie zakupu
dostaw i uslug na składzie
materiałów
1
2
Odchylenia od cen
ewidencyjnych
3
Objaśnienia do schematu:
1) otrzymanie faktury za 4
zakupione materiały
Koszty
działalności
2) materiały przyjęte do
magazynu
5
3) odchylenia debetowe od
cen ewidencyjnych
4) odchylenia kredytowe od
cen ewidencyjnych
Rozrachunki z tytułu Vat
5) zafakturowane przez
6
dostawcę koszty zakupu,
opakowania bezzwrotnego
6) wyksięgowanie podatku do
towarów i usług
Ewidencja księgowa reklamacji w księgach
nabywcy
Reklamacje ilościowe
Reklamacje ilościowe
Reklamacje ilościowe
Reklamacje jakościowe
Przykład 4
Spółka Alfa nabyła 200 szt. materiału Y (cena jednostkowa 1 zł, VAT wg stawki
podstawowej). Pracownik kontroli jakości weryfikujący jakość zakupionych
materiałów stwierdził, że 10 szt. nie odpowiada wymogom jakościowym. Spółka
zareklamowała te materiały. Dostawca uznał reklamację i odebrał materiały,
wystawiając jednocześnie fakturę korektę.
Zapasy Rozliczenie zakupu Zobowiązania VAT naliczony
1) 200 10 (3 2) 244 200 (1 244 (2 2) 44
3) 10 44 (2 (12,20) (4 4) (2,20)
(2,20) (4
4) (12,20)
1) Otrzymanie 200 szt. materiału Y  200 zł
2) Otrzymanie faktury dotyczącej zakupu 200 szt. materiału Y  244
3) Odebranie 10 szt. artykułu Y przez dostawcę  10 zł
4) Otrzymanie faktury korygującej na 10 szt. materiału Y  wartość netto 10 i
podatek naliczony 2,20 zł
W momencie zareklamowania materiałów i postawienia ich do dyspozycji
dostawcy należy ująć w ewidencji pozabilansowej kwotę 10 zł
Reklamacje jakościowe
Reklamacje jakościowe
Tranzyt rozliczany
Zlecenie wysyłki Zamówienie
Odbiorca
Dostawca
Pośrednik
Fa dostawcy Fa pośrednika
Zapłata Zapłata
Dostawa
Ewidencja tranzytu rozliczanego
Wartość sprzedanych Należności
Sprzedaż towarów
Rozliczenie zakupu
towarów
faktura dostawy
refaktura
faktura dostawy
Towary
Wartość sprzedanych
Rozliczenie zakupu
towarów
detal
1
Odchylenia od cen
4
ewidencyjnych towarów
2
Sprzedaż towarów
Kasa
5
Odchylenia z tytułu VAT
3 4a 4
6
Rozrachunki z tytułu VAT
4b
Ewidencja produktów gotowych wg
cen rzeczywistych
Objaśnienia:
1) Pw - przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu
2) Wz  wydanie produktów sprzedanych
Koszt
Koszty Produkty własny
produkcji gotowe sprzedaży
1 2
Jeżeli produkty nie stanowią zapasu (roboty i usługi wykonane,
wyroby przekazane
Koszty
Koszty własne Produkty
bezpośrednio odbiorcy)
produkcji sprzedanych gotowe
produktów
rzeczywiste koszty ich
1 2
wytworzenia są odnoszone
na wynik finansowy, a ewentualnie
nie sprzedane podlegają inwentaryzacji i korygują koszt własny.
Ewidencja produktów wg stałych cen ewidencyjnych
Koszty Rozliczenie Produkty Koszt wł.
produkcji produkcji gotowe sprzedaży
2 1 4
Odchylenia od
3
cen
ewidencyjnych
5
Objaśnienia:
1)Pw  przyjęcie do magazynu produktów w cenie ewidencyjnej.
6
2) Pk - rzeczywistego kosztu wytworzenia przyjętych produktów.
3) Pk - odchyleo od cen ewidencyjnych debetowe lub kredytowe.
4)Wz  rozchód produktów gotowych po cenie ewidencyjnej
5)Pk - odchylenia debetowe przypadające na rozchodowane produkty.
6)Pk - odchylenia kredytowe przypadające na rozchód
Zdarzenia warunkowe
" obowiązek wykonania świadczeo jest
uzależniony od zaistnienia pewnych zdarzeo -
zobowiązania warunkowych.
Przykłady:
udzielenie gwarancji, żyrowanie weksli, zawarcie a
niewykonanie umów, uznane przez jednostkę, skierowane do
sądu roszczenia sporne kontrahentów z tytułu reklamacji lub
dochodzonych kar, odszkodowań, odsetek za zwłokę  w
okresie od otrzymania pozwu do jego wygaśnięcia, tj.
oddalenia przez sąd lub zasądzenia zapłaty, zobowiązania z
tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek zabezpieczonych
aktywami stanowiącymi własność jednostki (gruntami,
budynkami), które w przypadku ich niespłacenia są
przejmowane przez wierzycieli.
Zdarzenia warunkowe
Należności warunkowe z tytułu otrzymanych
gwarancji, umów przedwstępnych (bez umów
wykonanych).
Obejmują również należności umorzone, ale nie przedawnione (w
okresie od umorzenia do ewentualnej spłaty lub
przedawnienia).
Przykład wyceny bilansowej należności
Na wartośd bilansową należności z tytułu
dostaw i usług w kwocie 5.000 zł składają się :
a)Wartośd nominalna należności  6.100 zł
b)Odsetki za zwłokę  500 zł
c)Odpisy aktualizujące  2.600 zł
Kwota wymaganej zapłaty wynosi 4.000 zł
(6.600  2.600).
Rozrachunki w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych ewidencjonuje się w księgach po
kursie:
1) faktycznie zastosowanym, wynikającym z charakteru operacji 
tzn. w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty
należności lub zobowiązań,
2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia
poprzedzającego ten dzień w przypadku zapłaty należności lub
zobowiązań, jeżeli nie jest uzasadnione zastosowanie kursu, o
którym mowa w pkt 1 (np. brak rachunku walutowego),
3) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia
poprzedzającego ten dzień  w przypadku pozostałych operacji,
4) składniki aktywów i pasywów  po obowiązującym na dzień
bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.
Wycena w walutach obcych
R-ki z odb. I dost.
Rachunek bankowy
zagranicznymi
k. sprzedaży
śr. NBP śr. NBP
(zakup walut) k. sprzedaży
(powstanie (powstanie
(zakup w celu
należności) zobowiązań)
zapłaty
k. sprzedaży k. kupna
zobowiązań)
(spłata (otrzymanie
k. kupna
zobowiązań) należności
(otrzymanie k. kupna
należności) (odsprzedaż do
banku)
Rozchód wg: LIFO, FIFO, Śr. ważona - brak różnic
Wycena w walutach obcych
Kasa zagranicznych środków płatniczych
k. sprzedaży k. sprzedaży
(zakup w banku) (spłata zobowiązań)
k. kupna k. kupna
(otrzymanie należności) (odsprzedaż do banku)
Kp  z konta walutowego
wg kursów historycznych
Rozchód waluty z rachunku walutowego do kasy lub innych rachunków
bankowych nie powoduje powstania różnic kursowych
Zaliczki wypłacone z kasy (zwrot) na koszty np. podróży służbowej wycenia
się po kursie z dnia pobrania (wypłaty) - rozchodu waluty z banku
Przykład WNT
Operacje gospodarcze:
1. Fa dostawcy z paostwa UE:
100.000 Euro x 4,5 zł/ Euro = 450.000
2. Fa przewoz
nika za transport:
5.000 Euro x 4,5 zł/Euro = 22.500
3. Naliczenie należnego podatku Vat 22%:
22% x (450.000 + 22.500) = 103.950
4. Naliczenie naliczonego podatku Vat w ramach
czynności: a) opodatkowanej b) zwolnionej
5. Przyjęcie materiału do magazynu wg cen rzecz.
Przykład WNT - ewidencja
Rozrachunki Rozliczenie
z dostawcami zakupu Materiały
450.000 (1 1) 450.000 472.500 (5 5) 472.500
22.500 (2 2) 22.500 4b) 103.950
Rozrachunki
Vat naliczony
z tytułu
3) 103.950 i jego rozliczenie
Vat należnego
103.950 (4 4a) 103.950
103.950 (3
Przykład - Import
1. Jednostka nabyła 1.000 szt. towaru z Chin o łącznej
wartości: 5.000 USD. Wraz z towarem otrzymała
fakturę wystawioną przez dostawcę 17 kwietnia 2009 r.
Kurs średni NBP z 16 kwietnia 2009 r. wynosił:
3,2628 zł/USD (5.000 x 3,2628 = 16.314).
2. Fa za transport towaru (wystawiona 21 IV 2009 r.)
do granicy UE opiewała na kwotę: 500 USD. Średni kurs
NBP z 20 kwietnia 2009 r. wynosił: 3,36 zł/USD.
3. Towar odprawiono na podstawie dokumentu SAD,
w którym określono kurs celny: 3,38 zł/USD (kurs
przykładowy).
Przykład - Import
Podstawa do naliczenia VAT po uwzględnieniu
kosztów transportu oraz cła:
a) wartośd dostawy wg kursu z dokumentu
celnego: 5.000 USD x 3,38 zł/USD= 16.900 zł,
b) koszty transportu:
500 USD x 3,38 zł/USD = 1.690 zł,
c) cło: 1.760 zł,
d) podstawa opodatkowania:
(16.900 zł + 1.690 zł + 1.760 zł) = 20.350 zł,
e) Podatek VAT: (20.350 zł x 22%) = 4.477 zł.
Przykład - Import
Pz  wartośd towarów 18.074 (16.314 + 1760)
Zapłata zobowiązao 30.04. po kursie z dnia 2,80
zł/USD:
5.000 USD x 2,80 zł/USD = 14.000
Różnice kursowe: 5.000 x(3,2628  2,80) = 2.314
Przychód
finansowy
Przykład WDT
Polska spółka będąca podatnikiem VAT UE (WDT z 0-proc.
stawką VAT) sprzedała towary kontrahentowi z UE.
Faktura na 150 000 euro została wystawiona 20.03.2009 r.,
średni kurs NBP z 19.03. wyniósł 3,8778 zł/euro.
Zapłata od kontrahenta na rachunek bankowy wpłynęła
25.04.2009 r. Kurs kupna banku w tym dniu wynosił:
3,7447 zł/euro.
1. Wystawienie Fa VAT: 150 000 euro x 3,8778 zł/euro =
581 670 zł,
2. Wpłata należności na rachunek bankowy: 150 000 euro x
3,7447 zł/euro - 561 705 zł,
3. Zaksięgowanie ujemnej różnicy kursowej: 19 965 zł.
Przykład WDT - ewidencja
Rachunki Rozrachunki
bankowe z odbiorcami
zagranicznymi
2)561.705
1) 581.670 561.705 (2
19.965(3
Przychody
Koszty
ze sprzedaży
finansowe
towarów
3) 19.965
581.670 (1
Ewidencja
" Konta zespołu  2
-  Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami ,
-  Rozrachunki publicznoprawne ,
-  Rozrachunki z pracownikami ,
-  Inne rozrachunki ,
-  Odpisy aktualizujące rozrachunki .
Ewidencja szczegółowa
Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami Podstawą zapisów są dokumenty:
" z odbiorcami krajowymi -Faktury VAT
" z odbiorcami zagranicznymi -Faktury korygujące
" z dostawcami krajowymi -Faktury od kontrahentów zagranicznych
" z dostawcami zagranicznymi - rachunki
" zaliczki otrzymane od odbiorców -Wyciągi bankowe
" zaliczki wypłacone dostawcom -Weksle
" zobowiązania wekslowe -Czeki rozrachunkowe
-Noty odsetkowe
" Imienne konta z kontrahentami -Polecenia księgowania
" Ewidencja pozabilansowa w walucie
obcej w przekroju każdej waluty i
kontrahenta osobno
Ewidencja szczegółowa
Rozrachunki publicznoprawne
" Vat naliczony i jego rozliczenie " z urzędem skarbowym z tytułu VAT
" Vat należny i jego rozliczenie " z urzędem skarbowym z tytułu podatku
" Rozrachunki z US z tytułu VAT dochodowego od osób fizycznych, osób prawnych
" Korekty VAT-u " rozrachunki płatnika z tytułu pobranych zaliczek
" Rozrachunki z budżetem na podatek dochodowy
" Rozrachunki z ZUS " z zakładem ubezpieczeo społecznych
" Pozostałe rozrachunki " z urzędami celnymi
publiczno-prawne " z tytułu pozostałych podatków opłat i dotacji
(podatek od nieruchomości, środków transportu,
opłata z tytułu wieczystego użytkowania gruntów,
za gospodarcze korzystanie ze środowiska
naturalnego i wprowadzanie w nim zmian, kary,
wpłaty na rzecz PFRON, dotacje i subwencje
otrzymywane z budżetu)
Ewidencja szczegółowa
Rozrachunki z pracownikami Ewidencja pomocnicza wg kart wynagrodzeo dla
poszczególnych pracowników
" Z tytułu wynagrodzeo Dotyczy wynagrodzeo wynikających z: umowy o
pracę, zlecenia, o dzieło, umowy agencyjnej
" Pozostałe rozrachunki z Obejmują: sprzedaż na ich rzecz, wypłatę zaliczek np.
pracownikami na zakup materiałów, udzielone pożyczki
mieszkaniowe, niedobory i nadwyżki , roszczenia
podwyższające wartośd niedoborów, ekwiwalenty za
zużytą odzież, odprawy pośmiertne, odszkodowania
Inne rozrachunki
" z udziałowcami, akcjonariuszami
" roszczenia sporne
" ubezpieczycielami
" zakup i sprzedaż ŚT, WNiP
" działalnośd finansowa
" obrót wierzytelnościami