Rozwój koncepcji ochrony
środowiska
Informacje, BAT
2000
1995
Zarządzanie środowiskowe
Raporty środowiskowe
1990
Normy SZŚ
1985
Zarządzanie Środowiskowe
Podejście procesowe
1980
Rozwiązania  końca rury
1970
Wzrost świadomości problemów środowiskowych
Dr in\
. Andrzej Pacana
1960
Politechnika Rzeszowska
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 2
Politechnika Rzeszowska
Zapobieganie zagro\
eniom
Priorytety ekologiczne
- wyczerpywanie się zasobów naturalnych
- ocieplanie klimatu
- prawodawstwo międzynarodowe
- zanieczyszczenie powietrza
- prawodawstwo krajowe
- zanieczyszczenie wody
- zanik ró\
norodności gatunkowej
- światowe i krajowe organizacje na rzecz ekologii
- ubytki w warstwie ozonowej
- świadomość ludzi
- substancje chemiczne o właściwościach toksycznych
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 3 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 4
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Wybrane inicjatywy międzynarodowe na rzecz
ZRÓWNOWAśONY ROZWÓJ
ochrony środowiska:
1972: Sztokholm: Pierwsza konferencja ONZ poświęcona ochronie środowiska.
"...gospodarowanie wykorzystywaniem
1972: Utworzenie ULEP - agendy ONZ ds. programu ochrony środowiska.
przez człowieka biosfery w taki sposób,
1984: Utworzenie Światowej Komisji Środowiska Naturalnego i Rozwoju
(WCED), która pod przewodnictwem pani Gro Harlem Brundtland
aby osiągnąć mo\
liwie największe, trwałe
przygotowała raport (1987) pt.:  Nasza wspólna przyszłość wprowadzający na
korzyści z bie\
ącej produkcji i zbiorów -
forum międzynarodowe postulaty zrównowa\
onego rozwoju (ekorozwoju).
1990: Utworzenie Światowej Rady Gospodarczej ds. Zrównowa\
onego Rozwoju
utrzymując potencjał (zdolności
(WBCSD).
produkcyjne) biosfery dla zaspokojenia
1991: Ogłoszenie przez ICC (Międzynarodowa Izba Gospodarcza) Karty
Biznesu ds. Zrównowa\
onego Rozwoju: 16 zasad dotyczących potrzeb i aspiracji przyszłych pokoleń".
konstruktywnego zarządzania środowiskowego (Załącznik do ISO 14004).
1992: Konferencja ONZ (RIO  SUMMIT) poświęcona ochronie środowiska i
rozwojowi (UNCED) (Załącznik do ISO 14004)
1997: Rio + 5
2002: Rio + 10
EKONOMIA
ŚRODOWISKO
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 5 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 6
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Zintegrowane zarz
ą
dzanie
Czynniki wymuszające zrównowa\
ony
Idea współczesnej ekologii
rozwój
Ochrona środowiska
Wzrastająca gęstość zaludnienia.
Ekorozwój regionalny REMAS
Koncentracja ludności w rejonach zurbanizowanych.
Wzrastająca ilość zu\
ywanych zasobów per capita.
ISO 14001 i EMAS
Zbyt wielkie zu\
ycie surowców odnawialnych.
Wyczerpywanie się zasobów surowców
nieodnawialnych. Czystsza produkcja
Degradacja środowiska naturalnego.
Wzrastające dysproporcje
Czystsze
technologie
w poziomie \
ycia
Edukacja ekologiczna
EKONOMIA
ŚRODOWISKO
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 7 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 8
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej
Spis treści
PRZEZ EDUKACJ
DO
WST
P
ZRÓWNOWAśONEGO ROZWOJU 1. Cele edukacji ekologicznej
2. Edukacja ekologiczna jako zobowiązanie międzynarodowe
3. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej
4. Cele Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej
Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej
II. Organizacja edukacji ekologicznej w Polsce
1. Edukacja ekologiczna w formalnym systemie kształcenia
"Piękno tej ziemi skłania mnie do wołania o jej
1.1. Wychowanie przedszkolne
1.2. Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe
zachowanie dla przyszłych pokoleń.
1.3. Szkolnictwo wy\
sze
1.4. Edukacja dorosłych
2. Struktura pozaszkolnej edukacji ekologicznej
Jeśli kochacie tę ojczystą ziemię, niech to wołanie nie
2.1. Instytucje i urzędy centralne
2.2. Edukacja ekologiczna w województwach
pozostanie bez odpowiedzi!"
2.3. Edukacja ekologiczna w samorządach
2.4. Administracja terenów cennych pod względem przyrodniczym
2.5. Organizatorzy wypoczynku i turystyki
Ojciec Święty Jan Paweł II
2.6. Organizacje społeczne
2.7. Kościoły i Związki Wyznaniowe
Zamość, 12 czerwca 1999 r.
2.8. Edukacja ekologiczna w miejscu pracy
2.9. Edukacja ekologiczna w rodzinie
2.10. Środki masowego przekazu
III. Uwarunkowania realizacji Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej
ANEKS - dr in\
. Andrzej PACANA 10
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 9 2008-12-12 Edukacja ekologiczna w polskich uregulowaniach prawnych oraz oficjalnych
dokumentach państwowych i międzynarodowych.
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
POLITYKA EKOLOGICZNA PAC
STWA
MOŚZNiL., maj 1991 r.
II POLITYKA EKOLOGICZNA PAC
STWA
Warszawa, czerwiec 2000
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 11 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 12
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Czystsza Produkcja
Czystsza Produkcja jest prewencyjną strategią ochrony środowiska
polegającą na:
eliminacji lub minimalizacji u z
ródła powstawania:
odpadów stałych,
ścieków,
zanieczyszczeń pyłowo-gazowych,
oszczędności:
materiałów i surowców,
wody, paliw i energii,
innych zasobów naturalnych,
w procesach produkcyjnych, w usługach i w ka\
dej innej działalności
człowieka.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 13 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 14
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Czystsza Produkcja
Uczestnictwo w ogólnopolskim Programie Czystszej Produkcji i zarządzania
środowiskowego pozwala na:
Czystsza Produkcja
wdra\
anie Czystszej Produkcja jako systemu zarządzania środowiskowego przygotowującego
ró\
ne organizacje do:
Czystsza Produkcja mo\
e funkcjonować jako
wdra\
ania wymagań międzynarodowej normy ISO 14001,
uczestnictwa w europejskim systemie ekozarządzania i audytu - EMAS.
efektywny ekonomicznie i ekologicznie systemem
zarządzania środowiskowego, jeśli jest realizowana
wdra\
anie projektów Czystszej Produkcji przynoszących wymierne korzyści ekologiczne i
ekonomiczne w ramach preferencyjnych dotacji
przez:
odpowiednie zarządzanie organizacją, opracowywanie wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych programów
zrównowa\
onego rozwoju
stosowanie nowoczesnych - czystszych technologii,
wdra\
anie programów zrównowa\
onego rozwoju w gminach, powiatach i województwach w
szeroko rozumianą edukację ekologiczną.
ramach Regionalnych Systemów Zarządzania Środowiskowego
W procesach produkcyjnych Czystsza Produkcja
edukację ekologiczną, doradztwo i promocję w zakresie ekorozwoju, Czystszej Produkcji,
wymagań normy ISO 14001 i rozporządzenia EMAS ze środków NFOŚiGW
obejmuje wszystkie etapy systemu wyrobu czyli
etapy cyklu \
ycia
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 15 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 16
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Strategie przyjazne środowisku.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 17
Politechnika Rzeszowska
Strategia 5R Strategia 4R
Refuse (odmawiać, odrzucać)
Reduce (redukuj) Reduce (redukuj) Rethink (przemyśl)
Reduce (redukuj)
Reuse (u\
yj powtórnie) Reuse (u\
yj powtórnie) Reduce (redukuj)
Reuse (u\
yj powtórnie)
Recycle (utylizuj) Recycle (utylizuj) Reuse (u\
yj powtórnie)
Reform (reformuj)
Repair (naprawiaj) Rebuy (ponowny zakup) Recycle (utylizuj)
Recycle (utylizuj)
Reject (odrzucaj)
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 19 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 20
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Strategia 3R/3U R w biznesie - Reduce
Zredukuj ilość śmieci zanim jeszcze powstaną! Zaoszczędzisz pieniądze!
dwustronne wydruki
e-mail i tablice informacyjne
kupuj du\
e ilości, w opakowaniach zbiorczych
Reduce Unikaj
przechowuj e-maile w postaci elektronicznej zamiast drukować
poproś sprzedawcę o dostarczanie produktów w opakowaniach zwrotnych
Reuse U\
yj powtórnie
gdy sprzedajesz, redukuj liczbę opakowań, stosuj opakowania transportowe wielokrotnego
u\
ytku
Recycle Utylizuj u\
ywaj akumulatorów zamiast baterii jednorazowych
stosuj częste przeglądy sprzętów, aby wydłu\
yć ich \
ycie
Kupuj z głową!
rozwa\
wpływ ka\
dego zakupu na środowisko
wynajmij sprzęt, którego rzadko u\
ywasz, zamiast go kupować
wybieraj produkty z długim okresem gwarancji
wybieraj sprzęty zasilane energią słoneczną
kupuj produkty jak najmniej opakowane
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 21 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 22
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
R w biznesie - Reuse R w biznesie - Recycle
U\
yj produktu więcej ni\
jeden raz. Z czasem stanie się to Twoją drugą naturą.
Kupując produkty , zwróć uwagę, czy będziesz mógł poddać je recyklingowi!
zapisuj kartki z obu stron, niepotrzebne jednostronne wydruki przeznacz na brudnopisy
Jeśli nie mo\
esz czegoś u\
yć ponownie lub oddać, wybierz recykling. Nadają się do tego:
naprawiaj, sprzedawaj albo oddawaj zamiast wyrzucać
inne firmy, szkoły, szpitale, organizacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej
wybieraj produkty dobrej jakości, trwałe  chocia\
mogą być dro\
sze, wytrzymają dłu\
ej, a w cartridge i tonery
ksią\
ki, podręczniki, instrukcje,
długim okresie zaoszczędzisz
farby
ksią\
ki telefoniczne
u\
ywaj ceramicznych kubków i talerzy, metalowych sztućców  zaoszczędzisz na zakupach i
torby, reklamówki
kosztach wyrzucenia
samochody
u\
yj starych kartonów, gazet do zabezpieczenia i przewozu produktów telewizory
płyty CD, dyskietki
oddawaj palety sprzedawcy
folie do rzutników
jeśli jesteś sprzedawcą, zaproponuj klientom programy zachęcające do ponownego u\
ywania telefony, telefony komórkowe,
ró\
ne typy metali  miedz
,
(zwrotu) toreb zakupowych, pojemników na napoje, opakowań zbiorczych
baterie i sprzęt aluminium
wybieraj filtry klimatyzacyjne wielokrotnego u\
ytku
taśmy VHS
komputery, monitory
stwórz dla swoich pracowników miejsce, gdzie mogą wymieniać się niepotrzebnymi ju\

przedmiotami sprzęt AGD
ubrania, tkaniny, tekstylia
poszukaj programów  wymiany odpadów  być mo\
e jakaś firma potrzebuje dokładnie
olej
tego, co wyrzucasz materiały budowlane
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 23 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 24
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Korzyści dla przedsiębiorstw wynikające z
Korzyści dla przedsiębiorstw wynikające z
Korzyści dla przedsiębiorstw wynikające z
Korzyści dla przedsiębiorstw wynikające z
Systemowe zarządzanie
postawienia na ekologię
postawienia na ekologię
postawienia na ekologię
postawienia na ekologię
środowiskowe
Oszczędność kosztów
Unikanie przepisowych kar
Zmniejszenie odpowiedzialności
Nowe mo\
liwości rynkowe
Zwiększone zaufanie klientów i kontrahentów
Poprawa motywacji załogi
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 25
Politechnika Rzeszowska
Geneza systemów zarządzania Geneza systemów zarządzania
środowiskowego środowiskowego
1991
ISO 14040
BS 7750 : 1992
1992
1997
ISO Guide 64
Rozporządzenie nr 1836/93 - EMAS
1993
PN EN ISO 14001, 14004
BS 7750 : 1994
PN EN ISO 14010, 14011, 14012
Norma Irlandzka I.S. 310
1994
Norma kanadyjska CSA Z750-94 ISO 14050
1998
ISO/TR 14061
Norma amerykańska NSF 110
ISO 14020
ISO 14001
ISO 14041
EN ISO 14001
Nowelizacja EMAS
Wycofanie norm krajowych 2001
ISO 14004
1996 2002 Nowelizacja ISO 19011
ISO 14010
Nowelizacja ISO 14001 i 14004
2004
ISO 14011
ISO 14012
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 27 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 28
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Technika opracowywania norm
TC 207
Zarządzanie Środowiskowe
(w tym ISO 14001)
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) składa się z
przedstawicieli 130 krajowych komitetów normalizacyjnych z całego
świata.
SC4
SC1 SC2 SC5 SC6
SC3 Ocena efektywnosci
System Zarządzania Audyty Analiza cyklu Słownictwo i ISO Guide 64 ISO opracowuje dobrowolne normy techniczne, których zadaniem jest
działań na rzecz
Eko-etykietowanie
Środowiskowego środowiskowe srodowiska \
ycia definicje
wpływanie na produkcję przemysłową tak, aby była ona bardziej
efektywna, bezpieczniejsza i czystsza oraz aby międzynarodowa
wymiana handlowa była pozbawiona barier.
ISO 14040
ISO 14001 ISO 19011 ISO 14020 ISO 14031
Normy ISO działają w interesie konsumentów i u\
ytkowników
produktów i czynią ich \
ycie łatwiejszym.
Prace związane z opracowaniem norm międzynarodowych
ISO 14041
ISO 14004 ISO 14021
prowadzone są przez komitety techniczne ISO. ( tu: TC 207)
Ka\
da organizacja członkowska zainteresowana tematyką, do której
został powołany komitet techniczny ma prawo być reprezentowana w
ISO 14042
ISO 14022
tym komitecie.
Projekty norm są rozsyłane do organizacji członkowskich w celu
przegłosowania.
ISO 14023
ISO 14043
Wydanie norm międzynarodowych wymaga poparcia co najmniej 75%
organizacji członkowskich uczestniczących w głosowaniu.
ISO 14024
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 29 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 30
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
SYSTEM ZARZ
DZANIA SYSTEM ZARZ
DZANIA
ŚRODOWISKOWEGO WG ISO 14001 ŚRODOWISKOWEGO WG ISO 14001
Definicja z normy ISO 14001: Główne cechy normy ISO 14001
1) dobrowolność,
System zarządzania środowiskiem - część ogólnego
systemu zarządzania, która obejmuje strukturę
2) wymaganie ciągłej poprawy,
organizacyjną, planowanie, odpowiedzialność,
3) nacisk na stworzenie wewnętrznego systemu kontroli w
zasady postępowania, procedury, procesy i środki
celu osiągnięcia zamierzonych celów,
potrzebne do opracowywania, wdra\
ania,
4) wymaganie sformułowania zało\
eń polityki środowiskowej,
realizowania, przeglądu i utrzymywania polityki
celów i programu działania,
środowiskowej.
5) wymaganie zgodności z innymi przepisami dotyczącymi
Inaczej:
ochrony środowiska,
Zestaw narzędzi zarządczych pozwalający na stałe
6) wymaganie zobowiązania zarządu i zaanga\
owania na
minimalizowanie negatywnego oddziaływania na
wszystkich szczeblach struktury organizacyjnej,
środowisko.
7) zastosowanie w ró\
nego typu organizacjach.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 31 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 32
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
SYSTEM ZARZ
DZANIA
Cykl Deminga wg
ŚRODOWISKOWEGO WG ISO 14001
ISO 14001
Ciągła
Poprawa
Przegląd
Polityka
kierownictwa
środowiskowa
Planowanie
Sprawadzanie i Działania
" Aspekty środowiskowe
Korygujące
" Wymagania prawne i
" Monitorowqanie i pomiary
inne
" Dz. Korygujące i zapobiegawcze
" Cele i zadania
" Zapisy
" Program zarządzania
Wdra\
anie
" Audity SZŚ
i funkcjonowanie
" odpowiedzialność i organizacja
" szkolenia i komunikacja
" dokumentacja
" nadzór operacyjny
" przygotowanie do awarii
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 33 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 34
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
SYSTEM ZARZ
DZANIA SYSTEM ZARZ
DZANIA
ŚRODOWISKOWEGO WG ISO 14001 ŚRODOWISKOWEGO WG ISO 14001
5 zasad wdra\
ania SZŚ (ISO14004)
5 etapów wdra\
ania SZŚ (ISO 14004)
Zasada 1- Zobowiązanie i polityka
1. Organizacja powinna zidentyfikować problemy i zapewnić
Zaleca się, aby organizacja określiła swoja politykę środowiskowa i zapewniła
zobowiązanie w odniesieniu do swojego EMS.
akceptację SZŚ, jako narzędzia do efektywnego rozwiązywania tych
Zasada 2 - Planowanie
problemów oraz opracować politykę środowiskową.
Zaleca się, aby organizacja sformułowała plan realizacji swojej polityki
2. Organizacja powinna sformułować plan realizacji tej polityki.
środowiskowej.
3. Organizacja powinna rozwijać swoje mo\
liwości i mechanizmy Zasada 3  Wdro\
enie
W celu efektywnego wdro\
enia, zaleca się, aby organizacja rozwijała
konieczne do utrzymania zgodności z polityką oraz osiągnięcia
mo\
liwości i mechanizmy wspomagające potrzebne do zrealizowania
zamierzeń i celów.
polityki, celów i zadań środowiskowych.
4. Organizacja powinna mierzyć, monitorować i oceniać swoje
Zasada 4 - Pomiary i ocena
oddziaływanie na środowisko. Zaleca się, aby organizacja dokonywała pomiarów, monitorowała i oceniała
efekty swojej działalności środowiskowej.
5. Organizacja powinna weryfikować i stale ulepszać swój system
Zasada 5 - Przegląd i doskonalenie
zarządzania środowiskowego mając na względzie cel jakim jest
Zaleca się, aby organizacja dokonywała przeglądu i ciągle doskonaliła swój
ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko.
system zarządzania środowiskowego w celu poprawy swoich ogólnych
efektów działalności środowiskowej.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 35 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 36
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Zasady systemu zarządzania środowiskiem
- Zarządzanie środowiskowe to priorytet dla przedsiębiorstwa
- Komunikacja z wewnętrznymi i zewnętrznymi stronami
Dziękuję za uwagę.
- Określenie wymagań prawnych obowiązujących przedsiębiorstwo
- Ustalenie aspektów środowiskowych związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa
- Zaanga\
owanie kierownictwa i pracowników przedsiębiorstwa
- Planowane środowiskowe obejmujące cały cykl \
ycia wyrobu
- Określenie zasad zarządzania dla osiągnięcia celów środowiskowych
- Zapewnienie zasobów / w tym szkolenia / dla osiągnięcia oczekiwanych celów
- Oceniać wyniki środowiskowe w aspekcie realizacji polityki i celów
Dr in\
. Andrzej Pacana
- Wdro\
yć zasady przeglądu i auditu systemu w celu udoskonalenia systemu
Politechnika Rzeszowska
- Zachęcać kooperantów i kontrahentów do wdro\
enia systemu jakości
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 37
Politechnika Rzeszowska
Brother
Strategie  R w przykładach
Producent drukarek atramentowych i laserowych,
urządzeń wielofunkcyjnych, drukarek etykiet, maszyn
do haftu i maszyn do szycia.
1908 - Kenkichi Yasui zakłada Yasui Sewing Machine
Co.
Dodatek dla zainteresowanych
Pomysłodawca strategii 5R  Brother Group, Nagoja.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 40
Politechnika Rzeszowska
Brother Brother
Działania na rzecz środowiska:
produkty objęte programem Energy Star,
Polityka środowiskowa
redukcja emisji CO2,
fabryka nr 2 w Mizuho zasilana energią słoneczną  baterie na dachu,
działać na rzecz zrównowa\
onego wzrostu poprzez
fabryka w Shenzhen podgrzewa wodę energią słoneczną,
akcja zbierania pustych cartrigdy
redukcję odpadów, efektywne wykorzystanie wysyłka przez indywidualnych konsumentów,
miejsca zbiórki w firmach,
papierowe wypełnienia ochronne zamiast polistyrenów,
zasobów, unikanie zanieczyszczeń przy tworzeniu
zmniejszenie wielkości produktu -> zmniejszenie opakowań,
70% części produkowanych urządzeń mo\
na poddać recyklingowi,
nowych technologii oraz minimalizowanie wpływu
98% śmieci wyprodukowanych w fabrykach poddawanych jest recyklingowi,
optymalizacja tras transportowych i poziomu wypełnienia kontenerów,
na środowisko na ka\
dym etapie w cyklu \
ycia
w roku 2006 zmniejszono ilość śmieci powstałych w produkcji o 3% w porównaniu z 2005 rokiem,
pomimo wzrostu produkcji,
produktu
produkty prześwietlane promieniami Roentgena w poszukiwaniu substancji niebezpiecznych,
powtórne u\
ycie wody po wyczyszczeniu pojemników z tuszem, narzędzi,
skrócenie czasu podświetlenia bannerów reklamowych,
pracownicy odpowiedzialni za wyłączanie światła.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 41 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 42
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Brother  5R w praktyce Brother  5R w praktyce
Wyłączenie substancji niebezpiecznych
Mo\
liwość poddania recyklingowi
Refuse
Recycle
bez ołowiu
model łatwo rozmontować  zachęca to do recyklingu
części metalowe bez chromu
Oszczędność zasobów
około 75,2% produktu mo\
na poddać recyklingowi i u\
yć powtórnie jako
Reduce
zasób
waga zredukowana o 30% - z 8,8 kg do 6,2 kg
Oszczędność energii
objętość zmniejszona o 31%
Refuse, Reduce, Recycle
Reduce
opakowania z miękkiej masy papierowej zamiast polistyrenów
9W w trybie czekania, 20W w czasie u\
ytkowania
Reduce
na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym mo\
na obejrzeć obrazy zapisane na kartach
pamięci, aby uniknąć ich niepotrzebnego drukowania
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 43 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 44
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
BP BP
Stworzyła pierwszy na świecie system handlu szkodliwymi
Jedna z najbardziej  zielonych firm na świecie.
emisjami.
Wspiera projekty ratowania zagro\
onych gatunków roślin i
Zielona misja BP
zwierząt.
Podstawowymi wartościami w naszej firmie są: Jeden z największych producentów energii pozyskiwanej ze
światła słonecznego - rocznie produkuje ponad 30 megawatów.
innowacyjność i kreatywność, twórcze podejście do
W Madrycie istnieje stacja benzynowa BP, która u\
ywa tylko i
środowiska, bycie postępowym, poszukiwanie szans
wyłącznie energię z odnawialnych z
ródeł: słońce, wiatr itd.
udoskonalania i zmian na lepsze oraz ciągle dą\
enie BP i DaimlerChrysler pracują nad projektem wprowadzenia na
londyńskie ulice autobusów na wodór, które zamiast spalin emitują
do uzyskiwania lepszych wyników.
tylko parę wodną.
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 45 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 46
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
BP BP
Zielona stacja
BP Solar zainstalowało w szkole podstawowej w Wawrze system
otoczona jest pasem zieleni
paneli słonecznych zaopatrujących szkołę w energię elektryczną.
specjalne ukształtowanie terenu powoduje, \
e w przypadku ewentualnego
Pierwsza firma w Polsce, która zastąpiła produkty ołowiowe
rozlania paliwa spłynie ono do studzienek
separatory olejowe uniemo\
liwiają przedostanie się nieoczyszczonych
benzyną Uniwersalną 95 na wszystkich stacjach w kraju.
wód opadowych odpływających z terenu stacji oraz wód z myjni
W Polsce nagroda Dobroczyńca Roku w dziedzinie
samochodowej do kanalizacji lub bezpośrednio do gruntu
dwustopniowy system redukcji emisji węglowodorów stosowany jest przy
EKOLOGIA.
dostawach paliwa na stację oraz w momencie tankowania samochodu
zbiorniki paliw o podwójnych ścianach wyposa\
one są w elektroniczny
monitoring
zawór przeciwprzepełnieniowy likwiduje ryzyko przepełnienia zbiornika z
paliwem.
dystrybutory wyposa\
one w czujniki gazu ostrzegające o wycieku
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 47 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 48
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
BP Sweetiepurse.com
Zielone biuro
zało\
enia  ograniczenie zu\
ycia energii, papieru, wody oraz zwiększenie recyklingu
Torebki produkowane w Meksyku z materiałów nie
otwarta przestrzeń, stanowiska w zasięgu światła naturalnego, meble i sprzęty wycofywane z
u\
ytu przekazywane są innym podmiotom, np. szkołom
podlegających biodegradacji.
idea - 1997 rok, Melbourne
obecnie - 35 biur BP w 14 krajach, 25 tysięcy pracowników biur BP
Celem jest promocja sztuki oraz zrównowa\
onego
W Polsce
wzrostu, a tak\
e zapewnienie dochodu najbiedniejszym
siedzibą centrali BP Polska jest budynek klasy A
minimalizacja zu\
ycia energii i efektywne jej wykorzystanie,
mieszkańcom Meksyku.
funkcje inteligentnego systemu oświetleniowego,
detektory ruchu,
czasomierze oświetlenia dostosowane do pory dnia i zegary astronomiczne, Ka\
dy produkt jest niepowtarzalny, wykonany ręcznie.
w nocy wyłączane są niektóre urządzenia,
dostosowywana do pory klimatyzacja,
Wyprodukowanie portmonetki zajmuje cały dzień, a
do minimum zmniejszane oświetlenie - a\
85 % światła w biurze to światło naturalne.
w Krakowie pracownicy segregują śmieci do osobnych kontenerów
torebki  tydzień.
współpraca z firmami uzdatniającymi przedmioty do powtórnego u\
ycia i z odbiorcami
posegregowanych odpadów
2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 49 2008-12-12 dr in\
. Andrzej PACANA 50
Politechnika Rzeszowska Politechnika Rzeszowska
Dziękuję za uwagę.
Dr in\
. Andrzej Pacana
Politechnika Rzeszowska