CZĘŚĆ PODSTAWOWA:
(Struktura społeczna całość, zasada, która pozwala wyodrębnić elementy z jakich składa się społ., określanie więzi między wyodrębnionymi elementami (funkcjonalizm- grupy współdziałają ze sobą; Marks- konflikt między grupami, wyzyskujący i wyzyskiwani; Weber- społeczeństwo jako „drabina”, bo jest w nim hierarchia.))
Warstwy społeczne wg Webera, społeczeństwo dzielimy ze względu na: prestiż, wykształcenia, dochód, typ pracy; prestiż zależy od tego w jaki sposób konsumujemy dobra; może występować niezgodność statusu społecznego, kiedy w różnych wymiarach jeteśmy na różnym poziomie- np. inne miejsce na drabinie władzy i prestiżu (w teroii Marksa czasami pojęcie warstw jest zastępowane pojęciem klasy).
Klasa społeczna brak jednej definicji wśród socjologów. Wg Marksa jest to grupa ludzi o podobnym stosunku do środków produkcji. Również Weber postrzegał klasę w kategoriach ekonomicznych, ale podkreślał związek ze statsuem społecznym i sympatyzowaniem „partii”. Część współczesnych socjologów za podstawowy wyznacznik przynależności klasowej uznaje zawód, inna kładzie nacisk na stan posiadania, styl życia czy też poziom zamożności; np. klasa robotnicz- klasa społeczna złożona z ludzi pracujących w zawodach fizycznych (niebieskie kołnierzyki), klasa średnia- może stanowić większość populacji, w PL dopiero się wwyodrębnia.
Ruchliwość społeczna zmiana pozycji społecznej; rodzaje ruchliwości społecznej:
Pionowa i pozioma, między i wewnątrzpokoleniowa.
R. pionowa- przenoszenie się na wyższą lub niższą pozycję społ.
R. pozioma - zmiana zawodu, profesji, ale bez zmiany pozycji społecznej
R. międzypokoleniowa- porównanie pozycji społ. kilku pokoleń (w znaczeniu potocznym np. ja ojciec dziadek)
R. wewnątrzpokoleniowa- jednostka (w przeciągu jendego pokolenia) zmienia swoją pozycję społeczną np.od pucybuta do właściciela firmy.
R. w wielu krajach Europy polega na zwiększaniu ilości inteligencji,a maleniu liczby robotników. Odmienna jeste ruchliowść kobiet i mężczyzn.
Konsekwencje dużej ruchliowści : społ. mniej stabilne, bez barier społecznych
Konsekwencje małej ruchliwości: społ. stabilne, dane grupy mają określone gusta, poglądy, tradycje.
Społeczeństwo otwarte- z dużą ruchliwością społ.
Społ. zamknięte- z małą ruchliwością społ., np. społ. kastowe, stanowe.
Co do kodu organicznego i kodu rozwiniętego wg B. Bersnsteina i reprodukcji kulturowej wg Bourdieu nie ogarnęłam lektury, którą nam pani zadala i ponieżej jest to, co znam z innych książek… więć za to nie ręczę ale generalnie o to chodzi, bo wydaje mi się, że mimo wszystko autorzy podręczników nie zmienią teorii i sensu wypowiedzi tych, którzy byli przed nimi. A propos ideologii I teorii nierówności nic nie pisze, bo nie czytalam zadanej lektury na ten temat, wiec nie wiem ktore mam opisac. Ale generalnie chyba wszyscy kojarza z zeszlorocznej socjologii teorie centrow I pery. Itd. Wierze w was :) hihihihhiih
Bourdieu- jego pojęcie klasy zancznie różnie się od sposóbu w jaki rozumiał to Marks; kładzie on większy nacisk na różnice kulturowe, choć nie neguje istnienia I znaczenia tych ekonomicznych; w centrum jego uwagi znajdowały się nierówności w dostępie do dóbr symbolicznych np. wykształcenie, reputacja, układy itp., które to w dużej mierze decydują o przynależności jednostki do wysokiego lub nieskiego szczebla hierrachii społecznej. Klasa społ. jest więć zbiorem ludzi którzy posiadają wspólny habitus, podobne pozycje w przetrzeni społ., podobne dyspozycje itp. czyli całokształt społecznych cech jednostki.
Habitus jest jednocześnie wytworem życia społecznego i tym co je wciąż od nowa wytwarza. „Jest to rezultat oddziaływań socjalizacyjnych, jakim podlega jednostka, rezultat interioryzowania przez nią norm i watości tj. całokształt nabtych przez nią i utrwalonych dysozycji do postrzegania , oceniania i reagowania na świat zgodnie z ustalonymi w danycm środowisku schematami” ( z Szackiego).
B. Bernstein (z Giddensa)
Kod ograniczony sposób mówienia ściśle osadzony w danym kontekście kulturowym, tak że wiele idei nie musi być wyrażanych (i nie jest) słowami.
Mówiący robi wiele ukrytych założeń, co do których jest przekonany, że jego rozmówcy je znają. Kod ten jest związany z określonym środowiskiem kulturowym. Np. kultura robotnicza.
Kod rozwinięty sposób mówienia polegający na celowym i przemyślanym stosowaniu słów mających nieść określone znaczenie, z uwzględnieniem specyfiki różnych warunków kulturowych. Podczas socjaliacji czy wychowania matki zwracają uwagę swoich dzieci na powody, dlaczego tak a nie inaczej mają się zachowywać, dlaczego czegoś robić nie wolno itp. Dzieci takie lepiej radzą sobie w szkole, podczas nauki formalnej.
Pojęcia te pochodzą z teorii kodów językowych Bernsteina , jak można się domyślić
Jest to jedna z teorii współczesnej oświaty i jej wpływu na nierówności społ. Kładzie ona nacisk na umiejętność posługiwania się językiem. Dzieci poznają różne kody językowe czyli odmiany mowy (w zależności od swego pochodzenia), które mają wpływ na ich naukę w szkole.
ROZSZERZONA CZĘŚĆ:
Podklasy => część społeczeństwa, której sytuacja życiowa jest wyjątkowo trudna (np. bezrobocie)
Wykluczenie społeczne ≈ podkasa, ale wykluczenie społeczne > podkasa
Wykluczenie => odnośnie jednostek pozbawionych pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Jest to pojęcie szersze od podklasy. Akcentuje aspek procesu, mechanizmy wykluczenia, czynniki przez które jednostka traci szanse jakie posiada reszta społeczenstwa.
Wykluczenie społeczne ≠ ubóstwo
Wykluczenie:
ekonomiczne (odzwierciedlone we wzorach konsumpcji; wykluczonym z rynku pracy jest trudno na niego powrócić)
polityczne (nie zabieranie głosu w swoich sprawach, więc problemy nie stają się przedmiotem debaty politycznej)
społeczne (izolacja, osłabienie kontaktów z innymi)
!!! Spirala wykluczenia !!! => wzajemne nakręcanie => zamknięte koło => trudnościu w wydostaniu się z wykluczenia
Ludzie sami mogą się wykluczać. Ich wykluczenie społeczne nie musi wynikać z tego, że KTOŚ ich wykluczył.
Wzory wykluczenia w krajach uprzemysłowionych (USA, UK) :
warunki mieszkaniowe, okolica itp.; mogą być wykluczone jednostki lub całe społeczności np. dzielnice i wtedy wykluczenie przybiera formę przestrzenną.
problemy młodzieży => chwiejny rynek pracy, warunki pomocy socjalnej, uzależnienie od rodziny, wykluczenie z systemu edukacji, bezdomność, trudności na rynku mieszkaniowym.
wieś ≠ miasto => różny stopień dostępu do dóbr, usług, obiektów użyteczności społecznej, transportu.
Bezdomość =>skrajna forma wykluczenia większa część bezdomych to osoby po osobistej tragedii, ale także uzależnieni od narkotyków, alkoholu, chronicznie chorzy psychicznie-odnośnie UK, długotrwale pozbawieni pracy, osoby, które utraciły kontakt z rodziną.
!!! Związek między wykluczeniem a przestępczością !!!
droga przestępcza zastępuje inne drogi działania.