Temat 1: System rachunkowości.

1. Pojęcie rachunkowości

2. Struktura i funkcje rachunkowości

Ad1.

Rachunkowość stanowi pewien rodzaj ewidencji gospodarczej (rejestracji) zjawisk i procesów gospodarczych, sytuacji majątkowej i wyników działalności jednostek, wyrażonej w formie pieniężnej (wartościowo). Przedmiotem rachunkowości są zatem zjawiska i procesy gospodarcze zachodzące w jednostce np.

• podjęcie gotówki z banku do kasy

• zakup maszyn, środków transportu, materiałów do produkcji

• sprzedaż produktów, usług itp.

Ad.2

Składowe części rachunkowości to:

1. księgowość (księgi rachunkowe odzwierciedlające zjawiska i procesy gospodarcze w jednostkach)

2. kalkulacja (wyznaczanie kosztu jednostkowego produktu będącego elementem ceny jednostkowej w oparciu o dane księgowości)

3. sprawozdawczość finansowa (sporządzanie w oparciu o księgi rachunkowe, zawierające zbiór danych liczbowych ilustrujących stan majątkowy i sytuację finansową w jednostkach)

4. interpretacja danych sprawozdawczych

Rachunkowość spełnia określone funkcje:

1. funkcja informacyjna -dostarczanie informacji do podejmowania decyzji (np. ile zakupić materiałów do produkcji, aby utrzymać jej ciągłość,

2. funkcja kontrolna - tworzenie podstaw liczbowych do dokonywania kontroli wewnętrznej i zewnętrznej jednostek gospodarczych,

3. funkcja nośnika informacji dla celów analizy (badania) prawidłowości przebiegu zjawisk i zdarzeń gospodarczych,

4. funkcja przekaźnika informacji dla potrzeb statystyki.

Rachunkowość można podzielić na:

1. finansową - dostarcza informacji na zewnątrz jednostki (np. dla kontrahentów, banków, inwestorów, skarbu państwa)

2. zarządczą - dostarcza informacji kierownictwu jednostki dla potrzeb podejmowania decyzji (w zakresie inwestowania, zaciągania kredytów, szacowania podatku)

PEŁNA KSIĘGOWOŚĆ od  01-01-2009 do  31-12-2009

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2009 roku dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody za rok 2008 wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Wyrażoną w euro wielkość przelicza się na walutę polską po średnim kursie, ustalonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września 2008 roku, który wyniósł: 3,4083 zł/euro, zgodnie z tabelą kursów NBP z dnia 30 września 2008 r. nr 191/A/NBP/2008. Kwota zobowiązująca do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2009 roku wynosi zatem:

(1.200.000 euro x 3,4083 zł/euro) = 4.089.960 zł.

Podstawa prawna:

1) art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694, ze zm.),

2) art. 24a ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, ze zm.).

Spółki, które będą szacować swoje przychody w tym zakresie, powinny pamiętać o prawidłowym jego obliczeniu. Nie wszystkie bowiem przychody osiągane w działalności gospodarczej będą do niego wliczane. Warto w tym celu sięgnąć do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem pełne księgi muszą prowadzić podmioty, jeżeli przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w polskiej walucie 1,2 mln euro.

Oznacza to, że w tym przypadku uwzględnia się przychody z działalności operacyjnej, np. przychody netto ze sprzedaży produktów. Przy obliczaniu limitu zobowiązującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych uwzględnia się przychody z operacji finansowych.

Są to m.in. otrzymane dywidendy, udziały w zyskach, odsetki, zyski ze zbycia inwestycji czy aktualizacji wartości inwestycji.

Przy obliczeniu wartości przychodu nie uwzględnia się natomiast pozostałych przychodów operacyjnych. Za takie uważa się przede wszystkim przychody związane ze zbyciem:

środków trwałych (w tym w budowie) i wartości niematerialnych i prawnych,

otrzymanych odszkodowań,

otrzymanych nieodpłatnie (w tym w drodze darowizny) aktywów (także środków pieniężnych) na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych.

Ponadto nie wlicza się również zysków nadzwyczajnych, czyli takich, które powstają na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i są niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia (np. odszkodowania).

Spółki, które przekroczą w 2008 roku ustawowy limit, będą miały obowiązek otwarcia ksiąg rachunkowych do 15 stycznia 2009 r. W tym celu należy przeprowadzić inwentaryzację zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Należy pamiętać, że zakres inwentaryzacji sporządzany dla celów prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów jest znacznie mniejszy. Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnicy zobowiązani są do sporządzenia spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Dla celów bilansu otwarcia trzeba natomiast sporządzić inwentaryzację wszystkich aktywów i pasywów. Wszystkie te czynności należy odpowiednio udokumentować. Spisane i wycenione zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości będą podstawą do otwarcia ksiąg rachunkowych.

Opracowała Bożena Gongała

Temat: System rachunkowości - 3 - .

---