47. Wczesna epoka żelaza: kultura południowo-wschodniohalsztacka

- rozwinęła się we wczesnej epoce żelaza

- na terenie Słowenii i Karyntii, nad górna Drawą i Sawą; dochodziła aż do wybrzeży Adriatyku

- rozwinęła się na podłożu miejscowej odmiany środkowoduanjskiej k. pp przy dużym wpływie obcych, zwłaszcza bałkańskich, elementów kulturowych; inne wpływy to m.in. przedscytyjskie z stepów pontyjskich (kimeryjskie)

- powstawała w ścisłym powiązaniu z k. wschodniohalsztacką i stanowiła jej przedłużenie ku południowi

- rozwijała się w ciągu HaC i HaD

- grupy lokalne:

x Santa Lucia: nad rzeką Soca

• osiedla obronne, zakładane na wzgórzach, zabudowanych domostwami kwadratowymi lub prostokątnymi

• zmarli spaleni w grobach bezpopielnicowych, nakrytych kamieniami, pochówki popielnicowe rzadsze;

• w grobach naczynia brązowe: situle czy cysty z bogata dekoracja figuralną;

• liczne zapinki o łukowatym kabłąku lub okularowate z ósemkowatym kabłąkiem; klamry do pasa, szpile, naszyjniki i wisiorki z brązu

• ceramika ma raczej lokalny charakter z silnymi wpływami italskimi

• rozwój gr. Santa Lucia = oddziaływania k. pp = bardzo silne wpływy z Italii, głównie k. Este

x dolnostyryjska (Wies-Martijanec): nad Drawą

• osady obronne na wzgórzach

• cmentarzyska kurhanowe; w kurhanach czworoboczne komory zbudowane z kamieni, wewnątrz nich pochówki popielnicowe

• ceramika starszej fazy nawiązuje do gr. Dobova-Ruse ze środkowodunajskiej k. pp

• późniejsza ceramika: formy halsztackie, dekorowane plastycznymi elementami zoomorfologicznymi, ceramika malowana i inkrustowana o dekoracji geometrycznej

• metale: miecze, groty włóczni, siekiery, zapinki o łukowatym kabłąku i naczynia brązowe

x słoweńska: Słowenia, głównie nad Sawą i Krką

• osiedla obronne ufortyfikowane kamiennymi wałami, w nich domostwa na kamiennych podmurówkach

• szereg znanych cmentarzysk z bardzo bogatymi grobami (Magdalenska Gora, Vače, Brezje)

• inwentarz tych grobów: naczynia brązowe, situle z figuralną dekoracją, pancerze i hełmy brązowe, groty włóczni, siekiery różne zapinki o łukowatym kabłąku, wykazujące rozwój ku formom z wyodrębnioną nóżką, klamry do pasa, szpile, bransolety, wisiorki a także wędzidła i części rzędu końskiego

• grupa wytworzyła się na podłożu środkowodunajskiej k. pp, ale duży wpływ silnych wpływów italskich a także wschodnich (związanych z horyzontem kimeryskim, a później grupami tracko-scytyjskimi z Kotliny Karpackiej)

• grupa ta rozwijała się w okresie od 2 połowy VIII aż po IV w p.n.e., szczyt rozwoju nastąpił w V w p.n.e.

• rozwinęła się metalurgia brązowa - produkcja naczyń brązowych; jak i wytwórczość żelaza

• w grupie słoweńskiej wystąpiło poważne zróżnicowanie społeczne - wyodrębniła się grupa wojowników - przywódców, czy tez książąt lokalnych

• w IV w p.n.e. nastąpił kryzys, a kres przyniosło tej grupie pojawienie się Celtów

---