Projekt zalesienia nieużytków powstałych pod wpływem erozji wodnej i wietrznej, torfowisk i gruntów zabagnionych oraz powierzchni silnie zachwaszczonych.
Założenia podstawowe:
1. Kraina II, Dzielnica 5.
Teren pobagienny, okresowo nadmiernie uwilgocony.
3. Gleba: czarna ziemia zdegradowana (miąższość warstwy A1 : 40 cm), wytworzona z utworu
piaszczystego; Lw.
4. pH 5,5.
5. Powierzchnia: 3,0 ha
6. Uwagi: porzucone łąki kośne.
Wykonanie
Omawiana powierzchnia znajduje się na terenie Krainy Mazursko-Podlaskiej i Dzielnicy Pojezierza Drawsko-Kaszubskiego.
Teren przejęty przez Nadleśnictwo do zalesienia był dotychczasowo wykorzystywany jako łąki kośne. Taki sposób użytkowania terenu mógł sprzyjać powstaniu podeszwy płużnej (przejazdy kosiarek i rozsiewaczy do nawozów). Oprócz podeszwy płużnej poważnym problemem na omawianej powierzchni będzie silne lub bardzo silne zadarnienie terenu.
Wobec powyższego zaleca się przygotowanie gleby poprzez głęboką pełną orkę na głębokość 40 cm. Orka na taką głębokość spowoduje rozbicie podeszwy płużnej oraz wymieszanie wierzchniej warstwy gleby. Po wykonaniu orki celowe wydaje się kultywatorowanie lub bronowanie powierzchni. Celem tego zabiegu ma być rozbicie brył ziemi oraz powyciąganie i porozrywanie korzeni chwastów. Przed wykonaniem mechanicznych zabiegów agromelioracyjnych należy zniszczyć chwasty herbicydami. Zabieg ten spowoduje, iż gleba lepiej dociśnie odwracane skiby i nastąpi lepsze rozkładanie się przyoranych chwastów.
Poważnym problemem wymagającym odrębnego rozważania jest okresowo występujący nadmiar wody. Występuje on wczesną wiosną kiedy topnieją śniegi i lody a uwalniająca się woda nie może wsiąknać w jeszcze nie rozmarzniętą ziemię. W tym samym czasie powinno się przystępować do zalesień. Rozwiązaniem problemu jest takie przygotowanie gleby, które zabezpieczy sadzonki przed nadmiarem wody.
Po rozwiązaniu problemu zadarnienia powierzchni należy przystąpić do przygotowania gleby pod zalesienie. W tym przypadku proponuję przygotowanie gleby poprzez wykonanie bruzd wywyższonych. Bruzdy owe wyorywuje się pługiem leśnym PGL - IIA, a następnie część ich dna wywyższa się przez naoranie skiby jednoodkładnicowym pługiem rolniczym lub specjalnym pługiem grobelkowym, narzucającym glebę z bocznych pasów bruzdy na jej środek.
Ze względu na pH równe 5.5 nie przewiduje się jego zmiany przez wapnowanie. Gleba na omawianej powierzchni jest żyzna (potencjalne siedlisko zostało określone jako Lw) i dlatego nie przewiduje się dodatkowego nawożenia.
Ważną sprawą jest zmiana charakteru gleby z typowo rolniczej na leśną. Można to zainicjować podczas sadzenia wykorzystując sadzonki w I klasie jakości, zmikoryzowane oraz przez stosowanie podczas sadzenia podsypki lesnej gleby mineralnej.
Po przygotowaniu gleby pod sadzonki przystępujemy do zalesiania powierzchni. Proponuję, aby założenie właściwej uprawy zostało poprzedzone przedplonem, który pozwoli na zmianę charakteru gleby przez co uchroni uprawę przed zagrożeniem ze strony Huby korzeniowej. Ze względu na żyzne siedlisko proponuję jako przedplon wprowadzić gatunki liściaste, których ściółka wzbogaci wierzchnią warstwę gleby w składniki pokarmowe. W skład przedplonu miałyby wchodzić gatunki biocenotyczne, które wejdą w skład docelowej uprawy tj. Olsza czarna i Lipa drobnolistna. Przedplon będzie stanowić osłonę dla wprowadzanej, po 25 latach jego istnienia, uprawy. W skład uprawy docelowej, jako gatunki główne wejdą: Dąb szypułkowy i Jesion wyniosły oraz jako gatunek domieszkowy: Wiąz szypułkowy. Tak więc docelowy skład gatunkowy uprawy przedstawia się następująco: Db 60, Js 30, Wz 10. Projektowana w ten sposób uprawa gwarantuje powstanie drzewostanu dwupiętrowego, w którym pierwsze piętro tworzyć będzie dąb i jesion a drugie wiąz wraz z gatunkami pomocniczymi. Proponowany skład przedplonu to: Ol 60, Lp 40 w zmieszaniu drobnokępowym. Przedplon proponuję wprowadzić w więźbie 2x2 m, co daje 2500szt/ha. Taka więźba gwarantuje dobre ocienienie gleby, stanowiące konkurencję dla chwastów oraz ograniczy insolację gleby. W przedplonie należy wykonywać cięcia pielęgnacyjne usuwając egzemplarze chore i profilaktycznie zabezpieczać pniakipreparatem przeciw hubie korzeniowej. Pozwoli tona wprowadzenie do środowiska konkurenta dla huby.
Po 25 latach od posadzenia przedplonu przystępujemy do wprowadzania uprawy. Zabieg ten musi być poprzedzony wykonaniem w przedplonie cięć odsłaniających jesienią roku poprzedzającego sadzenie uprawy. Sadzonki dębowe wprowadzamy w więźbie 1.4 x 0.6 m, (Jaworski 1995), co daje 11900 szt/ha. Jesion jako gatunek współpanujący oraz wiąz jako domieszkowy wprowadzamy w więźbie 1.4 x 1.4 m daje 5100 szt/ha. Formy zmieszania wynikają z warunków wzrostowych danych gatunków i dlatego obydwa te gatunki wprowadzamy w zmieszaniu drobnokępowym. W przypadku jesiona będzie to 18 kęp po 5 arów każda, a w przypadku wiązu - 6 kęp po 5 arów każda. Ze względu na trudne warunki panujące przy zalesieniu, okresowy nadmiar wody sadzonki zaleca się wprowadzać na kopczykach wykonywanych ręcznie. Całość zalesienia przewiduje się wykonać w jednym roku. Po posadzeniu uprawy przedplon będący na powierzchni zaczyna pełnić dodatkową funkcję ochronę młodych drzewek przed niekorzystnym wpływem klimatu. Nie przewiduje się całkowitego usunięcia przedplonu. Drzewa, które pozostaną na powierzchni będą pełnić funkcje biocenotyczne i środowiskotwórcze. Po wprowadzeniu uprawy przewiduje się wykonanie jeszcze dwóch-trzech cięć, w zależności od potrzeb, w istniejącym przedplonie, tak aby na powierzchni pozostały pojedyncze drzewa z przedplonu.
ZAPOTRZEBOWANIE NA MATERIAŁ SADZENIOWY
Gatunek |
Db |
Js |
Wz |
Ol |
Lp |
Symbol produkcyjny |
2/1 |
2/0 |
2/0 |
2/0 |
2/0 |
Więźba sadzenia |
1.4x0.6 |
1.4x1.4 |
1.4x1.4 |
2x2 |
2x2 |
Zapotrzebowanie |
21500 |
4650 |
1530 |
4500 |
3000 |
KALENDARIUM ZABIEGÓW NA ZALESIANEJ POWIERZCHNI
rok 1- lato - chemiczne zwalczanie chwastów,
- jesień - głęboka pełna orka, kultywatorowanie i przygotowanie gleby pod zalesienie,
rok 2- wiosna - sadzenie przedplonu,
rok 6- zima - pierwsze cięcie pielęgnacyjne w przedplonie,
rok 11- zima - drugie cięcie pielęgnacyjne w przedplonie,
rok 16- zima - trzecie cięcie pielęgnacyjne w przedplonie,
rok 21- zima - kolejne cięcie pielęgnacyjne w przedplonie,
rok 24 - zima - cięcie odsłaniające przygotowujące powierzchnię do wprowadzenia uprawy,
rok 25 - wiosna - wprowadzenie uprawy