Kilka uwag o żywieniu dzieci w wieku szkolnym.

Najnowsze badania dotyczące żywienia polskich dzieci w wieku 6 - 12 lat wykazały niedobór wapnia, witamin B1, B2, B6, C, PP . Dieta dzieci w tym przedziale wiekowym jest uboga w pokarmy o małym stopniu przetworzenia. Dzieci jedzą zbyt dużo cukierków, chipsów, batoników, a za mało warzyw, owoców. Zgroza ogarnia, gdy podczas przerwy śniadaniowej uczniowie wyciągają z plecaków rogaliki typu „seven day's” , oblepione cukrem pudrem pączki, a zamiast owoców - soczki w kartonikach. Nagminnie w sklepiku kupują chipsy, różne rodzaje batonów, wafelków, lizaków i cukierków.

Dzieci pytane czy jadły w domu śniadanie najczęściej odpowiadają, że jadły płatki z mlekiem. Wcale nierzadka jest odpowiedź, że nic nie jadły, bo rano nie mogą, nie chce im się jeść. W naszym klimacie śniadanie powinno być podstawowym posiłkiem dnia, powinno dostarczać czwartą część wszystkich składników pokarmowych, które są potrzebne dorosłemu i dziecku w ciągu całego dnia do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Aktywna nauka szkolna to ciężka praca. Śniadanie to podstawa, dlatego dzieci nie powinny wychodzić do szkoły bez tego posiłku. Brak śniadania powoduje, że dzieci mają: mniej energii, problemy z koncentracją, są bardziej drażliwe, mają mniejszą odporność i siły witalne. Jeżeli dzieci nie chcą jeść rano, należy zasiadać do śniadania razem z nimi. Towarzystwo i dobry przykład na pewno poprawią apetyt.

Każdy posiłek smakuje lepiej gdy jest zjadany w przyjaznej, spokojnej atmosferze.

Co najważniejsze, tylko spokój i dobry nastrój powodują, że procesy trawienia i wchłaniania przebiegają skutecznie i organizm w pełni wykorzystuje substancje odżywcze.

Przysłowie dbających o elegancką sylwetkę mówi: śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację oddaj wrogowi. Śniadanie powinno być najobfitszym posiłkiem dnia. Powinno być bogate w białko, węglowodany, zdrowe tłuszcze a także w wapń, żelazo, błonnik i witaminy. Dobrze przygotowane śniadanie powinno składać się z

- produktu zbożowego (płatki zbożowe, pieczywo)

- dodatku z owoców i warzyw np. jabłko, kilka truskawek, kawałek papryki,

plasterki pomidora lub ogórka, 2-3 rzodkiewki,

- nabiału: ser, mleko, jogurt lub jajka na miękko

Należy pamiętać, że ważna jest różnorodność produktów a nie ich ilość.

Dzieci, które nie jedzą śniadań częściej chorują na otyłość ponieważ podjadają w ciągu dnia. Na ogół nie uzupełniają deficytu składników odżywczych, tylko zaspokajają łaknienie.

Drugie śniadanie zjadane w szkole powinno składać się z kanapki, owoców i małej (0.5 l ) butelki wody. Jeżeli koniecznie chcemy dać dziecku coś słodkiego niech to będzie kawałek czekolady z orzechami, a nie naszpikowane chemią „Mentosy”, „Marsy” czy „Laions'y”

Szczególnie w okresie jesienno - zimowym należ dawać dzieciom dużo surówek, bo zawarte w warzywach sole mineralne uodparniają organizm. Naturalna, zdrowa żywność ma właściwości lecznicze. Od najmłodszych lat należy wyrabiać u dzieci nawyk popijania wody, która pomaga w rozprowadzaniu składników odżywczych po całym organizmie. Dzieci powinny pić wody o niskiej zawartości minerałów.

Kolorowe napoje gazowane nie mają żadnej wartości odżywczej, zawierają jedynie chemiczne substancje smakowe i cukier, podobnie soki w kartonach.

Dlatego obecnie w dietetyce zaleca się picie wody.

Na zakończenie podaję tabelę z wybranymi składnikami mineralnymi i podstawowymi informacjami na ich temat, ponieważ rzadko spotyka się je w artykułach omawiających żywienie. Tabele z witaminami są znacznie częściej przytaczane.

Wybrane składniki mineralne.

Składniki mineralne	Funkcja w organizmie	Źródło występowania
Wapń, fosfor	Podstawowy materiał budulcowy kośćca i zębów w połaczeniu z wit.D	Produkty mleczne, jaja, ryby, natka pietruszki, jarmuż, chrzan
Magnez	Wpływa na stan serca, naczynia wieńcowe, układ nerwowy, chroni przed alergiami, łagodzi stan zmęczenia	Kakao, orzechy, migdały, czekolada gorzka, ciemne pieczywo, kasza gryczana, fasola, groch, kiełki pszenicy, jeżyny, jabłka
Żelazo	Współdziała w procesach krwiotwórczych	Wątroba, jaja, ryby, szpinak, sałata, natka pietruszki,
Miedź	-//-	Ogórki, szpinak, kukurydza, sałata, porzeczki, wątroba, kasza gryczana
Kobalt	-//-	Kasza gryczana, kakao, herbata, kukurydza
Sód	Współdziała w gospodarce wodnej organizmu oraz regulacji ciśnienia krwi	Sól kuchenna, kapusta kiszona, płatki kukurydziane, ciemne pieczywo
Potas	-//-	Mleko, drób, ryby, groch, fasola, owoce, warzywa
Chlor	-//-	Sól kuchenna
Cynk	Odgrywa dużą rolę w gojeniu ran, formowaniu kośćca, pomocny przy schorzeniach skóry	Cebula, czosnek, kiełki pszenicy, pestki dyni, grzyby, wątroba, ryby, ciemne pieczywo, mięso
Jod	Konieczny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy	Ryby morskie, sól kamienna, jaja
Selen	Wpływa na odporność organizmu, zapobiega schorzeniom nowotworowym i układu krążenia	Ciemne pieczywo, ryby, drożdże, mięso, płatki kukurydziane, jaja, grzyby
Fluor	Chroni zęby przed próchnicą	Herbata, ryby morskie
Krzem	Wpływa na stan skóry, gojenie ran	Herbaty ziołowe
Lit	Pomaga zwalczać depresje, zapobiega sklerozie	Sól kuchenna, wody mineralne

Opracowała: Małgorzata Pitera

---