ZZN- opieka pielęgniarska
ZZN- rzadkie, lecz niebezpieczne następstwo leczenia neuroleptykami
Objawy początkowe:
-drżenia i dyskinezy
-wzmożone napięcie mięśniowe
-silne podniecenie, lęk
-zaburzenia wegetatywne
-tachykardia
-zaburzenia rytmu serca
-niekiedy zlewne poty
-ślinotok
-chwiejne nadciśnienie tętnicze
Pełny zespół:
-wybitna sztywność mięśniowa
-stałe zaburzenia wegetatywne
-zwykle po 2-9 dniach pojawia się wysoka gorączka (do 42°C)
-niekiedy występuje podniecenie, splątanie, przymglenie świadomości
Okres końcowy:
-dochodzi do ciężkich powikłań
-rozpadu mięśni poprzecznie prążkowanych
-podwyższenie kinazy kreatyninowej
-mioglobinuria
-niewydolność nerek
-zakrzepy wewnątrznaczyniowe z zatorami płuc
-niewydolność oddechowa
ZZN- jest stanem zagrożenia życia
Opieka pielęgniarska:
-uzyskanie w jak najszybszym czasie możliwie optymalnej normalizacji zaburzeń funkcji organizmu, zapewnienie pacjentowi bezpieczeństwa
-kompleksowy nadzór poprzez ciągłą obecność przy pacjencie
-zabezpieczenie i pielęgnacja wkłucia do żyły
-wykonywanie zleconych działań diagnostycznych
-pobranie materiału do badań
-podanie leków na zlecenie lekarza
-częsty pomiar RR, tętna, temperatury, o niepokojących wynikach informujemy lekarza
-obserwacja oddechu pacjenta, zapewnienie drożności dróg oddechowych, układa pacjenta w pozycji bezpiecznej, poprawić wentylację płuc, w razie duszności podać tlen, monitorowanie krążenia
-w stanie pobudzenia ruchowego pacjenta, zabezpieczyć przed urazami i upadkami z łóżka
-obserwacja pacjenta w kierunku zaburzeń świadomości i drgawek
-pielęgnacja jamy ustnej, bilans płynów
-ochrona przed otarciami, odleżynami, utrzymywanie higieny, zmiana bielizny, odwracanie pacjenta na boki, nacieranie, oklepywanie, w przypadku wysokiej temperatury zimne okłady
Test/Próba Forrestów- służy do oznaczenia wydalania z moczem neuroleptyków
Dawka w ciągu doby:
100-300mg- zabarwienie jasnofioletowe
300-550mg- zabarwienie fioletowe
600-900 mg- zabarwienie niebieskie
Powyżej 900- zabarwienie ciemnofioletowe
Zespół serotoninowy- powikłanie leczenia depresji lekami o serotoninowym mechanizmie działania
Objawy:
-podobne jak w ZZN
-różnicowanie: nie podwyższony poziom kinazy kreatyninowej (CPK)
-zaburzenia świadomości (przymglenie)
-objawy hipomanii (wesołkowatość, podwyższony nastrój)
-drżenia skurcze mięśni
-wzmożone odruchy ścięgniste i okostnowe
-zaburzona koordynacja ruchów
-dreszcze, poty, hipertermia
-biegunka
-drgawki
Postępowanie:
-natychmiastowe odstawienie leków,
-monitorowanie podstawowych funkcji życiowych
-tlenoterapia
-zastosowanie respiratora w niewydolności oddechowej
-podawanie leków p./gorączkowych i zmniejszających napięcie mięśniowe
-nawadnianie, obniżanie temperatury ciała
-obniżenie RR poprzez podanie nifedypiny, do 80mg/24h
Objawy niepożądane leków przeciwpsychotycznych:
-objawy związane z działaniem na OUN: zespół pozapiramidowy, sedacja, drgawki, pobudzenie, niepokój, depresja, zaburzenia funkcji poznawczych
-objawy ze strony ukł. krążenia: ortostatyczne spadki RR, zapaść, tachykardia, działanie kardiotoksyczne
-reakcje alergiczne: odczyny skórne, przebarwienia, nadwrażliwość na słońce,
-objawy ze strony układu krwiotwórczego: leukocytoza, leukopenia, agranulocytoza, eozynofila
-zaburzenia czynności wątroby
-zaburzenia endokrynne: podwyższenie poziomu cukru, przyrost masy ciała, hiperprolaktynemia, zaburzenia miesiączkowania, dysfunkcje seksualne, wzmożone picie wody
-objawy cholinolityczne: suchość w jamie ustnej, zatrzymanie moczu, zaburzenia akomodacji, zaparcia, porażenie jelit,
Objawy niepożądane leków przeciwdepresyjnych:
-zaburzenia przewodnictwa i rytmu serca
-ryzyko nadciśnienia z kryzą
-obniżenie progu drgawkowego
-zaburzenia funkcji szpiku
-uszkodzenie wątroby
-dysfunkcje seksualne
Objawy niepożądane leków nasennych i uspokajających (benzodiazepin)
-senność
-nadmierna sedacja
-zmniejszenie siły mięśniowej
-nieostrość widzenia
-spadek ciśnienia krwi
-tachykardia
-zaparcia
-ataksja
-niezborność ruchów
-zaburzenia w oddawaniu moczu
-zaburzenia pamięci
Udział pielęgniarki w farmakoterapii:
-leków psychotropowych pacjent nie może rozgryzać, ponieważ uszkadzają szkliwo zębowe
-leki psychotropowe we wstrzyknięciach należy podawać głęboko domięśniowo, unikać zetknięcia leku ze skórą oraz zmieniając miejsce wkłucia (zapalenia, zrosty, nacieki)
-większość leków psychotropowych jest światłoczuła, odpowiednie przechowywanie leku
-chorzy w trakcie kuracji nie powinni przebywać na słońcu
-poinformować chorego który przyjmuje neuroleptyki o niespożywaniu alkoholu, nie prowadzeniu samochodu, nie zmieniać gwałtowanie pozycji ciała,
-wnikliwa obserwacja chorego
-częste pomiary RR i pomiary tętna
-obserwacja kończyn dolnych pacjenta (w kierunku zapalenia żył, zatorów)
-obserwacja w kierunku objawów zespołu pozapiramidowego
-właściwe pojenie chorych