EPH - GESTOZA

EPH - gestozą - określa się występujący w drugiej połowie ciąży zespół objawów chorobowych wyrażający się nadciśnieniem tętniczym, białkomoczem i obrzękami.

Kryteria diagnostyczne EPH - gestozy :

1. Nadciśnienie tętnicze :

• wartości przekraczające 140 / 90 mmHg, potwierdzone dwoma niezależnymi pomiarami w 6 - godzinnych odstępach,

• przy systematycznej ocenie wartości ciśnienia wzrost ciśnienia skurczowego o 30 mmHg i więcej lub ciśnienia rozkurczowego o 15 mmHg i więcej,

• o zagrożeniu matki i płodu decyduje nie tylko bezwzględna wartość ciśnienia tętniczego lecz również szybkość i gwałtowność jego narastania oraz sprawność mechanizmów adaptacyjnych,

• szybkie zwiększenie się ciśnienia do wartości powyżej 150 / 100 mmHg grozi przedwczesnym odklejeniem się łożyska,

Białkomocz :

• poniżej 0,5 % jeśli jest prawidłowe ciśnienie tętnicze i nie ma obrzęków można uznać za normę,

• powyżej 0,3 g / dobę uważa się za wykładnik gestozy,

• Obrzęki :

• jeżeli są uogólnione, występują rano po nocnym wypoczynku, są wyznacznikiem gestozy,

• nie podlegają prawom hydrostatycznym,

• gromadzenie się płynu przesiękowego w jamach ciała,

• nadmierny przyrost masy ciała ciężarnej.

Podział gestoz :

1. gestozy monosymptomatyczne - jeżeli występuje jeden z objawów,

2. gestozy polisymptomatyczne - jeżeli występują dwa lub trzy objawy,

3. stan przedrzucawkowy - jeżeli w gestozie występuje:

• niepokój ruchowy,

• zaburzenia świadomości,

• hiperrefleksja (nadmierny refleks)

• nagłe zwiększenie się ciśnienia krwi,

• zaburzenia widzenia,

• bóle głowy,

• ból w nadbrzuszu,

4. rzucawka - jeżeli w gestozie występują:

• drgawki

• utrata świadomości.

Przebieg kliniczny :

Napad rzucawki jest najczęściej poprzedzony znacznym zwiększeniem się ciśnienia tętniczego krwi z równoczesnym zmniejszeniem się jego amplitudy.

Sygnał ostrzegawczy mogą stanowić także :

• bóle głowy w postaci tępego bólu lub ucisku w okolicy czoła lub potylicy,

• zaburzenia wzrokowe - widzenie przez mgłę, zacieranie się konturów obrazów, mroczki przed oczami, utrata wzroku,

• nudności, wymioty oraz bóle nadbrzusza,

• pobudzenie i niepokój.

Napad rzucawki składa się z czterech faz :

1. okres objawów wstępnych trwający kilkadziesiąt sekund

• chora traci przytomność,

• pojawiają się drgania mięśni twarzy i rąk,

• trzepotanie powiek oraz oczopląs,

• potem także pobudzenie ruchowe tułowia i kończyn,

• okres skurczu tonicznego trwający 10 - 60 sekund - polega na tężcowym skurczu wszystkich mięśni szkieletowych i przepony z zatrzymaniem czynności oddechowej; w tym okresie występuje niedotlenienie płodu,

• okres skurczów klonicznych trwający 0,5 - 2 minut - charakteryzuje się szybkimi nieskoordynowanymi skurczami mięśni twarzy, szyi, tułowia i kończyn,

• okres śpiączki utrzymujący się od kilku sekund do trwałego stanu śpiączkowego; w stanie śpiączki chora jest bardzo wrażliwa na bodźce zewnętrzne, pod wpływem których może wystąpić kolejny atak drgawek; każdy kolejny atak drgawek pogłębia śpiączkę.

Różnicowanie stanu przedrzucawkowego i rzucawki :

• drgawki w zatruciach lekami lub substancjami toksycznymi,

• padaczka,

• mocznica,

• tężec,

• guz mózgu,

• hipoglikemia,

• tężyczka,

• śpiączka

Postępowanie w stanie przedrzucawkowym :

1. w przypadku nadciśnienia podawanie leków obniżających napięcie mięśni gładkich naczyń krwionośnych, np.:

• siarczanu magnezu - Magnesium sulfuricum, który zapobiega również drgawkom,

• metyldopy,

• beta - blokerów,

2. leżenie w łóżku w pozycji na boku, dieta z ograniczeniem soli

Postępowanie w ataku rzucawki :

1. ułożenie i ochrona chorej przed urazami mechanicznymi i drażniącymi bodźcami zewnętrznymi; pozycja leżąca na plecach lub na lewym boku;

2. zapewnienie dostępu do żyły igłą typu Venflon;

3. zapewnienie sprawnej wymiany gazowej przez udrożnienie dróg oddechowych (odgięcie głowy do tyłu, wysunięcie żuchwy, rurka ustno - gardłowa, intubacja dotchawicza) i odessanie wydzieliny z ich górnego odcinka;

4. tlenoterapia;

5. Magnesium sulfuricum w dawce 4 - 6 g w powolnym wstrzyknięciu dożylnym, potem dawka podtrzymująca 2 g / godz. we wlewie;

6. pochodne benzodiazepiny np. Relanium drogą dożylną w celu przerwania napadu drgawek;

7. barbiturany np. Fenobarbital - Luminal (działanie przeciwdrgawkowe)

8. leki moczopędne np. Furosemid, Mannitol;

9. leki obniżające ciśnienie tętnicze np. diazoksyd - Hyperstat drogą wlewu dożylnego;

10. założenie cewnika do pęcherza moczowego celem obserwacji diurezy;

11. kortykosterydy np. Dexamethason w celu zapobiegania obrzękowi mózgu;

12. czasami oddech kontrolowany;

13. stałe kontrolowanie stanu kobiety i płodu;

Objawy pogarszające rokowanie w przebiegu rzucawki :

1. śpiączka trwająca powyżej 6 - 8 godzin,

2. temperatura ciała powyżej 39º C,

3. częstość tętna powyżej 100 uderzeń / minutę,

4. częstość oddechów powyżej 40 / minutę,

5. występowanie napadów drgawek mimo leczenia,

6. pobudzenie i niepokój nie dające się opanować mimo leczenia,

7. objawy niewydolności krążenia,

8. bezmocz lub skąpomocz.

---