ISLAM
Islam jest jedną z namłodszych wśród wielkich religii światowych. Narodził się w VI wieku na terenie dzisiejszej Arabii Saudyjskiej, stanowiąc dziś najszybciej rozwijającą się religię na świecie.
Wczesne lata Mahometa
W młodości Mahomet (Muhammad) urodził się w Mekce około 570 roku n.e. Mekka stanowiła ważny ośrodek handlowy położony na szlaku łączącym południową Arabię z Morzem Śrdódziemnym. Mahomet stracił oboje rodziców, a także dziadka. Wychowaniem młodego Mahometa zajął się wówczas jego wuj Abu Talib. Pracował początkwoo jako poganiacz wielbłądów, a następnie zajął się działalnością handlową, zdobywając szybko uznanie i szacunek dzięki uczciwości. Zyskał wówczas przydomek Al-Amin, "godny zaufania". Wkrótce zaczął prowadzić interesy bogatej wdowy Chadzidży, którą poślubił, mimo że była od neigo starsza o piętnaście lat.
Przesłanie Boga
W wieku czterdziestu lat Mahomet, człowiek głęboko religijny, większość czasu spędzał na modlitwie na pustyni. Nie mógł się pogodzić z faktem oddawania przez mieszkańców Mekki czci wielu bogom. Sprzeciw Mahometa budziły też stosunki społeczne panujące w Mekce i upadek obyczajów. W 610 roku w jaskini na górze Hira Mahometowi objawił się archanioł Gabriel, który przyniósł mu przesłanie od Allaha. Nakazał mu powtarzać tekst objawienia i nazwał go Rasul, czyli "wysłannikiem Boga", "prorokiem Allaha". Tekst otrzymanego wówczas przez Mahometa objawienia został później włączny do Koranu - świętej księgi Islamu. Głęboko poruszony Mahomet podzielił się objawieniem z krewnymi. Wkrótce też doświadczył kolejnych podobnych wizji. Jego zwolennicy uczyli się ich na pamięć, zanim je zapisali.
Hidżra
Mahomet zaczął głosić swoje nauki mieszkańcom Mekki, ale spotkał się z wrogością i nie zdobył wielu wyznawców. Wielu zwolenników nowego proroka, zwłaszcza niewolników, spotkało się z ich strony z prześladowaniami. W 622 roku Mahomet wraz z grupą swoich współwyznawców opuścił Mekkę i udał się do Medyny. W tradycji muzułmańskiej wyjazd Mahometa z Mekki określany jest mianem hidżra ("ucieczka"). Rok hidżry stanowi początek ery muzułmańskiej. Po przybyciu Mahometa do Medyny zaczęła się tam kształtować nowa wspólnota religijna, znana jako umma. Przyjęcie przez większość mieszkańców Medyny jego nauki umożliwiło mu przejęcie władzy nad miastem. W założonej przez niego wspólnocie religijnej przestrzegano zasad równości i wolności. Jednakowe prawo przyznawano wyznawcom, bez względu na ich pochodzenie. Umma stała sięidealnym społeczeństwem opartym na muzułmańskich zasadach.
Powrót do Mekki
Przez cały okres pobytu w Medynie Mahomet chciał powrócić do rodzinnego miasta. W szczególności pragnął wyrzucić z Al-Kaby posążki bożków i poświęcić sanktuarium wyłącznie Allahowi. Nakazywał swoim wyznawcom, aby modlili się zwróceni w stronę mekkańskiego sanktuarium i przygotowywał ich na moment, w którym będą gotowi do ruszenia na Mekkę. W bitwie pod Badr trzystu zwolenników Mahometa pokonało tysięczną armięmekkańczyków. Zwycięstwo to przekonało Mahometa, że Allah jest po jego stronie. W 630 roku Mahomet wkroczył do Mekki. Według tradycji okrążył siedmiokrotnie Al-Kabę i dotknął swoją laską Święty Kamień. Kilka miesięcy później został ogłoszony prorokiem Allaha. Mekka do dzisiaj pozostaje głównym ośrodkiem islamu.
Dalsze dzieje
Po śmierci proroka Mahometa w 632 roku między jego wyznawcami doszło do sporów o to, kto powinien stanąć na czele nowej wspólnoty. Tradycja muzułmańska sugeruje, że Mahomet pragnął przekazać sukcesję swojemu krewnemu i zięciowi, Alemu. Jednakże bezpośrednio po śmierci Mahometa Ali zajęty był przygotowaniami do pogrzebu. W związku z tym część wyznawców obwołała nowym przywódcą Abu Bakra, ojca A'ikszy, ukochanej żony proroka. Abu Bakr przyjął tytuł kalifa ("następcy"). Po nim godność kalifa sprawowało trzech innych bliskich współpracowników Mahometa, określanych przez sunnitów mianem kalifów sprawiedliwych. Tak więc wyznawcy islamu podzielili się na sunnitów i szyitów. Sunnici stanowią większość wspólnoty muzułmańskiej, a ich nazwa pochodzi dod arabskiego słowa sunnah ("droga"), odnoszącego się do drogi wyznaczonej przez Mahometa. Szyici natomiast wierzą, że potomkom Mahometa przysługuje szczególne prawo do czuwania nad jego dziedzictwem. Wywodzący się z rodu Alego duchowi przywódcy szyitów noszą tytuł imamów i uważani są za doskonałych i nieomylnych. W IX wieku z ruchu szyickiego wyłonił się grupa ismailitów, wierzących w stałą obecność na ziemi imama reprezentującego Boga.
Islam dzisiaj
Islam stanowi najszybciej rozwijającą się religię świata. Najliczneijszym krajem muzułmańskim jest Indonezja, natomiast duże skupiska muzułmanów znajdują się w arabskich krajach Bliskiego Wschodu, Afryki, Indii, Azji Środkowej, a także w południowych rejonach byłego Związku Radzieckiego. Przewiduje się też, że wkrótce islam stanie drugą największą religią w Stanach Zjednoczonych. Po utworzeniu państwa Izrael Izraelczycy prowadzą nieustanną wojnę o terytorium Palestyny z jej arabską społecznością, wspieraną przez muzułmanów z całego świata. Ta wyniszczająca wojna pochłonęła już wiele tysięcy ofiar i niestety nie widać szansy na pogodzenie wyznawców judaizmu i islamu.
Dla muzułmanów Islam to sposób życia - połączenie wiary i działania. Opiera się na pięciu filarach, stanowiących podstawę życia. Zgodnie z tradycją, Mahomet wymienił je odpowiadając na pytanie o obowiązki muzułmanina. Najważniejszą rolę odgrywa wiara w Allaha - jedynego, sprawiedliwego i miłosiernego Boga.
Szahada
Szachada stanowi wyznanie wiary, stwierdzające, że jest jeden Bóg - Allah, a Mahomet jest jego wysłannikiem. Wiara w jednego Boga, tawhid stanowi podstawowe założenie islamu i towarzyszy wyznawcom w codziennym życiu. Wierzą oni, że prawdę o Allahu przekazywało wielu proroków, w tym Abraham, Mojżesz i Jezus, ale pełne objawienie otrzymał dopiero Mahomet. w Koranie Allah ukazany jest jako Bóg wszechmocny, stwórca świata, panujący nad wszystkimi stworzeniami, miłosierny i wybaczający, sprawiedliwy i wszechwiedzący. Nic się nie dzieje bez jego woli, a człowiek jest całkowicie jemu podporządkowany. Allah jest panem, a człowiek sługą.
Modlitwa
Drugim istotnym filarem Islamu jest salat, czyli modlitwa. Wierni muszą odmawiać modlitwę pięć razy w ciągu doby - przed wschodem słońca, w południe, popołudniu po zachodzie słońca i w nocy, z twarzą skierowaną w kierunku Al-Kaby w Mekce. Stanowi ona podstawę duchowego życia muzułmanów. W islamie można wyróżnić dwa typy modlitwy. Modlitwa rytualna, salat, zazwyczaj odmawiana jest w meczecie i wyłącznie w języku arabskim. Podczas jej odprawiania wierny składa określoną liczbę pokłonów (raka), przy każdym wykonując przypisane gesty, którym towarzyszą recytacje odpowiednich wersetów Koranu.Modlitwa prywatna, du'a, stanowi natomiast indywidualną "rozmowę z Bogiem".
Jałmużna
Kolejnym filarem jest zakat, czyli jałmużna dawana biednym na znak czci dla Allaha. Mahomet, który sam wychowywał się w ubóstwie, uczynił z troski o ubogich jeden z podstawowych obowiązków wszystkich muzułmanów. Wyróznia się jej dwie formy: zakat, czyli wymóg prawny makładający na każdego muzułmanina obowiązek przekazywania corocznie w formie jałmużny 2,5 procent jego majątku oraz sadaka - dobrowolną jałmużnę przekazywaną na cele dobroczynne. Każdy wierny wie, że podczas Sądu Ostatecznego będzie musiał zdać przed Allachem sprawę ze swojej uczciwości i rzetelności w sprawach finansowych. Przekazując jałmużnę, wierny "oczyszcza" swoje bogactwo i chroni swoją duszę przed popadnięciem w uzależnienie od dóbr materialnych.
Saum
Czwartym filarem jest Saum, czyli obowiązek całodziennego (od świtu do zchodu słońca) postu podczas miesiąca ramadan, dziewiątego miesiąca muzułmańskiego kalendarza. Post pociąga za sobą konieczność całkowitego powstrzymania się od jedzenia i picia, a także od stosunków seksualnych, palenia tytoniu, a nawet mycia zębów. Od tego obowiązku zwolnione są osoby chore i starsze, dzieci, matki karmiące dzieci i podróżni, którzy muszą odbyć post po zakończeniu podróży. Post kończy się Świętem Zakończeniem Postu.
Pielgrzymka
Hadżdż stanowi pielgrzymkę do Mekki, którą wierny muzułmanin powinien odbyć przynajmniej raz w życiu. Obowiązek dotyczy wszystkich zdrowych, jednakże przed wyruszeniem na pielgrzymkę wierny musi zapewnić rodzinie odpowiednie środki materialne na okres swojej nieobecności. Pielgrzymkę można odbyć jedynie w okresie między 7, a 13 dniem miesiąca zu al-hidżdża, ostatniego miesiąca roku muzułmańskiego. Pielgrzymi muszą siedem razy okrążyć Al-Kabę w kierunku przeciwnym do ruchu zegara, dotknąć Czarny Kamień - najświętszy przedmiot islamu, przebiec między dwoma wzgórzami i zebrać flaszeczkę z wodą ze świetej studni, a także oddać się rozmyślaniom na Górze Miłosierdzia, na której Mahomet wygłosił ostatnie kazanie. Następnie powinni udać się do wioski Al-Mina, gdzie znajdują się kamienie symbolizujące Szatana kuszącego Abrahama i dokonać jego symbolicznego ukamienowania oraz wziąć udział w trwającym trzy cztery dni Święcie Ofiar.
Święta wojna
Islam zaczerpnął z innych religii wiele zasad wiary. Allah jest podobny do Boga chrześcijan i jest przedstawiany jako miłosierny i sprawiedliwy władca. Jednocześnie muzułmanie także wierzą w Sąd Ostateczny, który nastąpi na końcu świata, po ostatecznym zwycięstwie nad Szatanem. Wspólna jest także wiara w nieśmiertelne życie po śmierci, w niebie lub piekle. Wyznawcy islamu wierzą ponadto, że niebo należy się przede wszystkim tym, którzy umierają broniąc wiary w Allaha w świętej wojnie z niewiernymi zwanej dżihad. Działający we współczesnym świecie terroryści powiązani ze światem arabskim często powołują się na tę zasadę, szerząc terror w kajach chrześcijańskich. Zdecydowana większość muzułmanów nie zgadza się z takim rozumowaniem dżihadu.
1