Istota i klasyfikacja kosztów

W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej powstają koszty.

KOSZTY - to celowe zużycie elementów majątku i usług obcych wyrażonych w mierniku pieniężnym. Ponoszone przez jednostkę koszty mogą być opatrywane z różnych punktów widzenia, które stanowią podstawę klasyfikacyjną kosztów. Umożliwia to ujęcie kosztów w przekrojach przydatnych do analizy.

W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT WYRÓŻNIAMY TRZY GRUPY KOSZTÓW:

• koszty działalności operacyjnej (koszty układu rodzajowego + wartość sprzedanych towarów i materiałów),

• pozostałe koszty operacyjne,

• koszty finansowe.

Aby ustalić wyniki i planować działalność trzeba dokładnie mierzyć koszty. POMIAREM KOSZTÓW ZAJMUJE SIĘ RACHUNEK KOSZTÓW. OBEJMUJE ON:

• ewidencję kosztów,

• rozliczenie kosztów,

• kalkulację (obliczenie kosztów jednostkowych),

• sprawozdawczość z zakresu kosztów.

RACHUNEK KOSZTÓW MOŻE MIEĆ DWA WARIANTY:

• uproszczony

k. wg. rodzaju → księgowanie na kontach → przenosimy na WF

• rozwinięty

k. wg. rodzaju → wg. miesiąca powstania → w czasie → przeprow. Kalkulacji

(układ funkcjonalny) (k. zakupu

wytworzenia

sprzedaży)

Koszty i dochody to konta niebilansowe, które tworzą rachunek zysków i strat.

PODZIAŁ KOSZTÓW:

1. wg. rodzaju:

• amortyzacja

• usługi obce

• wynagrodzenia

• świadczenia na rzecz pracowników

• zużycie materiałów

• niedobory w granicach norm i limitu

• podatki i opłaty

• wartość nabycia sprzedanych towarów i materiałów

• pozostałe koszty

2. wg. struktury wewnętrznej

• koszty proste - koszty jednostkowe (amortyzacja, wynagrodzenia)

• koszty złożone - składają się z kilku kosztów połączonych ze sobą (koszty transportu, składowania, sprzedaży)

3. wg. miejsca powstania (układ funkcjonalny)

• przemysł: działalność podstawowa (produkcja, usługi)

działalność pomocnicza (usługi dla działalności podstawowej i zarządu)

koszty zarządu (związane z organizacją, kierownictwem i obsługą całej

działalności gospodarczej)

• handel: koszt jednostkowy handlu detalicznego

koszt zarządu

4. wg. sfer działalności (celu poniesienia)

• zakupu

• produkcji

• sprzedaży

5. wg. stopnia zależności od wielkości produkcji

• koszty stałe - nie wpływa na nie wielkość produkcji (amortyzacja, koszt dzierżawy)

• koszty zmienne - zmieniają się wraz z zmianami wielkości produkcji (zużycie materiałów)

6. wg. sposobu ich odnoszenia na wytworzone produkty

• koszty pośrednie - dotyczą wszystkich lub kilku wyrobów razem np. koszty transportu, magazynu, zarządu

• koszty bezpośrednie - wliczone bezpośrednio w cenę wyrobu np. koszty zużycia materiałów, płace bezpośrednie, narzuty na płacę

7. jawne i ukryte

KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ - obejmuje kilka pozycji kosztów wg rodzaju oraz wartości sprzedanych towarów i materiałów wg cen ich nabycia. Porównanie kosztów działalności operacyjnej z przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów umożliwia ustalenie zysku lub straty na tej sprzedaży.

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE zalicza się do nich:

• koszty spowodowane sprzedażą, likwidacją lub nieplanowanymi odpisami amortyzacyjnymi

• koszty odpisanych inwestycji, które nie dały zamierzonego celu inwestycyjnego

• koszty likwidacji wartości niematerialnych i prawnych,

• utworzenie rezerwy na spodziewane straty

• odpisy aktualizacyjne wartości zapasów składników ?

• zapłacone odszkodowania, kary i grzywny

• przekazanie darowizny

KOSZTY FINANSOWE są to poniesione koszty z operacji finansowych:

• sprzedaż papierów wartościowych ze stratą

• ujemne różnice kursu walut

• odsetki od kredytów bankowych, pożyczek

• opłaty za prowadzenie rachunku bankowego

• wartość nabycia sprzedanych obligacji i akcji

• dyskonto od sprzedanych weksli

Koszty te kształtują nasz WF w głównej mierze i mamy na nie wpływ.

---