Wolności i prawa człowieka i obywatela

Wolności i prawa osobiste

z których może korzystać każdy człowieka na terytorium RP:

• prawo do ochrony życia

• wolność od poddawania eksperymentom medycznym bez zgody zainteresowanego

• wolność od tortur, okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania, od kar cielesnych

• prawo do nietykalności osobistej

• prawo oskarżonego do obrony oraz prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny i niezawisły sąd

• wolność od arbitralnego pozbawienia własności

• prawo do prywatności i ochrony czci oraz dobrego imienia i do decydowania o swoim życiu osobistym

• prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, z uwzględnieniem stopnia dojrzałości dziecka, a także wolności jego sumienia i wyznania oraz jego przekonań

• wolność oraz ochrona tajemnicy komunikowania się

• nienaruszalność mieszkania

• prawo do ochrony danych osobowych

• wolność poruszania się po terytorium RP, wyboru miejsca pobytu i zamieszkania oraz wyjazdu z Polski

• wolność sumienia i religii

• wolność wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji

z których mogą korzystać jedynie obywatele RP:

• wolność od wydalenia z kraju i prawo powrotu do kraju

• wolność od zbierania, gromadzenia i udostępniania przez władze publiczne informacji o obywatelach innych, niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym

z których mogą korzystać cudzoziemcy:

• prawo do azylu w RP

Wolności i prawa polityczne

z których może korzystać każdy człowieka na terytorium RP:

• wolność pokojowych zgromadzeń

• wolność zrzeszania się

• prawo składania petycji

z których mogą korzystać jedynie obywatele RP:

• prawo dostępu do służby publicznej

• prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne

• prawo do udziału w referendum

• czynne i bierne prawo wyborcze

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

z których może korzystać każdy człowieka na terytorium RP:

• prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia

• wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy

• prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

• prawo do ochrony zdrowia

• prawo osób niepełnosprawnych do pomocy władz publicznych w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej

• prawo do nauki

• prawo rodziny do ochrony

• prawo matki do szczególnej pomocy władz publicznych

• prawo dziecka do ochrony oraz prawo do opieki i pomocy władz publicznych

• wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników

• wolność nauczania

• wolność korzystania z dóbr kultury

• prawo do ochrony środowiska i podejmowania działań w tym kierunku oraz prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska

• prawo lokatorów do ochrony ich praw

• prawo konsumentów, użytkowników i najemców do ochrony przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi

z których mogą korzystać jedynie obywatele RP:

• prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy i w razie pozostawania bez pracy

• równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, finansowej ze środków publicznych

• równy dostęp do wykształcenia

• prawo zakładania szkół wszystkich szczebli.

---