OBOCZNOŚCI FONETYCZNE W PODSTAWACH SŁOWOTWÓRCZYCH

Oboczność fonetyczna jest to wymiana jednej głoski na inną (samogłoski na inną samogłoskę, spółgłoski twardej na spółgłoskę miękką lub historycznie miękką).

Podobnie jak we fleksji (czyli w odmianie wyrazów) mogą to być:

1. oboczności samogłoskowe

1. jakościowe, np.

a : e (las: leśny)

ą : ę (ząb : zębny)

o : a (robić: wyrabiać)

o : e (płot: pleść)

ó : a (mówić: mawiać)

ó : e (kościół: kościelny)

ó : o (stół: stołowy

2. ilościowe, np.

ø : e (brać: zbierać, len: lniany)

ø : o (brać: biorący)

ø : ó (brać: zbiór)

2. spółgłoskowe, np.

1. wymiana twardej na miękką

b : b' (żaba: żabi)

d : dź (rada: radzić)

k : k' (okno: okienko)

m : m' (jarzmo: ujarzmić)

n : ń (pan: pański)

p : p' (sęp: sępi, zlepić: zlep)

s : s' (rosa: rosić)

t : ć (światło: świecić)

w : w' (strawa: strawić)

z : ź (wóz: wozić)

2. wymiana twardej na historycznie miękką (c, cz, dz, dż, sz, rz, ż, l), np.

ch : sz (mucha: muszka)

d : dz (władać: władza)

g : ż (stóg: stożek)

k : c (piekarz: piec)

k : cz (kruk: kruczek)

ł : l (dół: dolina)

r : rz (wiara: wierzyć)

s : sz (pasać: pasza)

t : c (światło: świeca)

z : ż (wóz: wożę)

---