Zajęcia 5 - Koncepcja temperamentu wg J. Strelaua

I) POJĘCIE TEMPERAMENTU

1. Przez temperament Strelau rozumie: względnie stałe cechy organizmu, pierwotnie biologicznie zdeterminowane. Przejawiają się one w formalnych cechach zachowania, sprowadzających się do poziomu energetycznego i charakterystyki czasowej reakcji.

2. Względnie stałe cechy zachowania jako składnik temperamentu: (a) jeśli porównamy cechy temperamentu z innymi cechami psychicznymi, to można stwierdzić, że te pierwsze zmieniają się najmniej. (b) temperament zmienia się w rozwoju ontogenetycznym, lecz pomimo tych zmian w charakterystyce temperamentu stwierdza się duża spójność. (c) cechy temperamentu ulegają zmianie pod wpływem środowiska np. długotrwałe deprywacje, złe odżywianie, klimat, gęstość zaludnienia.

Mamy więc trzy prawidłowości dotyczące cech temperamentu:

1. są najmniej zmienne na tle innych cech psychicznych

2. ulegają zmianom w ciągu ontogenezy

3. zmienia je środowisko

3. Przejawy temperamentu w formalnych cechach zachowania:

1. każde zachowanie ma swój styl, a różnice indywidualne w odniesieniu do tego stylu polegają na energetycznej i czasowej charakterystyce zachowania.

2. Cechy temperamentalne mogą być mierzone na podstawie wszystkich rodzajów zachowania oraz przejawiają się one tylko w zachowaniach i reakcjach ponieważ nie istnieją jako odrębne zjawisko.

3. Temperament nie stanowi treści zachowania i bezpośrednio go nie determinuje, choć obok wielu innych zmiennych

4. Temperament jako zjawisko pierwotnie biologicznie zdeterminowane:

1. T. stanowi wynik ewolucji biologicznej

2. T. występuje także u zwierząt

3. T. kształtuje się w życiu płodowym, na podłożu wyposażenia genetycznego, i w rozwoju ontogenetycznym pod wpływem zmian fizjologicznych (dojrzewanie) oraz środowiskowych.

II) POZIOM ENERGETYCZNY ZACHOWANIA - główny składnik temperamentu

1. Czynniki składające się na strukturę temperamentu:

1. energetyczność

2. emocjonalność

3. refleksyjność

4. uspołecznienie

5. równowaga procesów nerwowych

6. męskość

2. Energetyczność: jest to czynnik, który odpowiada w największym stopniu za zróżnicowanie takich cech jak- impulsywność, ekstrawersja, towarzyskość, przywództwo, górowanie, siła procesu pobudzania i aktywności.

Poziom energetyczny to ilość energii, która człowiek posiada, jest ona objawiana przez reaktywność oraz aktywność (oba te określenia stanowią wynik rozważań teoretycznych i nie zostały wyodrębnione na podst. Analizy czynnikowej).

Reaktywność

1. Reaktywność jest cechą temperamentu, która determinuje względnie stałą i charakterystyczną dla jednostki intensywność reakcji. Stanowi ona wymiar, pod względem którego jednostki różnią się miedzy sobą, a różnice te mogą być wyrażone ilościowo.

2. Próg wrażliwości- jest to próg przy, którym da się zarejestrować najmniejsza reakcja na bodziec. Jednostki różnią się pod względem wielkości bodźca jaki musi być eksponowany aby zaszła reakcja.

3. Wyróżniamy jednostki wysoko reaktywne charakteryzujące się duża wrażliwością oraz małą wydolnością i jednostki nisko reaktywne, które maja niską wrażliwość przy dużej wydolności.

4. Mechanizm fizjologiczny reaktywności

co decyduje o wielkości reakcji:

• receptory

• układ endokrynny

• inhibitor MAO jako czynnik współdeterminujący przewodnictwo synaptyczne

• AUN: równowaga pomiędzy układem sympatycznym a parasympatycznym

• Ośrodki podkorowe: szczególnie układ siatkowaty

• Cechy kory mózgowej

Strelau zakłada, że wszystkie te układy, ściśle ze sobą powiązane, działają jako blok o względnie stałej strukturze. Zakłada jednak, że szczególna role odgrywa pętla: układ siatkowaty - kora.

e) Współczynnik energetycznego przetwarzania bodźców

Sn → O → Rn±x gdzie: Sn- wartość stymulacji

O - organizm

Rn- wielkość reakcji

Sn→O→Rn+x Wzór dla jednostek wysoko reaktywnych gdzie bodźce

wywołują wyższe reakcje, gdyż mechanizm fizjologiczny wzmacnia stymulacje.

Jednostki wysoko reaktywne posiadają wysoki współczynnik energetycznego

Przetwarzania bodźców (WEPB).

Sn→O→Rn-x Wzór dla jednostek nisko reaktywnych gdzie bodźce wywołują

niższe reakcje, gdyż mechanizm fizjologiczny tłumi stymulacje.

Jednostki nisko reaktywne posiadają niski WEBP.

f) Reaktywność jako stan - stan reaktywności, nie będąc zjawiskiem

Temperamentalnym, stanowi wynik takich zmiennych, jak: siła bodźca, znaczenie bodźca, aktualny poziom aktywacji, motywacja, ogólny stan organizmu oraz charakterystyczna dla jednostki reaktywność jako cecha temperamentalna.

7. Reaktywność jako cecha - traktowana jest jako względnie stała tendencja do reagowania na bodźce z określoną intensywnością.

8. Sensytyzacja - czyli podwyższenie wrażliwości organizmu, wywołane głównie utrzymującym się stanem deprywacji, które wzmacnia stymulacje.

9. Desensytyzacja - obniżenie wrażliwości organizmu, które występuje pod wpływem utrzymującego się przeciążenia organizmy, powoduje tłumienie stymulacji.

10. Reaktywność a siła układu nerwowego:

• reaktywność to zjawisko psychiczne, a siła układu nerwowego to właściwość fizyczna

• reaktywność współdeterminuje wrażliwość i wydolność

• kiedy przekroczony jest punkt wydolności to nie znaczy to, że reaktywność zanikła; ona istnieje jako właściwość organizmu jednostki

• siła układu nerwowego jest pojęciem węższym, w porównaniu z rozumieniem (wg Strelaua) mechanizmu fizjologicznego reaktywności, gdzie kora mózgowa to tylko jeden z elementów wpływających na reaktywność

Aktywność

1. Aktywność jest cechą temperamentu, która determinuje ilość i zakres podejmowanych działań o

określonej wartości stymulacyjnej.

2. Optymalny poziom aktywacji jako standard regulacji stymulacji - aktywność stanowi

właściwość organizmu pełniąca podstawową funkcję regulacyjną w doprowadzeniu lub utrzymaniu

optymalnego poziomu aktywacji (zgodnie z koncepcją Hebba). Strelau oparł się na koncepcjach:

• głównie koncepcja optymalnego poziomu aktywacji wg Hebba

• koncepcja optymalnej stymulacji wg Leuba

• teoria poziomu adaptacji wg Helsona

• teoria optymalnej rozbieżnosci wg Habera

Dla tych wszystkich teorii punktem wyjścia była koncepcja Hebba. Wspólnym mianownikiem dla wszystkich tych teorii jest to, że odwołują się one do specyficznego standardu, w stosunku do którego organizm reguluje stymulację pochodzącą z zewnątrz, jak i z wewnątrz organizmu. Szczególną rolę w tej regulacji odgrywa właśnie aktywność.

3. Aktywność jako regulator zapotrzebowania na stymulacje - własna aktywność jednostki stanowi

bezpośrednie źródło stymulacji na dwa sposoby:

• Aktywność fizyczna jednostki czyli wszelkiego rodzaju ruchy, które wywołują stan pobudzenia w receptorach, które dalej przekazywane jest do wyższych ośrodków nerwowych. Może mieć to na celu dostarczenie stymulacji jak i do rozładowania zbyt wysokiego pobudzenia.

• Czynności, które wywołują emocje, a te z kolei wywołują pobudzenie. Są to np. czynności char. się ryzykiem, przyjemnością, zagrożeniem.

Oprócz własnej aktywności jednostka znajduje źródła stymulacji na zewnątrz organizmu takie jak:

otoczenie, sytuacje, zadania, wszelkie bodźce środowiska char. się określonym stopniem zmienności,

nowości, intensywności, złożoności i znaczenia.

Aktywność jest „organizatorem” ilości i jakości stymulacji. Dzięki niej jednostka może poszukiwać

Stymulacji, bądź jej unikać. Jest ona niezbędna do utrzymania lub osiągnięcia optymalnego poziomu

stymulacji.

U jednostek wysoko reaktywnych aktywność jest niska gdyż zapotrzebowanie na stymulacje w celu

zapewnienia optymalnego poziomu stymulacji jest niskie. Z kolei u jednostek nisko reaktywnych

aktywność jest wysoka gdyż zapotrzebowanie na stymulacje jest wysokie.

Różnice pomiędzy reaktywnością a aktywnością

1. Reaktywność należy traktować jako bezpośrednio zdeterminowaną przez mechanizm fizjologiczny zmieniający wartość energetyczną stymulacji. Przy aktywności mechanizm ten, to jedynie punkt wyjścia. Dzięki niemu jednostka przejawia biologicznie zdeterminowana tendencję do rozwoju takiej aktywności, która zapewni jej zaspokojenie potrzeb stymulacji, zgodnie z posiadanym mechanizmem fizjologicznym reaktywności.

2. Występuje pewna zależność: im wyższa aktywność, tym niższa aktywność char. dużą wartością stymulacyjną. Stąd jednostki nisko reaktywne preferują aktywność o dużej wartości stymulacyjnej, a jednostki wysoko reaktywne preferują aktywność o małej wartości stymulacyjnej.

III) CHARAKTERYSTYKA CZASOWA ZACHOWANIA

Cechy odnoszące się do charakterystyki czasowej zachowania (cechy te wyodrębniono na podst. Rozważań teoretycznych)

1. Szybkość reakcji - mierzona czasem reakcji; we współczesnych teoriach temperamentu nie wyodrębnia się jej jako niezależnego wymiaru, ale włącza się szybkość reakcji jako element składowy różnych charakterystyk zachowania.

2. Ruchliwość - zdolność przestawiania się z jednej reakcji na drugą, odpowiednio do zmian otoczenia. Jest to cecha zachowania. Mierzymy ją najmniejszym przedziałem czasowym między dwoma lub więcej różnymi bodźcami, niezbędnym do adekwatnego zareagowania na te bodźce.

3. Trwałość reakcji - wyraża się w różnicach indywidualnych w utrzymywaniu reakcji po zaprzestaniu działania bodźca. Przejawia się w kontynuowaniu czynności, mimo że nie ma potrzeby jej kontynuować lub sytuacja, która ja wywołała zanikła. Miernikiem jest czas utrzymywania się reakcji po zaprzestaniu działania bodźca.

4. Tempo reakcji - zdolność wykonywania jednolitych reakcji w określonej jednostce czasu. Jest to maksymalna możliwość częstości występowania reakcji.

5. Rytmiczność reakcji - charakteryzuje się ją stopniem regularności przedziałów czasowych między reakcjami jednorodnymi. Im bardziej regularne przedziały czasowe miedzy poszczególnymi reakcjami, tym większa rytmiczność reakcji.

Czasowe właściwości temperamentu wyodrębnione w drodze badań

1. Utrzymywanie się reakcji

2. Powtarzanie reakcji (miara jest okres, w którym występuje powtarzanie reakcji lub ilość powtórzeń reakcji)

3. Regularność reakcji (rytmiczność)

4. Szybkość reagowania

5. Tempo reakcji

!Dwie pierwsze cechy to podzielona na dwie osobne trwałość reakcji

Zajęcia 6 - Temperament a działanie

I) STYL DZIAŁANIA W RELACJI DO TEMPERAMENTU I JAKO REGULATOR WARTOŚCI

STYMULACYJNEJ SYTUACJI

1. Styl działania - rozwija się pod wpływem oddziaływania środowiska na gruncie wyposażenia temperamentalnego (szczególnie reaktywność i ruchliwość zachowania). Jest jednym z regulatorów zapotrzebowania na stymulację.

2. Podział czynności wg Tomaszewkiego -

1. Czynności zasadnicze (CzZ): prowadzą bezpośrednio do osiągnięcia wyniku; modyfikują bezpośrednio wynik działania

2. Czynności pomocnicze (CzP): organizują warunki umożliwiające wykonanie czynności zasadniczych; modyfikują pośrednio wynik działania; zapewniają wykonanie czynności zasadniczych; dzielą się na:

• przygotowawcze: modyfikacja warunków, w jakich czynność przebiega

• zabezpieczające: jw.

• kontrolne: ustalenie stopnia zbieżności miedzy uzyskanym wynikiem wykonywanej czynności a wynikiem oczekiwanym

• korekcyjne: modyfikacja warunków w czasie wykonywania czynności zasadniczych, bądź modyfikacja ich samych

3. Hipotezy

H1 Jednostki wysoko reaktywne: CzZ < CzP

Jednostki nisko reaktywne: CzZ ≥ CzP

Wykonując czynności pomocnicze, osoby wysoko reaktywne unikają napięć, które mogły by obniżyć

efektywność działania czy wydajność. Dzięki temu jednostki wysoko reaktywne osiągają ten sam poziom

wykonania co jednostki nisko reaktywne.

H2 Jednostki wysoko reaktywne: CzC < CzPr

Jednostki nisko reaktywne: CzC ≥ CzPr

Jednostki wysoko reaktywne przy wykonywaniu długich czynności, organizują czas w ten sposób, że

stosują więcej przerw. Zapewniają więc sobie przewagę czynności przerywanych (CzPr) nad

czynnościami ciągłymi (CzC).

H3 Jednostki wysoko reaktywne: CzJ < CzR

Jednostki nisko reaktywne: CzJ ≥ CzR

Jednostki wysoko reaktywne preferują wykonywanie czynności różnorodnych (CzR) niż wykonywanie

czynności jednorodnych (CzJ). Osoby wysoko reaktywne wolą zmianę czynności na inną, pomimo nie

wykonania poprzedniej.

4. Wyniki badań

Ad. H1

1. Badania nad stylem pracy odlewników: Do pomiaru reaktywności zastosowano metodę krzywej czasu reakcji. Jako wskaźnik reaktywności zastosowano stosunek czasu reakcji na bodziec najsłabszy do czasu reakcji na bodziec najsilniejszy.

Badania potwierdziły założenia H1 - jednostki wysoko reaktywne wykonywały prawie dwukrotnie

więcej czynności pomocniczych niż jednostki nisko reaktywne. Czas poświęcony na wykonywanie

czynności pomocniczych też był dłuższy u jednostek wysoko reaktywnych

!!! Ilość, jak i czas trwania czynności pomocniczych wzrasta wraz ze wzrostem poziomu reaktywności.

2. Badania poświęcone relacji miedzy poziomem reaktywności, a stylem działania kierowcy taksówki:

• wysoko reaktywni poświęcają dwa razy więcej czasu na przerwy w nocy niż w dzień w porównaniu z nisko reaktywnymi

• wysoko reaktywni poświęcają więcej czasu na przegląd techniczny wozu

• nie wykazano różnicy w efektywności pracy

3. Eksperyment z ajentami ubezpieczeniowymi: eksp. laboratoryjny; oceniano zachowanie badanego pod względem czasu trwania czynności zasadniczych i pomocniczych.

- osoby wysoko reaktywne wykonywały więcej czynności pomocniczych

4. Eksperyment z instrukcją heurystyczną, która pozwalała uniknąć czynności pomocniczych oraz instrukcja algorytmiczna, przy której wykonuje się więcej czynności pomocniczych:

- wyniki potwierdziły H, że jednostki wysoko reaktywne preferowały instrukcję algorytmiczną

Ad. H2 i H3

1. Eksperyment, w którym badani wykonywali takie zadania jak: podliczanie słupków w ciągu 3h bez przerwy, podliczanie słupków z przerwą 15 min. po każdej godzinie (czynność przerywana), wykonanie 6 różnych zadań przez 3h bez przerwy (czynności różnorodne). Wyniki:

• u jednostek wysoko reaktywnych w przypadku czynności ciągłych spadek wykonania jest bardziej znaczny niż u nisko reaktywnych

• wysoko reaktywni lepiej wykonywali zadania w przypadku czynności przerywanych

II) WPŁYW TEMPERAMENTU NA WYBÓR AKTYWNOŚCI I SYTUACJI O OKREŚLONEJ

WARTOŚCI STYMULACYJNEJ

Jednostki wysoko reaktywne: SUod > SBod

Jednostki nisko reaktywne: Suod < Sbod

Gdzie: S= stymulacja

U= uboga

B= bogata

o= otoczenie jako źródło S

d= działanie własne jako źródło S

Preferencje aktywności o odpowiedniej wartości stymulacyjnej a poziom reaktywności

1. Badania nad grupami zawodowymi. Założono, że jednostki wysoko reaktywne wybierają zawody o niskim stopniu zagrożenia społecznego, odwrotnie niż jednostki nisko reaktywne. Badano prawników, urzędników oraz bibliotekarzy. Wyniki: przypuszczenia potwierdziły się. Zawód prawnika częściej wybierają nisko reaktywni a bibliotekarza wysoko reaktywni.

2. Badanie nad preferencją w sporcie czyli zagrożenie fizyczne. Badano pilotów, taterników, grupa pośrednia- siatkarze, koszykarze oraz ludzie w ogóle nie zajmujący się sportem. Wyniki: nisko reaktywni sporty niebezpieczne, wysoko reaktywni- większość nie zajmuje się sportem.

3. !!! Aktywność, będąc głównym regulatorem zapotrzebowania na stymulację, może być traktowana jako funkcja interakcji między poziomem reaktywności a wartością stymulacyjna sytuacji. Jeżeli sytuacja charakteryzuje się dużą stymulacja, możemy oczekiwać, że jednostki wysoko reaktywne przejawiają obniżoną aktywność poszukiwania stymulacji w celu utrzymania optymalnego poziomu aktywacji, jeżeli porównać ją z aktywnością jednostek nisko reaktywnych.

4. !!! W celu utrzymania optymalnego poziomu aktywacji człowiek wykonuje czynności o różnej wartości stymulacyjnej, przy czym zależą one od jego poziomu reaktywności. Jednostki wysoko reaktywne preferują aktywność mniej stymulującą, podczas gdy nisko reaktywne - bardziej stymulującą. Poziom reaktywności jest istotnie niższy u osób, które wykonują czynności zawodowe o dużej wartości stymulacyjnej, co wynika najprawdopodobniej z faktu, że osoby wysoko reaktywne unikają czynności zawodowych silnie stymulujących; szczególnie ma to miejsce wtedy, kiedy określony typ działalności zawodowej uniemożliwia wykonywanie czynności przy zastosowaniu działania zgodnego z poziomem reaktywności.

Zajęcia 7 - Temperament a osobowość

I) ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE

Różnice pomiędzy osobowością a temperamentem

1. Temperament stanowi wynik ewolucji biologicznej, podczas gdy osobowość jest wytworem warunków społeczno - historycznych.

2. Temperament jest właściwy człowiekowi i zwierzętom, natomiast osobowość jest typowa tylko dla człowieka.

3. Jednostka ma określone właściwości temperamentu od momentu urodzenia, które są zdeterminowane przez wrodzone mechanizmy fizjologiczne i w toku rozwoju ulegają zmianom pod wpływem środowiska. Człowiek w momencie urodzenia nie posiada osobowości, kształtuje się ona pod wpływem interakcji ze środowiskiem społecznym.

4. Temperament obejmuje formalne cechy zachowania. Osobowość to przede wszystkim aspekt treściowy zachowania, w którym wyraża się stosunek do świata i samego siebie.

zależności miedzy temperamentem a osobowością

1. Wpływ temperamentu na interakcję między jednostką a otoczeniem:

• na początku życia cechy temperamentalne przejawiają się w pierwotnych popędach i emocjach, różnie u różnych jednostek

• wraz z rozwojem cechy temperamentu przejawiają się w bardziej złożonych reakcjach

• cechy temperamentalne dziecka wpływają na zachowanie rodziców i na najbliższe otoczenia dziecka

• temperament, który wpółwyznacza sposób postępowania z dzieckiem wpływa na tworzenie się określonych struktur poznawczych i czynnościowych. Wpływ ten ma charakter pośredni

• T→ S →O czyli: (T)emperament jednostki wywołuje zmiany w (Ś)rodowisku, które z kolei wpływają na (O)sobowość

2. Temperament jako czynnik modyfikujący wpływ środowiska na jednostkę:

• cechy temperamentalne modyfikują efekty wpływów środowiska (dwie różne osoby reagują inaczej na te sama sytuację

• wartość sytuacji zależy, m.in., od cech temperamentalnych jednostki

• S →T →O czyli: środowisko wywołuje różne wpływy na jednostkę w zależności od cech temperamentalnych, wpływając pośrednio na kształtowanie się osobowości

3. Temperamentalnie uwarunkowane zapotrzebowanie na stymulację jako czynnik wpływający na kształtowanie osobowości:

• zapotrzebowanie na stymulacje jest determinowane przez mechanizm fizjologiczny leżący u podstaw wymiaru reaktywności

• jednostka podejmuje takie działania, aby z jednej strony utrzymać optymalny poziom stymulacji, a z drugiej strony być w zgodzie z oczekiwaniami społecznymi

• w wyniku powyższego tworzą się pewne nawyki czy stereotypy zachowania

• T →Az s →O czyli: cechy temperamentalne determinują (A)ktywność jednostki, której celem jest regulacja stymulacji poprzez wybór odpowiednich (z)achowań, będących bezpośrednim źródłem stymulacji, bądź też której celem jest organizacja (ś)rodowiska o określonej wartości stymulacyjnej. Te preferencje zachowań wpływają na rozwój osobowości

4. Wpływ cech osobowości na temperament:

• O →St→ T czyli: wymiary osobowości, jeżeli maja w sobie określoną wartość (St)ymulacyjna, mogą pośrednio wpłynąć na kształtowanie się cech temperamentalnych.

II) DANE EMPIRYCZNE CO DO ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY TEMPERAMENTEM A

OSOBOWOŚCIĄ

1. Poziom reaktywności a odporność na nacisk społeczny:

• niezgodność napływających informacji jest przyczyna napięć emocjonalnych

• Strelau zakłada, że jednostki wysoko reaktywne będą maksymalnie redukować niezgodności, natomiast nisko reaktywni nie będą unikali sytuacji rozbieżności pomiędzy własnymi nastawieniami a napływającymi informacjami

• Wyniki: jednostki wysoko reaktywne w sytuacji nacisku grupowego ulegają silnemu stanowi napięcia emocjonalnego, nisko reaktywni na odwrót

2. „Ja” idealne i „ja” realne a zapotrzebowanie na stymulacje:

• duża rozbieżność między „ja” idealnym a realnym jest źródłem napięcia emocjonalnego

• Wniosek: jednostki wysoko reaktywne będą dążyły do jak najmniejsze rozbieżności, natomiast jednostki nisko reaktywne będą miały dużą rozbieżność

• Wyniki: istnieje duże prawdopodobieństwo na poparcie powyższego wniosku. Dla wysoko reaktywnych duża rozbieżność będzie niepożądana, dla nisko reaktywnych odwrotnie

3. Makiawelizm a reaktywność:

• Dwa bieguny wymiaru postawy makiawelistycznej: (1) Syndrom oziębłości- typowy dla silnych tendencji makiawelistycznych (cechy: odporność na wpływy społeczne, dobre funkcjonowanie w sytuacjach dużego napięcia emocjonalnego, tendencje do kontrolowania sytuacji) (2) Syndrom przychylności- typowy dla słabych tendencji makiawelistycznych (cechy: wrażliwość na wpływy społeczne, uleganie naciskowi, koncentracja na partnerze)

• Wniosek: syndrom oziębłości (chłodu) częściej powinien występować u jednostek nisko reaktywnych, a syndrom przychylności (ciepła)

• Wyniki: potwierdzony wniosek. Wyższa stymulacja towarzyszy silniejszej tendencji makiawelistycznej i na odwrót

4. Poziom aspiracji a reaktywność

• duża rozbieżność pomiędzy poziomem aspiracji a poziomem osiągnięć jest typowa dla osób wysoko reaktywnych i vice versa

• wykazano niski poziom aspiracji u osób wysoko reaktywnych, a u nisko reaktywnych poziom aspiracji jest wysoki

5. Styl poznawczy a reaktywność

• nisko reaktywni preferują taki styl poznawczy, który charakteryzuje się maksymalnym wydobywaniem nowości i złożoności z postrzeganego otoczenia

• wysoko reaktywni preferują style poznawcze gdzie jest tendencja do ignorowania lub redukowania nowości i złożoności

Zajęcia 8 Temperament a tendencja do zachowań psychopatycznych

POSPISZYL "PSYCHOPATIA"

Czynniki społeczne wpływające na powstawanie cech psychopatycznych

I) Narcyzm:

Z. Freud i Anna Freud

1. Dziecko przychodzi na świat w stanie "całkowitego narcyzmu" i dzięki dobrej opiece macierzyńskiej przechodzi z "libido narcystycznego" do "libido obiektu".

2. Gdy opieka jest nieodpowiednia to dziecko przejdzie w okres "narcyzmu wtórnego", który jest przejawem psychopatii.

3. Cechy narcystyczne utrwalają się w dziecku gdy matka przejawia silne cechy narcystyczne.

B. Bursten

4. Osobnik psychopatyczny ceni człowieka wtedy gdy ten przejawia dla niego jakąś wartość

L. Eichbaum- podział psychopatów

5. agresywni

6. nieadekwatni (odmieńcy, ekscentrycy)

7. twórcy

Popularność psychopatów

8. Jednostka narcystyczne ucieleśnia w swym postępowaniu skłonności, jakie tkwią w każdym człowieku. Jednostka narcystyczna jest: pewna siebie, brak wątpliwości, niezachwiana wiara we własna wyjątkowość. Aby psychopata był podziwiany musza być widoczne efekty jego postępowania.

9. Po drugie jednostki psychopatyczne bardzo usilnie zabiegają o popularność. Ukrywają swój egocentryzm, aby ukazać się jako oddani i wierni przyjaciele.

II) Niedorozwój "superego":

1. Nie rozwinie się dobrze gdy dziecko nie ma z kim się identyfikować lub gdy rodzice stanowią zły wzorzec dla dziecka.

2. Może tez nastąpić przerost "superego" czyli bardzo silne poczucie winy

3. Mogą występować luki w "superego" powstałe na wskutek tego, że rodzice też mieli "luki" (przyzwalają na pewne postępowania np. mała kradzież w sklepie) lub gdy rodzice podświadomie prowokują zachowania dziecka niezgodne z zasadami moralnymi. Rodzice prowokują takie zachowania poprzez (1) zbyt sztywne zakazy (2) ciągła podejrzliwość wobec dziecka.

III) Kultura a psychopatia

1. Są mniej lub bardziej "psychopatyczne" społeczeństwa, które w pewien sposób tolerują zachowania psychopatyczne.

2. Występują w każdym społeczeństwie restrykcje odnoszące się do poszczególnych form zachowania.

Czynniki biologiczne wpływające na psychopatię

1. Niska reaktywność:

1. obniżona aktywność fal mózgowych

2. niskie przewodnictwo skóry

2. Zapotrzebowanie na "mocne wrażenia" tłumaczą 2 podejścia:

1. opóźnienie dojrzewania systemu nerwowego spowodowane: (1) późniejsza mielinizacja (2) późniejsze dojrzewanie połączeń neuronalnych czyli dendrytów (3) późniejszy rozwój płatów przedczołowych

2. typologiczne różnice systemu nerwowego: psychopaci musza odbierać więcej bodźców niż osobnik "normalny". Koresponduje to z teorią Eysencka, mówiąca, że u psychopatów później występuje warunkowy odruch lęku, co jest uzależnione od stopnia ekstra- i introwersji. Im wyższa E tym większe zapotrzebowanie na stymulację.

N

*psychopaci

I E

normalność

1

1

Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol

www.psychobaza.prv.pl

Odwiedź nas!

---