Ocenianie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

, www: e-mail:

  Referat o ocenianiu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych rozpocznę sentencją Antoine'a da Saint-Exupery'go: "Powierzyłem ludzkie dzieci nie po to, żeby kiedyś ocenić, ile wiedzy zdołaliście im przekazać, ale po to, żeby radować się widząc jak wzrastają." Sugestywności tego przesłania nie ma potrzeby komentować. Ocenianie to najbardziej niebezpieczna czynność, jakiej poddawani są uczniowie. Błędna ocena może zablokować człowieka na całe życie. W mniejszym lub większym zakresie może ograniczyć jego prawidłowe funkcjonowanie i relacje z otoczeniem. Przekonania na temat własnych - ograniczonych - możliwości, rodzą się przy okazji komentarzy typu: "nie potrafisz", "nie umiesz", "jesteś do niczego", "jesteś leniwy", "... mało inteligentny, ograniczony". Każdy taki komunikat blokuje rozwój; zresztą zwykła ocena również dociera głębiej, niż się może wydawać. Uczeń szybko przyzwyczaja się do wypracowanego w szkole poglądu, że jest "kiepski" z matematyki i bardzo często, już jako dorosły, pielęgnuje w sobie ten obraz. Każdy pragnie potwierdzenia i wzmocnienia swego poczucia własnej wartości, jest to ważny warunek poczucia bezpieczeństwa, ważny budulec dla rozwoju; oceny innych to potężne źródło formowania własnego obrazu. W środowisku wspierającym, zachęcającym - człowiek rozkwita, pokonuje trudności, wzrasta jego kreatywność i otwartość na nowość. W środowisku permamentnie krytykującym, nastawionym na przyłapywanie na błędach - człowiek traci wszelką motywację. Jedyną siłą napędową, jaką ma w sobie to strach. Psychologiczny aspekt oceniania jest równie ważny, jak i jego aspekt dydaktyczny. Im młodsze dziecko, tym większa rozwaga powinna towarzyszyć ocenie jego wiedzy, umiejętności i postaw. Aspekt psychologiczny szczególnego znaczenia nabiera w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Doświadczenie uczy, że zanim uczniowie ci trafią na badanie do poradni psychologiczno-pedagogicznej, zwykle przechodzą przez pasmo niepowodzeń szkolnych. Poczucie własnej "inności" ukształtowało w nich cały szereg mechanizmów obronnych. Odbudowanie zaufania do samego siebie nie nastąpi z dnia na dzień, dlatego tak wiele miejsca w wewnątrzszkolnych systemach oceniania poświęca się tej grupie uczniów. Ocenie powinna towarzyszyć rzetelna wiedza na temat możliwości rozwojowych każdego dziecka, w stosunku do którego zalecono dostosowanie wymagań edukacyjnych. Ocena jest informacją zwrotną dla ucznia, oceniając należy mieć na uwadze kilka ważnych aspektów. Ocenianie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych podlega tym samym prawom co ocenianie pozostałych uczniów, a więc jest to: - proces gromadzenia informacji o uczniu, - integralna część procesu nauczania, - działania służące wspieraniu szkolnej kariery uczniów i ich motywowaniu. Mówiąc o ocenianiu, należy mieć na uwadze: - planowanie procesu nauczania - przebieg procesu nauczania, - sposoby zbierania informacji o postępach ucznia, - sposoby komunikowania informacji, - ewaluację pracy nauczyciela, - towarzyszące temu emocje. Ocenianie uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wymaga od nauczycieli dokonania wnikliwej diagnozy umiejętności, wiadomości, poziomu funkcjonowania intelektualnego oraz emocjonalno-motywacyjnego ucznia. Ocena ma za zadanie intensywnie wspierać rozwój ucznia i dlatego musi być informacją o postępie, jaki uczynił uczeń w określonym czasie, a nie informacją czego nie umie. Osoby zainteresowane ocenianiem oczekują, że będzie ono sprawiedliwe, obiektywne, rzetelne. W spełnieniu tych oczekiwań pomoże nauczycielom dekalog oceniania. (...) mgr Irena Wołoszyn Zespół Szkół Specjalnych im. UNICEF w Rzeszowie

---