PEDAGOGIKA EMANCYPACYJNA

A) Źródła, przedstawiciele, główne tezy

Freire, Illich, Chomsky

4 kryteria rozpoznawania systemów niepersonalistycznych:

1.kwestia prawdy

2.sprawa człowieka

3.wychowanie i edukacja

4.rodzina i Kościół

Podstawą pedagogiki wyzwolenia była propozycja zakładająca inne spojrzenie na jej wartość, której podstawą była by emancypacja, czyli wyzwolenie spod władzy dominacji społecznej i zależności (krytyka takich procesów i zjawisk jak despotyzm, represja, niesprawiedliwość w stosunkach społecznych czy irracjonalizm) w kierunku swobodnego wyrażania własnych, prawdziwych potrzeb, prawu do samostanowienia, równości szans, samoregulacji i wychowywania pozbawionego przemocy "ja".

B) Wychowanie, wychowawca - wychowanek

Dwa aspekty w wychowaniu:

• subiektywny- opanowanie umiejętności uczenia się poprzez dialog z nauczycielem

• obiektywny- podjęcie walki politycznej przeciwko wszelkim formom zbytecznej dominacji

Zadanie wychowanie: umożliwienie każdemu człowiekowi by wyzwolił się z narzuconej przez tradycje edukacyjna bankowej koncepcji uczenia się; szkoła wolności, chodzi o nauczenie się umiejętności opisywania i odczytywania rzeczywistości by ja lepiej zrozumieć i zmieniać; bycie wolną osobą; wychowanie bez presji, bez lęku, swobodnego człowieka; uczenie się własnego ja, stawianie na podmiotowość ucznia, wychowanie bez autorytetu.

Nauczyciel powinien: odkrywać problemy ucznia; umieć nawiązać porozumienie z wychowankiem, usytuować się po stronie podmiotu i przywracać mu wiarę we własne siły.

1. Kwestia prawdy- to zasada odrzucenia, że prawda jest obiektywna i jej poznanie jest kwestią głoszenia prawdy będąca oznaką przemocy.

2. Sprawa człowieka- człowiek jest przedstawiony w sposób zindywidualizowany ( oprócz szkoły frankfurckiej- mówi o warunkach społ.) Wolność jest absolutyzowana.

3. Wychowanie i edukacja- krytyka instytucji wychowawczych.

• Istotą wychowania jest narzucenie woli wychowawcy ( manipulacja, przemoc wychowawcza)

• Istotą wychowania jest ograniczenie wolności

• Fałszywa otwartość i schlebianie wychowawcy bez stosownych wymagań

• Nastawienie przeciw nauczycielom i rodzicom

4. Rodzina i Kościół:

• Często występuje w sposób ukryty

• Poważanie instytucji rodziny i Kościoła

• Kościół i rodzina ostoją tradycji

• Wyraźnie zaznaczona hierarchizacja

• Element moralności i rozumienia prawdy są nie do podważenia

C) Wady i zalety

+plusy

+ indywidualne podejście

+ nastawienie na rozwój zainteresowań

+ dążenie do autonomiczności każdej jednostki

+ budowanie motywacji

+ duża rola komunikacji

-minusy

- nurt utopijno - ideologiczny, który cechuje nadmierny optymizm pedagogiczny;

- zbyt duże zaufanie do tezy, że ludzi można raz na zawsze od czegoś wyzwolić;

- wychowania nie wolno upolityczniać;
- nadmierne bazowanie na etycznej przesłance, że każdy człowiek jest z natury dobry;
- nieporozumieniem jest pozostawienie np. dzieci samym sobie, błędne kształcenie dzieci na bazie tylko tego co wynika z ich zainteresowań, co mogą wykonywać bez trudu i poświęceń.

---