Podstawowy postulat t.w.: we wszystkich inercjalnych układach odniesienia, tzn. układach poruszających się względem siebie ze stałą prędkością, prędkość światła w próżni jest taka sama i wynosi c=3*108 m/s. Drugi postulat: prawa fizyki są takie same bez względu na to, w którym z dwóch ukł odniesienia, poruszających się względem siebie ze stałą prędkością opisujemy zjawiska. Względność czasu: czas inaczej płynie w ukł pozostającym w spoczynku, a inaczej w ukł poruszającym się z prędkością v. Mówimy o dylatacji czasu. Zależność masy cząstki poruszającej się z dużą prędkością, od jej pręd: jeśli pręd cząstki zbliży się do pr światła, a my wciąż będziemy zwiększać jej energię, to ze względu na niemożliwość osiągnięcia większych pr niż światło, z zasady zach energii, wynika wzrost masy cząstki. |
Kwant: ściśle określona porcja energii. Zjawisko fotoelektryczne: zjawisko uwalniania z powierzchni subs przez światło elektronów zwanych fotoelektronami. Prawa zjawiska foto: 1) energia elektronów emitowanych podczas naświetlania płytki metalowej nie zależy od natężenia promieniowania a jedynie od długości fal tego promieniowania; 2) liczba elektronów emitowanych z płytki jest proporcjonalna do natężenia padającego na nią promieniowania. Praca wyjścia jest to praca jaką należy wykonać , by wyrwać elektron z powierzchni płytki. |
Newtona zasady dynamiki: 1) jeżeli siły działające na punkt materialny równoważą się, to w inercjalnym ukł odniesienia ciało porusza się ruchem jednostajnym lub spoczywa (zasada bezwładności). 2) zmiana pędu punktu materialnego jest proporcjonalna do działajacej wypadkowej siły F: F=dp/dt, p=mv, F=m*dv/dt=ma. 3) jeśli ciało A działa na ciało B siłą F, to B działa na A siłą o tej samej wartości i kierunku lecz o przeciwnym zwrocie: FAB=─FBA. |
Energia - zachowanie: suma energii kinetycznej i potencjalnej w układzie, na który nie działają siły zewnętrzne i nie następuje w nim rozpraszanie energii wskutek działania sił niezachowawczych, jest wielkością stałą; EK+EP=0. Energia wewnętrzna (bilans cieplny) - zachowanie: w zamkniętym układzie ciał nie wymieniających energii wewnętrznej z otoczeniem i nie zamieniających jej na inne rodzaje energii, ilość energii wewnętrznej jest wielkością stałą.. Huygensa: każdy punkt ośrodka, do którego dociera fala, staje się źródłem nowej fali kulistej. Ładunku - zachowanie: we wszystkich zjawiskach fizycznych jekie obserwujemy, algebraiczna suma ładunków elektrycznych jest wielkością stałą. Pędu - zachowanie: w układach odosobnionych, tzn takie na które nie działają żadne siły zewnętrzne, pęd całkowity układu, będący sumą wektorową poszczególnychciał układu, jest wielkością stałą; p1+p2=0.. Heisenberga nieoznaczoności: iloczyn niepewności jednoczesnego poznania pewnych wielkości (zwanych kanonicznie sprzężonymi w sensie formalizmu hamiltonowskiego: np. chwilowych wartości pędu p i położenia x, energii E i czasu jej pomiaru t, współrzędnej kątowej j leżącej w płaszczyźnie xy i składowej Jz krętu, itd.) nie może być mniejszy od stałej Plancka h podzielonej przez podwojoną liczbę p: DxDpłh, DEDtłh, DjDJzłh, (h=h/2p=1,0545×10-34J×s). Termodynamika. „0” zasada: jeżeli ciała A i B są w równowadze termicznej z trzecim ciałem C, to A i B są w równowadze termicznej ze sobą. „1” zasada: zmiana energi wewnętrznej układu jest równa algebraicznej sumie ciepła wymienionego pomiędzy układem a otoczeniem i pracy wykonanej przez układ lub siłę zewnętrzną; ΔU=Q+W. „2” zasada: maszyna cieplna nie może zamienić na pracę mechaniczną całkowitej ilości pobranego ciepła. |
Prawo powszechnego ciążenia: każde dwa ciała przyciągaja się wzajemnie siłami grawitacyjnymi, których wartości są wprost proporcjonalne do iloczynu mas tych ciał i odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległościa między środkami ich mas. Siła ciężkości - iloczyn masy ciała i przyspieszenia ziemskiego g. Pole grawitacyjne: nazywamy właściwość przestrzeni, wewnątrz której na ciała tam umieszczone działaja siły grawitacyjne. Natężenie pola graw E jest równe stosunkowi siły, która działa na ciało o masie m umieszczone w danym punkcie przestrzeni, do wielkości tej masy: E=F/m, [m/s2]. Potencjał grawitacyjny jest równy stosunkowi energii potencjalnej w danym punkcie pola graw do masy jaka się w tym punkcie znajduje: V=Ep/m, [m2/s2]. |