post karne


ZASADY OGÓLNOPRAWNE mają najszerszy zakres oddziaływania, wynika to przede wszystkim z Konstytucji i z generalnej akceptacji społecznej

  1. Zasada praworządności ma znaczenie ogólnoprawne i obejmuje wszystkie dziedziny prawa. Oznacza ona nakaz ścisłego przestrzegania przepisów obowiązującego prawa. Zasada ta obejmuje dyrektywę działania wyłącznie na podstawie przepisów prawa i dyrektywę ścisłego przestrzegania nakazów i zakazów ustanowionych przez prawo, skierowaną do obywateli, organów państwa oraz wszelkich instytucji życia społecznego

+ ! jest to również dyrektywa dla ustawodawcy, aby stanowił właściwe prawo oraz jednoznacznie normował dziedziny życia państwa, jego organów, obywateli i różnych instytucji życia społecznego

+ ! ! ! PROCES KARNY :

  1. Zasada humanizmu ma znaczenie ogólnoprawne i obejmuje wszystkie dziedziny prawa. Jest ona dyrektywą nakazującą poszanowanie godności osoby ludzkiej człowiek jest najwyższą wartością, której powinna być podporządkowana działalność ludzi, bo dobro człowieka jest wartością najwyższą

+ ! prawo i proces karny dolegliwość i przymus należy utrzymywać wyłącznie dla resocjalizacji i wychowania sprawcy. Kary natomiast nie powinny prowadzić do likwidacji osoby i godności ludzkiej tyljko stwarzać możliwość godziwego powrotu do struktur społecznych

+ ! ! ! PROCES KARNY :

  1. Zasada sprawiedliwości ma uniwersalne i ogólnoprawne znaczenie. Polega ona na nakazie równego traktowanie wszystkich i każdego i nakazie równego traktowania takich samych przypadków

+ ! każdy kto jest sprawcą przestępstwa, powinien ponieść odpowiedzialność karną, A odpowiedzialność może ponieść tylko ten, kto jest winny I może ją ponosić tylko w takim rodzaju i rozmiarze, na jaki zasłużył wedle prawa ZAWSZE ukarać winnego wedle prawa, a uniewinnić niewinnego wedle prawa !

+ ! ! ! PROCES KARNY :

  1. Zasada prawa do sądu i rzetelnego procesu karnego :

  1. Prawo do sądu jest to podmiotowe uprawnienie każdej osoby, fizycznej lub prawnej, którego treścią jest prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, ustanowiony przez ustawę. Ograniczenie prawa do sądu mogą zostać ustanowione tylko w ustawie, tylko w określonych przypadkach i nie mogą naruszać istoty prawa, które ograniczają

+ ! 1 art. 77 ust.2 KRP określa zkres dopuszczalności ograniczeń prawa do sądu zakaz zamykania drogi sądowej do dochodzenia naruszonych wolności lub praw

+ ! 2 prawo do sądu oznacza również że każdy podmiot praw i wolności ma nieskrępowany dostęp do procedur pozwalających zaskarżyć każde ostateczne rozstrzygnięcie organu państwowego, ze względu na niezgodność tego orzeczenia z ustanowionymi w KRP prawami i wolnościami

  1. Prawo do rzetelnego procesu karnego obejmuje praworządne, jawne i sprawiedliwe rozpoznanie sprawy przy poszanowaniu elementarnych zasad procesowych

+ ! ! Konstytucja ustanawia w tym wymiarze fundamentalne zasady postępowania karnego przed sądem :

+ ! 1 istnieje możliwość ograniczenia jawności ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny, ochronę życia prywatnego stron oraz ze względu na inny, ważny interes prywatny

+ ! 2 zawsze jednak w rozprawie mogą uczestniczyć strony, ich przedstawiciele oraz po 2 osoby przez nich wskazane. Ogłoszenie wyroku ma również zawsze charakter publiczny

ZASADY ORGANIZACYJNO - USTROJOWE wyrażają dyrektywy dotyczące organizacji i ustroju oragnów procesu karnego

  1. Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości wymiar sprawiedliwości jest publiczną działalnością, polegającą na wiążącym rozstrzyganiu konfliktów prawnych lub wymierzaniu kar i jest sprawowany przez sądy

+ ! wymiar sprawiedliwości w Polsce sprawują : SN (sprawuje nadzór nad sądownictwem powszechnym i szczególnym), sądy powszechne (apelacyjne, okręgowe i rejonowe) i sądy szczególne (w sprawach karnych - sądy wojskowe)

  1. Zasada niezależnych sądów i niezawisłych sędziów :

  1. Wg. KRP sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz

  2. zasada niezwisłości sędziów (art. 178 ust. 1 KRP) "sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezwiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom". TK wskazuje, iż "niezawisłość musi oznaczać niezależność sędziego zarówno od stron sporu, jak i od organów państwa. Korelatem zasady niezwisłości po stronie sędziego jest obowiązek bezstronności"

  3. niezwisłość oznacza więc stworzenie sędziemu pozycji umożliwiającej sprawowanie urzędu (czyli orzekanie) w sposób zgodny z własnym sumieniem, w sposób wolny od jakichkolwiek możliwości bezpośrednich i pośrednich nacisków zewnętrznych. Jednocześnie niezawisłość jest ograniczona przez podporządkowanie sędziego przepisom Konstytucji i ustaw, w ramach i na podstawie których winien on dokonywać wszystkich czynności

  4. gwarancja niezwisłości sędziowskiej :

+ ! 1 odchodzenie sędziego sądu powszechnego w stan spoczynku z urzędu po ukończeniu 65 lat, z możliwością przedłużenia do 70 roku życia (za zgodą KRS)

+ ! 2 odchodzenie sędziego sądu powszechnego w stan spoczynku na wniosek po ukończenu 55 lat i po przepracowaniu w zawodzie 25 lat (kobieta), po ukończeniu 60 lat i po przepracowaniu w zawodzie 30 lat (mężczyzna)

+ ! 3 odchodzenie w stan spoczynku sędziów SN i NSA po ukończeniu 70 lat

+ ! sędzia może też zostać przeniesiony w stan spoczynku ze względu na stan zdrowia lub w razie zmian w organizacji sądowej

+ ! 1 sędziowie podlegają wyłącznie KRP oraz ustawom. Tym samym sędzia nie może odmawiać stosowania ustaw w oparciu o zarzut ich niekonstytucyjności może jedynie uruchamiać stosowną procedurę przed TK, kierując do niego tzw. pytanie prawne

+ ! 2 sędzia nie jest natomiast związany aktami podustawymi (zwłaszcza rozporządzeniami) i może przy rozpatrywaniu poszczególnych spraw samodzielnie oceniać zgodność tych aktów z ustawami i KRP, a w razie stwierdzenia niezgodności - odmawiać ich stosowania

  1. Zasada kolegialności orzeczniczej wyraża dyrektywę kolegialnego wydawania rozstrzygnięć. W postępowaniu sądowym kolegialność jest formą wyższą od jednoosobowości, bo lepiej zabezpiecza cele procesu i prawa uczestników. Kolegialność może być zbudowana na obsadzie czysto zawodowej (urzędniczej) [ lub niezawodowej (obywatelskiej), możliwy jest także skład mieszany [występuje w zasadzie w kształcie : 1 sędzia zawodowy + 2 ławnikow (I instancja) lub 2 sędziów + 3 ławników (przy szczególnie ciężkich zbrodnich)]

+ ! 1 obowiązujące prawo przyjmuje zasadę, że w sądach rejonowych i okręgowych na rozprawie głównej orzeka sąd mieszany

+ ! 2 sąd orzeka w obsadzie czysto zawodowej w szczególności w wyższych instancjach - odwoławczych i kasacyjnej

  1. Zasada udziału czynnika społecznego udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (art. 182 KRP) w Polsce stosuje się od kilku dziesięcioleci system sądu ławniczego, tzn. sądu o mieszanym składzie obejmującym zawodowego sędziego i ławników. Sąd taki działa w sposób jednolity sędzia wraz z ławnikami rozstrzygają wszystkie kwestie i większością głosów wydają orzeczenie. Ławnik jest wyznaczany przez prezesa sądu do udziału w rozprawach, w zasadzie na czas nie przekraczający 12 dni w roku. W zakresie orzekania ławnicy są niezawiśli. Udział ławników w postępowaniu sądowym był zawsze ograniczony do postępowania w I instancji

  1. posiadać obywatelstwo polskie

  2. mieć ukończone 30 lat

  3. pracować lub mieszkać w miejscu kandydowania przez co najmniej rok

  4. wykazywać nieskazitelny charakter

+ ! pewne grupy zawodowe nie mogą być ławnikami, a w szczególności : osoby zatrudnione w sądach i prokuraturach, policjanci, adwokaci, radcy prawni, duchowni i funkcjonariusze Służby Więziennej

+ ! 1 ławnicy występują wyłącznie w sądach powszechnych i wojskowych

+ ! 2 wg. kpk udział ławników jest wymagany w każdej sprawie

+ ! ! ! oprócz ławników udział mogą brać organizacje społeczne oraz poręczyciel społeczny

  1. Zasady związane z organami prokuratury :

  1. zasada jednolitości prokuratury prokuratura stanowi jednolitą władzę, a czynności poszczególnych jej organów są uważane za czynności całej prokuratury

+ ! zasada indyferencji występowanie prokuratora w imieniu całej prokuratury

  1. zasada centralizmu polega na tym, że wszystkie jednostki organizacyjne prokuratury podlegają jednemu naczelnemu organowi, którym jest Prokurator Generalny (naczelny organ prokuratury)

  2. zasada jednoosobowego kierownictwa całością prokuratury oraz każdą jej jednostką organizacyjną kieruje zawsze jedna osoba. Zasada ta jest przeciwieństwem kolegialnego rozstrzygania, które nie występuje w strukturze prokuratury

  3. zasada hierarchicznego podporządkowania organy prokuratury tworzą hierarchię, na szczycie której stoi PG. Oznacza to podporządkowanie prokuratorów niższego szczebla prokuratorom nadrzędnym

+ ! usytuowanie funkcjonariusza prokuratury w hierarchii prokuratorskiej zależy od pozycji jego jednostki organizacyjnej oraz od jego funkcji w ramach tej jednostki, a także od jego stopnia

  1. zasada substytucji każdy organ rokuratury wyższego stopnia może zlecić dokonanie czynności oganowi niższego stopnia za wyjątkiem kiedy ustawa uzależnia wydanie decyzji od konkretnego organu

  2. zasada dewolucji organ prokuratury wyższego stopnia może zawsze przejąć wykonanie czynności należących do zadań organu prokuratury niższego stopnia

ZASADY POZNANIA DOWODOWEGO dotyczą postępowania dowodowego

  1. Zasada prawdy jest naczelna dyrektywą procesu karnego, nakazującą dokonywanie ustaleń faktycznych, zgodnych z rzeczywistością, wypracowanych procesowo z należytą starannością (odnosi się do wszystkich stadiów postępowania karnego

+ ! ! ! 1 Zasada prawdy materialnej rozstrzygnięcia organów procesowych powinny być oparte na prawdziwych ustaleniach faktycznych (art.2 § 2 k.p.k.) podstawą orzeczenia mogą być wyłącznie okoliczności faktyczne, zgodne z prawdą z rzeczywistością

+ ! 1 zasada ta odnosi się wyłącznie do ustaleń faktycznych (do dokonywanego w toku procesu stwierdzenia faktów, mających znaczenie dla decyzji procesowej), a nie do procesu interpretacji prawa. Każde rozstrzygnięcie procesowe zostaje wydane na podstawie określonego stanu faktycznego

+ ! 2 nadrzędność zasada ta jest bezpośrednio związana z celem toczącego się postępowania karnego (z dążeniem do ustalenia prawdy, jako podstawy do rozstrzygnięcia sprawy)

+ ! 3 skierowana jest do sądu i do innych współdziałających z nim organów procesowych

+ ! ! ! 2 PROCES KARNY :

+ ! ! ! 3 zasada bezstronności sąd powinien z jednakową skrupulatnością rozważyć okoliczności przemawiające za i przeciw każdej ze stron. Rozstrzygając sprawę, sąd powinien kierować się wyłącznie materiałem dowodowym uzyskanym w postępowaniu oraz dyrektywami ustawy

  1. z mocy prawa gdy :

  1. sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio

  2. jest spokrewniony z uczestnikami postępowania

  3. był świadkiem czynu, o który sprawa się toczy albo występował w charakterze świadka lub biegłego

  4. brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony albo prowadził postępowanie przygotowawcze

  5. brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie

  6. brał udział w wydaniu uchylonego orzeczenia

  7. brał udział w wydaniu orzeczenia, co do którego wniesiono sprzeciw

  8. prowadził mediację

  1. na wniosek jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie

  1. Zasada bezpośredniości dyrektywa dokonywania ustaleń faktycznych na podstawie dowodów oryginalnych i pierwotnych - pochodzących z pierwszego źródła

+ ! ! ! zasada ta składa się z 3 węższych dyrektyw :

  1. dyrektywa bezpośredniości w znaczeniu formalnym wszyscy sędziowie powinni bezpośrednio i osobiście zetknąć się ze źródłami i środkami dowodowymi, które mają stanowić podstawę orzekania organ procesowy musi osobiście wysłuchać oskarżonego, świadków, biegłych, ponadto powinien zapoznać się z dowodami rzeczowymi, odczytać treść dokumentu

  2. dyrektywa bezpośredniości w znaczeniu materialnym sąd powinien opierać swoje ustalenia faktyczne wyłącznie na dowodach pierwotnych

+ ! 1 dowód pierwotny źródło dowodowe, które miało bezpośredni kontakt z faktem o znaczeniu dowodowym, np. zeznania naocznego świadka lub oryginał dokumentu

+ ! 2 dowód pochodny jest przeciwieństwem dowodu pierwotnego, np. świadek ze słyszenia, który nie był obecny przy zdarzeniu. Dowody pochodne są dopuszczalne w dwóch sytuacjach : 1). Gdy dowód pierwotny jest nieosiągalny lub zbyt trudny do przeprowadzenia oraz 2.) Gdy zachodzi potrzeba sprawdzenia dowodu pierwotnego za pomocą dowodu pochodnego

  1. sąd powinien opierać swoje ustalenia faktyczne wyłącznie na dowodach przeprowadzonych na rozprawie art. 410 k.p.k. podstawę wyroku może stanowić wyłącznie całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (sąd może dokonywać ustaleń tylko na podstawie dowodów przeprowadzonych na tym etapie postępowania, do którego dostęp mają strony postępowania)

  1. Zasada swobodnej oceny dowodów jest dyrektywą dokonywania oceny dowodów bez jakiegokolwiek skrępowania i rygorów ustawowych art. 7 k.p.k. organy postępowania karnego kształtują swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poza tym sędzia nie jest krępowany żadnymi regułami dowodowymi

+ ! 1 jest to uzasadniona swobodna ocena dowodów nie ma tutaj nieograniczonej swobody sędziego sądzia musi wyjaśnić, w jaki sposób oceniał dowody, dlaczego oparł się na jednych, odrzucając inne oraz dlaczego wyciągnął z nich określone wnioski to wszystko czyni poprzez uzasadnianie wszystkich orzeczeń i aktów, które powodują przejście do następnego etapu procesu (chyba że ustawa wyraźnie go z tego zwalnia). W szczególności musi uzasadnić :

+ ! 2 jest to kontrolowana swobodna ocena dowodów swobodna ocena dowodów jest kontrolowana przez sąd, który rozpoznaje środek odwoławczy art. 438 k.p.k. zaskarżone orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli błąd ten mógł mieć wpływ na treść tego orzeczenia

+ ! 3 sąd ocenia dowody po ich przeprowadzeniu, dokonując nie tylko oceny każdego dowodu z osobna, lecz także oceny kompleksowej oceny aposteriorycznej. Oprócz tego sąd ocenia przydatność zawnioskowanego dowodu lub ewentualność dopuszczenia dowodu z urzędu do udowodnienia danej kwestii ocena aprioryczna

+ ! oceną aprioryczną jest uznanie sądu :

  1. że okoliczność nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia

  2. że okoliczność została już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy

  3. o nieprzydatności dowodu do ustalenia danej okoliczności

  4. o tym, że dowodu nie da się przeprowadzić, gdy np. świadek zmarł

+ ! 4 zakaz antycypacji dowodowej nie można z góry przesądzać o tym, że dany dowód jest nieprawidłowy

ZASADY DYNAMIZMU AKCJI PROCESOWEJ

  1. Zasada legalizmu ścigania karnego odnosi się ona do ścigania przestępstw publicznoskargowych i mówi, że powołany przez ustawę do działania z urzędu organ procesowy jest zobowiązany do wszczęcia i do kontynuowania wszczętego ścigania karnego przestępstwa przy założeniu, że ściganie z urzędu jest prawnie dozwolone i merytorycznie zasadne

+ ! 1 k.p.k. przyjmuje, że istnieje obowiązek podjęcia ściagania bez względu na to, kto jest sprawcą przestępstwa. Wyjątek : ustwodawca wprowadz pewne immunitety (art. 13 k.p.k.)

+ ! 2 uprawdopodobnienie faktu popełnienia przestępswta zobowiązuje organ ściagania do podjęcia i prowadzenia (kontynuowania) akcji ścigania karnego

+ ! 3 zasada legalizmu wiąże wszystkie organy ścigania, przede wszystkim prokuratora, Policję, a także organy Straży Granicznej, UOP, kontroli finansowej oraz inne wyjątkowo uprawnione organy (np. strażnicy leśni - gdy przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące z lasów będących własnością SP)

+ ! 4 zasada legalizmu nakłada obowiązek ścigania z chwilą powzięcia wiadomości o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu

+ ! ! ! 1 legalizm ściagania oznacza tutaj istnienie obowiązku ścigania

+ ! ! ! 2 PROCES KARNY :

  1. Zasada oportunizmu ścigania karnego odnosi się ona do ścigania przestępstw prywatnoskargowych i polega na tym, że prokurator ma prawo ich ścigania, jeżeli uzna, że wymaga tego interes społeczny (art. 60 k.p.k.). Wówczas może wszcząć postępowanie karne lub przyłączyć się do postępowania już wszczętego przez oskarżyciela prywatnego.

+ ! 1 organ procesowy może zaniechać ściagania, mimo że ściganie z urzędu jest prawnie dozwolone i faktycznie zasadne

+ ! 2 oportunizm ścigania oznacza tutaj uprawnienie organów ścigania do uznania niecelowości ścigania, nie obowiązek

+ ! 3 w doktrynie wyróżnia się, w zależności od stopnia sprecyzowania kryteriów uzasadnijących uznanie ścigania za niecelowe :

  1. oportunizm nieograniczony

  2. oportunizm umiarkowany

a także :

  1. oportunizm właściwy jeżeli rezygnacja ze ścigania karnego następuje ze względu na pozaprawną niecelowość procesu

  2. oportunizm niewłaściwy rezygnacja ze ścigania ze względu na błahość sprawy

+ ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! W JEDNYM STADIUM PROCESU KARNEGO MOŻE OBOWIĄZYWAĆ TYLKO JEDNA Z POWYŻSZYCH ZASAD, a ewentualne odstępstwa od danej reguły należy traktować jako wyjątki od zasady legalizmu lub oportunizmu

  1. Zasada oficjalności (ścigania z urzędu) zasada ta obowiązuje w postępowaniu przygotowawczym (chyba, że ustawa uzależnia to od określonego zezwolenia) i w postępowaniu wykonawczym (postępowanie wszczyna się natychmiast po tym jak stanie się ono wykonalne). Zgodnie z nią organ wszczyna i kontynuuje postępowanie bez względu na jakikolwiek wniosek

+ ! jeżeli w kodeksie nie jest określone, że dane przestępstwo jest ścigane na wniosek oznacza to, że jest ścigane z urzędu

  1. Zasada skargowości zasada ta obowiązuje w postępowaniu głównym, apelacyjnym i kasacyjnym. Zgodnie z nią organ wszczyna i prowadzi postępowanie, ale wyłącznie w wyniku wniesienia skargi przez pokrzywdzonego

+ ! 1 rodzaje skarg :

  1. zasadnicze :

skargi te inicjują postępowanie

  1. etapowe :

  1. inne zażalenia incydentalne :

  1. Zasada kontradyktoryjności spór równouprawnionych stron przed bezstronnym organem. Typowym procesem o charakterze konrtadyktoryjnym jest proces cywilny. Rozprawa główna ma taki charakter

+ ! 1 główną cechą kontradyktoryjności jest udział stron i jawność rozprawy

+ ! 2 inne cechy :

  1. możliwość składania wniosków

  2. możliwość składania oświadczeń

  3. możliwość składania pytań do świadków

  4. możliwość udziału w czynnościach dowodowych

  5. możliwość składania odwołań

  1. Zasada inkwizycyjności (śledczości) obowiązuje w postępowaniu przygotowawczym. Zgodnie z tą zasadą organ działa bez udziału stron

+ ! 1 art. 297 cele procesu przygotowawczego

+ ! 2 art. 299 strony postępowania przygotowawczego

+ ! 3 art. 316 prawo stron do udziału w czynnościach niepowtarzalnych

+ ! 4 art. 317 prawo stron do udziału w innych czynnościach

ZASADY GWARANCYJNE

  1. Zasada prawa do obrony oskarżony ma prawo bronić swych interesów, tzn., że oskarżonemu przysługuje prawo do obrony oraz prawo do korzystania z pomocy obrońcy (art. 6 k.p.k.)

+ ! 1 w sensie materialnym wyraża się we wszystkich czynnościach podejmowanych przez oskarżonego i przez inne organy w celu obrony interesów oskarżonego

+ ! PROCES KARNY oskarżony w szczególności :

+ ! 2 w sensie formalnym oskarżony ma prawo do korzystania z pomocy obrońcy jako osoby ustawowo upoważnionej do udzielania pomocy w sprawach karnych (obrońca może przedsiębrać czynności procesowe jedynie na korzyść oskarżonego). Obrona :

  1. w sensie procesowym z urzędu

  2. w sensie cywilnoprawnym z wyboru

+ ! PROCES KARNY :

+ jeżeli w toku postępowania biegli stwierdzą jednak poczytalność obrońca może zostać zwolniony

+ ! ! ! 1 osoba uprawniona obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury

+ ! ! ! 2 liczba obrońców 1 oskarżony może posiadać jednocześnie nie więcej niż 3 obrońców

+ ! ! ! 3 liczba oskarżonych obrońca może bronić kilku oskarżonych jeżeli nie pozostają w sprzeczności ich interesy

  1. Zasada domniemania niewinności zasada wynikająca z konstytucji i z prawa międzynarodowego, zawarta w art. 5 k.p.k., która mówi, że oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem

+ ! 1 wyrok prawomocny wyrok jest prawomocny gdy :

  1. albo wyczerpany został tok odwoławczy

  2. albo ktoś się po prostu nie odwołał

w związku z czym postępowanie się zakończyło i nie ma już możliwości odwołania się, zaskarżenia

+ ! 2 oskarżonego chronią :

  1. KK art. 212 pomównienie (prywatnoskargowe)

  2. KC art. 23 - 24 ochrona dóbr osobistych

+ ! 3 ciężar dowodu nie spoczywa na oskarżonym nie musi on nic udowadniać, tylko muszą udowodnić jemu

  1. Zasada in dubio pro reo zgodnie z tą zasadą wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Jednocześnie zakazuje ona ustaleń alternatywnych

+ ! ustalenia alternatywne np. przyjmuje się, że ktoś ukradł albo 1 albo 2 rzecz lub, że ukradł coś tej osobie albo innej ! TAK BYĆ NIE MOŻE ! z ustaleń musi to jasno wynikać

  1. Zasada publiczności zasada kodeksowa i konstytucyjna, jest ona wyrazem prawa każdego do świadomości o przebiegu procesu i wyroku

+ ! 1 rola i skutki upublicznienia :

  1. pozytywne :

  1. negatywne np. przedwczesne osądzenie przez społeczeństwo jeszcze nie skazanego oskarżonego

+ ! 2 jawność rozprawy z reguły rozprawa jest jawna ALE zakaz wstępu na sale rozpraw mają osoby nieletnie i uzbrojone (chyba, że sąd zezwoli małoletniemu lub osobie obowiązanej do noszenia broni na udział) oraz osoby znajdujące się w stanie nie licującym z powagą sądu

+ ! 3 wyłączenie jawności :

  1. obligatoryjne niejawna jest rozprawa :

  1. na wniosek w części lub w całości na żądanie osoby, która złożyła wniosek o ściaganie

  2. fakultatywne może wyłączyć w części lub w całości, jeżeli choćby 1 z oskarżonych jest nieletni lub na czas przesłuchania świadka, który nie ukończył 15 lat

+ ! 4 osoby zaufania w razie wyłączenia jawności, mogą być obecne na rozprawie, oprócz osób biorących udział w postępowaniu - po dwie osoby wskazane przez oskarżyciela publicznego, posiłkowego, prywatnego i oskarżonego (jeżeli jest kilku oskarżonych lub oskarżycieli - każdy z nich może żądać po 1 osobie

+ ! 5 ogłoszenie wyroku odbywa się jawnie (w przypadku wyłączenia jawności uzasadnienie wyroku może również nastąpić z wyłączeniem jawności)

  1. Zasada kontroli procesu zasada ta mówi, że wszystkie czynności procesowe i decyzje podlegają kontroli prawnej

+ ! 1 kontrola prawna jest to (I) badanie zgodności z prawem czynności procesowych i podejmowanie przewidzianych przez prawo działań korygujących oraz (II) badanie zasadności merytorycznej rozstrzygnięć

+ ! 2 3 rodzaje kontroli :

  1. judykacyjna :

  1. instancyjna (odwołanie się)

  1. nadzór prokuratora nad prowadzeniem postępowania

  1. społeczna

  2. administracyjna (nadzór służbowy)

+ ! + ! + ! + ! ZASADA równouprawnienia stron + ! + ! + ! + !

PRZESŁANKI PROCESOWE

  1. przesłanka procesowa okoliczność, sytuacja lub stan, od którego rozpoczyna się postępowanie lub który powoduje zakończenie postępowania

  1. rodzaje :

  1. negatywne wyłączające proces

  2. pozytywne rozpoczynające proces

+

  1. materialne wiążą się z odpowiedzialnością materialną

  1. formalne warunkują sam proces karny :

  1. zbieg przesłanek procesowych negatywnych Jeżeli mamy do czynienia z 2 lub więcej przesłankami negatywnymi to :

  1. gdy mają takie same skutki wszystkie stanowią 1 podstawę decyzji kończącej postępowanie

  2. gdy mamy jedną przesłankę uniewinniającą i jakąś inną przesłankę wtedy następuje umorzenie

PRZEDMIOT PROCESU KARNEGO

  1. Przedmiot procesu problematyka odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucone mu przestępstwo

  1. Powód toczenia się procesu karnego proces wszczyna się i toczy z powodu uzyskania przez organ procesowy uwiarygodnionej wiadomości o popełnieniu przestępstwa

  1. Cel do którego dąży proces każdy proces dąży do subsumcji czyli przełożenia przepisu na sprawę

  1. Odpowiedzialność karna powinność poniesienia przez konkretną osobę konsekwencji określonych w prawie karnym za konkretne przestępstwo odpowiedzialonść ta ma 2 podstawy :

  1. podstawa faktyczna odpowiedzialności czyn zarzucony oskarżonemu, który w przypadku potwierdzenia dowodami zasadności zarzutu zostaje przypisany oskarżonemu w wyroku MUSI tutaj zachodzić tożsamość czynu zarzucanego i przypisanego oskarżonemu czyn za który oskarżony jest skazany musi być czynem o który został oskarżony (konsekwencją stwierdzenia, że tożsamość nie zachodzi jest umorzenie postępowania)

+ ! tożsamość jest wyłączona, gdy wyjdzie na jaw, że :

  1. podstawa normatywna odpowiedzialności kwalifikacja prawna zarzucanego czynu NIE MUSI tutaj zachodzić tożsamość czynu, np. w akcie oskarżenia jest mowa o zabójstwie, a w wyroku o morderstwie (forma kwalifikowana)

CZYNNOŚCI PROCESOWE

  1. Zdarzenie procesowe zmiana w świecie zewnętrznym, która nie ma cech czynności procesowej czyli nie ma cech działania człowieka, ale mimo to wywołuje przewidziane przez prawo skutki procesowe (nie jest zdarzeniem procesowym upływ czasu)

  1. Czynność procesowa zachowanie się uczestnika procesu, które wywołuje skutki przewidziane przez prawo procesowe (polega na działaniu człowieka)

  1. Podziały czynności procesowych :

  1. ze względu na cel :

  1. ze względu na sposób komunikowania :

  1. ze względu na podmiot :

  1. ze względu na ich charakter :

C Z Y N N O Ś C I P R O C E S O W E

Oświadczenia procesowe

Czynności realne

Spostrzeżenia

Oświadczenia wiedzy

Oświadczenia woli

Oświadczenia postulujące np. wnioski dowodowe, prośby, podania

Oświadczenia władcze (imperatywne) podejmuje je organ procesowy

Decyzje (rozstrzygnięcia) wiążą wsyzstkich uczestników procesu

Polecenia wiążą tylko te organy, do których są skierowane

Orzeczenia

Zarządzenia są to decyzje wydawane w kwestiach mniejszej wagi :

  • w p. przygotowawczym wydaje prokurator

  • w p. sądowym wydaje prezes sądu lub przewodniczący

Wyroki

Postanowienia wydaje się je gdy udtawa nie przewiduje wydania wyroku i nie zezwala na wydanie zarządzenia

Zwyczajne

Nakazowe

+ ! ! ! 2 WYROKI :

+ 1 wyroki uzasadnia się z urzędu gdy :

+ 2 nie uzasadnia się wyroków nakazowych !

+ ! ! ! 3 POSTANOWIENIA :

  1. Niewadliwość czynności procesowych czynność procesowa jest niewadliwa gdy :

  1. jest zgodna z przepisami prawa :

  1. istnieje wola uczestników czynności procesowej w przypadku oświadczeń procesowych niedopuszczalny jest przymus fizyczny

  2. nie zachodzą wady woli uczestników czynności procesowej w przypadku oświadczeń procesowych niedopuszczalny jest przymus psychiczny oraz błąd co do treści oświadczenia woli

  3. brak jest warunków w odniesieniu do oświadczeń procesowych nie może być to czynność pod warunkiem

  1. Następstwa naruszania warunków niewadliwości :

  1. nieważność czynności procesowej (zlikwidowane 01.07.03 r.) obecnie jest tylko 1 przypadek nieważności poza KPK nieważność orzeczeń wydanych w stosunku do osób represjonowanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

  2. bezskuteczność czynności procesowej czynność nie wywołuje skutków prawnych, gdyż :

  1. niedopuszczalność czynności procesowej gdy czynność przeprowadza się mimo braku jej ustawowych warunków zlekceważenie niedopuszczalności czynności prowadzi do powstania przyczyny odwoławczej, a nawet do bezskuteczności czynności

  2. wadliwość czynności procesowej czynność jest wadliwa gdy (I) w toku postępowania popełniono uchybienie, które mogło mieć wpływ na treść tej czynności [error procedendi] lub gdy (II) konkretna decyzja jest obarczona uchybieniem, a nie cała czynność [error decedendi]

+ ! 1 rodzaje wadliwości :

+ ! 2 dodatkowe zasady :

+ ! 3 konwalidacja usuwanie wad czynności i całego postępowania przed wydaniem orzeczenia kończącego proces, bez użycia następnej instancji czyli środków odwoławczych. Rodzaje konwalidacji :

+ ! 4 konwalidacja jest wyłączona jeżeli powstał stan nieodwracalny

  1. bezzasadność czynności procesowej niezasadność czyli zaprzeczenie zasadności czynności prawnej, np. bezzasadny jest akt oskarżenia, który nie jest poparty żadnymi dowodami

  1. Promulgacja decyzji procesowej jest to umożliwienie w odpowiedniej formie zapoznania się z decyzją przez inne osoby :

  1. orzeczenie lub zarządzenie (I) wydane podczas rozprawy ogłasza się ustnie; (II) wydane poza rozprawą doręcza się prokuratorowi, stronie i osobie, która nie była stroną, którym nie przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie brali oni udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu (uwierzytelniony odpis)

  2. wyrok ogłasza się publicznie na 7 dni w sekretariacie

  1. Odwoływalność decyzji procesowych 2 aspekty :

  1. odwoływalność wewnętrzna decyzja procesowa może być całkowicie zmieniona przez organ, który ją wydał zanim zostanie upubliczniona. 2 warunki :

  1. odwoływalność zewnętrzna decyzja procesowa może być całkowicie zmieniona, już po zapoznaniu się stron procesu z jej treścią, w drodzę wyjątku :

  1. Odwoływalność oświadczeń stron procesowych strona nie może odwołać swojego oświadczenia, chyba że zachodzą wyjątki :

  1. cofnięcie środka odwoławczego tutaj jednak też wyjątki :

  1. odstąpienie od oskarżenia

  2. cofnięcie powództwa cywilnego

  3. cofnięcie wniosku o ściaganie, ale tylko do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej chyba, że chodzi o przestępstwo zgwałcenia

  4. cofnięcie sprzeciwu wobec wyroku nakazowego

  5. wniesienie apelacji przez oskarżonego od wyroku wydanego w wyniku porozumienia

  6. cofnięcie prośby o ułaskawienie

+ ! ! ! odwołanie oświadczenia jest skuteczne tylko wtedy, gdy organ procesowy uzna, że nie ma podtaw do dalszego postępowania na podstwie tego oświadczenia

  1. Prawomocność wyadana decyzja procesowa jest już NIEPODWAŻALNA. Rodzaje prawomocności :

  1. formalna decyzja nie podlega już zaskarżeniu w normalnym toku instancji, czyli za pomocą zwykłych środków zaskarżenia następuje gdy :

  1. materialna nie jest dopuszczalne wszczęcie i prowadzenie od nowa postępowania już prawomocnie zakończonego ! WYJĄTEK : przekazanie skazanego przez obce państwo do wykonania wyroku w Polsce

+ ! ! ! Litis pendentio zawisłość prawna sporu sytuacja, gdy w danej sprawie toczy się już postępowanie, więc nie można wszcząć drugiego

  1. Terminy 2 definicje :

  1. termin to okres czasu, w którym należy dokonać stosownej czynności procesowej

  2. termin to określony punkt czasowy, w którym czynność procesowa ma być wykonana

+ ! ! ! 1 podział terminów :

Według upływu czasu

Według następstw niezachowania terminów

Według sposobu określenia

Według charakteru terminów

Minimalne muszą upłynąć, aby czynność mogła być dokonana

Maksymalne takie, w których należy wykonać czynność do momentu upływu zakreślonego czasu

Zawite

Prekluzyjne

Instrukcyjne

określane kalendarzowo

Określane zależnie od stanu zaawanso - wania proceu

Blankietowo - "na dalszy okres czasu"

Cywilnopra -wne

Karnomaterialne określone w rozdziale 11 KK

+ ! ! ! 2 terminy zawite czynność dokonana po ich upływie jest bezskuteczna. Są to głównie terminy do (I) wnoszenia środków zaskarżenia lub (II) sporządzenia uzasadnienia wyroku. Mogą być przywrócone przez sąd lub prokuratora tylko, gdy zaistniała sytuacja niezależna od stron. Terminy zawite dotyczą tylko stron. Wniosek o przywrócenie terminu 7 dni od ustania przeszkody przy wykonaniu czynności

+ ! ! ! 3 terminy prekluzyjne czynność dokonana po ich upływie jest bezskuteczna. Nie można ich przywrócić. Dotyczą stron procesowych i organów procesowych. Np. 7 dni orzeczenie wydania wyroku

+ ! ! ! 4 terminy instrukcyjne Nie wywołują bezskuteczności czynności dokonanej po ich upływie i wiążą tylko organy procesowe. Np. 14 dni uzasadnienie wyroku

+ ! ! ! 4 terminy cywilnoprawne (I) roszczenie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie [1 rok] oraz (II) sciągnięcie zasądzonych kosztów procesu [3 lata]

DOWODY

  1. Prawo dowodowe ogół norm regulujących zbieranie, utrwalanie i wykorzystywanie dowodów w procesie

  2. Postępowanie dowodowe przebieg procesowy, w czasie którego są zbierane, utrwalane, przeprowadzane i oceniane dowody

  3. Źródło dowodu osoba lub rzecz, od której pochodzi dowód (środek dowodowy), np. ruchomość, nieruchomość, części zwłok, zwierzęta

  4. Środek dowodowy nośnik informacji o fakcie, który ma zostać udowodniony, np. zeznania, wyjaśnienia, cechy charakterystyczne rzeczy

ŹRÓDŁO DOWODOWE

ŚRODEK DOWODOWY

CZYNNOŚĆ DOWODOWA

Oskarżony

Wyjaśnienie

Przesłuchanie

Świadek

Zeznania

Przesłuchanie

Biegły

Opinia

Odczytanie

  1. Przedmiot dowodu fakt, który podlega udowodnieniu. Podział faktów :

  1. fakt główny fakt, którego stwierdzenie jest głownym celem całego postępowania dowodowego

  2. fakt dowodowy (poszlaka) fakt, z którego istnienia lub nieistnienia można wyciągać wnioski czy zaistniał fakt główny czy nie

  1. Czynności dowodowe są to te czynności, które polegają na poszukiwaniu, ujawnieniu lub kontroli dowodów. Ich podstawowym celem jest dostarczenie materiału potrzebnego do dokonania ustaleń faktycznych (czyli faktu głównego)

  2. Klasyfikacja dowodów :

  1. ze względu na liczbę źródeł dowodu oddalających fakt udowadniany od źródła dowodu :

  1. ze względu na charakter źródła dowodu :

  1. ze względu na zawartość treści intelektualnej w dowodzie :

  1. ze względu na genezę źródła dowodu :

  1. ze względu na formalizm dowodu :

  1. ze względu na przedmiot dowodu :

  1. Surogaty udowodnienia fakty, które przyjmuje się za bezsporne i które nie wymagają udowodnienia

  1. notoryjność posiadanie bezspornej wiedzy o pewnych faktach przez organ procesowy i strony :

  1. oczywistość fakty, o których zakłada się, że przeciętnie wykształcony i rozumny człowiek uważa je za oczywiste

  2. uprawodopodobnienie nie oznacza, że tego rodzaju faktu nie trzeba będzie udowodnić trzeba będzie ! ale później... w tym momencie postępowania wystarczy uprawdopodobnienie

  3. domniemanie osąd o wysokim prawdopodobieństwie jakiegoś faktu, wysnuty z innych faktów nie budzących wątpliwości

  1. Wprowadzenie dowodów do procesu w postępowaniu dowodowym wszelkie dowody przeprowadza się na wniosek : stron, pozwanego lub z urzędu. Wniosek dowodowy składa się ustnie lub na piśmie, musi on zawierać określenie źródła dowodu (imię i nazwisko świadka) oraz tezę dowodu (fakty, które mają być udowodnione). Wniosek może zostać oddalony gdy :

  1. przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne

  2. dowodu nie da się przeprowadzić

  3. dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczność

  4. okoliczność nie ma znaczenia dla sprawy lub jest już udowodniona

  5. wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania

+ ! oddalenie wniosku w formie postanowienia z uzasadnieniem

  1. Zakazy dowodowe normy prawne które zabraniają przeprowadzenia dowodu w określonych warunkach lub wprowadzające ograniczenia w uzyskiwaniu dowodów :

ZAKAZY DOWODOWE

BEZWARUNKOWE

WARUNKOWE

  1. Zakaz dowodzenia za pomocą określonych faktów

  1. ponowne dowodzenie przestępstwa już osądzonego

  2. ponowne dowodzenie prawa lub stosunku prawnego wbrew konstytutywnemu orzeczeniu innego sądu

  3. przeprowadzanie dowodu z zeznań świadka, który skorzystał z prawa odmowy zeznań lub został zwolniony z obowiązku ich złożenia na swój wniosek

  4. dowodem nie może być przebieg narady sędziowskiej i sposób głosowania sędziów

Tajemnice :

  1. państwowa może zwolnić specjalny organ w postępowaniu sądowym lub przygotowawczym

  2. służbowa może zwolnić sąd w postępowaniu sądowym i prokuratura w przygotowawczym

  3. zawodowa :

  • I grupa może zwolnić jw.

  • II grupa adwokat, notariusz, radca, lekarz może zwolnić tylko sąd w obydwu postępowaniach

  • II grupa dziennikarz może zwolnić jw.

  1. Zakaz dowodzenia za pomocą określonych dowodów

  1. nie wolno przesłuchiwać jako świadka obrońcy lub adwokata, który dowiedział się o fakcie udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę

  2. nie wolno przesłuchiwać duchownego co do faktu, o którym dowiedział się podczas spowiedzi

  3. zakaz powoływania pewnych kategorii osób jako biegłych

  4. nie może stnowić dowodu złożone wobec biegłego lub lekarza oświadczenie oskarżonego o popełnionym czynie

  5. tajemnica psychiatryczna inna niż lekarska

  1. zakaz przesłuchiwania świadka, który skorzystał z możliwości odmowy zeznań jeśli jest osobą najbliższą

  2. nie musi zeznawać osoba pozostająca w szczególnie bliskim stosunku osobistym z oskarżonym, która na swój wniosek została zwolniona z tego obowiązku

  3. świadek może nie odpowiedzieć na pytanie jeśli mogłoby to narazić osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność karną

  1. Zakaz dowodzenia określonymi metodami

  1. nie mogą być dowodami np.: zeznania złożone w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi (pod groźbą itp.)

  2. przy zastosowaniu hipnozy, narkomanii, poligrafu - zakazane !

  1. zakaz zastępowania wyjaśnień treścią pism, zapisków urzędowych

ŚRODKI PRZYMUSU

  1. Środek przymusu pewna czynność organów procesowych, która zmierza do wymuszenia spełnienia obowiązków procesowych lub zapewnienia prawidłowego toku procesu. Polegają one na zastosowaniu przymusu lub groźby jego zastosowania.

  1. Dyrektywy związane ze stosowaniem środków przymusu :

  1. można je stosować tylko w przypadkach określonych w KPK

  2. musi zachodzić niezbędna potrzeba

  3. minimalizacji skutków dyrektywa aby skutki dla zdrowia, życia, majątku itp. były jak najmniej dotkliwe

  1. Podział środków przymusu :

Zapobiegawcze

Zatrzymanie procesowe

Zabezpieczenie majątkowe

List gończy

List żelazny

Kary porządkowe

izolacyjne tyczasowe aresztowanie

Nieizolacyjne

Kara pieniężna

Zatrzymanie i doprowadzenie

aresztowanie

obciążenie kosztami

Poręczenie

dozór policji

określone nakazy i zakazy zachowania

zakaz opuszczania kraju

Majątkowe

niemajątkowe

społeczne

indywidualne

  1. Zatrzymanie :

  1. zatrzymanie obywatelskie (ujęcie) każdy może ująć osobę (I) przyłapaną na gorącym uczynku przestępstwa lub (II) uciekającą bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, pod warunkiem że zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości należy ją wtedy niezwłocznie oddać w ręce policji. W razie stawiania oporu przez osobę zatrzymywaną dopuszczalne jest zastosowanie siły fizycznej w stopniu nie przekraczającym potrzeb jej zatrzymania

  2. zatrzymanie właściwe krótkotrwałe pozbawienie wolności celem zastosowania środka zapobiegawczego lub celem doprowadzenia podejrzanego bądź oskarżonego do organu procesowego dokonuje Policja lub inny organ ścigania karnego. Ze względu na cel możemy wyróżnić :

+ ! 1 przesłanki (I) materialna uzasadnione przypuszczenie (nie podejrzenie), że osoba podejrzana popełniła przestępstwo; (II) formalne (1) obawa ucieczki; (2) obawa ukrycia się; (3) obawa zatarcia śladów; (4) niemożność ustalenia tożsamości osoby podejrzanej

Zatrzymanie policyjne

Zatrzymanie celem przymusowego doprowadzenia

Zatrzymanie niestawiającego się oskarżonego, podejrzanego (nieusprawiedliwone)

Zatrzymanie i doprowadzenie niestawiającego się świadka

Organ uprawniony

Policja, ABW, Straż Graniczna

Prokurator

Sąd, Prokuratura, Policja

Sąd, Prokurator

Organ ropatrujący zażalenie

Sąd

Sąd

Sąd

Sąd

+ ! 2 Obowiązki Policji w związku z zatrzymaniem :

+ ! 3 nie jest możliwe ponowne zatrzymanie tej samej osoby na podstawie tych samych faktów (trzeba zebrać nowe dowody)

+ ! 4 zatrzymanie w toku postępowania przygotowawczego osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa podlega zaliczeniu na poczet orzeczonej kary

  1. List żelazny porozumienie pomiędzy właściwym miejscowo sądem okręgowym a oskarżonym przebywającym za granicą, na mocy którego oskarżony zobowiązuje się, że stawi się do sądu lub prokuratora w oznaczonym terminie i będzie przestrzegać określonych w ustawie warunków, w zamian za co będzie odpowiadał z wolnej stopy aż do prawomocnego ukończenia postępowania

PRZEBIEG PROCESU KARNEGO

Postępowanie przygotowawcze

  1. Formy postępowania przygotowawczego (I) śledztwo lub (II) dochodzenie, ewentualnie (III) czynności niecierpiące zwłoki

  2. Cele postępowania przygotowawczego :

  1. ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo

  2. wykrycie i w razie potrzeby potrzeby ujęcie sprawcy

  3. zebranie danych o podejrzanym

  4. wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie osób pokrzywdzonych i rozmiarów szkody

  5. zebranie, zabezpieczenie i niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu

  1. Strony w postępowaniu przygotowawczym :

  1. pokrzywdzony pokrzywdzony ma status strony w postępowaniu przygotowawczym niezależnie od tego, czy bierze w nim aktywny udział czy też zachowuje się biernie

  2. podejrzany jako strona ma zagwarantowane materialne (podejmowanie czynności procesowych w celu ochrony swoich interesów w procesie) oraz formalne (możliwość korzystania z pomocy obrońcy) prawo do obrony

  3. osoby nie będące stronami osoba fizyczna, instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, niebędąca pokorzywdzonym, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie

  1. Porządek czynności :

  1. fazy poprzedzające formalne wszczęcie postępowania poprzedza postępowanie sprawdzające albo dochodzenie wstępne

  2. postępowanie przygotowawcze w sprawie (in rem) faza ta rozpoczyna się z chwilą wydania postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia bądź z chwilą „faktycznego” wszczęcia dochodzenia wstępnego i trwa do momentu wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów lub przesłuchania w charakterze podejrzanego

  3. postępowanie przygotowawcze przeciwko podejrzanemu (in personam) toczy się ono czasem od pierwszej chwili, gdy jest znana osoba podejrzanego i gdy od początku ta osoba jest traktowana jak podejrzany. Zazwyczaj jednak upływa trochę czasu od wydania postanowienia o wszczęciu. Postępowanie in personam jest poświęcone poszukiwaniu, zbieraniu i utrwalaniu dowodów, a więc tym wszystkim czynnościom dowodowym, które pozwalają na ustalenie, kto jest sprawcą przestępstwa

  4. przedstawienie zarzutów granicą pomiędzy in rem a in personam jest przedstawienie zarzutów. Odbywa się ono, gdy dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniają dostateczne podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba. Na przedstawienie zarzutów składają się m.in. następujące czynności :

+ ! 1 od takiej procedury przedstawienia zarzutów można odstąpić w dochodzeniu wstępnym MIANOWICIE w dochodzeniu wstępnym można zanim sporządzi się i ogłosi podejrzanemu postanowienie o przedstawieniu zarzutów przesłuchać go ale tylko w wypadku : (I) niecierpiącym zwłoki (II) gdy nie dokonanie przesłuchania mogłoby spowodować zatarcie śladów lub dowodów przestępstwa, (III) gdy zebrane dowody uzasadniają podejrzenie, że czyn popełniła właśnie ta osoba, a tylko brak czasu uniemożliwia zachowania procedury

+ ! 2 w toku śledztwa lub dochodzenia może powstać potrzeba modyfikacji zarzutu przedstawionego podejrzanemu, gdy okaże się, że : (I) należy mu zarzucić czyn nieobjęty poprzednim postanowieniem o przedstawieniu zarzutów; (II) należy mu zarzucić czyn w zmienionej w istotny sposób postaci; (III) czyn zarzucany należy zakwalifikować z surowszego przepisu

modyfikacja polega na niezwłocznym wydaniu w śledztwie nowego postanowienia o przedstawieniu zarzutów i ogłoszeniu go podejrzanemu i potem przesłuchaniu go lub tylko na ponownym przesłuchaniu w dochodzeniu co do treści nowego albo zmodyfikowanego zarzutu

  1. mediacja (skazanie bez rozprawy) w toku postępowania przygotowawczego, a niekiedy już na samym jego początku możliwe jest konsensualne zakończenie procesu. Mediacja polega na skłanianiu przez bezstronnego mediatora stron do dobrowolnego rozwiązania konfliktu i uregulowania jego następstw w drodze porozumienia stron. Skierowanie przez prokuratora prowadzącego dochodzenie sprawy do mediacji może nastąpić z inicjatywy lub za zgodą stron. Postępowanie mediacyjne nie powinno trwać dłużej niż 1 m-ąc, a jego okresu nie wlicza się do czasu trwania postępowania przygotowawczego. Porozumienie takie staje się prawnie skuteczne dopiero w postępowaniu sądowym, gdy sąd przyjmie je za podstawę swojego orzeczenia. Skazanie bez rozprawy jest możliwe jeżeli :

  1. zakończenie postępowania przygotowawczego oprócz skazania bez rozprawy, są to :

+ ! umorzenie dochodzenia i wpisanie sprawy do rejestru przestępstw (tzw. dochodzenie / postępowanie rejestrowe) polega na tym, że jeżeli dane uzyskane w toku dochodzenia wstępnego lub prowadzonego przez okres co najmniej 5 dni dochodzenia "właściwego" nie stwarzają dostatecznych podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych to można wydać właśnie takie postanowienie i po takim umorzeniu policja ma prowadzić czynności już nie procesowe, ale operacyjno-rozpoznawcze, mające na celu wykrycie sprawcy i uzyskanie dowodów (jest ono możliwe tylko w przypadku dochodzenia)

  1. zawieszenie postępowania przygotowawczego nie jest ono trwałym zakończeniem postępowania, a dochodzi do niego, gdy zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania, a w szczególności gdy nie można ująć oskarżonego albo nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby. UWAGA ! postępowanie zawiesza się wtedy na czas trwania przeszkody i tylko na ten czas !

  1. Postępowanie sprawdzające samo zawidomienie o przestępstwie może stanowić podstawę wszczęcia śledztwa lub dochodzenia, gdy wskazane w nim fakty i dowody wskazują na uzasadnione podejrzenie, że zostało popełnione przestępstwo. ALE ! jeżeli istnieją wątpliwości co do tego można wtedy sprawdzić zawarte w zawiadomieniu fakty w ramach właśnie postępowania sprawdzającego

  1. Dochodzenie wstępne (tzw. w niezbędnym zakresie) :

  1. Dochodzenie :

+ ! dochodzenie zapiskowe też uproszczona wersja w zwyczajnej formie protokołu trzeba utrwalić jedynie przesłuchanie podejrzanego i pokrzywdzonego oraz czynności, których nie będzie można powtórzyć, reszta wystarczy utrwalić tylko najbardziej istotne oświadczenia osób biorących udział w czynności

  1. Śledztwo (I) prokuratorskie; (II) policyjne :

Postępowanie główne

  1. Porządek czynności:

  1. wniesienie aktu oskarżenia

  2. postępowanie przejściowe ta faza postępowania głównego polega na :

  1. rozprawa główna :

+ ! 1 policja sesyjna sprawuje ją przewodniczący polega ona na wydawaniu zarządzeń niezbędnych do utrzymania na sali sądowej spokoju i porządku, m.in. wydaje on zarządzenie o wydaleniu z sali osoby znajdującej się w stanie nie licującym z powagą sądu; może on także upomnieć oskarżonego zachowującego się w sposób zakłócający porządek rozprawy, a następnie wydalić go w przypadku gdy upomnienie okaże się bezskuteczne

+ ! 2 szersze jednak uprawnienia w tym zakresie przysługują sądowi może on wydalić osobę biorącą udział w sprawie; wydalić publiczność?; ukarać winnego karą porządkową (grzywną lub karą pozb.wol.)

+ ! nie jest możliwe prowadzenie rozprawy w postępowaniu zwyczajnym pod nieobecność oskarżonego, który ją usprawiedliwił usprawiedliwione niestawiennictwo powoduje odroczenie rozprawy

  1. czynności końcowe postępowania głównego

  1. Jawność rozprawy z reguły rozprawa jest jawna ALE zakaz wstępu na sale rozpraw mają osoby nieletnie i uzbrojone (chyba, że sąd zezwoli małoletniemu lub osobie obowiązanej do noszenia broni na udział) oraz osoby znajdujące się w stanie nie licującym z powagą sądu. Jeżeli chodzi o ogłoszenie wyroku odbywa się ono zawsze jawnie (w przypadku wyłączenia jawności uzasadnienie wyroku może również nastąpić z wyłączeniem jawności)

+ ! 1 wyłączenie jawności :

+ ! 2 udział innych osób (osoby zaufania) w razie wyłączenia jawności, mogą być obecne na rozprawie, oprócz osób biorących udział w postępowaniu - po dwie osoby wskazane przez oskarżyciela publicznego, posiłkowego, prywatnego i oskarżonego (jeżeli jest kilku oskarżonych lub oskarżycieli - każdy z nich może żądać po 1 osobie

Postępowanie apelacyjne

  1. Podstawowe pojęcia:

  1. środek odwoławczy apelacja i zażalenie

  2. zarzuty odwoławcze twierdzenia strony o uchybieniach popełnionych przez sąd I instancji

  3. przyczyna odwoławcza uchybienie, które stwierdzone przez organ odwoławczy powoduje określone następstwa procesowe w stosunku do zaskarżonego orzeczenia

  1. kierunek środka odwoławczego jest to stosunek środka odwoławczego do interesu prawnego oskarżonego (środek odwoławczy na korzyść lub niekorzyść oskarżonego)

  1. gravamen istotą gravamen jest domniemanie, że zaskarżona decyzja jest niekorzystna dla skarżącego odwołujący się może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające jego prawa lub szkodzące jego interesom

  2. zakaz reformationis in peius zakaz pogaoszania sytuacji oskarżonego w procesie, gdy oskarżenia nie zaskarżono na niekorzyść, a zaskarżono na korzyść oskarżonego jeśli środek odwoławczy wniesie się na korzyść oskrażonego to jego sytuacja nie ulegnie pogorszeniu (np. obostrzenie kary jest niemożliwe) zakaz ten obowiązuje w postępowaniu przed sądem (I) odwoławczym i (II) I instancji w razie przekazania sprawy do ponownego rozpozania

  1. Porządek czynności 4 etapy :

  1. czynności sądu I instancji w terminie zawitym 14 dni od doręczenia odpisu wyroku z uzasdnieniem strona może wnieść apelację do sądu I instancji, następnie po sprawdzeniu czy wszystko git, prezes sądu I instancji przedstawia akta sądowi odwoławczemu

  2. przygotowanie do rozprawy apelacyjnej jeszcze raz sprawdza się czy wszystko jest OK.

  3. rozprawa apelacyjna takie same pozfazy co przy rozprawie sądowej

  4. czynności końcowe przede wszystkim obowiązkowe sporządzenie uzasadnienia wyroku w terminie instrukcyjnym 14 dni

  1. Rozstrzygnięcia sądu odwoławczego sąd odwoławczy :

  1. utrzymuje wyrok w mocy

  2. orzeka reforamatoryjnie, czyli (I) zmienia wyrok lub (II) poprawia błędna kwalifikację prawną czynu, w pozostałym zakresie utrzymując w mocy zaskarżony wyrok

  3. orzeka kastoryjnie, czyli uchyla wyrok w części lub w całości i : (I) umarza postępowanie lub (II) przekazuje sprawę sądowy pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

Zażalenie

  1. Zażalenie jest to środek odwoławczy, który inicjuje postępowanie zażaleniowe, czyli inną niż postępowanie apelacyjne, odmianę postępowania odwoławczego, którego celem jest kontorla odwoławcza innych niż wyroki decyzji procesowych, niektórych czynności niebędących dezyjami lub bezczynności organów postępowania

DECYZJE PROCESOWE PODLEGAJĄCE ZASKARŻENIU ZAŻALENIEM

Postanowienia sądu i prokuratora zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustawa stawnowi inaczej

Postanowienia sądu co do środka zabezpieczającego

Postanowienia sądu, prokuratora i prowadzącego śledztwo lub dochodzenie w wypadkach przewidzianych w ustawie

Zarządzenia w wypadkach przewidzianych w ustawie na zasadzie wyjątku

Zachowania organów procesowych niebędące decyzjami

  • czynności w postępowaniu przygotowawczym stronom i osobom niebędącym stronami (jeśli zachodzi gravemen)

  • zatrzymanie zatrzymanemu

  • bezczynność organów postępowania przygotowawczego

  1. Dwuinstancyjność potępowania zażaleniowego zażalenie na decyzje procesową wnosi się zawsze do organu, który wydał zaskarżoną decyzję (tak jak przy apelacji). Termin 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia to od daty doręczenia

  2. Względna dewolutywność w przeciwieństwie do apelacji zażalenie jest w większości przypadków środkiem odwoławczym względnie dewolutywnym organ, który wydał zaskarżoną decyzję, może ją sam naprawić i w ten sposób już na samym początku zakończyć postępowanie zażaleniowe. UWAGA ! bezwzględna dewolutywność zachodzi, jeżeli skład sądu I instancji, który miałby uwzględnić decyzję, uległ zmianie

+ ! w innych wypadkach organ I instancji przekazuje niezwłocznie zażalenie organowi powołanemu do rozpoznania zażalenia

  1. Zażalenie nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia (odwrotnie niż w postępowaniu apelacyjnym) wyjątki o tej reguły:

  1. obligatoryjne wstrzymanie wykonania gdy ustawa je z góry zapowiada (złożenie zażalenia na postanowienie sądu o aresztowaniu świadka, biegłego, specjalisty lub tłumacza jako karyt porządkowej)

  2. fakultatywne wstrzymanie wykonania gdy sąd lub prokurator, który wadał zaskarżoną decyzję lub sąd albo prokurator powołany do rozpoznania zażalenia uznał, że należy wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji (odmowa wstrzymania nie wymaga jednak uzasadnienia)

  1. Organy rozpoznające zażalenia :

SĄD

PROKURATOR nadrzędny

PROKURATOR sprawujący nadzór nad postępowaniem przygotowawczym

w stosunku do postanowień sądowych i zarządzeń prezesa

w stosunku do niektórych postanowień prokuratora, określonych w ustawie

na zatrzymanie osoby podejżanej

w stosunku do postanowień wydanych przez prokuratora, chyba że w ustawa powierza rozpoznanie sądowi

w stosunku do postanowień wydanych przez prowadzącego postępowanie przygotowawcze, jeśli nie jest nim prokurator

generalnie chodzi tu o sąd II instancji w sensie organizacyjno - ustrojowym, np. okręgowy w stosunku do rejonowego

wyjątkowo może to być instancja pozioma (inny skład tego samego sądu)

Postępowanie wykonawcze

  1. Porządek czynności :

  1. czynności wstępne należy do nich przede wszystkim przekazanie wyroku do wykonania w tym celu sąd przesyła odpis wyroku lub wyciąg z niego ze wzmianką o wykonalności odpowiedniemu organowi procesowemu lub zakładowi powołanemu do wykonania orzeczeń. Następnie w przypadku kar majątkowych, kary ogr.wol., pozb.wol., organ wykonujący wzywa skazanego do dobrowolnego zgłoszenia się

  2. właściwe wykonanie

  3. czynności końcowe

Postępowania korekcyjne po uprawomocnieniu się orzeczenia sądowego

  1. Kasacja zwyczajna :

  1. może być wniesiona tylko od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie sądowe

  2. dostępność jest ona dostępna dla wszystkich stron procesowych. Dostępność dla stron jest jednak uzależniona od spełnienia pewnych warunków :

  1. podstawy kasacji kasacja może być wniesiona tylko w razie zaistnienia : (I) bezwzględnej podstawy kasacyjnej czyli bezwzględnej przyczyny odwoławczej lub (II) względnej postawy kasacyjnej czyli innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. UWAGA !!! czyli kasacja nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary

  2. niedopuszczalność kasacji kasacja jest niedopuszczalna od razu :

  1. Kasacja nadzwyczajna :

  1. kasacje nadzwyczajną można wnieść od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie

  2. dostępność kasację taką mogą wnieść tylko 2 organy państwowe : (I) Prokurator Generalny i (II) RPO nie przysługuje ona stronom procesowym

  1. Wznowienie postępowania sądowego w przeciwieństwie do kasacji wznowienie jest środkiem zmierzającym do usunięcia uchybień w dużym stopniu niezależnych od sądu

  1. wznowienie postępowania na wniosek wznawia się na wniosek postępowania, gdy zachodzi któraś z następujących przyczyn :

  1. wznowienie z urzędu gdy zachodzi bezwzględan przyczyna odwoławcza

  1. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego podejmuje się postępowanie obligatoryjnie i fakultatywnie. Postępowanie w sprawie podjęcia toczy się przed sądem I instancji właściwym do ropoznania sprawy, (1) na wniosek oskarżyciela, pokrzywdzonego lub kuratora sądowego albo (2) z urzędu

  1. obligatoryjnie jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany

  2. fakultatywnie (I) jeżeli sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo, uchyla się od dozoru, wykonania orzeczonego obowiązku lub środka karnego albo (II) gdy sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, w szczególności popełnil w ty czasie przestępstwo

+ ! 1 warunkowo umorzonego postępowania karnego nie można podjąć przed upływem okresu próby (1-2 lata) + dodatkowo okresu 6 m-cy

+ ! 2 po podjęciu sprawa toczy się od nowa

Postępowania następcze po uprawomocnieniu się orzeczenia

  1. Postępowanie ułaskawieniowe:

  1. prawo łaski prawo łaski stosuje wyłącznie Prezydent RP. Może on skorzystać z prawa łaski w każdej sprawie o przestępstwo lub wykroczenie, również jeszcze przed prawomocnym skazaniem

  2. generalne zasady :

  1. rodzaje postępowania ułaskawieniowego 2 rodzaje :

+ ! 1 bez względu na to do kogo ta prośba została skierowana, przesyła się ją do sądu, który wydał wyrok w I instancji sąd ten powinien rozpoznać prośbę w ciągu 2 m-cy od otrzymania

+ ! 2 jeżeli prośbę o ułaskawienie sąd zaopiniował pozytywnie Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi RP prośbę o ułaskawienie

  1. Postępowanie w sprawie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, aresztowanie lub zatrzymanie:

  1. przesłanki odszkodowania za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie poniesioną krzywdę w wyniku skazania :

+ ! 1 odszkodowanie oraz zadośćuczynienie przysługują również w razie oczywiście niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania

+ ! 2 szkoda musi wynikać z faktu wykonania przynajmniej w części kary, środka zabezpieczającego lub pozbawienia wolności skutkiem tymczasowego aresztowania lub zatrzymania

  1. odpowiedzialność regresowa w razie naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za krzywdę SP ma roszczenie regresowe w stosunku do osób, które swym bezprawnym działaniem spowodowały niesłuszne skazanie, oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie np. w stosunku do sędziego, który zastosował tymczasowe aresztowanie mimo braku jakichkolwiek podstaw do jego zastosowania

  2. uprawnieni do żądania odszkodowania przede wszystkim ten, kto został niesłusznie skazany, tymczasowo aresztowany lub zatrzymany, a w przypadku jego śmierci ten kto wskutek tego wszystkiego utracił :

  1. przedawnienie roszczeń z upływem 1 roku

  2. właściwość sądu :



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
post karne 4 XI, PRAWO MATERIAŁY, Postepowanie karne
Post. Przygotowawcze, studia prawnicze, 3 rok, post karne
Dowody V, studia prawnicze, 3 rok, post karne
Postepowanie karne, studia prawnicze, 3 rok, post karne
fail, studia prawnicze, 3 rok, post karne
tezy post karne, studia prawnicze, 3 rok, post karne
Dział X - Postępowanie przygotowawcze, studia prawnicze, 3 rok, post karne
pyt umcs 030930b, Post˙powanie karne ˙ zestawy pyta˙ egzaminacyjnych
opracowanie - kpk, studia prawnicze, 3 rok, post karne
kazusy post przyg II studenci 26.11, Prawo, postępowanie karne
13.post.sąd I, Prawo karne procesowe
18. post szczególne, Prawo karne procesowe
Diagramy post przygotowawcze, studia, Postępowanie karne
10.post przyg. I, Prawo karne procesowe
8. post. po uprawomocnieniu sie orzeczenia, prawo karne procesowe
Post. Przygotowawcze, Postępowanie karne (KPK)
11.post.przyg.II, Prawo karne procesowe

więcej podobnych podstron