TRANSPORT KOPALNIANY

05.04.2005

WYKŁAD IV

Temat: Wozy oponowe - cd

Wozy ładująco-odstawcze górnictwa powierzchniowego:

1. ładowarki łyżkowe FEL

2. wozy zgarniakowe

ad. a) Ładowarka łyżkowa - jest to zasadniczo traktor wyposażony w łyżkę z frontu, do załadowania materiału. Niektóre modele są wyposażone w dodatkową łyżkę z tyłu.

Podwozia

• gąsienicowe (małe jednostki, rzadko)

• kołowe oponowe

- opony otoczone stalową gąsienicą (rzadko)

- opony otoczone łańcuchami

- zwykłe opony

Zastosowanie

• załadunek wozów odstawczych (jeżeli zamienimy koparkę łyżkową na ładowarkę, to dla uzyskania tej samej wydajności łyżka powinna być 2 razy większa)

• liczne prace pomocnicze (wyrównanie terenu, rekultywacja, zwałowanie, naprawa dróg itp.)

• przygotowanie materiału będącego mieszanina różnych złóż

• jako zapasowa jednostka załadunkowa

Zalety

• duża ruchliwość i zwrotność

• duża uniwersalność

• łatwe przyuczenie operatora

Wady

• skomplikowana budowa

- wymagana wysoko wykwalifikowana załoga i dobrze zorganizowane zaplecze remontowo-diagnostyczne

• przy załadunku musi manewrować

• łyżka jest mniej wytrzymała aniżeli łyżka koparki

• opróżnianie przez wychył

• podwozie oponowe jest w trudnych warunkach gorsze od gąsienicowego

Parametry

• ekonomicznie uzasadniony zasięg od 300 ÷ 400m, dla podwozia gąsienicowego 100 ÷ 150m

• max. kąt nachylenia podłoża ok. 12 ÷ 15 º

• pojemność łyżki do 70 m³

• moc do ok. 1800 kW

• prędkość jazdy na ogół do 20 km/h (40 km/h)

• koszt od 5,5 ÷ 6 mln US$

• współczynnik gotowości dobrych maszyn A = 0,90

• czas życia do 8 lat

• sterowanie - joystick (1 ÷ 2)

• masa do 300 t

• zbiornik paliwa do 2000 l

Podział ze względu na sztywność jednostki

• z przegubem

• sztywne (bez przegubu)

Podział ze względu na sposób opróżniania łyżki

• wysyp przedni

• wysyp boczny

• zasięrzutna

• łyżki otwierane

ad. b) Wozy zgarniakowe

Cykl pracy

• urabianie przez skrawanie cienkiej warstwy gruntu (następuje akumulacja urobku w skrzyni ładującej)

• po napełnieniu skrzyni ładującej, odstawienie na miejsce wysypu

• opróżnienie skrzyni za pomocą popycharki

• powrót do obszaru urabiania

Zgarniarka jest samozaładowczą i samowyładowczą maszyną transportową.

Cechą charakterystyczną jest przegub (z wyjątkiem zgarniarek doczepnych)

Podwozie

• gąsienicowe (rzadko)

• kołowe

Podział zgarniarek

• ciągnione (bez napędu)

• samojezdne

- z pojedynczym napędem

- z podwójnym napędem

Zgarniarki ciągnione

• doczepne

• naczepne (zawieszone)

Ciągnione pojedynczo lub kilka jednostek

Zgarniarki doczepne współpracują z

• ciągnikiem gąsienicowym

• traktorem oponowym

• wozem oponowym

Zgarniarki samojezdne - współpracują z traktorem jednoosiowym, co oznacza, że traktor i naczepa tworzą konstrukcyjna całość. Zgarniarki tego typu maja układy hydrauliczne do sterowania skrzynią we wszystkich fazach pracy maszyny.

Często opory skrawania przekraczają możliwość zgarniarki (zbyt mała siła pociągowa na haku maszyny)

Sposoby zwiększenia siły pociągowej

• dobór opon

• napęd na wszystkie koła

• stosowanie maszyn z dwoma silnikami

• wykorzystanie drugiej zgarniarki do popychania tej, która urabia

• wykorzystanie spycharki (czasem dwóch), która albo służy tylko do tego aby wspomagać proces urabiania zgarniarek w danym polu eksploatacyjnym, albo spycharki wykonują proces wyrównywania terenu lub urabiają grunt dla potrzeb zgarniarek

Podział zgarniarek ze względu na rozwiązania konstrukcyjne

• tylko skrzynia

• z przenośnikiem zgarniakowym (załadunkowym)

• z wiertłem talerzowym (montowanym dodatkowo lub na stałe)

Zastosowanie

• budowa dróg, autostrad, lotnisk

• budowa nasypów i wałów ochronnych

• budowa kanałów, zbiorników wodnych

• wykonywanie płytkich wykopów

• wyrównywanie terenów o dużych powierzchniach

• w górnictwie powierzchniowym

- usuwanie nadkładu i jego składowanie

- rekultywacja terenu

Parametry

• pojemność skrzyni 0,5 ÷ 50 m³ (z nadsypem +20%)

• szerokość skrawania 2 ÷ 4 m

• głębokość skrawania 0,1 ÷ 0,7 m

• moc 150 ÷ 750 kW

• masa 15 ÷ 80 t

• prędkość transportowa 40 ÷ 60 km/h

• przewidywany czas życia 8 lat

• liczba godzin pracy 1400 h/rok

• max. kąt nachylenia powierzchni urabianej

- spadek 15 º

- poprzeczne nachylenie terenu do 10º

• cena zgarniarek o skrzyni 22 m³ , 310 kW mocy, ok. 0,5 mln US$

Zalety

• duża manewrowość i ruchliwość

• spore nachylenie terenu

• duże wydajności przy zastosowaniu odpowiedniej liczby maszyn

• samozaładunek i samorozładunek

Wady

• urabiane skały muszą mieć małe opory skrawania

• większe opory skrawania - potrzebne są maszyny wspomagające

• nie nadają się do urabiania materiałów kleistych

Wozy odstawcze górnictwa podziemnego UDT

Cecha charakterystyczna - skrzynia

Parametry

• pojemność skrzyni - od kilku do kilkudziesięciu m³

• masa własna - kilka, kilkadziesiąt ton

• moc napędu - od kilkudziesięciu do blisko 1000 kW

• szybkość jazdy - kilka, kilkadziesiąt km/h

• zasięg od 500 ÷ 600 m

• czas życia ok. 20000 h

Podział ze względu na sztywność wozu

• z przegubem

• bez przegubu - sztywny

Podział ze względu na rodzaj napędu

• Diesel

• elektryczny

Sposób opróżniania wozu

• wywrót do tyłu (duża stateczność wozu, potrzeba dużej przestrzeni)

• wywrót boczny (niewielka wysokość, gorsza stateczność)

• rozładunek teleskopowy

• rozładunek grawitacyjny denny

• przenośnikiem zgrzebłowym

- ładowność 10 ÷ 20 t, rozładunek 1t / 2÷4 s

- V łańcucha 0,5 m/s

- masa własna 9 ÷ 19 t

Wozy pomocnicze górnictwa podziemnego

Podział

• uniwersalne (jednostka podstawowa + różnoraki osprzęt)

• specjalistyczne (tylko jeden rodzaj zastosowania)

Przeznaczenie

• przewóz osób

• transport obudów

• dźwigi

• kotwiarki

• spychaki

• bębny linowe

• jednostki ratunkowe

- pożarowe

- medyczne

- pompy wodne

• przewóz materiałów wybuchowych

• urządzenia do układania kabli, rur

• przewóz kontenerów

---