TRANSPORT KOPALNIANY

09.03.2005

WYKŁAD II

Temat: Liny

Zastosowanie:

• urządzenia wyciągowe

• kolejka linowa

• koparki pływające

• koparki łyżkowe

• koparki zgarniakowe

• zwałowarki

• wiertnice

• przenośniki

• dźwignice

Liny wyciągu

Podział funkcjonalny

• nośne

• wyrównawcze

• prowadnicze

• odbojowe

Podział ze względu na kształt przekroju poprzecznego splotki

• okrągłe

- zwykłe

- półzamknięte

- zamknięte

- bezszczelinowe

• trójkątno-splotowe

• owalno-splotowe

• różny kształt splotek

Podział ze względu na kształt przekroju poprzeczny drutu

• okrągły

• kształtowy

• Z-towy

• Es-owy

• Iks-owy

• trapezowy

• inny

Druty

• przenoszenie sił wzdłużnych

- przeznaczone do przenoszenia sił

- nie przeznaczone do przenoszenia sił

• średnica 1 ÷ 4 mm

• powłoka zewnętrzna

- brak powłoki (druty gołe)

- ocynkowane

Rdzenie

• włókna organiczne

• włókna szklane

• masy plastyczne

• lina stalowa

Zadanie do spełnienia

• wypełnienie środka liny

• smarowanie

• dobra współpraca wzajemna splotek

Podział lin ze względu na średnicę drutów i konstrukcję wzajemna splotek (liny nożne w urządzeniach wyciągowych)

• liny typu Seale (kolejne warstwy o różnych średnicach)

• liny typu Warrington (warstwa składa się naprzemiennie z drutów mniejszych i większych)

• liny typu Warrington-Seale ( kombinacja lin w/w)

Podział ze względu na krotność zwicia

• jednozwite

• dwuzwite

• trójzwite

Podział na kierunek zwicia

• współzwite

• przeciwzwite

Wytrzymałość drutów na zerwanie

• liny nośne 1600 ÷ 2600 N/mm²

• liny wyrównawcze 1200 ÷ 1400 N/mm²

Stosunek D/d

gdzie D - średnica bębna, d - średnica liny nośnej

• dla lin z drutów okrągłych 80 ÷ 100

• dla lin budowy półzamkniętej 100 ÷ 120

• dla lin budowy zamkniętej 120 ÷ 140

Stosunek d_1­/d₂

gdzie ­d₁ - system jednolinowy, d_{2­ ­}- system wielolinowy

Jeżeli średnica liny nośnej wyciągu, miała by być duża rzędu 60 lub więcej mm, wówczas korzystniejsze w rozwiązaniu jest zastosowanie systemu i-linowego.

Zależność

Współczynnik bezpieczeństwa

n = obciążenie niszczące / obciążenie użytkowe

= wytrzymałość materiału / naprężenie dopuszczalne

= rzeczywista siła niszcząca linę / maksymalne obciążenie statyczne

Zawiesia

Podział funkcjonalny

• dla lin nośnych

• dla kubłów

• dla skipów i klatek

• dla lin wyrównawczych

Typy rozmieszczenia systemu linowego

• zawiesie dla jednolinów

• zawiesie dla wielolinów

- położenie bezpośrednie

- położenie dźwigniowe

Rozwiązanie konstrukcyjne

• sercowe

• klinowe

Naczynia i przeciwciężary - rodzaje

1. Skipy

ładowność od kilku do kilkudziesięciu ton

Sposoby ładowania skipu

Podział

• kubeł ruchomy

• kubeł stały

Wywrót kubła

• kąt wywrotu 135°

• transport materiałów kleistych

• prosta konstrukcja

• dłuższy cykl

• dynamika w skipie

Wychylenie kubła / wysyp denny

• rozwiązanie dla materiałów kleistych

• cykl krótszy niż dla kubła wywrotnego

• mniejsza dynamika

Kubeł stały

System

• klapa - krzywki - rolki

• gilotyna (zasuwa)

• suwak (nożyce)

Czas zał./rozł. ok. 1t /1s

2) Klatki

• do 6 pięter

• wysokość piętra 1,8 ÷ 2,2 m

• szerokość piętra 1,5 ÷ 2,2 m

• długość piętra 4,0 ÷ 5,5

3) Skipoklatki - rozwiązanie oszczędnościowe, zasadniczo nad głowicą skipu jest klatka

Rozdział funkcji:

• przewóz ludzi - na rozpoczęcie i zakończenie dniówki

• skip - pozostały czas

Qm/Qu = 1 ÷ 2,5 (stare)

= 0,6 ÷ 1,0

gdzie: Qm - masa naczynia

Qu - masa użyteczna

4) Naczynia specjalne

5) Przeciwciężary (przeciwwagi)

• stosowane w wyciągach jednonaczyniowych

• służą do zrównoważenia momentu statycznego od masy naczynia i połowy masy użytecznej

• powinny mieć jak najmniejszy przekrój poprzeczny

Rozmieszczenie naczyń w szybie

Przedział szybu: przestrzeń szybu, w której pracuje jeden wyciąg

Podział:

• równoległe

• szachownicowe

• gwieździste

• mieszane

System prowadzenia naczyń w szybie

• sztywny: drewniany, stalowy

• półsztywny

• podatny: linowy

Wyciągi pochyłe

• górnictwa podziemnego

• górnictwa powierzchniowego

---