Konsultacje: wtorek 12⁰⁰ - 14⁰⁰ pokój 308

Literatura:

• skrypt „Międzynarodowe stosunki finansowe - wybrane problemy” pod redakcją J. Dudzińskiego i H. Nakoniecznej - Kisiel (do kupienia w pokoju 308 lub 406)

• K. Zabielski „Finanse międzynarodowe”, Warszawa 2002

• A. Budnikowski „Międzynarodowe stosunki gospodarcze” - część IV, rozdz. 12 - 17

• P.Bożyk, J.Misala, M.Puławski „Międzynarodowe stosunki ekonomiczne” - rozdz. 7 - 9

Zakres materiału:

1. Kurs walutowy.

2. Wymienialność walut.

3. Pieniądz światowy (funkcje).

4. Rozliczenia międzynarodowe (omawiane na ćwiczeniach).

5. Międzynarodowe systemy walutowe (system waluty złotej, system dolarowo - złoty, system wielodewizowy).

6. Systemy walutowe krajów Europy zachodniej (unia monetarna)

7. Międzynarodowe organizacje finansowe (MFW, Grupa Banku Światowego, EBOR - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju)

8. Bilans płatniczy i metody jego równoważenia (na ćwiczeniach).

9. Problem zadłużenia międzynarodowego.

10. Międzynarodowy rynek finansowy (rynek walutowy, rynek pieniężny, rynek kapitałowy).

Kurs walutowy:

Kurs walutowy to cena jednej waluty wyrażona w innej walucie - najczęściej jest to cena waluty obcej wyrażona w pieniądzu krajowym (jest i będzie on bardzo ważny dopóki istnieją różne kraje a tym samym różne waluty)

Funkcje kursu walutowego:

• informacyjno - decyzyjna → dostarczenie producentom, eksporterom, importerom informacji o opłacalności produkcji i wymiany a w efekcie ułatwienie podjęcia odpowiednich decyzji dotyczących kierunku eksportu i importu oraz produkcji (parametr decyzyjny)

• cenotwórcza → przenoszenie - poprzez kurs walutowy - zagranicznego układu cen na krajowy układ cen i odwrotnie

• instrumentu polityki pieniężnej → kurs pełni ważną rolę w kształtowaniu ilości pieniądza w obiegu, wyrównywaniu deficytu bilansu płatniczego, ograniczaniu inflacji

Czynniki kształtujące poziom kursu walutowego:

• aktualny stan gospodarki:

• zmiany PKB

• zmiany cen

• zmiany stóp procentowych

• czynniki realnie występujące:

• długookresowe tendencje w gospodarce, np.:

• zmiany wydajności pracy

• stan bilansu płatniczego (nadwyżka w bilansie = napływ dewiz)

• zmiany w gustach

• postęp techniczny

• konkurencyjność gospodarki

• ryzyko inwestycyjne

• polityka ekonomiczna:

• monetarna

• fiskalna

• handlowa

• czynniki polityczne:

• zmiany systemowe

• stopień stabilności politycznej

• wydarzenia jednorazowe

• czynniki pozaekonomiczne (psychologiczne):

• oczekiwania

• spekulacje

!!! ważne jest to, że wszystkie te czynniki występują jednocześnie !!!

W formie schematu zależności pomiędzy czynnikami można przedstawić następująco:

Rodzaje kursów walutowych:

• w zależności od liczby stosowanych kursów:

• kurs jednolity → jednakowy poziom kursu niezależnie od podmiotu, przedmiotu czy regionu gospodarczego

• kurs zróżnicowany → różne poziomy kursów w zależności od kryterium:

• podmiotowego (czy podmiot jest osobą fizyczną czy prawną)

• przedmiotowego (czy to ma być zapłata za towar, usługę czy przepływ kapitału)

• geograficznego (czy w Europie czy np. w Afryce)

• w zależności od rodzaju transakcji walutowej:

• kurs kasowy (natychmiastowy, kurs spot)→ kurs obowiązujący w danej chwili, danego dnia

• kursy terminowe → trzeba go najpierw odpowiednio wyliczyć i będzie obowiązywał dopiero w przyszłości

• w zależności od stosunku do inflacji:

• kurs nominalny → nie uwzględnia inflacji

• kurs realny → skorygowany o inflację

• z punktu widzenia siły nabywczej:

• efektywny kurs walutowy → to średni kurs ważony w stosunku do walut głównych partnerów handlowych (określa on ile mniej lub więcej jednostek waluty obcej można kupić za jednostkę waluty krajowej)

• efektywny realny kurs walutowy → kurs ten określa ile mniej lub więcej towarów zagranicznych można kupić za określoną ilość towarów krajowych reprezentowanych przez jednostkę waluty krajowej (wyznaczany jest za pomocą tzw. „Big Mac'ów” - Big Mac Index)

• w zależności od zmiany kursu w czasie:

• kurs zmienny (płynny) → ciągle ulega zmianom w czasie

• kurs stabilny → podlega zmianom ale w pewnych granicach ustalonych przez władze monetarne

• kurs sztywny → nie podlega żadnym zmianom (ale tak naprawdę możliwy jest tylko tam gdzie nie ma wymiany)

We współczesnej gospodarce światowej występują 2 systemy kursowe:

1. system kursu płynnego → jest to kurs kształtowany na rynku walutowym pod wpływem popytu i podaży, można tu wyróżnić dwa rodzaje tego kursu:

• kurs płynny kierowany (ograniczony, brudny) - władze monetarne wpływają na poziom kursu, interweniują na rynku walutowym

• kurs płynny niezależny (czysty) - władze monetarne nie wpływają bezpośrednio na poziom kursu (wpływają jedynie pośrednio, np. poprzez zmiany stóp procentowych)

2. system kursu centralnego → wyznaczany jest przez władze monetarne i są tutaj różne sposoby jego wyznaczenia (są 4 odmiany tego systemu)

Klasyfikacja systemów kursowych Międzynarodowego Funduszu Walutowego:

Finanse międzynarodowe - w.1 - 21.02.2006

5

Kurs walutowy

Popyt i podaż danej waluty

Oczekiwania zmian kursu w wyniku możliwości zmian działania wymienionych czynników

Spekulacje na temat zmiany kursów

Aktualny stan gospodarki:

• zmiany PKB

• zmiany cen

• zmiany stóp proc.

Polityka ekonomiczna:

• monetarna

• fiskalna

• naukowa

• handlowa

• inne

Czynniki polityczne:

• zmiany systemowe

• stopień stabilności pol.

• wydarzenia jednorazowe

Długookresowe tendencje gospodarcze:

• zmiany wydajności pracy

• zmiany w dostępności do niektórych dóbr

• długookresowy deficyt (nadwyżka) bilansu obrotów bieżących

• zmiany w gustach

• postęp techniczny

• konkurencyjność gospodarki

• dochodowość i ryzyko inwestycyjne

---