5. Składniowe środki stylistyczne

1. Rola składni w przejrzystości stylu

Bogactwo stylu w aspekcie składni przejawia się w:

• rodzaju i budowie zdań

• sposobach łączenia zdań (współrzędnie/ podrzędnie złożone)

• ekspresywne wykorzystanie długości zdań

• zagęszczenie i powtarzalność pewnych konstrukcji

• zastosowanie różnorodności zastosowanych środków stylistycznych

Zdania współrzędne sprawdzają się w tekstach, których treścią nie jest dochodzenie zależności między opisywanymi faktami.

Zdania współrzędne przeciwstawne (spójniki lecz, ale, natomiast, zaś) dobrze oddają kontrastowanie

Spójniki współrzędne wynikowe (który, jaki) są odpowiednie dla tekstów, w których prowadzi się rozumowanie i opisuję relację przyczynowo- skutkową.

Zdania długie spowalniają wypowiedź i mogą zacierać przekazywaną treść.

Zdania krótkie dynamizują wypowiedź, przykuwają uwagę odbiorcy, są zalecane pod względem stylistycznym, są jaśniejsze.

Uchybieniem są powtórzenia tych samych słów w bliskim sąsiedztwie, aby ich unikać należy stosować synonimy, elipsy składniowe.

Elipsa składniowa - pomijanie treści, której czytelnik domyśla się z kontekstu.

2. Szyk wyrazów w zdaniu:

Szyk w j. polskim jest swobodny, ale nie dowolny. Podstawową zasadą poprawnościową, jest to, że nie należy rozdzielać wyrazu określającego i określanego.