Zarys prawa cywilnego 6.10.2011

Prawo cywilne – ius cywile, ukształtowane przez rzymian co spowodowało podobieństwo w różnych państwach. Wspólne korzenie przesadzaja o tym, że ucząc się prawa cywilnego siegamy po dorobek tysiącleci.

Cechy prawa cywilnego – przepisy prawa cywilnego kształtują stosunki cywilno-prawne. Czy msie roznia stosunki cywilno-prawne od innych stosunkow?

- stosunki maja na ogol charakter majatkowy, czyli sa mierzalne za pomoca określonych wartości ekonomicznych, można ustalic ich wartość np. w pieniadzu.Nie wszystkie stosunki cywilno – prawne maja charakter majatkowy (nie mierzalna choćby za pomoca pieniadza), np. w związku z dobrami osobistymi (czesc, zdrowie, Zycie, tajemnica korespondencji). Ochrona tych dobr.

- rownozednosc stron stosunku cywilno-prawnego: nie ma żadnego hierarchicznego podporządkowania stron postepowania. Np. w przypadku stosunkow administracyjno-prawnych nie można mowic o równorzędności stron. W stosunkach cywilno-prawnych strony SA rowne i wyraza się to w autonomi woli stron. Autonomia ta oznacza, ze stosunki cywilno prawne będą swobodnie powstawaly, bo będą zależeć od osob, które mialy by w tych stosunkach wystąpić. Swoboda może być w trzech aspektach:

• Swoboda co do decyzji o wstapieniu w stosunek cywilno- prawny.

• Swoboda co do wyboru kontrahenta – z kim będzie się pozostawalo w tym stosunku.

• Swoboda w kształtowaniu tresci stosunkow cywilno – prawnych: jakie prawa i obowiązki będą wynikaly ze stosunku prawnego, zalezy od stron stosunku. Np. umowy mogą być swobodnie ustalanymi.

- brak przymusu państwowego – stosunki powstaja jak i ustaja bez udzialu panstwa; w obrebie innych stosunkow tak nie ma. Mozliwy jest przymus państwowy, ale tylko wtedy kiedy chce tego ktorakolwiek ze stron. Będzie to polegalo na ingerencji sadu. Taka sytuacja wystepuje rzadko.

- stosunki dotycza ludzi wolnych, którzy mogą swobodnie postępować.

Źródła stosunkow cywilno-prawnych:

Zdarzenia prawne kształtują stosunki prawne. Zdarzenia te maja różnorodny charakter:

1. Fakty – takie zdarzenia prawne , które sa niezależne od woli np. urodzenie się, śmierć, będzie to kształtowało np. stosunek ojcostwa, macierzyństwa.

2. Działania – takie zdarzenia prawne,które sa zalezne od woli. To dzieli się na:

• czynności zmierzające do wywolania okreslonych skutkow prawnych (

• czynności prawne – to takie stany fatyczne, które obejmuje co najmniej jedno oświadczenie woli np. umowa.

• Konstytutywne orzeczenie sadu – tylko takie orzeczenia, które powoduja zmine, ustanie lub rozpoczęcie stosunku prawnego. Np. wyrok rozwodowy.

• Czynności zmierzające do zmiany stosunku cywilno – prawnego np. decyzja administracyjna, która zmieni stosunek cywilno-prawny na administracyjno-prawny. Np. wywłaszczenie nieruchomości – dojdzie do wygaśnięcia stosunku własności.

• Czyny – takie zdarzenia prawne, które sa podejmowane z woli osoby nie zmierzającej jednak do wywolania skutkow prawnych. Dzialanie nie jest ukierunkowane na skutek prawny. Skutek prawny nastepuje mimo woli.

• Czyny niedozwolone – różnorodnie stany faktyczne, rodzace obowiązek naprawienia szkody. Nie musi być oceniany jako naganne zachowanie, chodzi o to żeby poszkodowanemu wynagrodzono szkode.

• Bezpodstawne wzbogacenie – uzyskanie korzyści majatkowej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej. Taka osoba powinna dokonac zwrotu tej korzyści nie wazne czy wzboganil się bezpośrednio czy za pośrednictwem innych.

Elementy stosunku cywilno-prawnego:

Wyodrebnia się trzy:

1. Strony stosunku cywilno-prawnego: osoby trojakiego rodzaju

• Osoby fizyczne,

• Osoby prawne (jednostki organizacyjne, które maja osobowość prawna),

• Ułomne osoby prawne (jednostki organizacyjne, które nie maja osobowości prawnej, ale maja zdolność prawna).

1. Przedmiot stosunku prawnego czyli określone dobro, w zwiazku z którym kształtowany jest stosunek prawny np. jakas rzecz, dobra osobiste (zdrowie, inkorporowane prawo ucieleśnione w papierach wartosciowych itp.)

2. Ustalenie tresci stosunku prawnego – prawa i obowiazki stron, będzie to zależało od stron.

Systematyka prawa cywilnego:

Jest to uporządkowanie przepisow, które oddzialowuja na stosunek cywilno-prawny.

Pandektyści,podział pandektowy:

1.Cześć ogolna prawa cywilnego obejmujaca przepisy dotyczące wszelkich stasunki cywilno-prawne, mające bardzo szerokie zastasowanienp. (o osobach )

2.Przepisy określające prawa względem rzeczy (prawo rzeczowe)-bezwzględna skuteczność praw rzeczowych, ma to znaczyć że prawa mają być skuteczne wobec każdego, na każdym sdpoczywa obowiązek nieprzeszkadzania w ich wykonywaniu.Prawa te nie są swobodnie ustalanymi, określa je ustawodawca.Lista praw rzeczowych jest zamknięta.prawa te to własność, używtkowie wieczyste i prawa rzeczowe ograniczone, którymi są na gruncie prawa polskiego:

-użytkowanie, służebność, hipoteka, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

3.Zowbowiązania-dotyczą wierzyciela i dłużnika. Wierzyciel to osoba uprawniona do żądania spełnienia świadczenia.Wierzytelność-obowiązek wierzyciela.

Dłużnik to osoba która jest obciążona Obowiązkiem zadośćuczynienia żądaniu, ma obowiązek spełnić świadczenia.Ten obowiązek to dług. Wieżytelnosc i dlug to to samo tylko dla jednego jest powinnością a dla drugiego…

Wynika to z umow, najczesciej kazda ze stron jest i wierzycielem i dłużnikiem.

1. Spadki – przepisy które okrelaja przejscie majatku ze spadkodawcy na spadkobiercow, a wiec przejscie tego majatku w wyniku śmierci. Sa to przepisy o dziedziczeniu, ochronie osob najbliższych itp.

2. Prawo rodzinne – o zawarciu małżeństwa, o stosunkach majatkowych miedzy malzonkami, o stosunkach miedzy dziecmi a rodzicami itp.

3. Prawo handlowe – przepisy o ustroju przedsiębiorcy, o czynnościach dokonywanych przez niego. Wskazuje nam to na rozne postacie przedsiębiorców i o umowach gospodarczych, które bylby zawierane przez przedsiębiorców.

4. Prawa na dobrach niematerialnych – prawa autorskie, wynalazcze, dotyczące własności przemysłowej, czyli prawa roznych twórców względem tego co od nich pochodzi

5. Prawo papierow wartościowych – przepisy określające postacie papierow wartościowych oraz reguly obrotu nimi.

Egzamin można złożyć w dwoch czesciach: I czesc ogolna i prawo rzeczowe-semestr zimowy; II zobowiązania, spadki, prawo rodzinne-semestr letni. Egzamin opisowy! Tylko wykłady.

Kodeks cywilny! Kodeks rodzinny i opiekuńczy!

Podręczniki:

• Nazar, Mojak, Filipiak „prawo cywilne i rodzinne”

• „prawo cywilne i handlowe w zarysie” red, Wojtek Katner.

Źrodla prawa cywilnego:

W jakich aktach prawnych sa przepisy prawa cywilnego:

1. Kodeks cywilny – 1964r. wyrasta z tradycji wielkich kodyfikacji XIX w.: kodeks francuski z 1804r. – kształtował stosunki kapitalistyczne. Kodeks cywilny austriacki z 1811. Kodeks cywilny niemiecki 1896r. Wszystkie te kodeksy obowiązywały na ziemiach polskich odpowiednio do zaborcy. W 1933r. wydano kodeks zobowiązań. W 1934r. kodeks handlowy.

Kodeks cywilny sklada się z 4 czesci odpowiadających pierwszym czterem dzialom: czesc ogolna, prawo rzeczowe, zobowiązania i spadki. W 1964r wydano kodeks postepowania cywilnego – przepisy określające tryb postepowania przed sadem i przepisy egzekucji.

1. Ustawa z 1982. O księgach wieczystych i hipotece.

13.10.2011

Zdolność prawna:

Zdolnością prawną nazywamy możliwość posiadania praw i zaciągania obowiązków.

Każdy człowiek ma zdolność prawną, może nabywać prawa, zaciągać obowiązki.

Zdolność prawna wchodzi w rachubę od momentu urodzenia. Wynikało by z tego, że dziecko poczęte, ale jeszcze nie urodzone – nasciturus (płód w łonie matki), ale już w starożytności doszli do tego ze takie dziecko powinno być traktowane tak samo jak dzieci narodzone (art.927 par 2). Jeśli dziecko rodzi się po śmierci ojca i to dziecko jeszcze nienarodzone w chwili śmierci ojca, w chwili otwarcia spadku też jest brane pod uwagę. Z tego wynika, że nasciturus ma zdolność prawną lecz ograniczoną ponieważ może nabywać prawa. Jest to zdolność warunkowa bo miałaby być ona zależną od żywego urodzenia dziecka.

Zdolność prawna w przypadku zaginięcia (brak informacji o zaginionej osobie):

1. uznanie za zmarłego (art. 29 k. c.) – o tym orzeka sąd, to orzeczenie będzie wymagało ustalenia dwóch okoliczności:

• zaginięcie – brak jakichkolwiek informacji o określonej osobie,

• upływ czasu – na ogół jest to 10 lat liczone od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło zaginięcie. Jeśli chodzi o dziecko mamy do czynienia z wydłużeniem tego okresu czasu. Trzeba czekać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończyło by 23 lata.

Skutki uznania za zmarłego są takie jak skutki śmierci. Majątek uznanego za zmarłego przejdzie na spadkobierców, a jeżeli uznany za zmarłego pozostawał w związku małżeńskim wtedy dochodzi do ustania małżeństwa.

Jeśli taki człowiek się odnajdzie, sąd który wydał orzeczenie o uznaniu za zmarłego uchyla to orzeczenie, a spadkobiercy muszą dokonać zwrotu majątku. Jeśli spadkobierca zużył ten spadek nie będzie zobowiązany, aby oddać spadek.

Jeśli małżonek/ małżonka odnalezionej osoby zawarł ponownie małżeństwo, małżeństwa nie można unieważnić. Jeśli małżonek wiedział, że ta niby zaginiona osoba żyje, a mimo to zawarł nowy związek małżeński to można go unieważnić

Oznaczenie daty uznania za zmarłego (art.31 k.p.c.) – pierwszy dzień terminy z upływem którego uznanie za zmarłego było możliwe.

1. sądowe stwierdzenie zgonu (art. 535 i następne k.p.c.) – stwierdzenie zgonu, będzie wymagało ustalenia tylko jednej okoliczności, a mianowicie niewątpliwości śmierci zaginionej osoby. Ta niewątpliwość miała by dotyczyć osoby, której zwłok nie ma. Tu Nie chodzi o wątpliwość tylko wysoki stopień prawdopodobieństwa śmierci osoby zaginionej np. osoba zaginiona ginie na oczach innych w pożarze to wtedy nie ma konieczności upływu czasu, alby uznać osobę za zmarłą. Konieczne jest ustalenie niewątpliwości śmierci osoby zaginionej.

Zdolność do czynności prawnych – polega na możliwości nabycia prawa, zaciągnięcie obowiązków poprzez własne działanie. polegające na złożeniu oświadczenia woli, czyli w istocie swej dokonaniu czynności prawnych. Zdolność do czynności prawnych wchodzi w rachube w trzech zakresach

• brak zdolności czynności prawnych –osoby całkowicie ubezwłasnowolnione; osoby do 13 roku życia. Czynności prawne dokonane przez takie osoby są nieważne. Są od tego odstępstwa zawarte w art. 14. Bardzo ważnym odstępstwem jest to, że ważne będą umowy zawarte przez te osoby jeżeli kumulatywnie będą spełnione 3 wymagania: umowy powszechnie zawierane w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego; umowy te miałyby być wykonanymi; umowa nie może być rażąco krzywdząca dla osoby, która nie ma zdolności do czynności prawnych.

• ograniczona zdolność do czynności prawnych – osoby częściowo ubezwłasnowolnione; osoby, które są niepełnoletnimi, ale ukończyły już 13 rok życia; ograniczona zdolność oznacza, że osoby te mogą dokonywać czynności prawnych, ale za zgodą przedstawiciela ustawowego. Zgoda ta wyrażona jest zarówno przed dokonaniem czynności, jednocześnie z jej dokonywaniem, jak i po dokonaniu tej czynności. Przedstawiciel ustawowy może potwierdzić czynność dokonaną przez osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Ważne będzie ustalenie dotyczące skutków dokonania czynności prawnej bez zgody przedstawiciela ustawowego. Kiedy umowa jest zawarta bez zgody przedstawiciela ustawowego to umowa taka nie jest nieważną jest dotknięta bezskutecznością zawieszoną. Taka umowa może być skuteczną jeśli dojdzie do jej potwierdzenia. Jeżeli nie ma takiej zgody powstaje stan wątpliwości. Podczas zawarcia umowy, kontrahent zawierający umowę z osobą o ograniczonych zdolnościach prawnych, może wyznaczyć termin przedstawicielowi ustawowemu na dokonanie decyzji co do potwierdzenia ważności umowy. Do czasu wyrażenia zgody przez przedstawiciela mamy bezskuteczność zawieszoną.

Osoby takie mogą samodzielnie dokonywać czynności prawnych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. (art. 20, 21, 22)

Osoby nie mogą dokonać pewnych czynności prawnych nawet za zgodą przedstawiciela ustawowego, są to czynności zarezerwowane tylko dla osób o pełnej zdolności do czynności prawnej np. sporządzić testament – art.943

• pełna zdolność do czynności prawnych – zamężna 17-latka ma pełną zdolność do czynności prawnych bo zawarcie związku małżeńskiego upełnoletnia (na gruncie prawa polskiego dotyczy to kobiet po 16 roku życia)

Zdolność to zależy od wieku: 13 rok życia i 18 rok życia.

Ubezwłasnowolnienie – o tym orzeka sąd (sąd okręgowy, który będzie orzekał w składzie 3 sędziów, musi przeprowadzić dowód z biegłych, sąd zajmie się taką sprawą na wniosek ściśle określonej osoby: współmałżonka, krewni w linii prostej, rodzeństwo)

Krewni w linii prostej to tacy krewni, którzy pochodzą bezpośrednio lub pośrednio od siebie np. rodzice, dziadkowie

Krewni w linii bocznej np. rodzeństwo

Dwie postacie ubezwłasnowolnienia:

1. Całkowite – Są trzy przesłanki ubezwłasnowolnienia: ukończenie 13 roku życia, choroba psychiczna (zaburzenia), osoba taka nie jest w stanie kierować swoim zachowaniem. Skutki to: dla osoby takiej ustanawiany jest opiekun, osoba taka traci zdolność do czynności prawnych (nie będzie mogła przez swoje działanie nabywać praw i zaciągać zobowiązań)

2. częściowe – przesłankami są: ukończony 18 rok życia; upośledzenie psychiczne (niedorozwój umysłowy); niezbędne jest ustalenie, że osobie takiej potrzeba jest pomoc w prowadzeniu jej spraw. Skutkami są: ustanowienie kuratora i ograniczenie zdolności do czynności prawnych.

20.10.2011

Osoby prawne: art. 33 i następne i szereg różnych ustaw. Osoba prawna to jednostki organizacyjne, które mocą przepisów prawa posiadają osobowość prawną. Niezbędne jest zidentyfikowanie przepisu z którego wynika przypisanie osobowości prawnej, alby ustalić że jednostka jest osobą prawną. To samo państwo przesądza o podmiotach stosunków cywilno-prawnych. Na ogół są to przepisy dotyczące ustalenia rodzaju osób prawnych np. szkoła wyższa jest osobą prawną, w przepisach prawa handlowego jest że spółka akcyjna jest osobą prawną, w ustawie prawo spółdzielcze ustalono, że spółdzielnie są osobami prawnymi, w ustawie o stowarzyszeniach- stowarzyszenia.

Są trzy modele powstania osoby prawnej:

1. system aktów organów władz – tak powstają państwowe osoby prawne np. uniwersytety,

2. system koncesyjny – osoba prawna powstanie za zezwoleniem odpowiedniej władzy, a więc koncesji. Nie wystarczy sama inicjatywa powstania osoby prawnej, potrzebne jest jeszcze zezwolenie np. banki za zezwoleniem państwa,

3. system normatywny – charakteryzuje się tym, że wystarczy działanie założycieli osoby prawnej, to działanie musi polegać na wypełnieniu wymagań, które wynikają z aktów normatywnych. Te wymagania są określone w sposób ogólny np. spółki handlowe: akcyjna, z o.o. (kodeks spółek handlowych).

Osoby prawne podlegają rejestracji. Są ewidencjonowane w wielu różnych rejestrach np. rejestr prowadzony przez komisję nadzoru finansowego, ale kluczowy rejestr stanowi Krajowy Rejestr Sądowy, o którym mówi ustawa z 1997r. Rejestr ten obejmuje trzy rejestry:

1. Przedsiębiorców – osoby prawne powstające dla prowadzenia działalności gospodarczej.

2. Organizacji społecznych – stowarzyszenia, związki zawodowe; osoby prawne które postają nie dla prowadzenia działalności gospodarczej a zajmujące się innymi celami,

3. Niewypłacalnych dłużników

KRS jest prowadzony przez sądy rejonowe. Prowadzony jest w odpowiednim systemie informatycznym. Wpisy są dostępne wszędzie gdzie jest dojście do tego systemu. Wcześniej rejestr handlowy był prowadzony w postaci ksiąg co utrudniało wgląd w wpisy.

Art. 35 K.C. - Osoba prawna powstaje co do zasady z chwilą wpisy do odpowiedniego rejestru. Ten wpis ma charakter konstytutywny, decydujący o powstaniu osoby prawnej. Są wyjątki: jednostki samorządu terytorialnego powstają bez wpisu, ale za to mają inny tryb tworzenia.

Typy osób prawnych:

• Osoby prawne typu korporacyjnego – korporacje, którymi miałyby być takie osoby prawne, których istotą miałoby być porozumienie osób; swój byt uzależniają od woli osób tworzących korporację. Charakteryzują się członkostwem, które jest dobrowolne, a więc następują zmiany osobowe w składzie korporacji (wstępowanie lub występowanie z korporacji). Korporacje posiadają władze, którą jest przyznana kompetencja w przyznanym zakresie. Wyróżnia się władzę uchwałodawczą – stanowiąca o porządku prawnym w korporacji - walne zgromadzenie akcjonariuszy; władza o charakterze kontrolnym - rada nadzorcza; władza wykonawca - zarząd spółki akcyjnej. Ta różnorodność świadczy o tym, że kompetencje są rozłączne. Trzecią szczególną cechą jest wewnętrzny porządek prawny. Są to przepisy korporacyjne, które pochodzą od określonych władz korporacyjnych. Będą to takie przepisy jak statut osoby prawnej, który powstaje w drodze czynności prawnej, tworzą go założycieli (osoby które podpisują statut). Statut będzie wyrazem oświadczeń woli osób, które go przyjmują, a więc jest czynnością prawną, ale szczególnego rodzaju. W przypadku statutu wchodzi w rachubę wykładnia obiektywna.

• Osoby prawne typu zakładowego (fundacyjnego) – wyróżniają się tym, że ich istotą jest wyodrębniony majątek, a nie porozumienie osób. Takimi osobami są w szczególności przedsiębiorstwa państwowe, fundacje, fundusze inwestycyjne. Osoba prawna zaistnieje o tyle, o ile będzie dla niej utworzony odpowiedni majątek. Różnią się od korporacji brakiem członkostwa. Podobnymi się co do istnienia władz i porządku prawnego. Fundacja ma statut nadany przez fundatora.

Osoba fizyczna działa poprzez siebie, a osoba prawna działa poprzez władze, które są organami osoby prawnej. Art. 38 K.C. – osoba prawna działa poprzez swoje organy. Z tego wynika, że osoba prawna musi mieć organy bo inaczej sąd ustanowi jej kuratora, który będzie dążył do powołania brakującego organu. Jeśli mu się nie powiedzie, osoba prawna podlega likwidacji.

Organy to:

1. uchwałodawcze, stanowiące

2. doradcze, kontrolne

3. wykonawcze, reprezentacyjne – do ich kompetencji należy prowadzenie interesów, ale także reprezentowanie, składanie oświadczenia woli. Istotne jest określenie w osobie prawnej, jaki organ będzie pełnił funkcję reprezentacyjną i przez kogo będzie składała oświadczenie woli.

Organ może być jednoosobowy lub wieloosobowy. Jeśli organ jest wieloosobowy to o rodzi się pytanie czy jest potrzebne działanie wszystkich osób czy wystarczy działanie tylko jednej. O tym stanowi statut spółki.

Działanie organu jest uważane za działanie osoby prawnej. Osoba prawna może działać tylko poprzez organy.

Rodzaje osób prawnych ze względu na charakter mienia:

1. Państwowe osoby prawne – mają mienie państwowe, takimi osobami prawnymi są: skarb państwa, inne państwowe osoby prawne niż skarb państwa. Państwo zdatne do zawierania stosunków cywilno – prawnych, państwo dostrzegane nie jako władza, ale jako skarb państwa ? Ze skarbem państwa związany jest jeszcze problem poprzez kogo działa skarb państwa? Nie ma ustawy, która bliżej by to określała. Skarb państwa działa poprzez organy państwowe szczebla centralnego, mogą to być organy władzy terenowej, ale za każdym razem są to organy które interesują nas ze względu na to jakie mają kompetencje względem skarbu państwa. Skarbem państwa kierują organy, które powstały powołane do zadań władczych. Innymi państwowymi osobami prawnego są różne przedsiębiorstwa, agencje, państwowe szkoły wyższe, jednoosobowe spółki skarbu państwa. Mienie państwowe należy do skarbu państwa albo do innej państwowej osoby prawnej niż skarb państwa. Skarb państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych osób prawnych niż skarb państwa. Każda z tych osób prawnych będzie ponosiła odpowiedzialności za własne działania.

2. Samorządowe osoby prawne – mają mienie samorządowe (komunalne), samorządowymi osobami prawnymi będą: jednostki samorządu terytorialnego, z typową strukturą organów, poprzez które te osoby będą działały. Kompetencje w zakresie reprezentowania należą do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosta, zarząd województwa, marszałek województwa; składają oni oświadczenie woli. Jest jeszcze jedna grupa samorządowych osób prawnych, którymi są osoby prawne utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego.

3. Prywatne osoby prawne – osoby prawne, które powstają dla prowadzenia działalności gospodarczej np. spółki akcyjne, stowarzyszenia, spółdzielnie, kościoły (parafie, diecezje, episkopat, zakony itp.), związki wyznaniowe.

Ułomne osoby prawne:

Spośród jednostek organizacyjnych, tylko te są ułomnymi względem których jest przepis o nadaniu osobowości prawnej. Ale są też takie jednostki wobec których znajdziemy przepis nadający osobowość prawną, natomiast wchodzi w rachubę przepis z którego wynika nadanie zdolności prawnej.

Ułomne osoby prawne można scharakteryzować w dwojaki sposób:

1. Negatywne – są to jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2. Pozytywne – jednostkom organizacyjnym mocą przepisów prawa została nadana zdolnośc prawna . Możliwośc nabywania praw, zaciągania zobowiązań.

ułomne osoby prawne mogą nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, z tym, że nie mają osobowości prawnej.

Osobowość prawna i zdolniość prawna to nie to samo!

Atrybuty osoby prawnej:

1. posiadanie zdolności prawnej,

2. osoby prawne działają przez organy,

3. za zobowiązania osób prawnych ponoszą odpowiedzialność one same, za te zobowiązania nie poniszą odpowiedzialności osoby które je tworzą,

Akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki akcyjnej.

Atrybuty ułomnych osób prawnych:

1. mają zdolność prawną,

2. działają przez swoich członków, nie przez organy,

3. za zobowiązania ułomnych osób prawnych, ponoszą odpowiedzialność ich członkowie.

27.10.2011

Ułomne osoby prawne nie mają osobowości prawnej, ale mają zdolność do czynności prawnych. Mogą więc uczestniczyć w obrocie prawnym. To ustawodawca decyduje które podmioty są ułomnymi osobami prawnymi.

Ułomnymi osobami prawnymi były by:

• spółki jawne,

• komandytowe,

• komandytowo-akcyjne.

Z jednostek które mają zdolność prawną a nie mają osobowości są wspólnoty mieszkaniowe tworzone przez właścicieli lokali.

Szczególne właściwości ułomnych osób prawnych:

• Działają poprzez swoich członków – osoby tworzące ułomną osobę prawną a więc np. wspólnicy jawni byliby kompetentni do reprezentowania spółki jawnej. Jest możliwość utworzenia zarządu, do którego zadań miałoby należeć prowadzenie spraw spółki partnerskiej i jej reprezentowanie. Do takiej spółki można stosować przepisy dotyczące spółki z o. o. Trzeba byłoby członków uważać za ustawowych przedstawicieli.

• Odpowiedzialność za zobowiązania ułomnej osoby prawnej – ponosi ją sama jednostka, ale też osoby które tworzą ułomną osobę prawną. Dotyczy to nie tylko członka, ale też właściciela lokalu, byłaby to odpowiedzialność osobista czyli tym co ma, co jest jego majątkiem. Odpowiedzialność ta jest co do zasady nieograniczona, czyli za wszelkie zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym. Jest to odpowiedzialność subsydiarna, zależy od wypłacalności ułomnej osoby prawnej. Trzeba byłoby się liczyć wierzycielowi ułomnej osoby prawnej, że ma tą wierzytelność, najpierw będzie szukać zaspokojenia w majątku ułomnej osoby prawnej, a w razie niepowodzenia sięgnie po majątek członka ułomnej osoby prawnej. Trzeba przestrzegać tej kolejności.

Jednostki, które nie mają ani zdolności prawnej, ani osobowości prawnej:

Taką jednostką są spółka cywilna, szkoły podstawowe, gimnazja, licea. Takie jednostki nie mogą występować w obrocie jako nabywający prawa, zaciągający zobowiązania, nie mogą być stroną umowy. Mimo to powstają takie umowy, gdzie po jednej ze stron są nie tyle spółki cywilna, a osoby ją tworzące. Wtedy zaciągającymi zobowiązanie są członkowie spółki. Spółka taka może mieć nazwę, ale nie może pod nią występować w obrocie prawnym, pod umową muszą być wypisani wszyscy członkowie spółki. Taka jednostka organizacyjna działa poprzez swoich założycieli.

Czynności prawne:

To takie zdarzenia prawne, które obejmują co najmniej jedno oświadczenie woli. Oświadczenie woli to (wg art. 60 k.c.) przejaw woli osoby, tym przejawem zmierzającym do wywołania skutków prawnych. W oświadczeniu woli mamy dwa elementy: wewnętrzny – wola rozumiana jako decyzja osoby od której ta wola miałaby pochodzić; zewnętrzny – polega na ujawnieniu decyzji, przejawie woli, zakomunikowanie innym o chęci wywołania skutków prawnych. Te dwa elementy muszą wchodzić w rachubę aby mówić o oświadczeniu woli. Oświadczenie woli może być złożone w dowolny sposób, nie jest nawet konieczne posłużenie się słowami dla złożenia tego oświadczenia, można również posłużyć się innym zachowaniem. Milczenie nie wywołuje skutków prawnych, potrzebne jest działanie.

Rozróżnienie czynności prawnych:

• ze względu na ilość oświadczeń woli:

• Jednostronne czynności prawne – zawierają jedno oświadczenie woli np. testament, oferta, przyrzeczenie publiczne (art. 916),

• Dwustronne czynności prawne – zawierają co najmniej dwa oświadczenia woli, nazywa się je umowami, uchwały organów kolegialnych (walne zgromadzenie akcjonariuszy).

• Ze względu na elementu składające się na czynność prawną:

• konsensualne – wyczerpują się oświadczeniami woli, częściej występują.

• realne – będą oprócz oświadczenia woli zawierały element realny jakim jest wydanie rzeczy. Umowa taka zaistnieje kiedy oprócz złożenia oświadczeń woli rzecz zostanie wydana drugiej stronie.

• ze względu na skutki prawne, które rodzi czynność prawna:

• zobowiązujące – wynika z tego obciążenie osoby dokonującej takiej czynności, takie czynności będą powiększały pasywa składającego oświadczenie woli (obciążenia wzrastają),

• rozporządzające – przeniesienie lub zniesienie określonego prawa przez zbywcę na nabywcę, miałoby tu dojść do pomniejszenia aktywów osoby dokonującej takiej czynności,

• o podwójnym skutku - określone czynności prawne będą zarówno zobowiązującymi jak i rozporządzającymi. np. sprzedaż

• upoważniające – nie polegają ani na zobowiązaniu ani na rozporządzeniu, ale stwarzają możliwość działania w cudzej sferze prawnej np. pełnomocnictwo, przekaz.

• ze względu na zakres przysporzenia i korzyści:

• odpłatne - przysporzenia nas interesujące korzyści miałyby być udziałem obu stron, takie czynności dominują,

• nieodpłatne – korzyść jest tylko po jednej stronie np. darowizna, umowa użyczenia; są na ogół słabiej chronione

• ze względu na wpływ przyczyny (causa) na ważność czynności prawnej:

• przyczynowe (kauzalne) – charakteryzują się tym że dla ustalenia ich ważności jest niezbędne ustalenie istnienia ważnej przyczyny. Jeśli nie ma przyczyny to czynność prawna przyczynowa jest nieważna. Te kauzy mogą mieć różnorodną postać np. chęć zwolnienia się z obowiązku, chęć obdarowania, ale za każdym razem ta przyczyna musi być możliwa do identyfikacji. Na ogół trzeba szukać przyczyny.

• oderwane (abstrakcyjne) – dal ustalenia ich ważności nie jest potrzebnym istnienie przyczyny. Takie czynności prawne wejdą w rachubę tylko w przypadkach ustalonych przez ustawodawcę np. art. 921 par. 2 przyjęcie przekazu, zbycie weksla w drodze indosu.

Wady oświadczenia woli – stany normatywne bo bliżej określone przez ustawodawcę. Wadami mogą być: brak świadomości lub swobody w podjęciu wyrażeniu woli, pozorność, błąd, groźba 87, podstęp 86, wyzysk 388 (nie jest wyrażony w tym zwartym katalogu wad). Wyzysk dotyczy tylko umów. Wszystkie te wady polegają na rozbieżności między wolą a jej przejawem, dysharmonia pomiędzy elementem wewnętrzny, a zewnętrznym oświadczenia woli. Inna decyzja niż jej zakomunikowanie otoczeniu.

Mamy dwie grupy wad oświadczenia woli:

1. skutkiem jest nieważność oświadczenia woli – brak świadomości lub swobody w podjęciu wyrażenia woli, pozorność.

2. pozostałe 4 powodują wzruszalność czynności prawnej. Dają możliwość ustalenia skutków prawnych.

Każdy może powołać się na dwie pierwsze wady. Nie tylko strony umowy ale także osoby trzecie, dla których czynność prawna miałaby znaczenie. Na tą nieważność będzie mogła powołać się każda osoba w jakimkolwiek czasie, nie ma limitu czasowego.

Czynności prawne dotknięte tymi wadami (ze skutkiem nieważności) nie będą podlegały konwalidacji, czyli nie będą mogły być uwapnionymi.

Wady drugiej grupy, wzruszalność, będzie oznaczała, że nie każdy będzie się mógł na nie powołać, a tylko bliżej oznaczone przez ustawodawcę osoby czyli np. błądzący a nie kontrahent błądzącego. Na te wady można powołać się tylko w określonym czasie, na ogół jest to rok, ale w przypadku art. 88 jest dwa lata. Przy wzruszalności dojdzie do konwalidacji, czyli uzdrowienia czynności prawnej, jeżeli uprawniony nie powoła się na wadliwość.

Brak świadomości lub swobody oświadczenia woli- złożenie oświadczenie woli w takich warunkach kiedy możliwym będzie ustalenie niezakłócań co do oświadczenia woli tylko braku świadomości bądź swobody. Ma być brak świadomości a nie jej ograniczenie. Osoba, która składa oświadczenie woli miała by znaleźć się w takiej sytuacji kiedy w żaden sposób nie możliwym byłoby ustalenie że ona wie co czyni. Ustawodawca przyjął że nie ma znaczenia z jakiego powody osoba składająca oświadczenie woli znalazła się w takim stanie i że osoba ta sama doprowadziła się do takiego stanu. Mimo wszystko czynność prawna dokonywana w takim stanie jest nieważna.

Pozorność – wymaga trzech ustaleń: oświadczenie woli miałoby być złożone drugiej stronie (musi być identyfikowany adresat oświadczenia woli, wada dotyczy takich umów gdzie oświadczenie woli każdej z tych jest składane drugiej), potrzebna jest zgoda drugiej strony na pozorność. Jedna z osob sklada oświadczenie woli a druga się godzi ze to oswiadzczenie woli jest składane wadliwie. nie ma pozorności jeśli druga strona na nia się nie godzi; strony nie chca zadnych skutkow prawnych, zachowuja się w sposób kłamliwy, ale dla pozoru można zanzaczyc zre strony cha skutkow ale innych niż te które wynikaja z oświadczenia woli.

pozorność może wystapicw dwoch postaciach. niektórzy ta pierwsza pozorność nazywaja wzgledna a ta druga bezwzgledna.

03.11.2011

W przyszłym tygodniu wykład jest o 8!!!!!!!

Pozorność to taka wada oświadczenia woli, gdzie jedna osoba drugiej składa oświadczenie woli dla pozoru, czyli strony nie chce żadnych skutków prawnych, ale zachowuje się tak jakby chciały je wywołać. Np. komornik dokonuje egzekucji wobec dłużnika, właściciela mercedesa. Właściciel aby nie stracić samochodu zawiera pozorną umowę kupna-sprzedaży.

Strony mogą chcieć innych skutków prawnych innych niż te jakie wynikają z dokonanej czynności prawnej. W istocie dochodzi do dokonania dwóch czynności prawnych: pozornej i ukrytej. Strony chcą takich skutków prawnych jakie wynikają z ukrytej czynności prawnej, a zachowują się tak jak wskazuje na to pozorna czynność prawna. Np. Oszustwo przy zawieraniu kupna sprzedaży, przy której dla pozoru zawierana jest umowa darowizny, która kryje skutki czynności prawnej jaką jest sprzedaż.

Ocena skutków prawnych pozorności:

Pozorność powoduje nieważność czynności prawnych dokonanych dla pozoru, czynność ta nie podlega konwalidacji. Czynność ukryta może być ważną tylko wtedy kiedy przy dokonywaniu czynności pozornej dojdzie do zachowania wszelkich warunków ważności czynności ukrytej. Np. darowizna była dokonywana dla pozoru żeby w Urzędzie skarbowym opłata była mniejsza, więc ta czynność jest nieważna, ale sprzedaż, której skutków prawnych strony chciały, może być ważna wtedy kiedy strony zachowując się w sposób pozorny spełniły wszystkie warunki czynności ukrytej (odpowiednia forma). Darowizna wymaga aktu notarialnego. Art. 88 par. 3 mówi o ochronie osób trzecich przed pozornością. np. Dłużnik zawiera pozorną umowę kupna-sprzedaży z sąsiadem, a sąsiad sprzedaje mercedesa osobie trzeciej. W takim przypadku wynikało by, że nie dochodzi do sprzedaży tego mercedesa bo nie można przekazać więcej praw niż samemu się posiada (sąsiad nie był właścicielem mercedesa więc nie może przekazać własności innej osobie) ale:

Przesłanki ochrony osoby trzeciej przed skutkami pozorności:

1. osoba trzecia powinna być w dobrej wierze więc osoba ta nie może wiedzieć, że drugą stroną czynności jest strona czynności pozornej.

2. osoba trzecia miałaby nabywać prawo w drodze czynności prawnej, osoba trzecia nie interesuje nas jako spadkobierca.

3. musi to być czynność prawna odpłatna, nie może to być darowizna.

Błąd: Art. 84 – z tego przepisu będzie wynikało, że błąd będzie miał prawne znaczenie jeśli ustalimy dwie przesłanki (wada wzruszalności):

1. błąd ma dotyczyć treści czynności prawnej, na dotyczyć takiej okoliczności co do której strony postanowiły w treści czynności prawnej np. co do przedmiotu, strony.

2. błąd ma być istotny, istotność polega na tym że trzeba ocenić postępowanie błądzącego, czy on dokonał by tej czynności prawnej mimo tego że znał stan rzeczywisty. Jeśli błądzący znał stan rzeczywisty nie ma błędu.

Przy czynności prawnej odpłatnej trzeba wziąć pod uwagę trzecią okoliczność:

1. ocena zachowania kontrahenta osoby błądzącej, temu kontrahentowi trzeba by postawić zarzut, że wiedział o błędzie, albo że o błędzie co prawda nie wiedział, ale z łatwością mógł się o nim dowiedzieć, albo sam kontrahent wywołał błąd.

Skutki błędu:

błądzący ma uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia które złożył pod wpływem błędu (art. 88). Uchylenie następuje poprzez złożenie oświadczenia woli o uchyleniu od skutków prawnych. To oświadczenie powinien złożyć ciągu roku od dnia wykrycia błędu. Musi to być oświadczenie na piśmie (pod rygorem dla celów dowodowych).

Podstęp:

błąd wywołany przez kontrahenta, z jego winy, albo wywołany przez osobę trzecią o czym świetnie wiedział kontrahent. Kontrahent jest świadomy błędu tej drugiej strony. Składający oświadczenie woli może się uchylić od skutków w ciągu roku. (art..88)

Groźba:

stan obawy dotyczący osoby zarówno tej, która składa oświadczenie woli jak i innej osoby, ale może również dotyczyć mienia jakiejkolwiek osoby. Groźba musiałaby być bezprawna, bezprawność miałaby dotyczyć nie tylko uchylenia przepisom prawa, ale też zasadom współżycia społecznego. Drugą okolicznością jest to, że groźba powinna być poważna. Skutki groźby są takie same jak błędu, ten kto złoży oświadczenie woli pod wpływem groźby może się od niego uchylić poprzez złożenie oświadczenia woli w ciągu roku od dnia ustania obawy.

Wyzysk: (art. 482)

dotyczy tylko umów wzajemnych, w których każda ze stron miała by spełnić ekwiwalentne świadczenie, czyli odpowiadające wartości świadczenia drugiej strony. Wyzysk miałby dotykać tylko takich umów. Są trzy przesłanki wyzysku:

1. przesłanka obiektywna – rażąca dysproporcja świadczeń.

2. przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego – przymusowe położenie tego wyzyskanego, jego niedołęstwo bądź też niedoświadczenie. Trzeba wniknąć w położenie osoby wyzyskanej.

3. przesłanka subiektywna po stronie osoby wyzyskującej – świadomość wyzysku, osoba ta wiedziała o dysproporcji świadczeń, ale też o sytuacji i jakiej jest wyzyskany.

Skutki wyzysku, dwa uprawnienia wyzyskanego, jego roszczenia:

1. wyzyskany może żądać wyrównania świadczeń – zwiększenie świadczeń osoby wyzyskującej, obniżeniu świadczenia wyzyskanego.

2. roszczenie o unieważnienie umowy – występuje wyzyskany do sądu.

Wyzysk z mocy prawa nie powoduje nieważności. Rodzi wzruszalność. Wyzyskany może skorzystać np. unieważnienia umowy, ale to wyzyskany decyduje czy chce skorzystać z tego uprawnienia. Czynność dotknięta wadą jest w pełni skuteczna.

Ochrona dóbr osobistych: art. 23 i 24.

Dobra osobiste mogą występować w różnej postaci. Art. 23 nie wskazuje na wszelkie możliwe postacie dóbr osobistych, wymienia tylko przykłady. Obok wymienionych dóbr wchodzą w rachubę również inne dobra. Wymienione są te zasadnicze dobra.

Dobra osobiste wg Adama Szpunara, są ściśle związane z osobą, z nią powstają i z nią ustają. Dobra te służą człowiekowi przez jego życie. Dobra osobiste są niezbywalne, nie można nimi rozporządzić. Mają one charakter niematerialny, nie można ustalić ich wartości. Podlegają ochronie, jest na wyrażana poprzez prawa osobiste (prawa osobistości).

Środki ochrony dóbr osobistych:

dobra osobiste są tak silnie chronione, że wchodzi tu w rachubę nie tylko ochrona w chwili naruszenia dobra osobistego, ale też ochrona w chwili stanu zagrożenia. Korzystanie z tych środków jest uzasadnione wystąpieniem tych przesłanek:

• ustalenie istnienia dobra osobistego (np. takie jakie są w art. 23 ale to nie jest zamknięta lista dóbr osobistych)

• ustalenie naruszenia bądź zagrożenia naruszenia dobra osobistego, art. 24 - jest domniemanie bezprawności naruszyciela, osoba która dochodzi ochrony dobra osobistego nie musi udowadniać bezprawnego działania naruszyciela. To w gestii naruszyciela będzie wykazanie, że jego działanie jest zgodne z prawem. Bezprawność może być wyłączona poprzez wykazanie różnorodnych okoliczności np.:

• zgoda pokrzywdzonego,

• wykazanie, że ktoś działał w ramach dozwolonej krytyki,

• pokrzywdzony może żądać zaniechania działania, które może zagrażać jego dobru osobistemu,

• żądanie usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego np. przeprosiny, złożenie oświadczenia w odpowiedniej treści i formie,

• żądanie odszkodowanie, czyli wynagrodzenia szkody majątkowej, która powstała w skutek naruszenia dobra osobistego,

• zadośćuczynienie, czyli wynagrodzenie szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie polega na żądaniu zapłaty określonej kwoty za krzywdę, wymaga to przeliczenia krzywdy na pieniądze. Nasz ustawodawca dopuszcza zadośćuczynienie tylko w pewnych przypadkach (art. 444, 445 i 448).

10.11.2011

448 – ustalenie podstaw zadośćuczynienia wynikającego z art. 448 wymaga zwłaszcza wykładni systemowej co miało by oznaczać to, że tam określone zadośćuczynienie wejdzie w rachubę wtedy gdy naruszenie dobra osobistego będzie wynikało z czynu niedozwolonego. Zadośćuczynienie wymaga ustalenia czynu niedozwolonego. Podstawą odpowiedzialności była by wina naruszyciela.

• Żądanie wynagrodzenia szkody majątkowej, a więc w istocie swej straty, czy też nieosiągniętych korzyści.

• Żądanie zapłaty odpowiedniej sumy na cel społeczny.

• powództwo ustalające naruszenie dobra osobistego – ma swoją podstawę w art. 189 k.p.c.

Forma czynności prawnych:

Art. 73 i następne

Czynność prawna, która wymaga złożenia oświadczenia woli może być wyrażona w dowolnej formie. Wybór formy szczególnej następuje z woli stron. Musimy się liczyć z tym, że wejdzie w rachubę szereg przepisów, z których wynika wymóg formy szczególnej (art. 99). Trzeba ustalić jakie są formy szczególne. Formą szczególną jest:

1. pisemna zwykła – art. 78 dochowanie tej formy wymaga sporządzenia dokumentu, czyli spisanie oświadczeń woli; na tym dokumencie musi być odpis osoby, której oświadczenie woli zostało tam utrwalone. Podpis musi być własnoręczny, rzadziej wchodzi w rachubę, żeby podpis mógł być mechanicznie wykonany (np. stempel); ustawodawca nie zdefiniował samego podpisu, ale nie powinniśmy mieć wątpliwości, że podpis powinien odpowiadać brzmieniu nazwiska osoby, która go składa. Podpis ma charakter identyfikacyjny. Podpis powinien być w takiej postaci, alby nie było wątpliwości do bo jego złożenia. Powinien być złożony na zakończenie dokumentu; usytuowanie tego podpisu też wpływa na formę pisemną zwykłą.

2. pisemna z podpisami urzędowo poświadczonymi – trzeba sporządzić dokument, złożyć podpis, który musi być poświadczony notarialnie np. przy umowie sprzedaży przedsiębiorstwa.

3. pisemna z datą pewną – wyrażona w art. 91 par. 2; data staje się pewną, jeżeli na dokumencie jest urzędowa wzmianka, np. poczyniona przez urząd skarbowy, i taka wzmianka warunkuje to, że data jest pewna.

4. aktu notarialnego – forma aktu notarialnego będzie polegała na stworzeniu dokumentu przez notariusza, na którym to dokumencie będzie podpis notariusza i osób składających oświadczenie woli. Notariusz musi przechowywać taki dokument, wydaje tylko odpisy aktu notarialnego, na którym jest podpis tylko notariusza. Taki odpis ma moc oryginału.

Pod jakim rygorem może być zastrzeżoną forma szczególna?

Skutki prawne wynikające z uchybienia formy szczególnej umowy:

1. rygor nieważności – stwierdzenie uchybienia formy szczególnej, spowoduje nieważność czynności prawnej.

2. rygor dla celów dowodowych – uchybienie wymaganiom co do formy nie spowoduje nieważności czynności prawnej, będzie ona rodziła skutki prawne, ale w razie sporu między stronami nie wejdzie w rachubę możliwość korzystania z wszelkich środków dowodowych:

• zeznania świadków

• przesłuchania stron

Art. 74 – będzie możliwym przeprowadzenie tych dowodów, jeśli strony występujące w tym sporze wyrażą na to zgodę.

W razie sporu konsumenta z przedsiębiorcą, konsument będzie mógł żądać przeprowadzenia dowodu.

W razie uprawdopodobnienia za pomocą pisma dokonania czynności prawnej.

1. pod rygorem określonych skutków prawnych – uchybienie wymaganiom co do formy szczególnej, zastrzeżonej pod tym rygorem: nie spowoduje nieważności czynności prawnej; w razie sporu strony będą mogły korzystać z wszelkich środków dowodowych; strony nie osiągną wszystkich skutków prawnych, których chciały aby wyniknęły z dokonanej czynności prawnej. Np. ustne uzgodnienie warunków umowy – umowa taka będzie ważna, ale nie będzie wywoływała takich samych skutków prawnych jakby była zawarta na piśmie.

Kiedy wchodzi w rachubę określony rygor?

Art. 720 par.2

Art. 158

Rygor nieważności wchodzi w rachubę, gdy:

wyróżniamy dwie grupy przypadków:

• wynika to z brzmienia przepisów np. art. 99 par. 2

• jest zastrzeżoną forma szczególna inna niż pisemna zwykła bez oznaczenia rygoru (art. 73) – wtedy kiedy czytamy, że jakaś umowa jest zawierana w innej formie niż pisemna zwykła, i z tego przepisu nie będzie wynikało oznaczenia rygoru to wtedy wchodzi w rachubę rygor nieważności.

Rygor dla celów dowodowych wchodzi w rachubę, gdy:

• jest zastrzeżoną forma pisemna zwykła bez oznaczenia rygoru – z przepisu wynika, że dokonanie określonej czynności wymaga formy pisemnej zwykłej i nic więcej nie ma określone. Forma pisemna została zastrzeżoną dla celów dowodowych. art. 860 par.2

Rygor wywołania określonych skutków prawnych wejdzie w rachubę:

• tylko wtedy kiedy wynika to z przepisów. Art. 674

17.11.2011

Wadliwość czynności prawnej

Sankcje w przypadku podjęcia czynności prawnej niezgodnej z prawem:

• nieważność czynności prawnej – oznacza przede wszystkim to, że każdy i w każdym czasie będzie się mógł na nią powołać (nie tylko strony, ale wszyscy Ci co mają jakiś interes prawny). Takie czynności prawne nie podlegają konwalidacji. Czynność prawna dotknięta tą sankcją nigdy nie stanie się skuteczną. Strony czynności prawnej dotkniętej nieważnością jeśli będą chciały jeszcze raz wywołać skutki prawne powinny zacząć od początku. Sankcja ta wchodzi w rachubę przede wszystkim przy braku zdolności do czynności prawnej, wady oświadczenia woli, uchybienia wymagania co do formy.

• bezskuteczność zawieszona – czynność prawna w tym wypadku nie jest nieważną, ale dla swojej pełnej skuteczności trzeba będzie jeszcze dokonać zgody odpowiedniej osoby. Trzeba się liczyć, że ta czynność jest zawieszona i nie ma przeszkody żeby w dowolnej chwili przedstawiciel ustawowy wyraził zgodę na ważność tej czynności prawnej. Tak będzie w przypadku rzekomego pełnomocnika.

Rzekomy pełnomocnik – osoba która działa bez umocowania lub poza zakresem umocowania. Wchodzi w rolę pełnomocnika nie mając do tego kompetencji. Dokonał czynności imieniem i na rachunek pewnej osoby, która nie udzieliła żadnego pełnomocnictwa. Wtedy dojdzie do czynności prawnej jednostronnej i jest to czynność co do zasady zawieszona. Umowa zawarta przez rzekomego pełnomocnika wcale nie jest nieważną, jest dotknięta bezskutecznością zawieszoną. Reprezentowany może potwierdzić umowę zawartą przez rzekomego pełnomocnika, więc doprowadzi do jej skuteczności. Rzekomy pełnomocnik nie jest stroną takiej umowy więc nie może korzystać np. z warunków umowy. Wejdzie w rachubę stań niepewności ze strony kontrahenta, z którym rzekomy pełnomocnik zawarł umowę. Ta osoba trzecia (art.18 par.3; art. 103 par.1) będzie mogła wyznaczyć termin reprezentowanemu dotyczący potwierdzenia umowy. Po upływie terminu, ta druga strona (kontrahent) staje się wolna od warunków umowy.

Art.39- organ osoby prawnej, działanie osoby, która podszywa się pod organ osoby prawnej. Z art. 103 par.1 wskazano na możliwość potwierdzenia, a w 39 nie wskazano możliwości potwierdzenia czynności dokonanej przez rzekomy organ.

103 – rzekomy pełnomocnik, dokładnie określa co wynika z dokonania takiej czynności prawnej, wskazuje możliwość potwierdzenia tej czynności prawnej.

39 – rzekomy organ (ktoś nie jest członkiem organy, a przedstawi się jako jego prezes i dokona w jego imieniu czynności prawnej. Nie wskazano tu sankcji prawnej skutku, który miałby dotknąć czynność prawną dokonaną w tych warunkach.

Art. 58 par. 1 – nieważność miałaby być skutkiem sytuacji, o której stanowi art. 39; nie ma przeszkody aby doszło do ustalenia takiej samej sankcji przy dokonaniu czynności prawnej przez rzekomy organ jak i rzekomego pełnomocnika.

• wzruszalność czynności prawnej – któraś ze stron będzie mogła doprowadzić do jej bezskuteczności. Taka czynność choć została zrealizowana wadliwie, jeśli strona uprawniona czynności prawnej nie zdecyduje o bezskuteczności. Chodzi tu o błąd, wyzysk i coś tam jeszcze.. Bezskuteczność będzie ustalone przez uprawnioną osobę.

Przedawnienie:

wątpliwa instytucja z punktu widzenia ocen moralnych. Trzeba liczyć się z tym że określona osoba choć była uprawnioną traciłaby swoje uprawnienia. Przedmiot przedawnienia – art. 117 par. 1, przedawnienie dotyczy tylko roszczeń, nie dotyczy innych normatywnych postaci uprawnień.

Normatywne postacie uprawnień w jakich mogą wystąpić uprawnienia:

1. roszczenia – żądanie kierowane przez uprawnionego do innej osoby, aby ona zachowała się w określony sposób. Roszczenie będzie powodowało, że określona osoba będzie musiała zachować się w określony sposób.

2. uprawnienia kształtujące (prawa podmiotowe kształtujące) – osoba której przysługuje to uprawnienie sama będzie mogła wpłynąć na powstanie, zmianę lub ustanie stosunku cywilnoprawnego. Jedna ze stron będzie determinowała sytuację drugiej strony. Art. 88 par. 1 – błądzący ma takie uprawnienie, przez pisemne oświadczenie może doprowadzić do ustania stosunku prawnego.

3. zarzut – możliwość przeciwstawienia się uprawnionemu.

Tylko jedna z tych postaci jest objęta przedawnieniem – roszczenia. Chodzi tu tylko o roszczenia majątkowe. Przedawnienie nie dotyczy roszczeń niemajątkowych. Wartość takich roszczeń musi być wyrażona chociażby w pieniądzach.

Termin przedawnienia:

Art. 118 – termin przedawnienia (ustalane przez ustawodawcę)to 10 lat. Nie można wpłynąć na długość tego terminu poprzez czynność prawną. W rachubę wchodzą też dłuższe terminy przedawnienia (art. 442¹ – 20 lat). Dla ustalenia terminu przedawnienia trzeba sięgnąć po przepis bo nie zawsze jest to 10 lat. Nie są zależne od woli stron. Bieg terminu przedawnienia miałby oznaczać ustalenie dnia początkowego. Rozpoczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie względem którego trzeba tylko ustalenia jego wymagalności.

Istnienie roszczenia, a jego wymagalność:

Roszczenia powstają wraz ze stosunkiem prawnym, z którego wynikają. Wymagalność będzie wchodziła w rachubę od określonego dnia, który może być ustalony przez same strony, ale również może być on nieoznaczony. Art. 455 – wtedy spełnienie roszczenia będzie musiało nastąpić zaraz po wezwaniu wierzyciela. Art. 120 – kiedy nie jest oznaczony termin wymagalności, termin przedawnienia będzie biegł od dnia w którym najwcześniej uprawniony mógłby podjąć kroki do zrealizowania roszczenia. W czas biegu terminu przedawnienia mogą nastąpić dwa ważne wydarzenia: zawieszenie lub przerwę w biegu terminu przedawnienia. Art. 121 dotyczy zawieszenia, kiedy może ono nastąpić. Skutkiem zawieszenia będzie to, że w czasie zawieszenie nie biegnie termin przedawnienia, a więc dla ustalenia tego terminu trzeba będzie wziąć pod uwagę okres, który upłynął przed zawieszeniem, jak i ten okres który nastąpi po ustaniu zawieszenia. Art. 123 – przerwa w biegu terminu przedawnienia; dotyczy tego w skutek jakich działań nastąpi przerwa. Te działania są bardzo dokładnie oznaczone w pkt.1 miałyby to być działania polegające na podjęciu czynności, czynności przed organem (sądem), czynność ta miałaby zmierzać do osiągnięcia oznaczonego celu w tym przepisie np. dochodzenie, albo zabezpieczenie. Taką czynnością jest wniesienie powództwa, zwrócenie się do sądu aby on wydał odpowiednie orzeczenie, z którego miałoby wynikać przypomnienia dla osoby do której kierowane jest roszczenie aby zadośćuczyniła.

Sam uprawniony może zdecydować tym, że nastąpi przerwa w biegu terminu przedawnienia. Przerwa może nastąpić też w wyniku działania osoby w kierunku której kierowane jest roszczenie. Np. uznanie długu – nie musi polegać na posłużeniu się jakąkolwiek formą oświadczenia woli. Skutkiem przerwy terminy biegu przedawnienia jest to że bieg terminu przedawnienia zaczyna się od początku.

Skutki przedawnieni:

wyrażony w par. 2 art. 117 – w wyniku upływu terminu przedawnienia, osoba względem której kierowane jest przedawnienia, może podnieść zarzut przedawnienia. Może przeciwstawić się osobie która ma roszczenie. Z podniesienia zarzutu przedawnienia będzie wynikało to, że osoba dokonująca tego będzie mogła uchylić się od zadośćuczynienia roszczenia. Będzie mogła odmówić temu kto ma roszczenie, zachowania się zgodnie z żądanym roszczeniem. Roszczenie istnieje, ale staje się tzw. roszczeniem niezupełnym (naturalnym) bowiem nie ma przeszkody, aby osoba która je ma mimo upływu terminu jego przedawnienia wystąpiła o jego zadośćuczynienie. Ten do którego przedawnienie jest kierowane może zadośćuczynić roszczeniu. Czy dojdzie do przedawnienia, zależy od osoby względem której roszczenie jest kierowane. Odpada odpowiedzialność a pozostaje sam dług. Wyszło by na to, że dłużnik ma dług za który nie będzie ponosił odpowiedzialności ale dopiero wtedy kiedy podniesie zarzut przedawnienia. Przedawnienie nie jest podnoszone z urzędu, a więc sąd nie musi uwzględnić terminu przedawnienia, to przedawnienie nastąpi tylko w skutek zarzutu podniesionego przez osobę względem której to przedawnienie jest kierowane. Nie wchodzi w rachubę zrzeczenie się tego zarzutu przedawnienia przez osobę uprawnioną (wierzyciela) tak długo jak długo biegnie termin przedawnienia. Jest dopuszczalne zrzeczenia się tego zarzutu po upływie przedawnienia.

24.11.2011

01.12.2011

Roszczenie posesoryjne – najpierw trzeba ustalić tzw. legitymację czynną czyli kto może podnieść to roszczenie, kto jest legitymowany. Art. 344 legitymowanym jest posiadacz, którego posiadanie zostało naruszone. Może to być każdy posiadacz, taka legitymacja służy nawet posiadaczowi w złej wierze, jak i posiadaczowi który włada niezgodnie z prawem. Wychodzi na to, że legitymowany może być nawet złodziej. Może być tak, że ten kto stracił rzecz, zobaczył ją w rękach złodzieja. Ten ktoś poczuł się, aby tą rzecz odzyskać i wyrwał ją z rąk złodzieja. Wychodzi na to że złodziej może wystąpić z art. 344 z roszczeniem.

Legitymacja bierna – ustalenie przeciwko komu miało by być kierowane roszczenie; roszczenie kierowane jest do naruszyciela lub osoby na czyjej korzyść nastąpiło naruszenie.

Osoba według której kierowane jest roszczenie może się bronić, zabiegając o określoną decyzję właściwego organy, że stan powstały w wyniku naruszenia jest zgodny z prawem. Ta osoba która jest legitymowana biernie miałaby wystąpić w odrębnej sprawie, o dokonanie ustalenia, że to co ma miejsce po dokonaniu naruszenia jest zgodne z prawem. Jeśli wykaże, że stan do naruszeniu jest zgodny z prawem to wygra proces posesoryjny. Musi zabiegać o decyzję szybszą niż z procesu z inicjatywy legitymowanego czynnie.

Roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego stanu faktycznego jakim jest posiadanie. Ale nie ma przeszkody aby w ramach tego roszczenia zostało podniesione żądanie zaniechania naruszenia. Poprzez to roszczenie nie ma przeszkody aby rzecz wróciła do tego który ją utracił czyli do poprzedniego posiadacza. Z tego uprawnienia posiadacz może korzystać przez rok. Ten roczny termin jest zawity po roku nastąpi wygaśnięcie roszczenia. Wygaśnięcie jest skutkiem upływu terminu zawitego. Jeśli posiadacz w tym czasie nie skorzysta z przysługującego mu roszczenia to je straci, nie będzie mógł wystąpić z nim.

Przeniesienie posiadania – stan faktyczni jakim jest posiadanie może być przedmiotem przeniesienia, czyli zawarcia umowy przeniesienia z tą osobą, która miałaby się tym posiadaczem stać. Są cztery sposoby przeniesienia posiadania. Te różne sposoby można podzielić na dwie grupy:

• przeniesienie posiadania polegające na wydaniu rzeczy (dokonuje go zbywca nabywcy, art. 348)

1. rzecz wyjdzie z rąk zbywcy i będzie w rękach nabywcy

2. wydanie środków, które umożliwiają korzystanie z rzeczy i jej używanie np. wydanie kluczyków do samochodu; wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, dowód rejestracyjny, karta pojazdu, papier wartościowy, dowód składowy umożliwiający rozporządzaniem rzeczą będącą na składzie.

Rzecz nie musi wyjść z rąk zbywcy, żeby nabywca mógł nią rozporządzać.

• sposoby posiadania nie wymagające wydania rzeczy (art. 349 i następne).

1. wystarczy tylko zawarcie umowy żeby zmieniła się rola z samoistnego na zależnego posiadacza.

Prawo własności:

Jest to prawo rzeczowe a nie stan faktyczny. Własność jest najpełniejszym prawem spośród rzeczy. Art. 140 – właściciel ma dwa zasadnicze uprawnienia:

• jest uprawniony do korzystania z rzeczy, które to może polegać na używaniu rzeczy; pobieranie pożytków, które daje rzecz art. 153:

• pożytki mogą być naturalne,

• pożytki cywilne (dochody, które ma właściciel ze względu na to, że doszło do ukształtowania stosunku z inną osobą np. umowa najmu, gdzie właściciel pobiera czynsz ze swojej rzeczy).

• właściciel jest uprawniony do rozporządzaniu rzeczą, jej zbycia, przeniesienia własności, obciążenie rzeczy czyli ustanowienie prawa rzeczowego ograniczonego. Rozporządzenie nie musi być tak radykalne że doprowadzi do zbycia rzeczy, może polegać jedynie na obciążeniu jej, jakaś osoba druga będzie miała określone uprawnienia względem rzeczy.

Prawo własności jest prawem absolutnym. Właściciel musi się liczyć z granicami własności. Są trzy granice własności.

1. przepis prawa- ustawa o ochronie zbytków,

2. zasady współżycia społecznego,

3. społeczno – gospodarcze przeznaczenie prawa.

Nie jest tak, że właściciel może zrobić z rzeczą wszystko.

Nabycie własności:

& przeniesienie własności – wtórne nabycie własności bo rzecz byłaby nabywana od właściciela. od osoby, która ma prawa własności. Zachodzi przeniesienie prawa własności przez zbywcę na nabywcę. Służy do tego umowa zobowiązująca do przeniesienie własności, może być to też umowa przenosząca własność. (to nie to samo).

& zasiedzenie – tzw. pierwotny sposób nabycia własności; było by to nabycie własności nie zależnie od tego czy ona służyła innej osobie; nie następuje żadne przeniesienie tylko pierwotne nabycie.

(Art.. 176)

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności – art. 155 i następne (rzadko o to pyta).

Umową taką jest choćby umowa sprzedaży, ale może być to też umowa darowizny itp. Skutek tej umowy jest podwójny:

• obligacyjny – zobowiązanie zbywcy do przeniesienia własności na nabywcę

• rozporządzający (rzeczowy) – polega na przejściu własności ze zbywcy na nabywcę.

Umowa ta nie tylko zobowiązuje zbywcę, ale sama z siebie przenosi własność i czyni nabywcę właścicielem. Zbywca nie musi nic robić.

Wyjątki: ta reguła, że są dwa skutki jest przełamywana chociażby na mocy art. 155 par.1. Zawierający umowę mogą zastrzec, że ograniczają się tylko do skutku obligacyjnego i nie będzie skutku rzeczowego. Np. kiedy zapłata nie nastąpi od razu w całości, wtedy zapłata ostatniej razy zdecyduje o przeniesieniu własności. Ale są przepisy, które to zastrzegają, decydują o tym, że nie będzie tego skutku rzeczowego – art. 157: kiedy przedmiotem zobowiązującej nas umowy byłaby nieruchomość a strony zastrzegły by warunek lub termin, czyli skutki prawne miałyby powstać lub ustać w razie nadejścia zdarzenia przyszłego i niepewnego art. 189, wyszło by na to, że umowa zobowiązująca do przeniesienia własności wywoła tylko skutek obligacyjny, a więc nie uczyni nabywcę właścicielem rzeczy.

Może być tak że komuś służy prawo pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości. Trzeba by było właścicielowi który zawiera umowę z osobą trzecią że przeniesie tę własność o ile temu któremu służy pierwszeństwo do nabycia nieruchomości z tego nie skorzysta, to wtedy przeniesie własność nieruchomości.

Powstanie zobowiązanie zbywcy do przeniesienia własności. Własność miałaby być przeniesioną mocą odrębnej umowy, a mianowicie umowy przenoszącą własność.

Umowa o zobowiązaniu przeniesienia własności o skutku tylko obligacyjnym rodzi potrzebę zawarci drugiej umowy wg której nabywca stanie się właścicielem.

Umowa nie ograniczająca się do skutku obligacyjnego wystarczy jedna aby doszło do nabycia własności przez przeniesienie.

• W przypadku rzeczy oznaczonych co do gatunku i są przedmiotem obrotu, trzeba dla przeniesienie własności tych rzeczy, przeniesienie posiadania. W przypadku rzeczy oznaczonych co do tożsamości (ma właściwości zindywidualizowane)

• Rzeczy przyszłe - umowa ma charakter konsensualny, a nie realny. Właściciel takiej rzeczy zmieni się poprzez samo zawarcie umowy o przeniesienie własności.

Umowa przenosząca własność, zawierana tylko wtedy kiedy: umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nie rodzi skutku rzeczowego. Jest to umowa kauzalna, przyczynowa. Przyczyna zawarcia tej umowy jest bliżej oznaczoną (art.156). Umowa przenosząca własność będzie wtedy ważna, jeżeli będzie możliwe zidentyfikowane przyczyny wskazanej w art. 156:

• umowa zobowiązująca do przeniesienia własności ograniczona do skutku obligacyjnego;

• zwykły zapis (art. 968) pochodzi od spadkodawcy, który rozporządza swoim majątkiem w taki sposób, że zobowiązuje spadkobiercę, na którego miało by być przeniesione określone prawo np. mercedes. z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca nie staje się właścicielem mercedesa, tylko taki zapisobiorca ma roszczenie wobec spadkobierców o przeniesienie tego prawa na niego, ten na którego rzecz został zapisanym wspomniany mercedes będzie mógł zwróci się do zapisobiorców o przeniesienie własności, ta umowa ma swoją przyczynę w dokonanym zapisie, rozrządzeniu dokonanym przez spadkodawcę;

• Kauza może wynikać z bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 i dalsze).

• Kausą może być jakieś inne zdarzenie, więc chociażby takie o którym mowa w 231. budujący się na cudzym gruncie może żądać umowy o przeniesienie własności. Ta umowa będzie miała przyczynę nie we wcześniej zawartej umowie zawartej między osobami lub innym zapisie. Otwarta jest droga do zawarcia umowy przenoszącej własność. Ten kto wznosi budynek na cudzym gruncie może wręcz żądać zawarcia tej umowy.

W przypadku umów przenoszących własność nieruchomości mamy jeszcze przyczynowość formalną. Jest to konieczność ustalenia istnienia przyczyny (kauzy (art.158), ale i w akcie notarialnym dojdzie do określenia z jakiej przyczyny jest zawieraną umowa przenosząca własność nieruchomości. Kauzalność tej umowy ma nie tylko charakter materialny (ustalenie istnienia przyczyny), ale i formalny (wyrażenie przyczyny w treści tej umowy).

Umowa o przeniesieniu własności nieruchomości musi być w formie aktu notarialnego.

Nabycie własności od osoby nieuprawnione:

Art. 169 możliwe jest nabycie prawa własności choć zbywca tego prawa nie ma. Będzie to dotyczyło tylko rzeczy ruchomych, po drugie nabywca powinien działać w dobrej wierze (nie wie o tym, że za kontrahenta ma osobę nieuprawnioną do zbywania rzeczy), nabycie powinno być zawierane w drodze odpłatnej umowy, niezbędne jest wydanie rzeczy prze zbywcę nabywcy. Wszystkie te okoliczności muszą nastąpić kumulatywnie, aby doszło do nabycia własności. Ważne będzie też z jaką chwilą nabywca staje się właścicielem. Następuje to z chwilą kiedy rzecz znajdzie się w jego rękach. Taka jest reguła, ale jest istotne odstępstwo, które sprowadza się do przypadku, kiedy rzecz nabyta jest rzeczą utraconą przez właściciela wbrew jego woli. Wówczas nabycie własności przez jego kontrahenta nastąpi dopiero po 3 latach.

08.12.2011

art.. 172 i następne:

Przesłanki zasiedzenia nieruchomości: okoliczności, które miałyby zasądzić o nabyciu nieruchomości przez zasiedzenie. Są dwie przesłanki:

• samoistne posiadanie nieruchomości – nie interesuje nas dzierżenia, ani inny stan wskazujący na to, że dana rzecz jest w rękach danej osoby. Wystarczy wykazać, że określona nieruchomość jest w rękach osoby która miałaby ją zasiedzieć.

• upływ czasu – 20 lub 30 lat, domniemanie z art. 340 co do ciągłości zasiedzenia. Ile trzeba czekać, to zależy od dobrej wiary posiadacza. Posiadacz w dobrej wierze będzie czekać 20 lat, a posiadacz w złej wierze 30 lat. Co to jest dobra wiada nie ma określonej w kodeksie. Dobra wiara wchodzi w rachubę, kiedy jest mylne wyobrażenie co do rzeczywistego stanu rzeczy, ale to mylne wyobrażenie usprawiedliwione jest okolicznościami danego przypadku. Trzeba dokonać oceny tej dobrej wiary.

Okoliczności dobrej wiary powstają co do nieformalnego nabywcy. Np. kupuje działkę pod lasem bez sporządzenia aktu notarialnego. Umowa taka nie przenosi własności. Posiadacz zachowuje się na tej działce jak na swojej własności, a właściciel mu na to pozwala. Jest nieformalnym nabywcą. Nie ma tu okoliczności usprawiedliwiającej to, że pominęli akt notarialny i taki nieformalny nabywca musi czekać 30 lat żeby móc nabyć nieruchomość.

Zasiedzenie ruchomości, trzy przesłanki:

-samoistne posiadanie takiej rzeczy,

-upływ czasu – 3 lata,

-dobra wiara – w przypadku ruchomości tylko posiadacz w dobrej wierze stanie się właścicielem ruchomości. Posiadacz w złej wierze nigdy nie stanie się właścicielem tej rzeczy.

PO wypełnieniu tych przesłanek, własność nabywa się z mocy prawa. Możliwym jest żądanie stwierdzenia przez sąd zasiedzenia. Takie orzeczenie przez sąd, stwierdzające nabycie własności ma charakter jedynie deklaratywny, czyli potwierdzenie tego co z mocy prawa już zaistniało.

Ochrona własności:

Roszczenie windykacyjne: art. roszczenie przysługuje właścicielowi, współwłaścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu, jest kierowane wobec osoby, która ma rzecz. Roszczenie nieposiadającego właściciela względem posiadającego nie-właściciela. Legitymowanym biernie byłaby osoba która ma rzecz, ale nie jest jej właścicielem. Poprzez to roszczenie nie osiągnie się nic więcej jak zwrot rzeczy. Jest to roszczenie, które idzie za rzeczą. Nas interesuje osoba, u której jest ta rzecz. Nie ulega przedawnieniu jeśli dotyczy nieruchomości, ulega przedawnienie jeśli dotyczy ruchomości.

Właścicielowi przysługują też roszczenia uzupełniające, czyli roszczenia polegające na rozliczeniu pomiędzy właścicielem, a osobą która posiada jego rzecz, np. co do nakładów poniesionych przez posiadacza na cudzą rzecz. Art. 224 i następne.

Roszczenie negatoryjne – legitymowanym czynnie jest osoba ta sama co przy roszczeniu windykacyjnym (właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty).

Legitymowany biernie będzie osoba, która dokonała naruszenia własności, miałaby tego dokonać w inny sposób niż w przypadku roszczenia windykacyjnego. To roszczenie nie będzie polegało na pozbawieniu właściciela rzeczy.

Roszczenie negatoryjne wejdzie w rachubę kiedy właściciel ma rzecz, pozostaje ona w jego rękach, ale dochodzi do naruszenia własności polegające na tym o czym stanowi art. 144: zakaz immisji, czyli oddziaływania jednej rzeczy na drugą, co miało by znaczyć zakłócenia w korzystaniu z nieruchomości, te zakłócenia miałyby być ponad przeciętną miarę miejscowych stosunków. Może dojść do naruszenia własności w inny sposób niż pozbawienie rzeczy. Właściciel może wtedy skorzystać z roszczenia negatoryjnego.

Będzie to roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem np. zamknięcie zakładu blacharskiego, który zakłóca spokój. Osoby te będą mogły dochodzić zaniechania naruszeń w przyszłości. Roszczenia te podlegają przedawnieniu w przypadku ruchomości art. 223. W przypadku nieruchomości nie ma żadnego limitu czasu.

Współwłasność:

Jedna rzecz jest przedmiotem własności kilku osób. Są dwie postaci współwłasności:

1. łączna – charakteryzuje się tym, że nie ma charakteru samoistnego, co oznacza, że Ci współwłaściciele muszą pozostawać w określonym stosunku osobistym. To nie będą przypadkowe osoby, tkwią w jakiejś więzi osobistej np. małżeństwo, wspólnicy cywilni (wspólnik cywilny jest współwłaścicielem łączny, względem tego co wraz z innymi wspólnikami zostało nabyte, osoby te będą pozostawały w określonym stosunku osobistym). Uczestnictwo w tej własności nie jest określone ułamkowo, ani procentowo. Po trzecie nie wchodzi w rachubę zbycie udziałów w tej współwłasności. Współwłaściciel nie może rozporządzać udziałem tej współwłasności. Uczestnictwo tej współwłasności nie jest oznaczone, nie jest samoistne i nie może być rozporządzane. Współwłasność ta będzie trwała tak długo jak będzie trwać związek osobisty współwłaścicieli np. współwłasność małżeńska będzie trwała aż do zaistnienia okoliczności, które będą decydowały o ustaniu małżeństwa; kiedy współwłaściciele cywilni podejmą decyzję o rozwiązaniu spółki przestaną być współwłaścicielami łącznymi a staną się ułamkowymi.

2. współwłasność w części ułamkowej – ma charakter samoistny (współwłaściciele nie muszą pozostawać w stosunku osobistym); uczestnictwo w niej jest oznaczonym za pomocą ułamka (nie procentów!); trzeba się liczyć z tym iż możliwym jest rozporządzenie udziałem tej współwłasności nie tylko dlatego, że będzie on określony, ale i zbywalny. Każdy współwłaściciel bez oglądania się na innych może dokonać zbycia swojego udziału bądź też jego obciążenia, może zatem dokonać się zmiana współwłaścicieli bo udziałami można pohandlować; ta współwłasność będzie trwała tak długo, jak tego chcą Ci współwłaściciele. Każdy ze współwłaścicieli w częściach ułamkowych może żądać zniesienia tej współwłasności. Ta współwłasność ma charakter przejściowy, każdy współwłaścicieli może zadecydować o ustaniu współwłasności.

Tryb zniesienia współwłasności:

-w drodze umowy, wymaga to porozumienia i akceptacji każdego z współwłaścicieli o zniesieniu współwłasności.

-w drodze sądowej

Zniesienie współwłasności można dokonać przez:

• podział fizyczny rzeczy,

• podział cywilny – polega na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale między dotychczasowych współwłaścicieli podziału zapłaty ceny.

• objęcie własności przez jednego lub kilku właścicieli z obowiązkiem spłat wobec pozostałych.

• ustanowienie odrębnej własności lokalu – zniesienie własności zabudowanej nieruchomości gdzie wchodziłby w rachubę budynek w obrębie którego znajdują się inne lokale.

Ustalenie zarządu rzeczą wspólną:

Jak miałyby być podejmowane czynności względem rzeczy wspólnej:

• czynności zwykłego zarządu – pełnomocnik ogólny może dokonywać tylko czynności zwykłego zarządu art. 98; czynności te zmierzają do zachowania dotychczasowego stanu rzeczy; mogą być podejmowanymi przez większość współwłaścicieli (nie wymagają jednomyślności, wystarczy większość, która będzie liczoną z uwzględnieniem udziałów w tej współwłasności)

• czynności przekraczające zarząd zwykły – potrzebna jest zgoda, jednomyślność tych właścicieli. Taką czynnością będzie (art. 199) zbycie rzeczy wspólne lub inne działanie polegające na obciążeniu. Możliwym jest dokonanie innej czynności przekraczającej zarząd wspólny, ale za zgodą sądu i kiedy przynajmniej połowa udziałów zarządu godzi się na to.

15.12.2011

każdy może zarządzać swoimi udziałami

każdy może znieść współwłasność

Każdy z właścicieli może korzystać z rzeczy wspólnej w takim zakresie w jaki da się pogodzić to korzystanie z korzystaniem innych współwłaścicielem.

Umowa qua dusem: umowa co do używania rzeczy wspólnej ustalonej przez właścicieli

Własność lokali:

Stanowi o tym ustawa, która decyduje o tym, że część składowa nieruchomości jaką jest lokal, może być odrębną nieruchomością. Dokładnie jaki to lokal może być odrębną nieruchomością zdecydował art. 2 o własności lokali. Jest to inna nieruchomość od nieruchomości gruntowej czy też budynkowej. Jest to zespół izb funkcjonalnie ze sobą powiązanych, wyodrębnionych w sposób trwały. Ich przeznaczenie jest dla nas drugorzędne. Tak rozumiany lokal jest przedmiotem odrębnej własności, ale obok niego trzeba dostrzec wspólną nieruchomość. Wyrażona jest on a art.3 ust. 3 ustawy. Wspólna nieruchomość obejmuje to wszystko co nie zostało wyodrębnionym jako samodzielny lokal, obejmuje np., działkę, ściany, instalacje, klatka schodowa, dach, poddasze itp. Ta wspólna nieruchomość jest przedmiotem współwłasności właścicieli lokalu. A więc trzeba się liczy z tym, że właściciel lokalu ma dwa prawa: prawo własności lokali i udział we współwłasności nieruchomości wspólnej. Oba te prawa są ze sobą ściśle związane, żadnym z tym praw nie może rozporządzać właściciel lokalu bez rozporządzenia drugim z tych praw np. nie może dojść do zbycia udziału we współwłasności lokalu bez zbycia wspólnej nieruchomości.

Powstawanie własności lokalu:

Kilka sposobów powstania własności lokalu, a tym samym postaniu nieruchomości wspólnej:

- w drodze umowy, którą zawiera nabywca lokalu z właścicielem zbudowanej nieruchomości gruntowej.

- umowa zawierana przez współwłaścicieli zabudowanej nieruchomości gruntowej. Współwłaściciele tacy będą chcieli stać się właścicielami lokali.

- oświadczenie właściciela zabudowanej nieruchomości. Wtedy właściciel staje się właścicielem nieruchomości lokalowej i nieruchomości wspólnej, które byłyby związane z lokalem.

- orzeczenie sądu – orzeczenie znoszące współwłasność zabudowanej nieruchomości bądź też takie orzeczenie sądu dokonujące podziału spadku.

Zarząd nieruchomością wspólną. przeczytać.

ustawa o gospodarce nieruchomościami z 99r.

Użytkowanie wieczyste jest prawem samoistnym, innym niż własność, innym niż prawo rzeczowe ograniczone. Choć jest prawem podobnym do własności jak i praw rzeczowych ograniczonych.

Z prawem własności podobieństwo tkwi w treści tych praw. natomiast z prawami rzeczowymi ograniczonymi to podobieństwo byłoby w tym że są to prawa rzeczy cudzej.

Przedmiot użytkowania wieczystego – art.. 232 kc wychodzi na to że to prawo może powstawac tylko na gruntach czyli nieruchomościach gruntowych. nie może ono powstawac na innych nieruchomosciach (tylko gruntach). Grunty mogą być zabudowanem jesni nbie sa niezabudowanymi to oddanie w użytkowanie wieczyste dotyczy tylko samego gruntu. Budynek jak i inne urzaczenia, które były trwale związane z gruntem staja się własnością użytkownika wieczystego, …………………

Użytkowanie wieczyste jest zastrzeżone dla wąsko oznaczonych właścicieli. Prawo to ma służyc korzystanie z gruntu państwa lub jednoski samorządu terytorialnego przez inne osoby.

Sposoby użytkowania:

- w drodze umowy między właścicielem (skarbem państwa, wójt itp.)

22.12.2011

Służebność – jedno z ograniczonych praw rzeczowych, które dotyczy tylko nieruchomości. Trzeba liczyć się z tym że wejdą w rachubę dwie nieruchomości: władnąca i obciążona; relacje między nimi będą stanowiły o treści służebności. Służebność służy temu aby wzmocnić jedną kosztem drugiej. Tą zyskującą jest nieruchomość władnąca, kosztem nieruchomości obciążonej. Wyrażone jest to w art. 85. gdzie wyodrębniono trzy postacie:

1. czynna służebność – właściciel własności nieruchomości władnącej miałby w nieograniczony sposób korzystać z nieruchomości obciążonej. Polega to np. na tym że właściciel własności władności władnącej może sobie przechodzić przez nieruchomość obciążonej.

Art. 145 – w dwóch sytuacjach oznaczonych tym przepisem, weszła by w rachubę tzw. droga konieczna: kiedy nie ma dostępu do drogi publicznej i kiedy nie ma dostępu do własnych zabudowań. Jeżeli nie będzie porozumienia między właścicielami sąsiednich własności to ten, który nie ma dostępu do swojego gruntu, może się zwrócić do sądu o przyznanie mu służebności czynnej. Sąd rozstrzygając o ustanowieniu drogi koniecznej, ustali też wynagrodzenie właścicielowi nieruchomości obciążonej za udostępnienie właścicielowi nieruchomości władnącej dostępu do jego nieruchomości.

1. służebność może korzystać na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej miałby się powstrzymać od określonych działań względem własnej nieruchomości. Ta służebność przybiera postać służebności światła. Właściciel nieruchomości władnącej może domagać się służebności, która będzie polegać na powstrzymaniu się od działań właściciela nieruchomości obciążonej (nie będzie mógł czynić czegoś na własnym gruncie). Miałby się zachowywać biernie względem własnej nieruchomości.

2. Właściciel nieruchomości obciążonej miałby się powstrzymywać od wykonania określonych uprawnień, które mu przysługują względem nieruchomości oznaczanej jako władności. Jest to tzw. prawo sąsiedzkie. Art. 149, 145: np. jeżeli gałęzie z naszego drzewa wejdą na grunt sąsiada to nie ma przeszkody, żeby ten którego jest drzewo może wejść na grunt sąsiada żeby je pościnać. Właściciel nieruchomości obciążonej nie będzie wchodził na grunt właściciela nieruchomości władnącej.

Są cztery drogi do powstania służebności:

• w drodze umowy między właścicielem nieruchomości władnącej, a właścicielem nieruchomości obciążonej – właściciele mogą osiągnąć wszystko co określa umowa.

• w drodze orzeczenia sądu ale tylko w przypadkach określonych w ustawie, a więc tylko wtedy kiedy chodzi o drogę konieczną.

• w drodze zasiedzenia art. 292 – nie nabycie własności ale powstanie służebności czynnej. Trzeba ustalić, że właściciel określonej nieruchomości korzysta z trwałego i widocznego urządzenia, które jest na gruncie sąsiednim np. woda ze studni sąsiada. Nie identyfikujemy samoistnego posiadania, tylko taką ingerencję jaką było by korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia.

żeby doszło do zasiedzenia służebności trzeba jeszcze upływu czasu, który trzeba wziąć z przepisów o upływie czasu (20, 30 lat w zależność czy w dobrej czy w złej wierze).

• mocą decyzji administracyjnej – wejdzie tylko niekiedy w rachubę np. kiedy dojdzie do wywłaszczenia nieruchomości, to mogą powstać względem nieruchomości sąsiadujących takie perturbacje, które będzą wymagały ustalenia służebności. Wtedy organ musi rozstrzygnąć o ustaleniu koniecznej służebności.

Dwa rodzaje służebności:

1. służebności gruntowe

2. służebności osobiste

Obie mogą polegać na tym samym. Różnica polega na osobie uprawnionej. Przy służebności osobistej może ona powstać tylko w przypadku na rzecz osoby fizycznej. Służebność gruntowa będzie przysługiwała każdoczasnemu właścicielowi nieruchomości władnącej. Każdoczesny właściciel nieruchomości władnącej będzie mógł z niej korzystać. Służebność osobista ma być zindywidualizowana, nie wejdzie tu w rachubę osoba prawna lub ułomna osoba prawna. Przy służebności osobistej: Dochodzi do rozporządzenia nieruchomością na rzecz osób bliskich. Prawa alimentacyjne – prawa które mają służyć określonej osobie środków do życia, konsekwencją tego prawa alimentacyjnego jest niezbywalność prawa, nie wchodzi też w rachubę przeniesienie uprawnień które wynikają z tej służebności; służebność alimentacyjna ma być wykonywana osobiście. Ta służebność będzie wygasała z momentem śmierci uprawnionego.

(co do osoby, co do możliwości rozporządzenia: gruntową tak, osobistą nie)

Prawa zastawnicze: (prawa ograniczone rzeczowe)

prawa które służą zabezpieczeniu wierzytelności. Wierzytelność to w istocie swej prawo żądania spełnienia świadczenia. Osoba, która żąda jest wierzycielem. Prawo wierzyciela jest względem osoby, którą identyfikuje się jako dłużnika. Dłużnik ma spełnić świadczenie, czyli dług o kóry może wystąpić wierzyciel. Dłużnik ponosi odpowiedzialność zaspokojenia wierzyciela, czyli za spełnienie należnego wierzycielowi świadczenia. Jest to odpowiedzialność osobista, dłużnik ponosi odpowiedzialność wszystkim co ma 9całym swoim majątkiem. Wierzyciel może się zaspokoić z całego majątku dłużnika. Egzekucja może być realizowaną z całego majątku dłużnika.

Wierzyciel nie pozostaje tylko z możliwością sięgania po majątek dłużnika. Wierzyciel chce zabezpieczenia zaspokojenia się nie tylko z majątku dłużnika. Zabezpieczenia te mogą być dwojakiego rodzaju:

*osobiste- np. poręczenie lub udzielenie gwarancji bankowej, wystalenia weksla, co oznacza że wierzyciel mógłby szukać zaspokojenia z majątku innej niż dłużnik, np. z majątku poręczyciela lub wystawcy weksla.

*zabezpieczenie rzeczowe:

Prawami zastawniczymi są:

• zastaw – art. 306 i następne; zastawnik może dochodzić zaspokojenia z rzeczy obciążonej zastawem: po pierwsze bez względu na to kto jest jej właścicielem w określonym momencie (wobec każdoczesnego właściciela), po drugie zastawnik będzie mógł czynić z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy; właścicielem rzeczy zastawionej może stać się kolejna osoba. Zmiana własności czy to z przeniesienia własności nie będzie miała na zastaw, a także to że nowy właściciel jest w wyniku dziedziczenia. Sam zastawca może być dłużnikiem. Zastaw powstaje w dwojaki sposób: w drodze umowy zastawcy z zastawnikiem, czyli właścicielem rzeczy z wierzycielem który ma korzystać z zabezpieczenia tej rzeczy. Konieczność wydania rzeczy przez zastawcę zastawnikowi lub osoby trzeciej jeśli te osoby się dogadają. Rzecz zastawiona musi wyjść z rąk zastawcy, i przejść do wierzyciela który będzie korzystał z zabezpieczenia. Zastawca nie będzie mógł korzystać z tej rzeczy, musi ona wyjść z jego rąk. Ta umowa ma charakter realny. Zastaw może powstać z mocy prawa.

Przedmiotem zastawu jest: rzeczy ruchome, prawa zbywalne takie które mogą być przeniesione na inną osobę. Nie ma zastawu na nieruchomości. Zastawca wierzyciel będzie mógł dochodzić z rzeczy obciążonej zastawem

Zaspokojenie będzie dokonywane w trybie postępowania egzekucyjnego, czyli działania komornika (zwrócenie się do komornika aby to on sprzedał rzecz zastawioną i dokonał na ręce zastawnika należytej zapłaty).

• hipoteka

te zabezpieczenia będą oznaczały że wierzyciel nie będzie mógł szukać zaspokojenia w całym majątku czy to zastawcy, czy to osoby obciążonej hipoteką, ale tylko z konkretnie określonej rzeczy. Zabezpieczenie ograniczone rzeczowo. Wierzyciel może szukać zaspokojenia w majątku dłużnika, a także w majątku osoby trzeciej.

05.01.2012

Zastaw – właściciel rzeczy musi liczyć się z tym, że musi wydać rzecz zastawcy. Rzecz wychodzi z rąk właściciela a ten nie ma możliwości z niej korzystania. Zastawienie ma charakter trybu egzekucyjnego.

Zastaw rejestrowy i rejestr zastawów – ustawa z 1996; zastaw jest co do swej istoty taki jak ten o którym stanowią przepisy kodeksu cywilnego, ale z modyfikacjami. Zasadnicze cechy to:

• powstaje w drodze umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności, umowa ta nie ma charakteru realnego, czyli dla powstania tego zastawu nie jest niezbędnym wydania rzeczy przez zastawcę. Rzecz pozostaje u zastawcy, ale też powstanie tego zastawu nie wyczerpuje się samym zawarciem umowy. Niezbędnym jest wpis w rejestrze zastawów, prowadzonych przez sądy rejonowe (wyodrębniane są odpowiednie wydziały rejestrowe). Wpis ma charakter konstytutywny bo jego dokonania miałoby przesądzać o powstaniu zastawu.

• w umowie o ten zastaw możliwym jest (dopuszczalnym), postanowienie o innym sposobie zaspokojenia zastawnika niż w trybie postępowania egzekucyjnego. W umowie znajdzie się postanowienie, że zastawnik będzie mógł dokonać przejęcia własności rzeczy objętej zastawem, będzie mógł dokonać zaspokojenia z tej rzeczy poprzez sprzedaż z wolnej ręki lub zachowanie jej dla siebie. Nie jest koniecznym przeprowadzenie egzekucji bo strony mogą ustanowić o innym sposobie zaspokojenia.

Hipoteka – ustawa z 1982r ostatnio znowelizowana; art. 65 i następne; podobna jest do zastawu. Hipoteka może być ustanowiona na:

• nieruchomości, nie ma hipoteki na rzeczach ruchomych. Udział we współwłasności w częściach ułamkowych też może być objęty hipoteką. Wtedy nie własność będzie obciążona, ale udział w częściach ułamkowych.

• Użytkowanie wieczyste – podobne do prawa własności. Może dotyczyć tylko gruntów, a więc nieruchomości. Nie grunt jest obciążony, ale użytkowanie (wieczyste). Prawo to jest rozporządzalne, użytkownik może je zbyć lub ustanowić hipotekę.

• Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – prawo własnościowe ograniczone, na którym może powstać inne prawo rzeczowe ograniczone.

• wierzytelność – tylko takiej która jest zabezpieczona hipoteką, niektórzy mówią że jest to hipoteka na hipotece.

Niekoniecznie trzeba być właścicielem nieruchomości aby zaproponować zabezpieczenie w postaci hipoteki.

Są dwa sposoby powstania hipoteki:

1. w drodze umowy – najbardziej typowa jest hipoteka na nieruchomości, umowa jest zawierana między wierzycielem, który ma korzystać z tego zabezpieczenia (wierzyciel hipoteczny), a właścicielem nieruchomości; na ogół jest wyrażany aktem notarialnym art.245 –oświadczenie wierzyciela hipotecznego nie musi być wyrażone aktem notarialnym, jest wymagany tylko dla właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką. Samo zawarcie tej umowy nie czyni hipoteki.
   Wpis do księgi wieczystej tej nieruchomości która jest obciążana hipoteką. Wpis ma charakter konstytutywny i decyduje o powstaniu hipoteki. Z treści tej księgi będzie można wyprowadzić ustalenie czy nieruchomość jest obciążona hipoteką.

2. hipoteka przymusowa – (kiedyś nazywana sądową), powstaje mocą orzeczenia sądu, a więc może powstać nawet wbrew woli właściciela nieruchomości, ale ona będzie miała swój początek w żądaniu wierzyciela. Wierzyciel może żądać, żeby nieruchomość jego dłużnika była obciążona hipoteką. Nie każdy wierzyciel może tego żądać – tylko taki, który ma tytuł wykonawczy. Co to jest można ustalić sięgając do k.p.c. art. 776; tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności; art. 777 tytułami są np. prawomocne orzeczenie sądu – wierzyciel który ma prawomocne orzeczenie sądu z klauzulą wykonalności, może zwrócić się do sądu z żądaniem z obciążeniem nieruchomości swojego dłużnika hipoteką.

Treść praw służących wierzycielowi hipotecznemu:

art. 65 ust. 1 – treść jest bardzo zbliżona z tym co przysługuje zastawnikowi; wierzyciel hipoteczny będzie mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką: bez względu na to kto jest jej aktualnym właścicielem (wobec każdoczesnego właściciela nieruchomości), wierzyciel ten może to czynić z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (wierzyciele tacy muszą liczyć się że z tej części majątku dłużnika jaką jest hipoteka, najpierw zostanie zaspokojony wierzyciel hipoteczny).

Hipotek służy do zaspokojenia wierzytelności pieniężnej.

Nie ma przeszkody do zabezpieczenia hipoteką wierzytelności przyszłej (powstałej w przyszłości). Musi być to wierzytelność bliżej oznaczona, wynikająca z określonego stosunku prawnego. Hipoteka może zabezpieczać wiązkę wierzytelności – różne wierzytelności bliżej oznaczone i wynikające z określonego stosunku prawnego.

Wygaśnięcie hipoteki w istocie swej nie spowoduje zmiany pierwszeństwa w dochodzeniu zaspokojenia przez pozostałych wierzycieli hipotecznych.

Nie ma najmniejszej przeszkody, żeby jedna nieruchomość żeby jedna nieruchomość była obciążona więcej niż jedną hipoteką. Jeżeli jest kilka takich hipotek to trzeba liczyć się z tym, że wierzyciele hipoteczni mające dalsze hipoteki, muszą liczyć się z tym że przed nimi zostaną zaspokojenia wierzyciele, którzy mają hipoteki przed nimi. Zmiana tego pierwszeństwa może wynikać z zawarcia umowy, a po drugie zmiana pierwszeństwa może wynikać też z wygaśnięci hipoteki. Trzeba się liczyć z tym że miejsce po wygaszonej hipotece nie jest automatycznie zajmowanym przez dalsze hipoteki. Na gruncie obowiązujących przepisów właściciel obciążonej nieruchomości dysponuje miejscem po wygasłej hipotece. Takie zwolnione miejsce po wygasłej hipotece będzie mogło być swobodnie rozrządzonym przez właściciela nieruchomości, co może powodować, że hipoteka która powstała później może być wpisana na miejsce wyższe niż hipoteki wcześniejsze. Wierzyciel hipoteczny będzie mógł korzystać przed dotychczasowymi wierzycielami hipotek wpisanych na dalszych miejscach. Jest to realizowane kosztem wierzycielami dalszego pierwszeństwa.

Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego jest dokonywane w trybie postępowania egzekucyjnego. Zaspokojenia będzie mógł dokonać z udziałem komornika.

Księgi wieczyste- są prowadzona dla nieruchomości. Tyle będzie ksiąg ile jest nieruchomości. Są prowadzone przez sądy rejonowe (wydziały wieczysto-księgowe). Księgi są jawne. Mogą występować w dwóch postaciach: w postaci papierowej lub zapisu w odpowiednim systemie informatycznym czyli księgi komputerowe. Obie są równoważne. Z każdym razem jest taka sama struktura księgi wieczystej. Zawiera: (4 działy)

1. dział opisu nieruchomości – lokalowa czy gruntowa, zabudowana czy nie, gdzie położona.

2. dział właściciela/-li nieruchomości – jeśli jest ich kilka to będą opisane ich udziały.

3. wpisy o obciążeniach nieruchomości – np. służebność.

4. hipoteki – czy nieruchomość jest wolna od obciążeń hipotecznych, w jakim są rozmiarze itp.

Księgi są prowadzone nie tylko dla umożliwienia powstania hipoteki. Służą także rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych- służy nabywcy nieruchomości, dla której jest powadzona dana księga wieczysta; art. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – nie jakikolwiek nabywca nieruchomości tylko taki który staje się nim w wyniku dokonanej czynności prawnej, będzie mógł korzystać z ochrony jaką daje rękojmia jeżeli wejdzie rozbieżność między stanem rzeczywistym a prawnym dotyczącym nieruchomości a stanem ujawnionym w księdze wieczystej. Może być tak że właściciel nie będzie ujawniony w dziale 2 księgi wieczystej. Właścicielem nieruchomości można stać się także wtedy kiedy nie ma wpisu w księdze wieczystej.

Zbycie nieruchomości przez osobę wskazaną w treści księgi wieczystej jako właściciela – x sprzedał nieruchomość y, a y nie zadbał o to żeby wykazano go w księdze wieczystej jako właściciela. Wtedy nie ma przeszkody żeby x miał sprzedać nieruchomość ponownie osobie z. Czy z staje się właścicielem nieruchomości? Rękojmia wprowadza ochronę nabywcy w drodze czynności prawnej, nabywcy który byłby w dobrej wierze (będącej w zaufaniu do księgi wieczystej). Korzysta on z tej ochrony tak dalekosiężnie, że staje się właścicielem skoro działał w zaufaniu do treści księgi wieczystej. Z tego wynika że nabywca nieruchomości powinien zadbać o wpis do księgi wieczystej że został właścicielem nieruchomości.

Rękojmia spełnia te same funkcje co art. 169 –

12.01.2012

Waloryzacja zobowiązań pieniężnych – zasada nominalizmu, zapłata miałaby być w wartości nominalnej wartości zobowiązania. Możliwa jest waloryzacja główna, może przybrać postać jakiejś klauzuli (towarowej). Wysokość świadczenia miałaby być ustalona wg wartości określonego towaru. Wartość samego zobowiązania byłaby ustaloną za pomocą wartości określonego towaru.

Klauzule indeksowe – wskazują na określone wartości ekonomiczne, na stopę inflacji, indeks giełdowy, średnie wynagrodzenie za pracę itp.
Często jest stosowaną klauzula walutowa (kursowa) – relacje między określonymi walutami, kurs określonego pieniądza. Art. 358. par 2.

Same strony mogą wpłynąć żeby doszło do waloryzacji, ale jeśli tego nie zrobią mają jeszcze w zanadrzu waloryzację sądową – trzy przesłanki: istotna zmiana siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, rozważenie interesów obu stron-z punktu widzenia wierzyciela i dłużnika, dokonać oceny zgodności tej waloryzacji z zasadami życia społecznego.

Kto może wystąpić o waloryzację? Każda ze stron, wierzyciel i dłużnik.

Skutkiem waloryzacji sądowej może być:

• zmiana wysokości zobowiązania pieniężnego;

• rozwiązanie umowy;

Strony same mogą wpływać na swoją sytuację zastrzegając odpowiednią klauzulę waloryzacyjną.

Odsetki:

Wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy. Będą świadczeniem dodatkowym w przypadku zobowiązań pieniężnych. Mają charakter dodatkowy, akcesoryjny względem zobowiązania głównego. Odsetki będą dzielić los zobowiązania głównego, istnieją tylko wtedy kiedy istnieje zobowiązanie główne. Jeśli zobowiązanie wygaśnie to przestaje ciążyć obowiązek zapłaty odsetek.
Są to świadczenia okresowe.

Ważne jest ustalenie rozmiaru wysokości odsetek. Wchodzą w rachubę dwojakiego rodzaju odsetki:

• umowne – ustalone przez wierzyciela i dłużnika , nie mogą być ustalone w dowolnej wysokości. Wcześniej nie było przepisów o wysokości odsetek dlatego trudno było przeciwdziałać działalności lichwiarskiej. Wtedy można było powołać się na wyzysk, ale tylko wtedy kiedy były spełnione wszystkie trzy przesłanki. Dzisiaj maksymalna wysokość nie może przekroczyć czterokrotności wysokości kredytu lombardowego (stopy oprocentowania) art. 359 znacznik 1 par. 2. W paragrafie 2a jest mowa, że postanowienie o wyższych odsetkach będzie ważne ale z korektą na podstawie tego paragrafu.

• ustawowe – Art. 359 par. 3 RM jest upoważniona do ustalania wysokości tych odsetek.

Może wejść w rachubę zapłata odsetek umownych lub ustawowych.

Podziały świadczeń:

1. jednorazowe – jednorazowe zachowanie dłużnika polegające na zadośćuczynieniu żądaniu wierzyciela.

2. okresowe – świadczenia spełniane co pewien okres, zachowanie się dłużnika co pewien czas np. czynsz.

3. ciągłe – polegają na tym, że dłużnik przez pewien czas miałby się zachować w określony sposób np. wynajmujący – oddaje rzecz do użytkowania ciągłego, przez cały okres najmu musi się tak zachowywać aby umożliwić korzystanie z rzeczy wynajmującemu.

Inny rodzaj świadczeń:

1. polegające na działaniu- takie zachowanie dłużnika które przyjmuje aktywną postać.

2. polegające na zaniechaniu- wstrzymanie się od określonego zachowania.

Świadczenia podzielne: ze względu na charakter świadczenia może być ono podzielone to dłużnik może spełniać je w częściach (chodzi o świadczenie pieniężne bo np. wydania rzeczy nie da się zrobić w częściach).

Zobowiązania solidarne – charakteryzują się tym, że wejdzie w rachubę wielość wierzycieli lub dłużników. Solidarność czynna to wielu wierzycieli. Sytuacja, w której jest wielu dłużników nazywamy solidarnością bierną – art. 366 i następne; solidarność będzie w szczególności oznaczała to że każdy z dłużników będzie zobowiązanym w całości spełnić należne świadczenie. Choć jest kilku dłużników to zobowiązanie nie podlega podziałowi, który miałby znaczyć że każdy z tych dłużników miał by spełnić tylko część świadczenie, tylko każdy z tych dłużników musi się liczyć z tym że będzie dokonywać całego świadczenia, każde z nich ponosi odpowiedzialność za całe zobowiązanie. Wierzyciel może żądać zwroty całego świadczenia od jednego z tych dłużników. Zobowiązanie jest w ten sposób wzmocnione. Jeżeli któryś z dłużników solidarnych spełni świadczenie, będzie mógł zwrócić Siudo pozostałych dłużników z roszczeniem zwrotnym regresowym, aby oni również ponieśli ciężar już spełnionego świadczenia. Będzie to rozliczenie między dłużnikami. Roszczenia regresowe zwrotne są w wysokości wynikającej ze stosunków prawnych jakie zachodzą między dłużnikami. Każdy z dłużników solidarnych może posługiwać się zarzutem, który przysługuje innym dłużnikom.

Solidarność wynika z art. 369 – są dwa źródła:

• czynność prawna (teść umowy pożyczki, która jest zawierana z kilkoma pożyczkobiorcami gdzie mogą być to solidarni pożyczkobiorcy;

• przepisów prawa/ustawy art. 370 , jeżeli jest kilku współwłaścicieli nieruchomości i zaciągają kredyt żeby ją wyremontować to z mocy prawa stają się oni dłużnikami solidarnymi.

Inna postać świadczenia:

Odszkodowanie – służy wynagrodzeniu szkody; przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:

1. zidentyfikować zdarzenie prawne rodzące obowiązek naprawienie szkody np. czyn niedozwolony, powstanie szkody w związku z ruchem pojazdu art. 436; naruszenie umowy, czyli jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie.

2. szkoda – uszczerbek w dobrach prawem chronionych. Są dwie postacie szkody: majątkowa –uszczerbek w dobrach majątkowych; niemajątkowa-krzywda, ból którego miałby doświadczać poszkodowany, wynagrodzenie tej szkody polega na zadośćuczynieniu.
   art. 361 par. 2 – szkodą majątkową jest nie tylko strata, a więc to o co pomniejszył się majątek poszkodowanego, ale tą szkodą jest także korzyść którą osiągnął by poszkodowany gdyby nie to zdarzenie które zrodziło szkodę. Wymaga to ustalenia jak przedstawiałaby się sytuacja majątkowa poszkodowanego, gdyby nie było tego zdarzenia które wywołało szkodę. Stąd ustalenie odszkodowania w postaci utraconych wynagrodzeń.

3. związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem wyrządzającym szkodę, a szkodą – art. 361 par. 1 normalne następstwa, typowe. Polega to na przeprowadzeniu testu czy szkoda by powstała gdyby nie doszło do zdarzenia które faktycznie zaistniało. Wymaga oceny czy zwykłym, normalnym następstwem określonego zdarzenia jest szkoda. Powiązanie przyczyny ze skutkiem. Zdarzenie prowadzące do powstania szkody ze szkodą. Szczególnym jest to że widocznym jest nie przyczyna lecz skutek. Interesuje nas skutek w postaci szkody. Istotny związek który decyduje o odpowiedzialności odszkodowawczej

Naprawienie szkody:

Dwie możliwości:

• przywrócenie stanu poprzedniego, mającego miejsce przed zdarzeniem powodującym szkodę;

• zapłata określonej kwoty – świadczenie pieniężne.

Nie zawsze odszkodowanie będzie zapłatą. O postaci świadczenia odszkodowawczego będzie co do zasady decydował poszkodowany. Choć w pewnych sytuacjach ten wybór nie zawsze ma miejsce bo czasami przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe.

Postacie zobowiązań, które wynikają z umowy:

Umowa - dwustronna czynność prawna; umowy wymagają oświadczeń woli co najmniej dwóch osób. Te oświadczenia powinny być sobie odpowiadającymi/zgodnymi.

Sposoby zawarcia umowy:

• oferta, art. 66 i następne; stanowcza propozycja zawarcia oznaczonej umowy, składający ofertę (oferent) wchodzi w poważną sytuację prawną mocą swojego oświadczenia; oferent składa oświadczenie na którym polega oferta, może być ono kierowane do ściśle oznaczonej osoby albo do nieoznaczonego kręgu osób. Co musi zawierać takie oświadczenie? Powinno zawierać co najmniej istotne postanowienia przyszłej umowy. Postanowienia istotne mogą mieć dwojaką postać:

• przedmiotowo istotne – naprowadzą nas na typ umowy, którą strony zawierają;

• podmiotowo istotne – będą wyrazem szczególnych interesów stron umowy, postanowienia dodatkowe.

Oferent układa umowę, którą przedstawia oznaczonemu lub nieznaczonemu adresatowi. Jest to wiążąca oferta dla oferenta.

• przetarg, art. 70 i kolejne;

• aukcja, art. 70 i następne;

• negocjacje, art. 72;

• umowa przedwstępna, art. 379;