Wzór sumaryczny-przedstawia tylko rodzaj i liczbę atomów wschodzących w skład związków C2H6O C5H12 wzór strukturalny- ilustruje sposób powiązania i rozmieszczania atomów w cząsteczce. wzory półstrukturalne -(grupowe)inna forma wzorów strukturalnych szereg homologiczny- grupa związków o podobnej budowie i właściwościach których cząsteczki różnią się od siebie o1lub o kilka atomów CH2
metan CH4 n = 1
etan C2H6 n = 2
propan C3H8 n = 3
butan C4H10 n = 4
pentan C5H12 n = 5
heksan C6H14 n = 6
heptan C7H16 n = 7
oktan C8H18 n = 8
nonan C9H20 n = 9
dekan C10H22 n = 10
rzędowość atomów węgla-określa ile atomów węgla połączonych jest z atomem węgla.
Zasada Nazewnictwa alkanów: Szukamy najdłuższego a pozostałe atomy węgla traktujemy jako podstawniki, atomy węgla w łańcuchu numerujemy od tej strony od której jest bliżej do podstawnika, podstawniki wymieniamy w kolejności alfabetycznej podając numer atomu węgla przy której się znajdują jeżeli tych samych podstawników jest więcej stosujemy przedrostki 2di 3tri 4 tetra 5 penta, na koniec podajemy nazwę alkanu odpowiadając ilości węgla atomów w najdłuższym łańcuchu.
Grupy alkilowe- podstawniki – powstają przez zebranie atomu wodoru od odpowiedniego alkanu. CH4 metan –CH3 grupa metylowa
CH2-CH3 g.etylowa
CH2CH2CH3/C3H2 grupa propylowa
CH-CH3 pod CH CH3 r.izopropylowa
Izomery-są to związki o takim samym wzorze sumarycznym różniącym się między sobą wzorami strukturalnymi
Wł.Fizyczne :stan skupienia-od C1-C4gazy C5-C16 ciecze od C17 wyżej ciała stałe Barwa-przezroczysta zapach-bezwonne rozpuszczalność- w wodzie nie rozpuszczają a rozpuszczają się w sobie wzajemnie lotność-im bardziej kulista cząsteczka tym niższa temp. Wrzenia. Metody otrzymywania:
przeróbki ropy naftowej gazu ziemnego węgla,
metan otrzymujemy w reakcjach
Al4C3+12H2O->3CH4+4Al(OH)
Al4C3+12HCl->3CH4+4AlCl3
Reakcja Wurtza jest to reakcja przedłużenia łańcucha węglowego.
wł.chemiczne:
reakcja spalania- w zależności od ilości doprowadzonego tlenu rozróżniamy spalanie całkowite-którego produktami są tlenek węgl4 i woda w postaci pary.
półspalanie- którego produktami są tlenek węgla 2(czad) woda w postaci pary.
niecałkowite-węgiel(sadza)woda w postaci pary
reakcja chlorowania- lub bromowania w obecności światła jako katalizatora h i żarówka!! produktem jest monochlorofcopodobna wyjątek stanowi metan w którym wszystkie 4atomy węgla można zastąpić atomem chlorowca.
reakcja substytucji-polega na zastąpieniu atomu wodoru danego związku innym atomem lub grupą atomów towarzyszy jej zawsze wydzielanie produktu ubocznego.
Rodzaj Krakingu- jest to rozrywanie długich łańcuchów węglowych w wyniku którego otrzymuje mieszaninę nasyconych i nienasyconych węglowodorów
zastosowanie alkanów:
Alkany są wykorzystywane w wielu substancjach, z którymi mamy do czynienia na co dzień, na przykład w benzynach, w zapalniczkach, jako paliwa oraz ich produkt, jako dodatek do rozpuszczalników, w farbach i barwnikach, gumach, kauczuku oraz do znieczuleń. Wykorzystuje się je także w syntezie organicznej.
Alkany wykorzystuje się do otrzymywania benzyny syntetycznej przez proces krakingu, który polega na rozrywaniu długich łańcuchów węglowodorów w celu utworzenia cząsteczek o krótszych łańcuchach, które lepiej się palą.
Mechanizm bromowania wolnorodnikowego:
zapoczątkowanie łańcuchowej reakcji bromowania polega na utworzeniu rodników Br z cząsteczki Br2 pod wpływem naświetlania powstałe atomy bromu mają niesparowany elektron.
Kontynuacja reakcji następuje na kolejnych etapach dzięki którym bromowanie jest reakcją łańcuchową powstaje rodnik metylowy CH3 który z kolei reaguje z cząsteczką bromu Br2 tworząc Ch3Br rodnik Br.
Zakończenie czyli przerwanie reakcji łańcuchowej następuje w momencie gdy zabraknie rodników zachodza tu reakcje między rodnikami. Analiza produktu bromowania metanu wskazuje żę tworzą się one na kolejnych etapach bromowania-reakcjach następnych.