Rzecznik Praw Obywatelskich UE
Instytucja Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich została powołana Traktatem o Unii Europejskiej (Maastricht, 1992 r.).
Koncepcja funkcjonowania rzecznika praw obywateli na poziomie wspólnotowym była i nadal jest ściśle związana z ideą obywatelstwa europejskiego, będącą jednym z głównych elementów stopniowo realizowanej od początku lat 70. wizji unii politycznej państw zachodnio europejskich.
Jest wybierany przez Parlament Europejski na odnawialną pięcioletnią kadencję, odpowiadającą kadencji Parlamentu. W kwietniu 2003 roku stanowisko Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich objął były grecki rzecznik praw obywatelskich, Nikiforos Diamandouros. Ponownie wybrano go na okres pięciu lat w styczniu 2005 r.
Rzecznik pełni rolę pośrednika między obywatelami a władzami UE. Jest instancją właściwą do przyjmowania i badania skarg obywateli, firm i organizacji z terenu Unii Europejskiej, jak również od osób zamieszkałych lub posiadających zarejestrowaną siedzibę w kraju Unii.
Czym zajmuje się Rzecznik praw obywatelskich UE?
a) Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi złożone na niewłaściwe administrowanie w instytucjach i organach Unii Europejskiej (UE), takich jak między innymi Rada oraz Parlament Europejski.
b) Kontroluje również funkcjonowanie Europejskiej Agencji ds. Leków oraz Europejski Fundusz ds. Poprawy Warunków Życia i Pracy .
c) Spod jurysdykcji Europejskiego Rzecznika wyjęte są jedynie Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji oraz Sąd do spraw Służby Publicznej, wykonujących swoje funkcje sądowe. (art. 195 ustęp 1 TWE i art. 2 ustęp 2 Statutu)
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie może prowadzić postępowania w sprawie:
a) skarg złożonych na krajowe, regionalne lub lokalne władze, nawet jeśli skargi te dotyczą spraw związanych z Unią Europejską. Dotyczy to między innymi urzędów centralnych, agencji państwowych i rad miejskich.
b)działań krajowych sądów lub krajowych rzeczników praw obywatelskich. Europejski Rzecznik nie jest organem odwoławczym od decyzji podjętych przez te instytucje.
c)skarg wniesionych przeciwko firmom lub osobom fizycznym.
Bada sprawy związane z niewłaściwym administrowaniem. Niewłaściwe administrowanie ma miejsce w przypadku, gdy instytucja nie działa zgodnie z prawem, nie respektuje zasad dobrej administracji lub działa z naruszeniem praw człowieka. Przykładem złego administrowania są:
a)nieprawidłowości administracyjne
b)niesprawiedliwość
c)dyskryminacja
d)nadużycie władzy
e)nieudzielenie informacji
f)zbędna zwłoka
Każdy obywatel Unii lub każda osoba fizyczna i prawna mająca miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej może złożyć skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, pocztą zwykłą, faksem lub pocztą elektroniczną.
Kazde zażalenie, które wpływa do sekretariatu rzecznika, jest rejestrowane i otrzymuje swój numer ewidencyjny, a potwierdzenie z tymi danymi jest wysyłane do nadawcy skargi. Jednocześnie informuje się do który z pracowników sekretariatu jest za sprawę bezpośrednio odpowiedzialny. Rzecznik jest zobowiązany do rozpoczęcia postępowania w zakresie wskazanym w skierowanej do niego skardze pod warunkiem że spełnia ona w jego ocenie następujące warunki:
a)wchodzi w zakres jego kompetencji
b)jest dopuszczalna
c)muszą być przedstawione odpowiednie podstawy do wszczęcia sprawy
Jeśli Europejski Rzecznik nie może prowadzić postępowania w sprawie skargi – na przykład, jeśli dotyczy ona administracji krajowej, regionalnej lub lokalnej lub jeśli skarga nie dotyczy niewłaściwego administrowania – będzie się starał pomóc w rozwiązaniu problemu. Bardzo często oznacza to przesłanie skargi do członka Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Obywatelskich lub poradę, aby skarżący zwrócił się do członka sieci. Sieć utworzoną w 1996 roku stanowią krajowi i regionalni rzecznicy praw obywatelskich krajów członkowskich UE, krajów kandydujących do członkowstwa w UE i komisje petycji w UE.
Struktura wewnętrzna
Sekretariat
Sekretariat Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich odpowiada za sprawne funkcjonowanie biura Rzecznika oraz doradza Rzecznikowi w kwestiach relacji z innymi instytucjami UE oraz spraw rozpatrywanych przez Rzecznika. Sekretariat wykonuje też szereg zadań administracyjnych, takich jak zarządzanie harmonogramem zajęć Rzecznika, koordynowanie jego korespondencji i zajmowanie się aspektami protokolarnymi. Pracownicy sekretariatu pracują również przy opracowywaniu wystąpień i artykułów oraz reprezentują Rzecznika na spotkaniach, seminariach i warsztatach.
Zina Assimakopoulou
Szef Gabinetu
Nicholas Catephores
Doradca Rzecznika Praw Obywatelskich
Christina Karakosta
Doradczyni Rzecznika Praw Obywatelskich
Sekretariat generalny
Sekretarz generalny jest odpowiedzialny za planowanie strategiczne w instytucji oraz za nadzorowanie ogólnej administracji biura. Doradza Rzecznikowi w sprawach struktury i zarządzania biurem, planowania działań biura oraz monitorowania prac i ich efektów. W odniesieniu szczególnie do prac Wydziału Prawnego, sekretarz generalny doradza Rzecznikowi w kwestii strategii prawnej oraz asystuje i doradza mu podczas rozpatrywania skarg i prowadzenia dochodzeń. Koordynuje też stosunki między biurem Rzecznika i innymi instytucjami europejskimi oraz odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu stosunków z biurami rzeczników w całej Europie i docieraniu do obywateli europejskich.
Ian Harden
Sekretarz generalny
Wydział prawny
Wydział Prawny składa się głównie z prawników, którzy analizują skargi otrzymane przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i prowadzą dochodzenia pod nadzorem kierownika Wydziału Prawnego i czterech kierowników zespołów prawnych. Kierownik Wydziału Prawnego informuje Rzecznika o strategii prawnej i kierunku, w którym zmierzają działania instytucji oraz zarządza Wydziałem.
Każdy kierownik zespołu prawnego nadzoruje zespół prawników i stażystów, aby zapewnić wysoką jakość rozpatrywania skarg. Kierownicy pomagają kierownikowi Wydziału Prawnego w zapewnieniu dokładnej, terminowej i spójnej pracy Wydziału. Wiąże się to z promowaniem i monitorowaniem zgodności z wewnętrznymi procedurami, normami i terminami. Kierownicy zespołów prawnych mają również własne obowiązki, które są podobne do poniżej opisanych obowiązków prawników. Reprezentują oni także Rzecznika podczas pewnych wydarzeń publicznych. Składają sprawozdania kierownikowi Wydziału Prawnego, z którym się regularnie spotykają.Prawnicy rozpatrują skargi, które można składać do Rzecznika w każdym z 23 języków Unii Europejskiej, ale także mogą wnioskować o wszczęcie dochodzenia z własnej inicjatywy i je prowadzić. Ponadto, udzielają odpowiedzi na zapytania składane przez obywateli, służą Rzecznikowi pomocą w sprawach prawnych, udzielają informacji w sprawach procedur prawnych, najnowszych zmian i zwyczajów obowiązujących w konkretnych państwach członkowskich oraz dokonują prezentacji poświęconych działalności Rzecznika.
Gerhard Grill
Dyrector
João Sant'Anna
Dyrector
Registratura
Kancelaria odpowiada za administracyjną obsługę całej korespondencji dotyczącej spraw. Odpowiada również za rejestrowanie korespondencji ogólnej oraz obsługę centrali telefonicznej. Ponadto odpowiada za wdrażanie praktyk archiwizacyjnych instytucji oraz za jej bibliotekę.
Peter Bonnor
Kierownik registratury
Znaczenie
Rzecznik praw obywatelskich UE chroni obywatelów przed naruszeniem prawa, nadużyciem władzy, błędami, niesprawiedliwymi decyzjami oraz oraz złym zarządzaniem, w celu polepszenia administracji publicznej oraz sprawienie, by działania władzy były bardziej otwarte.
Bibliografia.
1. "Rzecznik Prwa Obywateli Unii Europejskiej <Ombudsman UE>" Michał Łuszczuk.
2. "System instytucjonalny Unii Europejskiej" Konstanty A. Wojtaszczyk.
3. Źródła internetowe.