POPYT GLOBALNY, PODAŻ GLOBALNA I PROBLEMY MAKROEKONOMICZNE
		Beata Czarnecka
		Michał Górski
		Data:

Przygotowali:

Beata Czarnecka

Michał Górski

SPIS TREŚCI

I. Część I – Popyt globalny, podaż globalna – Beata Anna Czarnecka 3

1. Główne cele makroekonomiczne 3

2. Ruch okrężny dochodów 3

3. Ruch okrężny dochodów 4

4. Ruch okrężny dochodów, a cztery cele makroekonomiczne 7

5. Wzrost gospodarczy 7

5.1. Wzrost rzeczywisty i potencjalny 7

5.2. Mierzenie produktu i dochodu narodowego 7

6. Wzrost gospodarczy i cykle koniunkturalne 8

7. Czynniki wzrostu produkcji rzeczywistej i potencjalnej 8

II. Część II – Bezrobocie i inflacja – Michał Górski 9

1. Definicja bezrobocia 9

2. Definicja bezrobotnego 9

2.1. Bezrobotny w ujęciu ekonomicznym 9

2.2. Bezrobotny w ujęciu prawnym 9

3. Pojęcie Siły roboczej 10

4. Stopa bezrobocia i metoda jej wyliczenia 10

5. Stopa bezrobocia w poszczególnych województwach Polski 11

6. Zmiana stopy bezrobocia w Unii Europejskiej w latach 2005-2011 12

7. Miary bezrobocia 13

8. Popyt i podaż na rynku pracy 13

8.1. Bezrobocie występujące przy braku równowagi na rynku pracy 13

8.2. Bezrobocie w stanie równowagi na rynku pracy 13

9. Inflacja 14

9.1. Inflacja popytu 14

9.2. Inflacja kosztów 14

10. Pojęcie stopy inflacji 15

III. PYTANIA KONTROLNE 16

Część I – Popyt globalny i podaż globalna 16

Część II – Bezrobocie i inflacja 17

BIBLIOGRAFIA: 18

IV. SPIS ILUSTRACJI: 19

1. Część I – Popyt globalny, podaż globalna – Beata Anna Czarnecka

1. Główne cele makroekonomiczne

Polityka gospodarcza dąży do:

• Zapewnienia wzrostu gospodarczego;

• Ograniczenia bezrobocia

• Ograniczenie inflacji;

• Unikania problemów z bilansem płatniczym i kursem walutowym.

1. Ruch okrężny dochodów

POPYT GLOBALNY - suma wydatków na zakup dóbr i usług wytwarzanych w danym kraju.

Obejmuje on 4 grupy wydatków:

• Wydatki konsumentów (C)

• Inwestycje (I)

• Wydatki państwa (G)

• Eksport (X)

A zatem:

AD=C+I+G+X

Aby zobaczyć jak 4 cele makroekonomiczne zależą od globalnego popytu, posługujemy się modelem ruchu okrężnego dochodów.

1. Ruch okrężny dochodów

POPYT GLOBALNY - suma wydatków na zakup dóbr i usług wytwarzanych w danym kraju.

Obejmuje on 4 grupy wydatków:

• Wydatki konsumentów (C)

• Inwestycje (I)

• Wydatki państwa (G)

• Eksport (X)

A zatem:

AD=C+I+G+X

Ryc. . Ruch okrężny dochodów

Ryc. . Odpływy a wpływy.

1. Ruch okrężny dochodów, a cztery cele makroekonomiczne

Wzrost popytu globalnego wywoła w realizacji 4 głownych celów makroekonomicznych:

• Wzrost produkcji i dochodu narodowego

• Zmniejszy sie poziom bezrobocia

• Inflacja ulegnie przyspieszeniu

• Bilans płatniczy ulegnie pogorszeniu

Jeżeli dopływy będą mniejsze niż odpływy, to efekty będą odwrotne.

1. Wzrost gospodarczy

   1. Wzrost rzeczywisty i potencjalny

Wzrost rzeczywisty – roczny procentowy wzrost faktycznego poziomu produkcji w danym kraju.

Wzrost potencjalny – roczny procentowy wzrost zdolności produkcyjnej gospodarki.

1. Mierzenie produktu i dochodu narodowego

Produkt krajowy brutto (PKB) – wartość produkcji wytworzonej w kraju w ciągu roku.

Istnieją 3 metody liczenia PKB:

Suma produkcji

• Suma dochodów

• Suma wydatków

1. Wzrost gospodarczy i cykle koniunkturalne

Cykl koniunkturalny – okresowe wahania produkcji społecznej wokół jej długookresowego trendu.

Ryc. . Cykl koniunkturalny

Fazy cyklu koniunkturalnego.

• 1. Ożywienie

• 2. Rozkwit (boom)

• 3. Przesilenie

• 4. Zwolnienie wzrostu, stagnacja lub recesja.

1. Czynniki wzrostu produkcji rzeczywistej i potencjalnej

Główny czynnik określający wahania rzeczywistego tempa wzrostu produkcji są zmiany w tempie wzrostu ogólnego poziomu popytu.

Dwa główne czynniki określające potencjalny poziom produkcji to: ilość dostępnych zasobów produkcyjnych oraz ich wydajność.

1. Część II – Bezrobocie i inflacja – Michał Górski

1. Definicja bezrobocia

Bezrobocie - w ujęciu ekonomii oznacza niezrealizowaną podaż pracy, która jest rezultatem braku równowagi między podażą siły roboczej (zasobów ludzkich), a popytem na pracę. [E. Sarzyńska, Lublin 2007]

1. Definicja bezrobotnego

   1. Bezrobotny w ujęciu ekonomicznym

Bezrobotny – w ujęciu ekonomicznym:
„Osoba w wieku produkcyjnym pozostająca bez pracy, która byłaby skłonna podjąć pracę przy obecnych stawkach płacy”

[źródło: J. Sloman, Podstawy ekonomii, Warszawa 2001, s. 307]

1. Bezrobotny w ujęciu prawnym

Bezrobotny jest „osobą [...] niezatrudnioną, nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nie uczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym da miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej”

[źródło: Ustawa z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. Z 2004r., nr 99, poz. 1001 z późn. Zm.]

Bezrobotnym jest osoba, która:

• ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów,

• kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,

• nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej,

• nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni pow. 2 ha przeliczeniowych,

• nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy,

• nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności,

• nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia,

• nie pobiera zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej.

1. Pojęcie Siły roboczej

Siła robocza – ludność aktywna zawodowo, do której zalicza się pracujących, łącznie z pracującymi na własny rachunek, obywającymi służbę wojskową i uczestniczącymi w rządowych programach szkolenia zawodowego, oraz bezrobotnych.

1. Stopa bezrobocia i metoda jej wyliczenia

• Stopa bezrobocia – Liczba bezrobotnych wyrażona w procentach siły roboczej, np.:

Dane:
Bezrobotni – 10 mln;
Pracujący – 90 mln

1. Stopa bezrobocia w poszczególnych województwach Polski

   

Ryc. . Stopa bezrobocia wg województw

Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy w końcu lutego 2011 r. stanowili 13,2% ludności aktywnej zawodowo (w styczniu 2011 r. – 13,0%; w lutym 2010 r. – 13,2%).

Najwyższa stopa bezrobocia utrzymywała się nadal w województwach: warmińsko-mazurskim (21,5%), zachodnio-pomorskim (18,6%), kujawsko-pomorskim (17,7%) oraz lubuskim i podkarpackim (po 16,7%).

Najniższą stopą bezrobocia charakteryzowały się województwa: mazowieckie i wielkopolskie (po 10,0%), śląskie (10,8%) i małopolskie ( 11,2%).

Źródło: http://www.egospodarka.pl/63662,Bezrobocie-w-Polsce-II-2011,1,39,1.html

1. Zmiana stopy bezrobocia w Unii Europejskiej w latach 2005-2011

Ryc. . Bezrobocie w Unii Europejskiej w latach 2005 - 2011

Zgodnie z wykresem w latach 2005 – marzec roku 2008 w Unii Europejskiej trend przyrostu bezrobocia był ujemny, co oznacza, iż wskaźnik ten sukcesywnie malał. W kolejnych miesiącach sytuacja ulega zmianie, by na początku roku 2010 wyhamować swój wzrost i ustabilizować się na poziomie ok. 10%. Na powyższym wykresie widać zmiany w Unii Europejskiej liczącej 17 krajów i tej liczącej 27 krajów.

Ryc. . Bezrobocie w UE i Polsce w latach 2000 - 2009

1. Miary bezrobocia

• Bezrobocie rejestrowane – liczba osób, które zarejestrowały się w urzędach pracy i otrzymują zasiłek dla bezrobotnych

• Standaryzowana stopa bezrobocia – stopa bezrobocia podawana w publikacjach ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy) i OECD

1. Popyt i podaż na rynku pracy

   1. Bezrobocie występujące przy braku równowagi na rynku pracy

• Bezrobocie wynikające ze zbyt wysokich płac realnych - występuje, gdy związki zawodowe, wykorzystując swą siłę monopolistyczną na rynku pracy, podnoszą płace powyżej poziomu równowagi,

• Bezrobocie wynikające z niedostatecznego popytu – tzw.: bezrobocie cykliczne, pojawia się zwłaszcza w okresach recesji,

• Wzrost podaży pracy – powoduje wzrost bezrobocia, gdy nie towarzyszy mu odpowiedni wzrost popytu na pracę.

  1. Bezrobocie w stanie równowagi na rynku pracy

• Bezrobocie frykcyjne – występuje, gdy zwalniający się lub zwalniani pracownicy, szukając nowego miejsca zatrudnienia, pozostają przez pewien czas bez pracy.

• Bezrobocie strukturalne – wynikające z niepełnej informacji o sytuacji na rynku pracy.

• Bezrobocie technologiczne – powstaje po wprowadzeniu pracooszczędnych technik produkcji.

• Bezrobocie sezonowe – powstaje, gdy popyt na niektóre rodzaje pracy wykazuje wahania sezonowe.

1. Inflacja

   1. Inflacja popytu

Ryc. . Inflacja popytu

Inflacja popytu to wzrost cen spowodowany ciągłym wzrostem ogólnego poziomu popytu, przesunięcie krzywej popytu w prawo.

1. Inflacja kosztów

Ryc. . Inflacja kosztów

Inflacja kosztów jest związana z ciągłym wzrostem kosztów produkcji i przesuwaniem się w lewo krzywej podaży AS.

1. Pojęcie stopy inflacji

Stopa inflacji – procentowa zmiana wskaźnika w stosunku do analogicznego miesiąca w poprzednim roku.

Ryc. . Wskaźnik inflacji w Polsce w latach 1992 – 2008

Obecnie w Polsce inflacja utrzymuje się na poziomie ok. 4%.

1. PYTANIA KONTROLNE

   Część I – Popyt globalny i podaż globalna

1. Czym reguluje się różnicę pomiędzy odpływami i dopływami?

Odp.: Podatkami, np.: VAT

1. Wymień cztery cele makroekonomiczne

Zapewnienia wzrostu gospodarczego;

Ograniczenia bezrobocia i inflacji;

Unikania problemów z bilansem płatniczym;

Unikanie problemów z kursem walutowym.

1. Co to jest cykl koniunkturalny i na jakie 4 fazy się dzieli (opisz każdą z nich).

Cykle koniunkturalne to powtarzające się zachowania stanu gospodarki danego kraju. 

1. Faza recesji – jest przejawem spadku ogólnej działalności gospodarczej, szczególnie pkb i zatrudnienia. Banki ograniczają kredyty, spadają inwestycje, spadają zamówienia na urządzenia wytwórcze i pojawiają się trudności ze sprzedażą towarów. 
2. Faza przesilenia – gdy pkb przestaje spadać, a bezrobocie przestaje wzrastać, osiągnięte jest dno cyklu koniunkturalnego. Jest to najniższy punkt cyklu. Po nim może nastąpić poprawa lub może ona jeszcze „pełzać” na tym niskim poziomie przez dłuższy czas. 
3. Faza ożywienia – pkb i zatrudnienie rośnie, rosną wydatki inwestycyjne i konsumpcyjne, upowszechnia się optymizm wśród inwestorów i producentów 
4. Faza szczytowa – to punkt gdy ogólny poziom aktywności gospodarczej przestaje się podnosić. Stanowi on najwyższy punkt cyklu koniunkturalnego.

Długość cyklu mierzy się od szczytu do szczytu.

1. Opisz ruch okrężny dochodów.

Odp.: Gospodarka skłąda się z dwóch różnych grup jednostek: przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, z czego każda z nich pełni osobną funkcję. Przedsiębiorstwa wytwarzają dobra i usługi, jednocześnie zatrudniając pracowników i inne czynniki produkcji. Gospodarstwa domowe(osoby je tworzące) konsumują dobra wytwarzane przez przedsiębiorstwa, jednocześnie dostarczejąc im nakładów pracy i innych czynników produkcji.

Część II – Bezrobocie i inflacja

1. Kim jest bezrobotny (w ujęciu ekonomicznym)? Podaj główny czynnik obniżający stopę bezrobocia w Polsce.

Odp.: Bezrobotny – w ujęciu ekonomicznym:
„Osoba w wieku produkcyjnym pozostająca bez pracy, która byłaby skłonna podjąć pracę przy obecnych stawkach płacy”

Głównym czynnikiem obniżającym stopę bezrobocia jest nabycie prawa do emerytur. W naszym kraju, w niektórych przypadkach, można przejść na emeryturę, przed osiągnięciem wieku emerytalnego, np.: po odbyciu pewnego okresu służby mundurowej. Osoba emerytowana nie jest uznawana za osobę bezrobotną.

1. Czym jest bezrobocie cykliczne? W którym momencie cyklu koniunkturalnego występuje?

Odp.: Bezrobocie wynikające z niedostatecznego popytu – tzw.: bezrobocie cykliczne, pojawia się zwłaszcza w okresach recesji,

1. Mając dane:

Liczba osób pracujących w kraju: 4 mln

Liczba bezrobotnych w kraju: 31 mln

Oblicz stopę bezrobocia w kraju.

Odp.:

1. Czym jest inflacja popytu, a czym inflacja kosztów? W jaki sposób inflacja jest wyrażona?

Odp.: Inflacja popytu to wzrost cen spowodowany ciągłym wzrostem ogólnego poziomu popytu, przesunięcie krzywej popytu w prawo.

Inflacja kosztów jest związana z ciągłym wzrostem kosztów produkcji i przesuwaniem się w lewo krzywej podaży AS.

Stopa inflacji – procentowa zmiana wskaźnika w stosunku do analogicznego miesiąca w poprzednim roku.

1. Co odgrywa ważną rolę w kształtowaniu rzeczywistego tempa inflacji?

Odp.: Ważną rolę w kształtowaniu rzeczywistego tempa inflacji odgrywają oczekiwania inflacyjne. Im wyższa jest oczekiwana inflacja, tym wyższa będzie inflacja faktyczne (Sloman, s. 324)

BIBLIOGRAFIA:

• E. Sarzyńska, Doradca zawodowy w środowisku bezrobotnych, wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 2007, s.63

• J. Sloman, Podstawy ekonomii, Warszawa 2001, s. 279 - 326

• Ustawa z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. Z 2004r., nr 99, poz. 1001 z późn. Zm.

• Przyczyny pracy nierejestrowanej w Polsce – Raport na zlecenie Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2008

• E. Nalewajko, Źródła wsparcia z funduszy strukturalnych dla mieszkańców powiatu Oleckiego w zakresie aktywności zawodowej, Koszalin 2010

• R. Milewski, Podstawy Ekonomii, PWN, Warszawa 1998

• http://www.egospodarka.pl/63662,Bezrobocie-w-Polsce-II-2011,1,39,1.html

• http://obserwatorium.kpp.org.pl/biuletyn-nr-12-45.html

• http://bezrobocie.org.pl/wiadomosc/615280.html

1. SPIS ILUSTRACJI:

Ryc. 1. Ruch okrężny dochodów 4

Ryc. 2. Odpływy a wpływy. 5

Ryc. 3. Cykl koniunkturalny 8

Ryc. 4. Stopa bezrobocia wg województw 12

Ryc. 5. Bezrobocie w Unii Europejskiej w latach 2005 - 2011 13

Ryc. 6. Bezrobocie w UE i Polsce w latach 2000 - 2009 13

Ryc. 7. Inflacja popytu 15

Ryc. 8. Inflacja kosztów 16

Ryc. 9. Wskaźnik inflacji w Polsce w latach 1992 – 2008 17