Wodne układy dyspersyjne.
- zawiesiny- zawierają cząstki o stosunkowo dużych rozmiarach, tworzą się jeśli substancją rozdrobnioną jest ciało stałe, lub emulsje jeśli rozdrobnioną substancją jest ciecz; układy takie są nietrwałe, a cząstki albo opadają albo unoszą się na powierzchni
- układy koloidalne- to układy o wyglądzie układów fizycznie jednorodnych, wyróżnia się amikrony, submikrony i mikrony; stan rozdrobnienia układu koloidalnego podaje się przez stopień dyspersji – to stosunek powierzchni rozgraniczającej fazę rozproszoną od środowiska dyspersyjnego do zajmowanej przez nią objętości; koloidy monodyspersyjne- cząstki fazy rozproszonej mają taką samą wielkość; koloidy polidyspersyjne – cząstki fazy rozproszonej mają różną wielkość.
- układy cząsteczkowo dyspergowane – roztwory właściwe- układy molekularno-dyspersyjne, w których substancja rozpuszczona w ośrodku dyspersyjnym wykazuje rozdrobnienie molekularne
Kształtowanie się składu wód od opadowych do podziemnych.
Wody opadowe: powstają w atmosferze w wyniki skraplania pary; ich charakter i skład zależy od czystości atmosfery; zależy też od wielkości opadów, kierunku wiatru, wysokości chmur, rodzaju opadów; najczystsze wody opadowe występują w obszarach leśnych i wysokogórskich;
Wody podziemne: powstają w skutek wsiąkania części wód opadowych i powierzchniowych, a także skraplania się pary wodnej w glebie i kondensacji pary wodnej z magmy; wody przenikające do ziemi ulegają samooczyszczeniu, w wyniku zachodzących procesów biochemicznych i sorpcji; woda poziemna z większych głębokości jest praktycznie pozbawiona substancji organicznych, rozpuszczonego tlenu oraz mikroorganizmów; podczas przenikania wody zachodzą także procesy rozpuszczania różnych składników gleby, gruntu i skał,
Wody powierzchniowe: to wody powstające wskutek spływania wód opadowych, podziemnych i gruntowych do naturalnych lub sztucznych zagłębień terenowych; zalicza się do nich wody płynące oraz stojące; wody rzeczne:
skład tych wód zależy od: ilości i jakości wód opadowych i podziemnych, od klimatu, pory roku, ilości opadów, przyborów wód powodziowych, czasu kontaktu z glebą, rodzaju gleby oraz charakteru, zagospodarowania i topografii zlewni; na skład wód powierzchniowych wpływają także procesy życiowe organizmów wodnych świata roślinnego i zwierzęcego;
Wody jeziorne: jej skład zależy od warunków fizycznych i geologicznych, od składu wody dopływającej, od wielkości jeziora, jego kształtu i kierunku wiatrów; są one przede wszystkim zasilane wodami rzecznymi, a skład wody jeziornej znacznie różnie się od składu zasilającej je rzeki (przyczyna: wolniejszy przepływ i dłuższy czas przebywania wody);
Klasyfikacja według stopnia mineralizacji
Klasyfikacja według stopnia mineralizacji: Słodkie – zawartość suchej pozostałości do 1 kg/m3 – pitne solanki; słabo zmineralizowane – 1-3 – pitne solanki; średnio zmineralizowane – 3-10 – pitne solanki; zmineralizowane – 10-50 – wody o zasoleniu morskim; solanki – powyżej 50 – wody o zasoleniu większym niż morskie.
Klasyfikacja według składu chemicznego:
- klasyfikacja Palmera – uwzględnia się stosunek anionów i kationów, które nadają wodzie twardość, zasolenie, alkaliczność, odczyn, wiele wad;
- klasyfikacja Szczukariewa – uwzględnia jony w ilości ponad 12,5%: sód, magnez, wapń, chlor, wodorowęglan, siarczany, 49 klas;
- klasyfikacja Aleksandrowa – podział ze względu na skład na sześć klas,
- klasyfikacja Arlekina
Związki azotowe jako wskaźniki zanieczyszczenia wód.
występowanie amoniaku w wodzie powierzchniowej i brak azotynów wskazują na świeże zanieczyszczenie wody ściekami gospodarczymi lub innymi związkami organicznymi zawierającymi w cząsteczce azot; jednoczesne występowanie amoniaku i azotynów świadczy o tym, że od chwili zanieczyszczenia wody upłynął pewien czas; brak amoniaku i azotynów w obecności azotanów wskazuje, że zanieczyszczenie nastąpiło już dawno i że w tym czasie zaszło samooczyszczenie wody, a więc zmineralizowanie organicznych związków azotowych; w wodach naturalnych zanieczyszczonych, np. ściekami przemysłowymi, oprócz amoniaku, azotynów i azotanów mogą występować również inne nieorganiczne związki azotowe, m. in. cyjanki, cyjaniany, rodanki i inne.
Naturalne związki organiczne w wodach.
W wodach naturalnych powstają w wyniki chemosyntezy i fotosyntezy; przyswajany kwas węglowy i sole odżywcze są zużywane do budowy komórki organicznej, będącej pierwotną substancją organiczną; substancje autochtoniczne – to substancje organiczne powstające w wodach naturalnych w procesie fotosyntezy i chemosyntezy w czasie działalności życiowej organizmów wodnych, tj. substancje genetycznie związane z procesami naturalnymi zachodzącymi w obrębie danego zbiornika wodnego; substancje allochtoniczne - substancje organiczne napływające z zewnątrz; związki organiczne mogą być pochodzenia naturalnego lub sztucznego; naturalne związki organiczne to: białka, tłuszcze; celuloza; glukoza; laktoza; sacharoza; chlorofil; skrobia; glikogen; lignina; kwas ligninosulfonowy; garbniki;
Zanieczyszczenie wód syntetycznymi związkami organicznymi:
Do wód trafia wiele substancji organicznych syntetyzowanych przez człowieka. Między innymi związki powierzchniowo czynne, środki ochrony roślin, fenole, WWA. Są to substancje nowe, które nie występowały wcześniej w przyrodzie. W związku z tym są trudno rozkładalne przez mikroorganizmy czyli utrudniają procesy samoczyszczenia się wód. Mikroorganizmy nie posiadają odpowiednich enzymów niezbędnych do rozkładu tych substancji, ale mogą je wytworzyć co zajmuje trochę czasu.
OWO, BZT5, ChZT
* BZT - wskaźnik stężenia substancji organicznych w wodzie naturalnej lub ściekach. Termin umowny, określa ilość tlenu wyrażoną w mg/dm3 wody (ścieków), potrzebna do utlenienia biochemicznie związków organicznych w warunkach, w temperaturze 293K.
* ChZT - ilość tlenu pobranego z utleniacza (w warunkach umownych) na utlenienie w wodzie związków organicznych jak i niektórych nieorganicznych (soli żelazowych, azotynów, siarkowodorów); chemiczne zapotrzebowanie tlenu, dwuchromianowe zapotrzebowanie tlenu.
* OWO – jest wskaźnikiem zawartości substancji organicznych w wodzie, jest to też zawartość ogólnego węgla organicznego. Metody oznaczenia tego wskaźnika polegają na utlenianiu substancji organicznych do CO2 przez spalanie mokre lub suche i oznaczeniu otrzymanego CO2