KOMUNIKACJA WERBALNA
Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie. Sprowadza się ona do tego, iż przekazując komunikaty używamy słów.
Rozmawiając z drugą osobą – używamy słów. Czytając książkę – odbieramy komunikaty autora przekazane nam za pomocą słów. Pisząc list lub wypracowanie przekazujemy komunikaty za pomocą słów.
Biorąc pod uwagę kierunek przesyłanych komunikatów, rozróżniamy komunikację:
1. pionową - dotyczy najczęściej komunikatów formalnych przepływających pomiędzy pracownikami i ich przełożonymi w celu osiągania założonych celów, przekazania informacji i poleceń, a także zasygnalizowania spraw wymagających szczególnej uwagi lub rozwiązania problemu. Mówimy wówczas o komunikacji skierowanej ku dołowi.
Możemy mieć również z odwrotnym kierunkiem komunikacji pionowej – skierowanej ku górze. Ma to miejsce, gdy podwładni informują przełożonych o swoich osiągnięciach, stopniu wykonanych zadań, występujących w pracy problemach itp. Przełożeni są zainteresowani tym kierunkiem komunikacji, ponieważ ułatwia im kierowanie i czuwanie na d rozwojem prowadzonej działalności. W warunkach szkolnych mamy do czynienia z tym rodzajem komunikacji pionowej, kiedy uczeń zwraca się do nauczyciela, dyrekcji lub innych pracowników szkoły.
2. poziomą – mamy z nią do czynienia wówczas, gdy przebiega ona między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełniącymi funkcje na tym samym poziomie. Komunikacja ta może mieć charakter formalny jak i nieformalny.
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA
język ciała (body language
Język ciała to:
- kontakt wzrokowy,
- miny,
- gesty,
- postawa,
- odległość pomiędzy rozmówcami (proksemika),
- uścisk dłoni,
- uśmiech.
Mimika twarzy stanowi źródło informacji na temat stanów emocjonalnych i postaw, takich jak sympatia czy wrogość. Naukowcy stwierdzili, że istnieje sześć głównych rodzajów mimiki odpowiadających następującym emocjom: szczęście, zdziwienie, strach, smutek, gniew, pogarda.
Kinezjetyka analizuje postawy ciała, gesty i inne ruchy ciała. Intencjonalnie lub nieintencjonalnie ciało stale wysyła sygnały poprzez postawę, pochylenie, rozluźnienie, napięcie, gesty.
Kontakt wzrokowy - oczy stanowią najważniejszy obszar wizualnej uwagi - w czasie rozmowy uwaga koncentruje się na oczach przez ok. 43% czasu. Zasadnicza funkcja kontaktu wzrokowego jest przekazywanie komunikatów relacyjnych. Ogólnie można powiedzieć, że patrzenie na inna osobę jest wyrazem zainteresowania a jednocześnie przejawem pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na to zainteresowanie. Na przykład podczas rozmowy kwalifikacyjnej kandydat usiłuje nawiązać dobry kontakt wzrokowy z rozmówca, by poprzez ten kanał wyrazić swoja wiarygodność, kompetencję, zainteresowanie firma. Jeżeli rozmówca jest zainteresowany kandydatem, będzie skłonny pozytywnie odpowiadać na jego próby nawiązania kontaktu wzrokowego.
Inna ważna funkcja kontaktu wzrokowego jest redukowanie rozproszenia. W celu zwiększenia koncentracji uwagi, ograniczamy ilość odbieranych bodźców. Kanał wzrokowy jest jedną z dróg dostarczania bodźców, a zatem koncentrując myśli na pewnym zdarzeniu, przypominając sobie jakieś szczegóły, zastanawiając się nad odpowiedzią ograniczamy kontakt wzrokowy.
Gesty - kiedy mówimy nieustannie poruszamy rękami, głową, ale też całym ciałem. Ruchy te są skoordynowane z mową i stanowią część całościowego procesu komunikowania się. Kiwanie głowa jest dość specyficznym rodzajem gestu i odgrywa dwie zasadnicze funkcje:
działa jako wzmocnienie, nagroda i zachęta dla rozmówcy do kontynuowania wypowiedzi i służy synchronizacji interakcji - kilkakrotne kiwnięcie głowa (seria) oznacza brak zgody i chęć zabrania głosu.
Mowa ciała jest pierwszym językiem, jakim się posługujemy, zanim jeszcze zaczniemy mówić. Jak każdy język, składa się ze słów i zdań mniej lub bardziej czytelnych. Uważny obserwator może wiele wywnioskować z mowy ciała.
Wieloznaczność odczytów z kanałów przekazu niewerbalnego może przyczynić się do nieprawidłowego odczytania komunikatu nadawanego przez nadawcę, ale przy poparciu werbalnym komunikatu jesteśmy podwójnie pewni o treści nadawanego komunikatu.
Podstawowe emocje, jak np.: radość, złość, strach, smutek, wstręt są wspólne dla wszystkich ludzi. Ich ekspresja jest rozpoznawana na całym świecie. Każda z tych emocji ma swój własny, charakterystyczny sposób ekspresji mimicznej.
O ile w drodze kontaktów społecznych uczymy się mówić o emocjach, o tyle ich ekspresja jest wrodzona.
Mowa ciała jest:
Wielokanałowa (informacje mogą być przekazywane przez gesty, wyraz twarzy, kontakt wzrokowy, modulację głosu)
Spontaniczna (mowa ciała jest mniej refleksyjna i mniej kontrolowana niż treść wypowiedzi, dlatego też można uznać ją za bardziej prawdziwą)
Niejednoznaczna (komunikaty niewerbalne są mniej jednoznaczne niż słowa)
Zdeterminowana kulturowo (te same gesty mogą oznaczać inne treści w zależności od narodowości )
Niezgodna z tym o czym się czasem mówi (występują sprzeczności pomiędzy wypowiedzią a mową ciała, wówczas kierujemy się właśnie mową ciała ze względu na pewniejszy przekaż np.: gdy mówimy do kogoś „jesteś okropny” z uśmiechem na twarzy nie odczytujemy tego za negatywny komunikat.
Do czego możemy wykorzystać mowę ciała?
♦ zastępuje wypowiedzi np.: kiwnięcie głową
♦ uzupełnia wypowiedzi
♦ podkreśla przekazy słowne np.: poklepanie po ramieniu
♦ reguluję rozmowę – dajemy do zrozumienia że jesteśmy zainteresowania rozmową lub znudzeni konwersacją
♦ wyraża stan emocjonalny jaki aktualnie nam towarzyszy np.: niezadowolenie, radość, obojętność
Przeciętny człowiek jest w stanie utworzyć
7000 min
za pośrednictwem wykorzystania osiemdziesięciu mięśni twarzy
Zwrotne połączenia nerwowe
Nasza fizyczna postawa ma wpływ na nasze uczucia i emocje. Dzieję się tak ponieważ istnieją zwrotne połączenia nerwowe między mięśniami twarzy a ośrodkami mózgowymi odpowiedzialnymi za emocje.
Według tej zasady uśmiech na naszych ustach wywoła pewne zadowolenie i nasi rozmówcy tak też nas będą odbierać.
Dwukierunkowa zależność
ODZWIERCIEDLENIE
Występuje ona pomiędzy naszymi postawami i emocjami i ma ona społeczny charakter. Jeśli przyjmiemy postawę wrogą nasz współrozmówca najprawdopodobniej przyjmie taką samą postawę. Spowoduje to również niechęć przebywania w naszym towarzystwie i utrudni porozumiewanie się.
Sygnalizuje nam również informację typu; „rozumiem cię, wiem co do mnie mówisz”. Chcąc dotrzeć do naszego rozmówcy i sprawić aby poczuł z nami lepszy kontakt należy się dostosować do jego nastawienia i nastroju, do jego tempa mówienia, ale również ulubionych słów i zwrotów.
Mowa ciała jest wspólna dla wszystkich ludzi i dobrze ….................. bez względu na ich pochodzenie.
Udowodniono, że 7% znaczenia danej wiadomości zawarte jest w ….........., 38% w …....................... i aż 55% w ….................... . Istnieje dwukierunkowa zależność między naszymi …............. a przyjmowaną postawą ciała.
Gdy przyjmiemy postawę wrogą, możemy się spodziewać, że nasz rozmówca nie będzie się czuł z nią …............. i odpowiednio zareaguje.
Jeśli chcesz zwiększyć zaufanie twojego rozmówcy i uzyskać z nim lepszy …............., powinieneś spróbować się …............. do jego tempa mówienia, postawy ciała, nastroju, ulubionych zwrotów.
TERYTORIA PSYCHOLOGICZNE – PROKSEMIKA
Proksemika - nauka zajmująca się badaniem wzajemnego wpływu relacji przestrzennych między osobami oraz między osobami a środowiskiem.
Zajmuje się także badaniem różnic pomiędzy tymi relacjami w różnych kulturach (wpływ sposobu budowania miast, mieszkań, osiedli, parków, oświetlenia ulic itp. na zachowania).
TERYTORIA PSYCHOLOGICZNE – PROKSEMIKA
Człowiek, podobnie jak inne organizmy, potrzebuje przestrzeni, którą będzie
uważał za swoją. Nieustannie przekazujemy i odbieramy informację,
używając nie tylko słów, gestów, mimiki, kontaktu wzrokowego, ale również
organizując przestrzeń.
Terytorium psychologiczne daje nam poczucie bezpieczeństwa. Nie lubimy
gdy nasza przestrzeń jest naruszana przez osoby, których nie chcemy
gościć w granicach w naszego terytorium psychologicznego. Reagujemy
W takich sytuacjach zazwyczaj obronnie ucieczką lub agresją.
Ta regulacja prywatności dokonuje się na dwa sposoby:
werbalny
niewerbalny