Pierwszym pionierem zarządzania naukowego był Ołen jego teoria:poprawa warunków bhp, wiek od 18 lat, prawa na posiłki regeneracyjne, skrócenie czasu pracy.Pocz.XXw byli Amerykanie:Taylor, Enerson,Grant francuz Fanol, Polak Adamski.System funkcjonalny Taylora składał się z mistrzów administr.,i produkcyjnych. 4 zasady Taylora:1.opracow. prawdziwej nauki zarządzania, tak by można było np. ustalić najlepszą metodę wykonania każdego zadania2.warunkowy dobór pracowników tak, by można było każdemu z nich przydzielić pracę, do ktorej najbardziej się nadają 3.naukowe wyszkolenie pracownika 4.bezposrednia, przyjazna współpraca między kierownikiem a pracownikami.Zasady Emersona:1.jasno okresl. cel 2)zdrowy sąd 3)kompetentna rada 4)dyscyplina 5)sprawiedliwe postępow., 6)dokładne sprawozdanie 7)porządek w przebiegu działań 8)wzorce i normy 9)odpowiednio przystosow., warunki 10)wzorcowe sposoby działania 11)instruuje pisemnie 12)nagroda za wydajność.
Wykres Gantta - akord + premia.
14 zasad zarządz. Henriego Fayola:1)podział pracy 2)autorytet 3)dyscyplina 4)jedność rozkazodawstwa 5)jednolitość kierownictwa 6)podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu 7)wynagrodzenie 8)centralizacja 9)hierarchia 10)ład 11)odpowiednie traktowanie personelu 12)stabilność personelu 13)inicjatywa 14)esprit de corps-sprzyjanie poczuciu przynależności do zespołu zapewni organiz.,ducha jakość.
Czynności przedsiębiorstwa i funkcje kierownika (Fayol).Czynności przedsiębiorstwa:- techniczne, -handlowe, - finansowe, -ochronne, - rachunkowe, - kierownicze (planowanie, organizowanie, nakazywanie, koordynowanie, kontrolowanie).
K.Adamiecki-pierwszy zastosował prawo harmonizacji.
Bieńkowski- wprowadził dwie zasady:
-rozgranicz., kompetencji na wszy
stkich szczeblach
-prawo najkrótszej drogi.
Zarządzanie naukowe pojawiło się w ostatnim stuleciu. W ciagu kilku dziesiąćleci XX w. pojawily się dwa główne nurty zarzadzania: 1)zarządz. naukowe (poprawa efektywności i wydajności metod pracy (Taylor, Gant, Ford i Adamiec) 2) zarzadzanie administracyjne ( najlepsza struktura organizac. I jej funkcje). Przedstawiciele:Emerson,i Fayol.
Espisnus - 1890- T.Kotarbiński- prakselogia- oznacza teorię sprawnego działania ( skuteczność, efektywność, wydajność).
PRAKSEOLOGIA-nauka o sprawnym działaniu, która ustala z pktu widzenia sprawności, najszersze uogólnienia odnoszące się do wszelkich form świadomego i celowego działania; 1)jako dążenie podmiotów gospod. do max efektów, czyli zasada najwiekszych wydajności 2)jako dążenie do minimalności, nakładów niezbędnych do uzyskania założonych efektów (zasada oszczędności środków).
Krzyżanowski Adam (1873-93) - ekonomista, prof. UJ, tworca tzw szkoły krakowskiej, grupującej zwolenników liberalizmu. Od 1920r członek Polskiej Akademii Umiejętności, doktor Honoris Causa UJ.
Rudniański Jarosław (1921) polski psycholog, prakseolog i pedagog. Zajmuje się glównie zarządzaniem pracy umysłowej, a także psychologią myslenia i twórczości.
STRUKTURA ORGANIZ. ZAKŁADU
Problemy i trudności: 1) jak zdobywać rynek na produkty czy usługi (łatwiej dużym firmom) 2)jak osiągnąć zyski za dany mc, kwartał, rok 3)utrzymanie płynności finansowej 4)gromadzenie własnych środków finansowych 5)uruchomienie dzialalnosci nowej wysokozyskowej 6)utworzenie nowych miejsc pracy 7)zorganizow. dobrego marketingu na dany rejon.
Struktura organiz firmy uzalezniona jest od: 1)schematu organiz. 2)statutu i regulaminu.
Schematy organizacyjne są różne np.: prezes, v-ce prezes, dzial główny, energetyczny, dział mechaniczny, technologiczny, kadry. Ponadto w każdym przedsiębiorstwie wyst zależności służbowe i funkcjonalne.
ZALEŻNOŚĆ SŁUŻBOWA- określona jest pmiędzy przełożonym a podwładnym (linia pionowa na schemacie) - prezes ,zastepca.Więź słuzbowa opiera się na stosunkach służbowych tj przełożony a podwładny.
ZALEŻNOŚĆ FUNKCJONALNA- określa współpraca pomiędzy działem głównym mechanika a głównym energetyka, czy działem inwestycyjnym, a technologicznym, itp. Więź funkcjonalna ma charakter współpracy partnerskiej.
ORGANY SPÓŁKI KAPITAŁOWEJ- aby założyć spółkę
- wpis do rejestru sądowego statutu i regulaminu zatwierdzony w sądzie g
Gospodarczym
ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW (wolne zgromadzenie akcjonariuszy (organ 1-osobowy lub kolegialny):
- najważn. organ spółki:zgromadzenie, Rada Nadzorcza, Zarząd)
-decyduje o rozwoju spolki
-zakup nowych technologi
- budowa inwestycji
- łączenie się lub likwidowanie spólki
- zatwierdzenie bilansu rocznego
RADA NADZORCZA lub Komisja Rewizyjna (zawsze organ kolegialny):
- kontrola spółki
- powołanie biegłych w celu zbadania bilansu rocznego
- wnioskowanie dywidendy
- premia dla zarządu
ZARZĄD( organ 1 osobowy lub kolegialny):
- reprezentuje firmę na zewnątrz
- kieruje całością spółki zgodnie z poleceniami walnego zgromadzenia, realizuje wszystkie zadania i cele jakie zatwierdza zgromadzenie akcjonariuszy.
STYLE KIEROWANIA:
1)Dyrektywy (autokratyczny)
a)oddziaływanie na załogę za pomocą krzyków oraz kar
b)wydawanie poleceń bez uzgodnienia z innymi
c)wymaga bezwzględnego posłuszeństwa
d) brak zaangażowania i inicjatywy pracowników- zadania są wykonywane mechanicznie
e)zadania musza być wykonywane - nie liczy się jakimi metodami i czasem
f)sprawuje rządy twardą ręką
2)Demokratyczny
- szeroki udział załogi w kierowaniu
- stosowanie bodźców w celu wyłonienia inicjatywy załogi
- liczy się ze zdaniem załogi
- przekonanie pracowników o słuszności podejmowania decyzji
- dość często pracownicy decydują o sposobie wykonywania swojej pracy.
3) Bierny (zachowawczy)
- podejmowanie decyzji są powtarzaniem poprzednich ( nie ryzykuje)
- zawsze opiera się na poprzednich decyzjach
- nie uwzględnia zmian w warunkach dzialania
- najchętniej pracuje w zakładach nieprodukcyjnych
4)Aktywny (innowacyjny)
- wprowadzenie do decyzji nowych elementów - innowacji
- umozliwia postęp we wszystkich czynnościach wykonawczych przedsiębiorstwa
- wyzwala inicjację zespołów ludzkich
- dąży do podnoszenia kwalifikacji pracownika
5) Patronalny
- unika rostrzygania spraw, które mogą być źródłem zadrażnień
- poufałe stosunki między kierownikiem a pracownikiem
- pobłaża niedbalstwo, lenistwo
- mysli że ludzie szczęśliwi są bardziej wydajni
6) Kompromisowy
- podejmuje decyzje pod warunkiem i presją załogi
- jest przekonany że optymalne wykonanie zadań to marzenie, a wszystkie zadania powinny opierać się na kompromisie
7) Realistyczny
- potrafi oddziaływać indywidualnie na każdego
- stawia duże wymagania dla siebie i współpracowników
- nie tłumi nowych pomysłów w załodze.