Trzy obszary badań filozoficznych:

1. Ontologia - zwana inaczej teorią bytu (metafizyką). Niekiedy w odróżnieniu od metafizyki jest uznawana za teorie realnej rzeczywistości dostępnej w poznaniu empirycznym (dostępnym).

Byt - to wszystkie rzeczy, które tworzą rzeczywistość np. ludzie, przedmioty.

Dualizm - istnieją dwa światy: materialny i duchowy.

Monizm - albo istnieje świat materialny, albo duchowy.

Materializm - istnieje tylko świat materialny.

Idealizm - istnieje byt duchowy.

2. Antropologia - jest to nauka o człowieku, współcześnie występuje w postaci samodzielnej dyscypliny np. antropologii filozoficznej. Człowiek jest: 

• Typową częścią świata materialnego

• Zwieńczeniem specyficznym

• Elementem świata zwierzęcego

• Bytem duchowym

• Teoria poznania:

Epistemologia - inaczej teorie wiedzy lub metodologia poznania.

Gnoseologia - teorie poznania, poszukuje odpowiedzi na pytania o granice poznania, źródła wiedzy, metody jej zdobywania, rodzaje i jej własności.

Poznanie jest to świadoma czynność zmierzająca do uzyskania informacji o czymś i jednocześnie efekt tej informacji.

Relacja poznawcza - związek między podmiotem (np. człowiek) a przedmiotem poznania (np. Bóg).

Akty poznawcze - są to czynności służące zdobywaniu wiedzy o rzeczywistości. Mogą być poznawane jako:

• Proces myślowy

• Akty wiary

• Intuicja

• Przeczucia

Spór o pochodzenie wiedzy: 

- Racjonalizm genetyczny - najważniejszy jest świat idei, materializm nie jest ważny.

- Empiryzm genetyczny - wszelka wiedza pochodzi wyłącznie z doświadczenia.

Metody zdobywania wiedzy: 

• Racjonalizm metodologiczny - jest to pogląd w teorii poznania głoszący niezależność poznania i wiedzy od doświadczenia zmysłowego, o sposobach zdobywania wiedzy oraz o jej wartości, o której decydują wyłącznie czynniki rozumu.

• Empiryzm metodologiczny - pogląd w teorii poznania zakładający, że doświadczenie zmysłowe jest podstawowym sposobem zdobywania wiedzy. Empiryści nie kwestionują roli rozumu w poznaniu, jednak negują możliwość zdobywania wiedzy wyłącznie na podstawie aktów myślowych.

• Irracjonalizm - negacja racjonalizmu i empiryzmu.

• Intuicjonizm - intuicja jest narzędziem poznawczym, najdoskonalszym.

• Iluminizm - poznanie na drodze oświecenia umysłu przez Boga.

Aksjologia - jest to nauka o wartościach moralnych, etycznych, estetycznych, poznawczych.

Wartość - to wszystko, co jest dla nas cenne lub co czyni to coś cennym.

Dziedziny, do których wartość się odnosi:

• Estetyczne

• Etyczne

• Poznawcze

• Ogólno-kulturowe

• Religijne

Etyka - to nauka o moralności. Wyróżnia się trzy działy:

• Opisowa (badanie moralności historycznej, psychologicznej, socjologicznej)

• Normatywna (bada, czym jest dobro najwyższe)

• Metaetyka (filozofia moralna, logika etyki)

Estetyka - nauka o pięknie, teoria sztuki. Dwa działy:

• Teoretyczna (teoria wartości estetycznych, dzieł sztuki, piękna natury, przeżycia i oceny estetycznej, twórczości artystycznej)

• Stosowana (estetyka życia i działania, pedagogika i dydaktyka estetyczna)

---