Program własny
Techniki mnemoniczne -
ćwiczenia dla uczniów klas I - III
Prowadząca: mgr Iwona Jacek
Szkoła Podstawowa nr 9 w Łące
rok szkolny 2005/06
Wprowadzenie
„Bez sprawnej pamięci nie ma efektywnego uczenia się i w pełni świadomego życia”
Zbigniew W. Brześkiewicz
Rola pamięci w życiu każdego jest ogromna, jednak ponieważ w szkołach nie uczy się jej usprawniania oraz zagadnień z nią związanych, wykorzystywana jest w niewielkim stopniu.
Techniki mnemoniczne ułatwiają pracę umysłową, tak ważną w procesie rozwoju każdego człowieka. Dzięki sprawnemu intelektowi dzieci mogą skuteczniej się uczyć, uzyskiwać lepsze oceny, mieć więcej czasu dla siebie, być bardziej twórczymi. Prócz tego lepsza pamięć pozwoli na lepsze zapamiętywanie nowo poznanych twarzy, imion, nazwisk, dat urodzin i imienin, co znacznie ułatwia nawiązywanie kontaktów towarzyskich i pozwala spotkać się z sympatią otoczenia.
Techniki, które będą stosowane podczas zajęć są oparte na wykorzystaniu naturalnych możliwości umysłu człowieka.
Założenia
Usprawnienie pamięci poprzez:
wyobrażenia
skojarzenia
angażowanie wszystkich zmysłów (wzroku, słuchu, powonienia, smaku, dotyku, kinestetyczności)
zmniejszanie napięcia (relaksacja, wizualizacja, antycypacja)
Cele
Doskonalenie pamięci jako podstawowego źródła informacji
Rozwijanie wyobraźni i umiejętności kojarzenia
Doskonalenie umiejętności skupiania uwagi
Umocnienie wiary we własne siły
Wyrabianie wytrwałości w dążeniu do celu
Rodzaje ćwiczeń:
poznanie zasad skutecznego zapamiętywania
wyobrażenia wielozmysłowe - poznanie bodźców stymulujących pamięć (wzrokowe, słuchowe, smakowe, zapachowe i dotykowe)
ćwiczenia uruchamiające prawą półkulę mózgową (myślenie skojarzeniowe, rozwijanie wyobraźni)
ćwiczenia w dedukowaniu, analizowaniu, porównywaniu, różnicowaniu, klasyfikacji, uogólnianiu
ćwiczenia umysłu - łamigłówki
wizualizacja pożądanej postawy
trening relaksacyjny:
uspokojenie oddechu
przywoływanie do świadomości pozytywnych i uspokajających obrazów
poznawanie nowych słów i ich skuteczne zapamiętywanie
przestrzeganie dobowego rytmu intelektualnego oraz efektu początku i końca, przybieranie odpowiedniej pozycji, czynniki ergonomiczne
blokowanie i selekcjonowanie bodźców zewnętrznych
techniki służące zapamiętywaniu twarzy i nazwisk
techniki mnemoniczne
system loci - rzymski pokój (zapamiętywanie obrazów)
łańcuchowa metoda skojarzeń (mnemoniczne historyjki)
metoda liczbowo-kształtowa (rymowany system cyfr)
zakładki pamięci
akronimy
techniki sprzyjające lepszemu przechowywaniu wyuczonego materiału: przeuczenie, okresowe przeglądanie materiału, powtarzanie z pamięci
nauka z kolegą (koleżanką)
wdrażanie do systematyczności i powtarzania
Program może być realizowany w ramach ćwiczeń śródlekcyjnych lub stanowić formę podsumowania aktualnie omawianego tematu lekcji. Jednak większą efektywność osiągnę pracując z mniejszą grupą uczniów, np. wyznaczając sobie czas podczas zajęć wyrównawczych oraz na zajęciach poświęconych tylko tym zagadnieniom, ponieważ ćwiczenia należy wykonywać systematycznie, co stanowi jeden z założonych celów programu.
Po zakończonych zajęciach
uczeń powinien:
znać podstawowe techniki mnemoniczne
umieć wykorzystać przynajmniej jedną z metod w praktyce
chętniej podejmować się wykonania zadania pamięciowego
chętnie rozwiązywać różnego rodzaju łamigłówki
wierzyć we własne siły i własną wartość
wytrwale dążyć do osiągnięcia wyznaczonego celu
być bardziej świadomym własnego ciała (umieć rozładować napięcie regulując własny oddech, przywołać do świadomości pozytywne, uspokajające obrazy)
umieć samodzielnie wyeliminować czynniki, które nie sprzyjają koncentracji
być świadomym, że systematyczność i powtarzanie jest niezbędnym warunkiem do uzyskania zamierzonych efektów
Pomiaru osiągnięć
będę dokonywać na podstawie kart obserwacji oraz opracowanych przeze mnie tabel i wykresów, które będą obrazowały postępy uczniów. Uczniowie będą natomiast mieli możliwość dokonywania regularnie samooceny swoich osiągnięć, co z kolei będzie stanowiło motywację do podejmowania nowych zadań.