Pojęcia :
Banki w systemie rozliczeń międzynarodowych
Sposoby kształtowania banków – gwarancje
Kredyt w obrotach za granicą - sposoby zabezpieczenia
Ubezpieczenia kredytu
Niekonwencjonalne techniki finansowania operacji handlowych i finansowych
Literatura :
„Rozliczenia w handlu międzynarodowym” - Marciniak, Najder
„Rozliczenia finansowe przedsiębiorstw w obrotach za granicą” – Grzywacz
„Banki, rynek, operacje, ryzyka” – Jaworski, Krzesiński
Egzamin:
Test – 15 pytań opisowych, konkretne odp.
Co to jest ...– definicja
Na czym polega polecenie wypłaty w obrocie międzynarodowym
Wymień rzeczowe formy zabezpieczeń stosowane przy gwarancjach bankowych i kredytach
kaucje
hipoteka
.....
W czym wyraża się istotność zabezpieczeń bankowych?
W czym wyraża się różnicę ....
Dokonaj klasyfikacji, wymień formy
Problematyka z wykładów ½ i z ćw. ½
6, 7 pyt. z ćw. dot. formy zapłat
Egzamin zdany przy 9 pozytywnych odp.
Od 13 – bdb
Obrót z zagranicą i grupy obrotu :
obrót towarowy
usługi tradycyjne (transportowe, spedycyjne, pocztowe)
majątkowo - kredytowe
transfery wynikające z przepływu osób między krajami
Rymarczyk wyróżnia 5 grupę obrotów – obrót niematerialnymi dobrami przemysłowymi (know-how, patenty, licencje, wynalazki)
Przedmiotem rozliczeń międzynarodowych jest regulowanie należności i zobowiązań powstających między krajowymi i zagranicznymi podmiotami gospodarczymi z tytułu zawieranych przez te podmioty transakcji zagranicznych.
Dla organizacji i przebiegu tych rozliczeń istotne znaczenie ma fakt, że organizacje zagraniczne różnią się między sobą. Różnice wynikają stąd, że każdy z tych podmiotów ma siedzibę w innych krajach.
W każdym kraju występuje inna waluta (w krajach poza strefą euro) więc konieczna jest wymiana waluty zagranicznej na krajową lub odwrotnie. Wymiana ta następuje po określonym kursie, który stanowi podstawowy element kalkulacji przy transakcji zagranicznej. Każdy podmiot jest zainteresowany, aby ten kurs nie uległ zmianie (był stabilny). Pieniądz jest specyficznym towarem będącym środkiem tworzenia skarbu państwa. Złoto nie jest środkiem płatniczym – nie cyrkuluje, ale przechowuje wartość, jest środkiem tezauryzacji.
W transakcjach zagranicznych stosowane są różne instrumenty polityki handlowej:
instrumenty taryfowe – cło
instrumenty para taryfowe – spełniające podobne funkcje jak taryfowe (podatek importowy)
instrumenty pozataryfowe – ograniczania ilościowe, reglamentacje,
Różnice w systemach prawnych – odpowiedzialność dostawców z zakresu zobowiązań kontrahentów, procedury ściągana należności – mają znaczenie w razie sporu mogących powstać między stronami.
Stosowanie ograniczeń w dokonywaniu zapłat zagranicznych – przepływ transferem walut (np. zawirowania w kraju mogą spowodować wymianę tylko do określonej kwoty)
Odległość między siedzibami podmiotów gospodarczych – mogą się objawiać np. słabą znajomością mechanizmów rynku, procedurą dochodzenia roszczeń przed sądem. Stosuje się formy, które gwarantują zapłatę.
Czy warunki ustrojowe mają wpływ na rozliczenia międzynarodowe? TAK
Mają wpływ, bo w gospodarce centralnie sterowanej istniały 2 rodzaje monopoli:
w monopolu handlu zagranicznego – tylko przedsiębiorstwa, które uzyskały pozwolenie (licencje państwa) mogły dokonywać obrotu zagranicznego – do 1989 r, było ich około 50. (Centrala Handlu Zagranicznego – np.Węglokoks).
w monopolu walutowym – sprawy rozliczeń regulowało państwo poprzez Bank Handlowy (jeżeli chodzi o transakcje gospodarcze). W 1985 r. liczba transakcji gospodarczych wzrosła do 350, a po 1990 r. było ich ponad 500. W ślad za tym pojawiły się próby przekazywania wpływów transakcji na rzecz podmiotów zgonie ze swoją polityką. Przełom nastąpił pod koniec 1989 r i nastąpiła liberalizacja - wprowadzono wymienialność wewnętrzną.
W czym znajdują wyraz wszystkie transfery związane z transakcjami zagranicznymi?
W bilansach :
handlowym (z tyt. usług bieżących) i
płatniczym (obejmuje całość wszystkich transferów)
Rola banków w obrotach międzynarodowych :
jako pośrednik -minimalizują ryzyko ewentualnego niedotrzymania warunków rozliczenia międzynarodowego.
aktywna rola - zapłata instrumentów (kredytowanie transakcji handlu zagranicznego, udzielanie gwarancji bankowych, akceptowanie i dyskontowanie weksli)
jako fachowy doradca – informowanie klientów o sytuacji na międzynarodowych rynkach finansowych, o standingu finansowym zagranicznych kontrahentów, banki tworzą bazy informacji dotyczących różnych krajów dzięki sieci oddziałów.
W transakcji zagranicznej istotne znaczenia ma wybór jednostki pieniężnej (waluty), która będzie służyła w transakcji :
w walucie kraju wierzyciela
w walucie kraju dłużnika
w walucie kraju trzeciego
Wynika to z ryzyka wahań na giełdzie. Wybór waluty ma istotne znaczenie ze względu na ryzyko. Trzeba określić, czy dana waluta jest jednostką płatniczą czy jednostką rozrachunkową.
Problem czy dana jednostka pieniężna pełni rolę jednostki płatniczej czy jednostki rozrachunkowej?
Jednostka płatnicza – sytuacja, gdzie w wyniku dokonanej transakcji mamy do czynienia z efektywnym przepływem środków pieniężnych.
Płatność – materialny ruch pieniądza w układzie kraj - zagranica lub zagranica – kraj.
Jednostka rozrachunkowa - pełni funkcje pieniądza idealnego – pieniądz służy do wyrażenia wartości dokonanej transakcji, nie ma fizycznego przepływu, ale jest świadczenie zwrotne spełnione najczęściej w postaci towaru ( barter, kompensata towarowa, kompensata finansowa).
KURSY WALUT I DEWIZ
Kurs waluty – jest ceną płaconą w walucie krajowej za jednostkę lub sto jednostek waluty obcej.
Od czego zależ poziom kursu ?
Jest kształtowany przez podaż i popyt na rynku i przez ustalenia ingerencje władz monetarnych lub z kombinacji obu tych czynników.
W krajach powstają różnorodne systemy kursów. W krajach o pełnej wymienialności waluty krajowej znajdują zastosowanie kursy jednolite. Natomiast tam gdzie jest brak wymienialności lub wymienialność jest ograniczona - mogą występować kursy zróżnicowane.
W Polsce fundusz walutowy potwierdził wymienialność w 1995 r. – oznacza to 2 rzeczy :
Polska w obrocie międzynarodowym nie stosuje żadnych restrykcji w stosunku do obrotów bieżących
fundusz potwierdził fakt pełnej wymienialności
Kurs zróżnicowany :
brak wymienialności
wymienialność ograniczona
Może być stosowany do odmiennych kursów wg poszczególnych grup towarowych lub w stosunku do regionów świata.
W obrocie między osobami fizycznymi występuje kurs rynkowy (kantorowy) – zależy on od popytu i podaży.
WALUTA A DEWIZY.
Waluta – znaki pieniężne będące prawnym środkiem płatniczym w danym kraju.
Dewizy – pieniężne należności zagraniczne, które ze względu na swa formę i płynności mogą być zrealizowane natychmiast lub w krótkim czasie (czek, weksel, obligacje).
Kurs zakupu (kupna) – który bank płaci przy skupie.
Kurs sprzedaży – pobierany przy sprzedaży waluty
Kurs średni - podawany dla rozliczeń bakowych. Pomiędzy kursem kupna a sprzedaży.
Banki mogą rozliczać się po kursach transakcyjnych. Różnica pomiędzy kursami jest dochodem banku, który jest przeznaczany na pokrycie odsetek pogotowia kasowego, transportu, ubezpieczenia.