UKŁAD POKARMOWY
JAMA USTNA- dziąsło, łuk zębowy górny, podniebienie twarde, łuk podniebieniowo-językowy, migdałek podniebienny, język warga dolna, warga dolna, szew podniebienny, języczek gardłowy, podniebienie miękkie, cieśń gardzieli, wędzidełko języka(mięsko podjęzykowe), łuk zębowy dolny.
Ślinianki – struktura parzysta.
Ślinianka przyuszna- na wysokości górnego drugiego zęba trzonowego
Ślinianki podżuchowowa i podjęzykowa- w obrębie mięska podjęzykowego.
Wydzielamy około 1-1,5l śliny da dobę, PH bliskie obojętnemu.
Ślina może mieć charakter surowiczy, śluzowy.
BUDOWA JĘZYKA- nagłośnica, fałdy językowonagłosniowe, migdałek językowy, otwór ślepy, brodawki okolone, brodawki grzybowate, bruzda pośrodkowa języka, koniec języka, trzon języka bruzda graniczna, korzeń języka.
BRODAWKI JĘZYKOWE- okolone; nitkowate; grzybowate; liściaste(boczne).
ZĘBY MLECZNE-
4x (2 siekacze, 1 kieł, 2 trzonowe)
CZĘŚCI JAMY GARDŁA: górna (nosowa), środkowa (ustna), dolna (krtaniowa).
Opuszczając gardło przechodzimy do przełyku,
PRZEŁYK- długość około 25-30cm od poziomu VI kręgu szyjnego do X-XI kręgu piersiowego. 1/3 to mięśnie poprzecznie prążkowane.
Dolny zwieracz przełyku zabezpiecza przed refluksem żołądkowo-przełykowym. 1/3 to mięśnie gładkie
ŻOŁĄDEK- krzywizna mniejsza, krzywizna większa, CZĘŚCI ZOŁĄDKA: dno, trzon żołądka, i część odźwiernikowa.
ŚCIANA ŻOŁĄDKA- błona śluzowa pokryta nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym. Pod błoną śluzowa znajduje się błona podśluzowa, a pod nią błona mięśniowa, która zbudowana jest z 3 warstw miesnie. na mięśniówce leży błona surowicza.
GRUCZOŁY WŁAŚCIWE- zbudowane z kilku typu komórek: okładzinowe- wydzielające HCl i czynnik wewnętrzny Castle’a(jest niezbędny do wchłaniania witaminy B12, w przypadku braku mamy tzw. Anemię .........)
Wydzielamy około 2-3L soku żołądkowego na dobę. pH 1,0.
GRUCZOŁY ODŹWIERNIKOWE- część odźwiernikowa, wydzielają śluz.
JELITA (cienkie i grube)
SCHEMAT BUDOWY: wnętrze to błona śluzowa pokryta nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym, na zewnątrz błona podśluzowa z tkanki łącznej. Kolejno błona mięsniowa zbudowa z dwóch warstw: okrężna i podłużna.
JELITO CIENKIE- długość około 3m.
DWUNASTNICA-(25cm)
Przewód żółciowy wspólny-
TRZUSTKO-
Przewód trzustkowy główny-
JELITO CZCZE-2/5
JELITO KRĘTE-3/5
Kosmki jelitowe około 1mm.
Mikro kosmki- uwypuklenia jelita cienkiego.
Emterocyty
JELITO GRUBE- (ok 1,5m)
KĄTNICA(jelito ślepe) połączona z wyrostkiem robaczkowym; OKRĘŻNICA STĘPUJĄCA ZAGIĘCIE ŚLEDZIONOWE, OKRĘŻNICA ESOWATA(esica)
Połączenie jelita krętego z jelitem grubym. Zastawka krętniczo-kątnicza ze zwieraczem.
POŁOŻENIE WEWNĄTRZOTRZEWNOWE- żołądek, jelito czce i kręte, wątroba, duża część jelita grubego.
POŁOŻENIE POZAOTRZOTRZEWNOWE- trzustka, dwunastnica.
NA KREZCE ZAWIESZONE JEST: jelito czcze i kręte, okrężnica poprzeczna i esowata.
WĄTROBA-
HEPATOCYTY- komórki wątroby, układaja się zraźikowo.
PRZEWODY ŻÓŁCIOWE- prawy i lewy łącza się we wspólny przewód wątrobowy, kolejno łączy się z przewodem pęcherzykowym, tworząc przewód żółciowy wspólny, który łącz się z przewodem trzustkowym. ŻÓŁĆ TRAFIA do dwunastnicy.
SOK trzustkowy 1,5-2L pH lekko zasadowe.
ŻÓŁC- 0,5-1L pH zasadowe.
MARSKOŚĆ WĄTROBY- powierzchnia wątroby
TRAWIENIE na meila dała.
Mechanoreceptory.
CZĘŚĆ 2
FUNKCJE WTROBY: filtruje krew, gromadzi krew- reguluję, odpowiada za równowagę elektrolitową i wodną.
Magazynuje składniki pokarmowe takie jak cukry, tłuszcz, białka.
Odpowiedzialna za spichrzanie żelaza
Metabolizowanie(leki trucizn alkohol) i wydalanie licznych substancji.
Produkowanie komórkowych materiałów energetycznych.
Wytwarzanie białek osocza krwi, oraz czynników krzepnięcia.
Wydzielanie żółci niezbędnej w trawieniu tłuszczy.
Niszczenie nieprawidłowych erytrocytów.
JELITO GRUBE-
=Odpowiada za wchłanianie wody i elektrolitów
=procesy gnilne i fermentacyjne (escherichia coli)
Fermentacja węglowodanów
Powstawanie gazów
Rozpad enzymatyczny białka
=formowanie kału
=tworzenie witamin: biotyna, inozytol, kwas foliowy
SKŁAD KAŁU:
75% woda
25% składników stałych: bakterie, substancje nieorganiczne, ciała tłuszczowe, ciała tłuszczowe, błonnik
Brązowe zabarwienie pochodzi od barwników żołciowych.
UNERWIENIE PRZEWODU POKARMOWEGO
Przywspółczulne poprzez błędne i nerwy miedniczne: =wzmagają ruchy perystaltyczne, =rozkurczają zwieracze, =zwiększają wydzielanie płynów.
Współczulne poprzez włókna pochodzące z części lędźwiowej i piersiowej rdzenia kręgowego: =zmniejszają perystaltykę, =zmniejsza aktywność wydzielniczą.
PRZESUWANIE POKARMU W PRZEWODZIE POKARMOWYM- perystaltyka
Fala perystaltyczna: =rozciągnięcie błony mięśniowej w miejscu przebywania pokarmu, =rozkurcz błony mięśniowej przez zbliżającym się pokarmem, =skurcz błony mięśniowej za pokarmem.
MOTORYKA PRZEŁYKU
W przełyku po akcji połykania przebiega fala perystaltyczna, która przesuwa pokarm, a następnie otwiera zwieracz dolny przełyku i umożliwia przejście pokarmu do żołądka
Zwieracz dolny przełyku zapobiega refluksowi (cofaniu się treści pokarmowej z żołądka)
Motoryka żołądka umożliwia mieszanie pokarmu z wydzieliną żołądkową. Pokarm zalega w żołądku od 3 do 4 godzin.
MOTORYKA JELITA CIENKIEGO:
Skurcze odcinkowe- rozdrabnianie pokarmu.
Skurcze perystaltyczne- przesuwanie pokarmu.
MOTORYKA JELITA GRUBEGO
Skurcze przesuwające zawartość jelit – skurcze perystaltyczne i ruchy masowe
Skurcze wspomagające wchłanianie – ruchy wahadłowe.
ODDAWANIE KAŁU- defekacja
Hormony żołądkowo-jelitowe
GASTRYNA: =wydzielana przez komórki G w żołądku i dwunastnicy BODZIEC wydzielniczy: impuls nerwowy, rozciąganie, aminokwasy. DZIAŁANIE: pobudzanie wydzielania HCl, spadek opróżniania żołądkowego.
SEKRETYNA: =wydzielana przez komórki S w dwunastnicy, BODZIEC: kwas, DZIAŁANIE: pobudzanie wydzielenia H20, HCO3-, przez komórki przewodów trzustkowych, spadek opróżniania żołądkowego.
CHOLECYSTOKININAA =wydzielana przez komórki I w dwunastnicy i jelicie czczym, BODZIEC: tłuszcz, DZIAŁANIE: pobudzenie wydzielania enzymów przez trzustkowe komórki pęcherzykowe i skurczów pęcherzyka żółciowego, spadek opróżniania żołądkowego.
ŻOŁĄDKOWY PEPTYD HAMUJĄCY (GIP) wydzielany: przez komórki K w dwunastnicy i j. czczym BODZIEC: tłuszcz DZIAŁANIE: hamowanie wydzielania i skurczów żołądka.
MOTYLINA: wydzielana przez komórki M w dwunastnicy i j. czczym. DZIAŁANIE: zwiększenie kurczliwości jelit i wywołanie MMC(wędrujący zespół motoryczny)
SEKRECJA ŻOŁĄDKOWA:
Faza głowowa (widok zapach, pamięć i wyobraźnia)
Faza Żołądkowa (pokarm w żołądku)
Faza Jelitowa (pokarm w dwunastnicy)
REGULACJA POBORU POKARMU:
OŚRODEK GŁODU I SYTOŚCI- mieście się w podwzgórzu
HORMONY JELITOWE HAMUJĄCE APETYT: cholecystokinina GLP-1(glukagon like poptide)
HORMON TKANKI TŁUSZCZOWEJ HAMUJĄCY APETYT: leptyna