Koryfeusz-przewodnik chóru ,dał początek

pierwszemu aktorowi

Tespis- wprowadził pierwszego aktora

Ajschylos-wprowadził drugiego aktora

Sofokles-wprowadził trzeciego aktora

Kształtowanie się tragedii attyckiej

1.Zerwanie z wątkami dionizyjskimi

2.Zerwanie z chórem satyrów

3.Znaczenie Tespisa dla rozwoju tragedii

(wprowadzenie 1 aktora)

4.Dalsze ograniczanie roli chóru,rozszerzenie

dialogu,wprowadzenie drugiego

aktora przez Ajschylosa

5.Wzrost dramatyzmu po wprowadzeniu 3

aktora przez Sofoklesa

Teatr grecki – wywodzi się z tradycji

obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych

z obchodami ku czci Dionizosa,składał się on

z Theatronu,Orchestry,Skeney,

Parodosu,Proskenionu

Orchestra-centralna część teatru na niej stał chór

Skene-budynek sceniczny

Dytyramb-pieśń do Dionizosa

Theatron-widownia w teatrze greckim

Proskenion-miejsce na którym występowali aktorzy

Parodos- boczne przejście dla chóru, to również

pieśń wejściowa chóru

Najsłynniejsi twórcy greccy

Ajschylos,Sofokles ,Eurypides

Tragedia z gr tragom-Pieśń króla

Komedia z gr komos-zabawa wiejska,procesja

świąteczna bądź oda wykonywana podczas procesji

Najsłynniejszym komedio pisarzem był

Arystofanes-jest autorem komedii ,,Ptaki” ,,Żaby”

Znaczenie teatru w życiu starożytnych Greków

1.Związek teatru z mitem i tradycją religijną

2.Metaforyczny charakter fabuły

3.Moralna,polityczna i społeczna wymowa

dramatu(funkcja wychowawcza)

4.Funkcja estetyczna

5.Katharsis(oczyszczenie)-jedna z zasad antycznej

estetyki zakładająca oddziaływanie dzieła sztuki

na odbiorcę przez katharsis rozumie się

rozładowanie wzruszeń

Sofokles (ur. ok. 496 p.n.e. w Kolonos

zm. 406 p.n.e. w Atenach) – największy obok

Ajschylosa i Eurypidesa tragik starożytnej Grecji.

Sofokles był także politykiem, dowódcą wojskowym

i kapłanem. Jego działalność polityczna i praca

twórcza przypadają na okres pomiędzy twórczością

Ajschylosa a życiem Eurypidesa.Zarówno za życia,

jak i po śmierci był czczony przez

współobywateli jak bohater.

Prologos-ekspozycja dramatu,podanie tematu-

scena recytowana przez aktora(inf o okolicznościach

poprzedzających właściwą akcje)

Parodos-pierwsza pieśń śpiewana przez chór

wchodzący na orchestrę po skończeniu prologu

Stasimon-pieśń znajdującego się na orchestrze chóru

Następuje po kolejnych epejsodionach

Epejsodion –składa się z partii dialogowych lub mono

logowych recytowanych przez aktorów

Exodos-końcowa pieśń śpiewana przez Chór w chwili

zejścia z orchestry znajduje się w niej podsumowanie

Kommos-żałobna pieśń,wyrażająca głęboki ból,

śpiewana na zmianę przez chór i 1 lub 2 aktorów

Monodie-pieśni śpiewane ze sceny przez aktorów

Hamartia-wina tragiczna – w tragedii starożytnej

błędne rozpoznanie i fałszywa ocena własnej

sytuacji przez bohatera.

Ironia tragiczna - nieprzezwyciężona sprzeczność

naznaczająca los bohatera tragedii, którego czyny

wbrew jego woli i wiedzy prowadzą nieuchronnie

do zagłady. Ironia tragiczna nazywana jest

często ironią losu

Związek z mitem o królu Edypie i religą grecka

Zachowanie zasady trzech jedność akcji,

miejsca i czasu

Bohaterowie i pochodzący z rodów królewskich

Występowanie choru w roli lirycznego

komentatora a czasem narratora

Ton wysoki patetyczny

Styl podniosły uroczysty

Brak scen zbiorowych

Część wydarzeń rozgrywa sie poza scena i

jest relacjonowana przez posłańców

Polaczenie tekstu ze śpiewem tańcem i muzyka

Rola fatum przeznaczenia-przeklenstwo

ciążące na rodem labdakidow

Okres archaiczny240-80rpne-początek literatury

Rzymskiej dało wystawienie w Rzymie tragedii i komedii greckiej

Okres cyceroński-80-30rpne-główną role odgrywała twórczość

Cycerona najwybitniejszego twórcy rzymskiego filozofa i polityka-na

ten okres przypada również pamiętnikowska twórczość cezara

Okres cesarski-I-Vwne-w I i II w literatura pozostawała pod wpływem

retoryki Seneka,Petroniusz ,,Satyrikon”

Apulejusz,,metamorfozy”,,złoty osioł”rozwijała się literatura chrześcijańska

(Św. Augustyn,Hieronim,Ambroży)

W twórczości Horacego wyróżniamy 3 okresy

30-40pne Powstała książka eposów oraz satyry w dwóch księgach

30-24pne powstały pieśni które autor nazywał carminami lub odami
23-8pne powstała czwarta księga ,,pieśni” i ,,listy”

Archetyp jest to pradawne, niezmienne wyobrażenie tkwiące w świadomości

zbiorowej każdej społeczności.

Starożytność – okres w historii od około 3500 lat p.n.e do roku 476

Epikureizm –nauka o początku w atenach przez Epikura z Samosu

w ok. 306 r. p.n.e. programem tej nauki to życ tak by stale odczuwać

przyjemność która jednak polega bardziej na unikaniu bólu niż na jej

aktywnym poszukiwanu

Heksametr to w starożytnej poezji greckiej wiersz składający się z

sześciu stóp, czyli najmniejszych, powtarzających się regularnie

cząstek wersu.

Stoicyzm –powstała III wieku p n.e. w Atenach nauczycielem był

Zenona z Kition, była to nauka to nauka praktycznej sztuki życia zgodnie z

założeniem że zarówno w szczęściu jak i w nieszczęściu należy

zachowywać spokój

Platonizm –Nauczycielem byłPlaton a nauka powstała w 427-347 p.n.e. w Atenach

programem były dyskusje o idealnej naturze bytu a także trudnej sztuce życia

Cynicyzm- powstały w atenach od V w. p.n.e.-IV w. n.e.były to nauka

życia zgodnego z naturą,pogardą dla dóbr materialnych,drwina z autorytetów

nauczycielem był Diogenes z Synopy

Sceptycyzm-powstały w atenach od 280 p.n.e. do 129 p.n.e. była to

nauka sztuki wątpienia nauczycielem był pyrron z Elidy

Sofiści- Powstał w V wieku p.n.e w Atenach nauczycielem był

pitagoras z abdery była to nauka przekonywania innych

Arystotelicy-powstali w IV w. p.n.e w Atenach nauczycielem był

Arystoteles programem były prowadzone podczas przechadzek

dyskusje o zasadach świata

Sokrates (469-399 p.n.e.), jeden z największych filozofów greckich.

Urodził się i zmarł w Atenach.Źródłem wiedzy o życiu i poglądach

Sokratesa są Dialogi jego ucznia Platona oraz pisma Ksenofonta

Platon (ok. 427-347 p.n.e w Atenach), filozof grecki. Był twórcą

systemu filozoficznego zwanego obecnie idealizmem platońskim.

Zainteresowania filozoficzne zawdzięczał dziewięcioletniemu

obcowaniu z Sokratesem. Po jego śmierci odbył liczne podróże.

Diogenes z Synopy (413-323 p.n.e.), filozof należący do szkoły

cynickiej. Jego nauczycielem był Antystenes, głosił ideał życia

zgodnego z naturą i wyrzeczenia się wszelkich dóbr.

Według legendy mieszkał w beczce.

Arystoteles ur. 384 p.n.e., zm. 322 p.n.e. – jeden z najsławniejszych

filozofów greckich. Stworzył opozycyjny do platonizmu i równie

spójny system filozoficzny, który bardzo silnie działał na

filozofię i naukę europejską

Fatum – zły los. W mitologii greckiej to personifikacja

nieuchronnego, nieodwracalnego losu; nieodwołalna

wola bogów, na którą nikt nie ma wpływu

Epigramat – krotki wiersz przeznaczony do umieszczenia

na posagu lub grobowcu autorem był Symonides

Owidiusz-(I w.n.e)autor„Metamorfoza,czyli złoty osioł”.

Poeta smutków.mitów i miłości.Był wygnańcem z Rzymu.

Horacy(65-8 p.n.e.), jeden z największych poetów rzymskich.

Syn wyzwoleńca. Należał do kręgów literackich Mecenasa.

Był autorem Epodów (41-30 p.n.e.), krótkich utworów o treści

politycznej, Satyr(40-30 p.n.e.) Do najsłynniejszych dzieł Horacego

należą Pieśni (zwane też odami) Pieśń stulecia (17 p.n.e.) Twórczość

Horacego wieńczą dwie księgi Listów (23-14 p.n.e.)

Hedonizm-to znaczy że ktoś nie ma granic

Stoicki spokój-przyjmowanie wszystkiego z godnością,spokojem