3 zasady kodeksu etyki sędziowskiej	Z pełnieniem urzędu sędziego wiążą się szczególne obowiązki i ograniczenia osobiste; postępowanie zgodne z zasadami uczciwości, godności, honoru; Powinien dbać o autorytet swojego urzędu i o dobro sądu, w którym pracuje
fakultatywne wydziały sądu okręgowego	W sądzie okręgowym może zostać utworzony wydział pracy albo sąd pracy i ubezpieczeń społęcznych oraz wydział gospodarczy
immunitet adwokacki	Adwokat przy wykonywaniu zawodu adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Nadużycie tej wolności, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza, podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej.
immunitet prokuratorski	Formalny – prokurator nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani tymczasowo aresztowany bez zezwolenia sądu dyscyplinarnego, a zatrzymany – bez zgody przełożonego dyscyplinarnego. Nie dotyczy to zatrzymania na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa. Do wydania zezwolenia na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej wolno przedsięwziąć tylko czynności niecierpiące zwłoki, zawiadamiając o tym niezwłocznie prokuratora przełożonego. Materialny – prokurator za nadużycie wolności słowa przy wykonywaniu obowiązków służbowych, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę oraz za wykroczenie odpowiada tylko dyscyplinarnie. Prokuratorowi nie wolno poddać się odpowiedzialności karnej.
immunitet względny/bezwzględny	Względny -> może być zniesiony (np. parlamentarny, sędziowski, prokuratorski) Bezwzględny -> nie może zostać zniesiony (np. dyplomatyczny i konsularny)
incompatilibilitas	Jest to zakaz łączenia urzędów i dotyczy sędziego, jest to jedna z gwarancji niezawosłości sędziowskiej.
instancyjność w wojsku	Postępowanie w sądownictwie wojskowym jest dwuinstancyjne. Od decyzji, która zapadła w Wojskowym Sądzie Garnizonowym (I instancja) możemy odwołać się do Wojskowego Sądu Okręgowego (II instancja). Natomiast kiedy Wojskowy Sąd Okręgowy jest I instancją, II jest Sąd Najwyższy
Izby Sądu Najwyższego	Cywilna; Karna; Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw publicznych; Wojskowa
jakie wymagania trzeba spełnić, aby zostać sędzią NSA	Aby zostać sędzią NSA należy: ukończyć studia prawnicze w Polsce lub zagraniczne uznane w Polsce i uzyskać tytuł magistra; jest nieskazitelnego charakteru, jest zdolny ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków sędziego, ukończył 40 lat życia, wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej oraz pozostawał co najmniej dziesięć lat na stanowisku sędziego lub prokuratora, prezesa, wiceprezesa, starszego radcy lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza. Wymaganie ukończenia 40 lat nie dotyczy sędziego, który co najmniej przez trzy lata pozostawał na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego.
kadencja ławników	4 lata kalendarzowe następujące po roku, w którym dokonano wyboru - w sądach powszechnych; 3 lata + ławników będących żołnierzami pełniących zasadniczą służbę wojskową wybiera się na okres odbywania tej służby
kolegium Sądu Najwyższego	Kolegium SN ustala podział czynności, opiniuje kandydatów na sędziów SN i na stanowiska kierownicze w jednostkach administracyjnych SN oraz kandydatów na Prezesów SN, podejmuje decyzje dotyczące wewnętrznej struktury organizacyjnej Sądu Najwyższego
kompetencje zgromadzenia ogólnego Sądu Apelacyjnego	Zgromadzenie Ogólne SA składa się z prezesa sądu apelacyjnego (przewodniczący) oraz sędziów sądu apelacyjnego. Zgromadzenie przedstawia KRS kandydatów na stanowiska sędziów sądu apelacyjnego, wyraża opinię o kandydatach na prezesa sądu apelacyjnego, wybiera członków kolegium sądu apelacyjnego, wysłuchuje informacji prezesa sądu o działalności sądu apelacyjnego oraz wyraża opinię w tym zakresie.
kontrola przestrzegania prawa	Jest to badanie zachowania się określonych podmiotów pod kątem zgodności tego zachowania z obowiązującym prawem oraz na występowaniu z odpowiednimi wnioskami o zastosowanie odpowiednich środków, przewidzianych na wypadek naruszenia lub zagrożenia naruszenia prawa. Kontrola może mieć zagres ograniczony i nieograniczony.
krajowa rada prokuratury	Skład KRP jest budowany podobnie do składu KRS, niektóre osoby wchodzą z urzędu, inne są wybierane (skład: PG, MS, posłowie, przedstawiciele NPW, przedstawiciele IPN, prokuratury). Rada wyraża opinię w sprawach podejmowanych z własnej inicjatywy lub przedstawionych przez PG m.in. dotyczących stanu kadry prokuratorskiej i oceny realizacji zadań.
Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK	Zgromadzenie Ogólne tworzą sędziowie Trybunału, do kompetencji ZO należy: uchwalanie regulaminu Trybunału, wybór kandydatów na prezesa i wiceprezesa Trybunału, uchwalanie statutu Biura Trybunału, uchwalenie projektu dochodów i wydatków Trybunału, zatwierdzanie informacji, o której mowa w art. 4 ust. 1, wykonywanie innych czynności, przewidzianych dla Zgromadzenia Ogólnego w ustawie lub w regulaminie
kto powołuje i odwołuje ławników sądów wojskowych	Ławników powołuje i odwołuje się na zebraniach żołnierzy jednostek wojskowych
niezawisłość sędziowska	Sędzia stosuje prawo do ustalonego przez siebie stanu faktycznego i nie podlega w tej kwestii żadnej władzy.
notariusz – kwalifikacje	posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich; jest nieskazitelnego charakteru i daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza; ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej; odbył aplikację notarialną; złożył egzamin notarialny; pracował w charakterze asesora notarialnego co najmniej 2 lata; ukończył 26 lat.
obszar apelacyjny	Sądy apelacyjne tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądowych okręgów i obszar ten nazywamy obszarem apelacji.
okręg sądowy	Sądy okręgowe tworzy się co najmniej dla obszaru właściwości dwóch sądów rejonowych i ten obszar nazywamy okręgiem sądowym.
okręgowa rada radców prawnych
podmiotowa definicja wymiaru sprawiedliwości	Wymiarem sprawiedliwości są czynności dokonywane przez sąd. Są nim zatem także, np. czynności organizacyjne związane z funkcjonowaniem sądów (np. zawiadamianie świadków).
podstawy powoływania RPO	obywatel polski, wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczenie zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną; Rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu
powoływanie sędziów wojskowych i na czyj wniosek	Sędziowie sądów wojskowych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim są powoływani przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa
pozainstancyjna kontrola SN	rozpoznawanie nadzwyczajnych środków odwoławczych (kasacja, nadzwyczajne wznowienie postępowania), wyjaśnianie kwestii prawnych nie związanych z konkretną sprawą, wyjaśnianie kwestii prawnych związanych z konkretną sprawą
prewencja	Działalność wyprzedzająca naruszenie prawa, zabezpiecza przed naruszeniem prawa (ogólna => oddziaływanie na nieokreślone podmioty, rodzi przeświadczenie, że naruszenie prawa przyniesie nieuchronnie określony skutek (żeby ludzie podporządkowali się prawu); szczególna => oddziaływanie na określone podmioty (najczęściej podmiot, który już naruszył prawo); ponowne naruszenie prawa przez ten sam podmiot przyniesie nieuchronnie określony skutek (oddziaływanie wychowawcze)).
procesowe gwarancje niezawisłości sędziowskiej	kolegialność orzekania,tajność narady i głosowania,jawność rozprawy, swobodna ocena dowodów
przedawnienie przed TS	okres przedawnienia wynosi co najmniej 10 lat chyba, że przepisy karne przewidują okres dłuższy (regulacja szczególna dot. Prezydenta)
przedmiotowa odpowiedzialność przed TS	orzekanie o odpowiedzialności konstytucyjnej za delikt konstytucyjny (za naruszenie Konstytucji) => podlegają wszystkie osoby wskazane w ustawie TS, orzekanie o odpowiedzialności karnej (za popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego) => dotyczy tylko Prezydenta, orzekanie o odpowiedzialności konstytucyjnej i karnej (za delikt konstytucyjny będący równocześnie naruszeniem ustawy karnej)
przyczyny skreślenia z listy radcy prawnego	wniosku radcy prawnego; choćby częściowego ograniczenia zdolności do czynności prawnych; utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych; nieuiszczania składek członkowskich za okres dłuższy niż jeden rok; śmierci radcy prawnego; orzeczenia dyscyplinarnego lub wyroku sądowego o pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego.
radca prawny -kwalifikacje	ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej; korzysta w pełni z praw publicznych; ma pełną zdolność do czynności prawnych; jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego; odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski,
represja	jest formą reakcji na naruszenie prawa, może przybrać postać reakcji karnej, ale także cywilnej, administracyjnej
rozstrzyganie ze względu na podmiot	Rozstrzyganie ze względu na podmiot: przez jedną ze stron (stronniczość, patrzy na interes własny, własną korzyść) lub przez podmiot trzeci (bezstronne)
samorząd SN	Samorząd SN tworzą wszyscy sędziowie SN w stanie czynnym. Organy samorządu: - Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN: • rozpatruje i przyjmuje projekt informacji I Prezesa o działalności Sądu Najwyższego oraz o istotnych problemach wynikających z bieżącego orzecznictwa • dokonuje wyboru kandydatów na stanowisko sędziów SN • dokonywanie wyboru dwóch członków Krajowej Rady Sądownictwa - Zgromadzenie sędziów izby SN • wysłuchuje informacji prezesa izby o działalności izby - Kolegium SN • ustala podział czynności, opiniuje kandydatów na sędziów SN i na stanowiska kierownicze w jednostkach administracyjnych SN oraz kandydatów na Prezesów SN • podejmuje decyzje dotyczące wewnętrznej struktury organizacyjnej Sądu Najwyższego
sąd gospodarczy	Jest to jeden z fakultatywnych wydziałów, może zostać utworzony w sądziej rejonowym oraz okręgowym.
sąd rodzinny	Fakultatywny wydział sądu okręgowego.
sądy w znaczeniu materialnym i formalnym	- w znaczeniu materialnym: • organ specjalnie powołany do sprawowania wymiaru sprawiedliwości • uprawniony do rozstrzygania w imieniu państwa • wyposażony w pełne, ustrojowe i procesowe gwarancje prawidłowego orzekania (niezawisłość, jawność, procesowa forma postępowania) - w znaczeniu formalnym: • każdy organ nazywany sądem przez obowiązujące przepisy np. sąd koleżeński, sąd honorowy • sądy te nie sprawują wymiaru sprawiedliwości • sądami wyłącznie w znaczeniu formalnym są sądy koleżeńskie, honorowe, czy sądy polubowne (sądy polubowne = np. w związkach sportowych)
skreślenie z listy adwokatów	Okręgowa rada adwokacka skreśla adwokata z listy w wypadku: śmierci; wystąpienia z adwokatury; przeniesienia siedziby zawodowej do innej izby adwokackiej; objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub rozpoczęcia wykonywania zawodu notariusza; podjęcia pracy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa; powołania do wojskowej służby zawodowej; utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu; orzeczenia dyscyplinarnego o wydaleniu z adwokatury.
tajemnica notariusza	Notariusz jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na wykonywane czynności notarialne. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po odwołaniu notariusza. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy notariusz składa zeznania jako świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo ważnemu interesowi prywatnemu. W tych wypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić notariusza Minister Sprawiedliwości. Obowiązek zachowania tajemnicy nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
tajemnica prokuratora	Prokurator jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których w postępowaniu przygotowawczym, a także poza jawną rozprawą sądową, powziął wiadomość ze względu na swoje stanowisko prokuratora. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po ustaniu stosunku służbowego. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy prokurator składa zeznania jako świadek w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru Państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości. W takich wypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić prokuratora Prokurator Generalny.
tajemnica sędziego	Sędzia jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze względu na swój urząd, poza jawną rozprawą sądową. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po ustaniu stosunku służbowego. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy sędzia składa zeznania jako świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru sprawiedliwości. W tych przypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić sędziego Minister Sprawiedliwości.
utrata stanowiska sędziego TS	Utrata stanowiska sędziego Trybunału Stanu następuje wskutek zrzeczenia się funkcji, trwałej utraty zdolności do wykonywania czynności albo skazania prawomocnym wyrokiem sądu. Utratę stanowiska sędziego Trybunału Stanu stwierdza, w drodze postanowienia, Marszałek Sejmu informując o tym Sejm. W razie wygaśnięcia mandatu członka Trybunału Stanu Sejm dokonuje wyboru uzupełniającego.
wiek do TK	Te same wymagania dotyczące wieku, jak dla sędziego Sądu Najwyższego.
wiek do TS	Minimum 29 lat (kwalifikacje takie, jakie są potrzebne do zajmowania stanowiska sędziego)
wiek sędziego do SN	Kwalifikacja na stanowisko sędziego (minimum 29 lat) + co najmniej 10 letni staż, co daje nam co najmniej 39 lat.
wiek sędziego do TS	Minimum 29 lat (kwalifikacje takie, jakie są potrzebne do zajmowania stanowiska sędziego)
wpis na listę adwokatów	Na listę adwokatów może być wpisany ten, kto: • Korzysta z pełni praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych • Jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu adwokata • Ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub ukończył zagraniczne studia prawnicze uznane z Polsce • Odbył w Polsce aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki
wydziały sądu okręgowego	cywilny, karny, penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń karnych, pracy (sąd pracy) albo sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, gospodarczy, lustracyjny w miejscowościach, gdzie znajdują się oddziały IPN
wydziały sądu rejonowego	cywilny, karny, rodzinny i nieletnich, pracy, ksiąg wieczystych + fakultatywne: wydział pracy i ubezpieczeń społecznych,wydział gospodarczy
zadania TK	badanie szeroko pojętych aktów prawnych, organ dbający o stan prawa, orzeka w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi których ratyfikacja wymagała zgody wyrażonej w ustawie, zgodności przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami i międzynarodowymi ustawami, zgodności z K. celów lub działania partii politycznych, skargi konstytucyjnej, sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucjami organami państwa, odpowiedzi na pytania prawne dot. zgodności (...)
zadania TS	egzekwowanie odpowiedzialności najwyższych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, jeśli czyn ten nie wyczerpuje znamion przestępstwa (inaczej: popełnienie deliktu konstytucyjnego) oraz za przestępstwa pospolite i skarbowe w przypadku Prezydenta RP.
zasada stabilności orzeczeń	> dyrektywa, zgodnie z którą orzeczenie prawomocne nie może zostać zmienione inaczej, jak tylko w trybie kontroli o charakterze nadzwyczajnym > wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem lub kasacją > pewność prawa > brak obawy o ewentualne zmiany > możliwość realizacji stanu faktycznego
zasada udziału czynnika społecznego	- czynnik społeczny: (inaczej nie-urzędnik) > nie posiada specjalnych kwalifikacji zawodowych (przygotowania zawodowego do wykonywania czynności sędziego) '-przejawy > w składzie organu orzekającego – ławnicy > udział podmiotów reprezentujących interes społeczny (w procesie karnym – przedstawiciel społeczny) > dostęp publiczności do rozpraw odbywanych publicznie, quasi udział publiczności -> zastępowanie publiczności przez media, które przekazują daną informację publiczności
zasady działania prokuratury	1. zasada legalizmu – obowiązek ścigania przestępstwa, przez prokuratora jeśli popełniono przestępstwo (ściganie z urzędu) 2. zasada bezstronności – konieczność zbierania korzystnych i niekorzystnych dla strony okoliczności 3. zasada działania z urzędu 4. zasada współpracy z innymi organami państwowymi, organ społeczny 5. zasada substytucji – prokurator przełożony może zlecać podległym prokuratorom wykonanie czynności należących do jego zakresu działania chyba, że ustawa zastrzega daną czynność do zakresu uprawnień określonego prokuratora 6. zasada dewolucji – każdy prokurator nadrzędny może przejąć do osobistego wykonania czynność należącą do prokuratora niższego rzędu 7. zasada indyferencji – dla skuteczności czynności procesowej nie ma znaczenia, który z prokuratorów ją podejmuje
kolegium wojskowego sądu okręgowego	Składa się z czterech do ośmiu członków, wybranych spośród sędziów orzekających w sądach działających na obszarze właściwości wojskowego sądu okręgowego. Przewodniczącym kolegium jest prezes wojskowego sądu okręgowego, a w razie jego nieobecności – zastępca przewodniczącego, wybrany przez kolegium spośród jego członków. Kadencja kolegium trwa 2 lata. -> art. 12 USW Zadania kolegium : przedstawianie Zgromadzeniu opinii o kandydatach na stanowiska sędziów sądów wojskowych wyrażanie opinii w sprawach wyznaczania na stanowiska służbowe prezesów sądów wojskowych i ich zastępców opiniowanie wniosków o przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe wyrażanie opinii w sprawach przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa, Ministra Sprawiedliwości, Ministra Obrony Narodowej oraz przez prezesa wojskowego sądu okręgowego wypowiadanie się w przypadkach zachowań sędziów naruszających zasady etyki wyrażanie zgody na delegowanie sędziego wojskowego sądu garnizonowego przez prezesa wojskowego sądu okręgowego Art. 13 par. 1 USW Tryb pracy : Do podjęcia uchwał wymagana jest obecność przynajmniej dwóch trzecich członków kolegium. Uchwały kolegium zapadają większością głosów, przy czym w razie równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego Kolegium zbiera się w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz na pół roku Posiedzenia kolegium zwołuje jego przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej członków kolegium Art. 13 USW
zadania Trybunału Stanu	Orzekanie o odpowiedzialności konstytucyjnej za delikt konstytucyjny, orzekanie o odpowiedzialności karnej (za popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego), orzekanie o odpowiedzialności konstytucyjnej i karnej (za delikt konstytucyjny będący równocześnie naruszeniem ustawy karnej).
Wymagania, jakie trzeba spełnić, aby zostać sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego	Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego może być powołany ten kto spełnia wymagania określone w art. 6 § 1 pkt 1– 4 i 6 (wymagania na sędziego WSA), jeżeli ukończył 40 lat oraz pozostawał co najmniej dziesięć lat na stanowisku sędziego, prokuratora, prezesa, wiceprezesa, starszego radcy lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza. Wymaganie ukończenia 40 lat nie dotyczy sędziego, który co najmniej przez trzy lata pozostawał na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego