MNIEJSZOŚĆI NARDOWE I ETNICZNE W POLSCE
Wszystkie kwestie dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, reguluje USTAWA z dnia 6 stycznia 2005 r. Mniejszością narodową, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:
jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;
w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją;
dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę;
jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat;
utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie
Do mniejszości narodowych w Polsce należą następujące narody:
Białorusini
Czesi
Litwini
Niemcy
Ormianie
Rosjanie
Słowacy
Ukraińcy
Żydzi
Mniejszością etniczną natomiast, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:
jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;
w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją;
dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
ma świadomość własnej historycznej wspólnoty etnicznej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę;
jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat;
nie utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.
Do mniejszości etnicznych w Polsce należą następujące grupy:
Karaimi
Łemkowie
Romowie
Tatarzy
Mniejszość Żydowska w 2002 r. stanowiła liczbę 1055 obywateli RR i ciągle się powiększa (mówi się, że obecnie zamieszkuje Polskę nawet 12 tys. Osób wyznania mojżeszowego). W województwie mazowieckim liczba ta wynosiła 397, dolnośląskim - 204, śląskim - 92, łódzkim – 65 oraz małopolskim - 50. Najwięcej Żydów zamieszkuje miasta: Warszawa, Kraków, Wrocław, Łódź, Katowice oraz Bielsko- Białą.
Początki osadnictw żydów na ziemiach polskich sięgają już X wieku, okresu panowania Mieszka I. Przez wiele pokoleń stawiali na swoja odrębność, dzięki czemu przez wieku zachowali niemal w stopniu nienaruszonym swoją odrębność kulturową. Dopiero XIX wiek jest okresem działań asymilacyjnych Żydów Polskich, gdzie zaczynają się czuć Polakami, wychodzą z gett. Polscy Żydzi dominowali w przemyśle odzieżowym, włókienniczym oraz spożywczym. W czasach współczesnych spora część przedstawicieli mniejszości żydowskiej należy do grupy polskiej inteligencji.
Największą organizacją żydowską w Polsce jest Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. Powstała ona w 1950 roku i zrzeszonych jest w niej 2563 członków.
Działają również inne organizacje żydowskie powstałe po 1989 roku:
Stowarzyszenie Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej,
Polska Unia Studentów Żydowskich,
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP.
Klub Sportowy «Makkabi»,
Stowarzyszenie «Dzieci Holocaustu»”.
Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny działające od 1994 roku uznawana jest jako społeczna placówka naukowa, wchodząca w skład Komisji Koordynacyjnej Organizacji Żydowskich w Polsce.
Do dziś kultura żydowska jest w Polsce bardzo żywa. Organizuje się szereg imprez, w tym Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie (odbywający się od 1988) i Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera (od 2004). Judaiści chętnie zapraszają do świętowania żydowskich świąt przedstawicieli innych wyznań, a synagogi, kirkuty oraz inne miejsca związane z religią żydowską zostały otwarte dla zwiedzających.
Warto także wspomnieć o jednym z najważniejszych, corocznych wydarzeń związanych z mniejszością żydowską, jakim jest Marsz żywych. Odbywa się on w kwietniu każdego roku z Auschwitz do Birkenau i biorą w nim udział zarówno Polacy, jak i Izraelczycy. Ówcześnie w Warszawie powstaje Muzeum Historii Żydów Polskich, a jego otwarcie planowane jest na kwiecień 2013 roku.