Etiologia: Trichophyton verrucosum
Postacie kliniczne :
Głęboka (strupiasta)
Opryszczkowata
Powierzchowna (strzygąca)
Czynniki ryzyka:
Zanieczyszczenie środowiska
Niedobory żywieniowe (Se,wit.A, wit. z gr. B) + infekcje wirusowe (immunosupresja ogólna – w tym skóry)
Epidemiologia
Choruje bydło niezależnie od rasy i wieku ( bardziej podatne młode zwierzęta)
Choroba występuje masowo ( w dużych skupiskach zwierząt – zakażenie drogą bezpośrednią)
Często charakter sezonowy choroby ( jesień,zima, deszczowe lato)
Często razem z inwazją pasożytów zew. (wszy, świerzbowce)
Gdy choroba występuje stacjonarnie w gospodarstwie – większa liczba zachorowań zimą młodych zwierząt
Źródła i drogi zakażenia
Chore krowy i cielęta oraz ozdrowieńcy
Zanieczyszczone złuszczonym naskórkiem środowisko zew. ( gleba,ściółka, szczotki, środki transportu)
Gryzonie - myszy
Nosicielstwo i siewstwo do 4 tyg. po ustąpieniu objawów klinicznych
Drogi zakażenia – bezpośrednia(chore-zdrowe), pośrednia(zanieczyszczone środowisko zew.)
Pasożyty (wszy,bąki,muchy) – wektory mechaniczne
Patogeneza
Otarcie,skaleczenie -> wtarcie zarodników grzyba -> włosy,warstwa rogowa naskórka(keratyna) -> pączkowanie grzybni,rozkład keratyny -> miejscowy odczyn zapalny -> przerost kom. naskórka i nadmierne rogowacenie -> naciek makrofagów i limfocytów - > surowicz wysięk, sklejenie złuszczonych kom. nabłonka -> charakterystyczne strupy -> uszkodzenie przez grzybnie włosów,które łamią się w różnych miejscach ( najczęściej w 1/3 długości) -> wtórne infekcje bakteryjne
Komórkowa i humoralna odp. Immunologiczna : kom dendrytyczne -> do ww. chłonnych -> prezentacja antygenu limfocytom, ich aktywacja i produkcja cytokin -> p-ciała IgM, IgG + odp.komórkowa (rozwija się nadwrażliwość typu późnego)
Objawy kliniczne
Przewlekły charakter choroby (głównie postać strupiasta)
Okres inkubacji 4-6 tyg.
3 postacie kliniczne choroby: głęboka, opryszczkowata, strzygąca
Postać głęboka(strupiasta) (najczęściej):
Drobne guzkowate nacieki w skórze pokryte nastroszonym włosem
Okrągłe,owalne bezwłose plamy pokryte szarobiaławymi strupami o wyglądzie azbestu
Zmiany głównie na skórze głowy,szyi, na łopatkach,pośladkach, w okolicy nasady ogona
Postać opryszczkowata:
Na słabo owłosionych partiach skóry – owalne,zaczerwienione lub sino zabarwione wykwity,lekko wzniesione nad powierzchnię skóry
Na obrzeżu wykwitów liczne pęcherzyki wypełnione surowiczym płynem
Postać powierzchowna(strzygąca):
Sporadycznie
U zwierząt dorosłych,w dobrej kondycji
Okrągłe, ostro zarysowane bezwłose plamy przy miernym łuszczeniu się naskórka
Rozpoznanie
Objawy kliniczne (charakterystyczne)
Pobieranie włosów i zeskrobina skórna z pogranicza zmian chorobowych
W preparatach mikroskopowych owalne,żółtawo fluoryzujące artrospory ułożone w łańcuszki lub pakiety w naskórku lub wzdłuż długiej osi włosa
Rozpoznanie różnicowe
Świerzb
Wszawica
Wszołowica
Egzemy pochodzenia żywieniowego
Gronkowcowe zapalenie mieszków włosowych
Cynkozależne zapalenie skóry
Łuszczące lub strupiaste zmiany wypryskowe pochodzenia pasożytniczego
Leczenie i zapobieganie
Poprawa warunków zoohigienicznych (utrzymania i żywienia)
Pełnowartościowa karma (karoteny, Zn, Cu i Fe)
Odkażanie pomieszczeń, sprzętów mających kontakt z chorymi zwierzętami
Szczepienie wszystkich zwierząt w przypadku wystąpienia choroby w gospodarstwie
Szczepionki inaktywowane (Bovitrichovac II –inaktywowane szczepy T.verrucosum, bydło powyżej 8 m-ca życia -> dawki: leczniczo 9-10 ml, profilaktycznie – 6-7 ml; szczepienie 2x w odstępie 10-14 dni, i.m ,okres odporności poszczepiennej 9-12 m-cy) lub atenuowane -lecznicze stosowanie szczepionki u zwierząt z objawami skórnymi trichofitozy w celu przyspieszenia procesu zdrowienia!
Leczenie miejscowe – preparaty grzybobójcze w formie maści i płynów (imidazole,natamycyna,gryzeofulwina)
Opryski : Imaverol (enilkonazol) – co 3-4 dni ; Mycophyt (natamycyna) 2 razy co 4-5 dni
Leczenie wspomagające: wit.A,D,E